Silikaty w budownictwie – czy warto zbudować z nich dom?

Biała cegła, silikat czy cegła wapienno-piaskowa, to równoznaczne nazwy drobnowymiarowych produktów murowych wytworzonych z piasku i wapna. Stosowane są w budownictwie od ponad 100 lat i wykazały się znaczną trwałością, choć nawet w obecnych nowoczesnych formach są często niedoceniane.

Silikaty w budownictwie – czy warto zbudować z nich dom?

W porównaniu z innymi produktami o takim przeznaczeniu, wyróżniają się wysoką zdolnością do akumulowania energii cieplnej, bardzo dobrą izolacyjnością akustyczną i odpornością na agresje biologiczna, a główna ich wada czyli niska izolacyjność cieplna, w obecnych technologiach może być łatwo wyeliminowana przez zastosowanie odpowiedniego ocieplenia , co z reguły dotyczy również innych materiałów do budowy ścian.

Surowce i technologia produkcji silikatów

Materiały silikatowe znane również jako wapienno-piaskowe powstają z naturalnych surowców, jakimi są wapno wytworzone w wyniku wypalenia kamienia wapiennego oraz frakcjonowanego piasku.

Zmielone wapno palone mieszane jest z piaskiem i dodatkiem wody, a proporcje tych składników decydują przede wszystkim o własnościach wytrzymałościowych wyrobu. W wyniku hydratyzacji wapna, czyli jego „gaszenia” temperatura mieszaniny wzrasta do ok. 60°C i po kilku godzinach jest gotowa do formowania produktów na prasie.

Fragment procesu produkcji elementów wapienno-piaskowych przed umieszczeniem w autoklawach. fot. SIL-PRO Bloczki Silikatowe Sp. z o.o.
Fragment procesu produkcji elementów wapienno-piaskowych przed umieszczeniem w autoklawach. fot. SIL-PRO Bloczki Silikatowe Sp. z o.o.

Ukształtowane bloczki pełne bądź drążone przemieszczane są do autoklawów, gdzie w temperaturze ok. 200°C i w atmosferze pary wodnej pod ciśnieniem 12-1,6 MPa zachodzi proces hartowania trwający 6-8 godzin, a dzięki reakcjom chemicznym w takim środowisku następuje przemiana składników kwarcowych w krzemiany wapniowe, co wpływa na wysoką twardość produktów silikatowych.

Po ich schłodzeniu bloki zostają umieszczone na paletach transportowych i przekazane na plac składowy lub bezpośrednio do odbiorcy.

Asortyment i parametry wyrobów wapienno-piaskowych

Zależnie od przeznaczenia wyroby silikatowe wytwarzane są w postaci bloczków pełnych bądź drążonych o różnych wymiarach - głównie grubościowych - a także w postaci produktów przetworzonych jako np. łupane cegły czy płytki elewacyjne.

Dzięki znacznej gęstości w porównaniu z innymi drobnowymiarowymi elementami murowymi produkty silikatowe zapewniają bardzo dobrą izolacją akustyczną, a także zdolność akumulacji ciepła.  

Z przeznaczeniem do budowy elementów konstrukcyjnych w postaci np., zewnętrznych lub wewnętrznych ścian nośnych najczęściej wykorzystywane są bloczki drążone o szerokości 18 cm lub 25 cm.

Te produkty dostępne są w ponad trzydziestu odmianach różniących się konfiguracją drążeń (co wpływa również na gęstość pozorną wyrobów), klasą wytrzymałości oraz ukształtowaniem boków.

Typowa długość elementów ściennych, konstrukcyjnych wynosi 250 mm, a ich wysokość 220 mm , natomiast szerokości to 180 mm, 240 mm, (co umożliwia dopasowanie do produktów ceramicznych i z betonu komórkowego) oraz standardowo 250 mm.

W zakresie klas wytrzymałościowych dostępne są bloczki w klasie 15 MPa, 20 MPa lub 25 MPa, a gęstość produktów zależnie od powierzchni drążeń wynosi 1400 k/m3, 1600kg/m3 1800kg/m3 oraz 2000 kg/m3. Z gęstością wyrobu związany jest również współczynnik przewodności cieplnej λ, który wynosi odpowiednio: 0,46 W/m K, 0,61 W/m K, 0,81 W/m K i 1,05 W/m K.

Natomiast z przeznaczeniem do budowy przegród działowych produkowane są bloczki o grubościach: 65 mm, 80 mm, 120 mm lub 150 mm, również w kilku odmianach wytrzymałości i gęstości.

Wszystkie te produktu wytwarzane są z dużą dokładnością wymiarową (z tolerancją do 1 mm) oraz z bokami do połączeń wzdłużnych uformowanymi na pióro i wpust, a cięższe elementy mają również ukształtowane pochwyty ułatwiające ustawienie elementów podczas murowania.

Oprócz podstawowego asortymentu, produkowane są również silikatowe wyroby uzupełniające i specjalnego przeznaczenia w formie tradycyjnych cegieł, elementów narożnych i instalacyjnych do wmurowania w produkty podstawowe czy budowy kanałów wentylacyjnych, a także elewacji z cegły łupanej oraz bloczków do izolacji akustycznej o podwyższonej gęstości do 2200 kg/m3 i przegród wewnętrznych, korytarzowych zapewniających izolację akustyczną i cieplną zgodną z wymogami projektowymi.

Nieuzasadnione uprzedzenia

Wielu inwestorów, wykonawców, a nawet projektantów traktuje wyroby silikatowe jako materiał drugiej kategorii, charakteryzujący się niską ciepłochronnością i znacznym ciężarem.

Ograniczone zainteresowanie tymi produktami to często również efekt lokalnych tradycji, gdyż dawniejsze produkty silikatowe wykorzystywane były głównie do wznoszenia budynków gospodarczych lub używali je mniej zamożni - bogaci budowali natomiast z droższej cegły.

Jednak w obecnie wykorzystywanych technologiach przewodność cieplna materiału konstrukcyjnego w przegrodach zewnętrznych nie ma większego znaczenia, gdyż z reguły za ciepłochronność odpowiada wyspecjalizowana izolacja termiczna.

Również duży ciężar elementów konstrukcyjnych ma znaczenie jedynie podczas stawiania ścian, a w gotowej przegrodzie korzystnie wpływa na magazynowanie ciepła i ochronę akustyczną. W efekcie ściany zewnętrzne postawione z silikatów z odpowiednim ociepleniem zapewniają korzystne warunki użytkowania pomieszczeń, a nawet o lepszych własnościach niż inne, powszechnie wykorzystywane rozwiązania.

W kwestii ciepłochronności silikaty wymagają oczywiście utworzenia warstwy ociepleniowej, ale już pomijając nawet ciepłochronność surowego muru, termoizolacja ze styropianu czy wełny mineralnej grubości 20 cm zapewni z nadwyżką wymagania ciepłochronności dla ścian zewnętrznych domu. Rozwiązanie takie stwarza również korzystne warunki wewnątrz pomieszczeń, gdyż cała masa konstrukcyjna ściany będzie miała temperaturę zbliżoną do panującej w pomieszczeniu.

Zapewnia to optymalne warunki przebywania w takich pomieszczeniach zarówno w sezonie grzewczym jak i latem. Zima, gdy działa ogrzewanie, ciepło magazynowane jest również w murach, które dzięki znacznej masie mogą zgromadzić znaczna ilość energii, a izolacja cieplna ułożona od strony zewnętrznej sprawia, że spadek temperatury w przekroju ściany będzie nieznaczny.

Natomiast przy konstrukcjach murowych o dobrych parametrach termoizolacyjnych, ale również z ociepleniem np. z pustaków ceramicznych czy betonu komórkowego, masa powierzchniowa ściany nośnej jest stosunkowo niewielka, a jednocześnie szybko spada temperatura w jej przekroju.

Natomiast latem ciężki mur z silikatu będzie długo się nagrzewał, co pozwala na utrzymanie względnie niskiej temperatury w pomieszczeniu i na ograniczenie energii w przypadku korzystania z klimatyzacji.

Zdolności do efektywnej akumulacji ciepła wykorzystywane są również do budowy elementów dodatkowych np. w konstrukcjach domów szkieletowych w postaci ścian działowych czy murków funkcjonalno-dekoracyjnych.

Znaczna masa przegród w połączeniu własnościami higroskopijnymi produktów wapienno-piaskowych, wpływa również korzystnie na stabilizację wilgotnościową, pochłaniając nadmiar pary wodnej zawartej w powietrzu lub oddając ją w warunkach przesuszenia.

Jednocześnie zawartość wapna w silikatach ogranicza możliwość rozwoju pleśni przy długo utrzymującym się zawilgoceniu muru, a także zapewnia mrozoodporność i samoczynny wzrost wytrzymałości z upływem czasu.

Co i jak budować z silikatów?

Główny obszar zastosowania tych wyrobów to budowa ścian konstrukcyjnych - również wielopiętrowych budynków - oraz ścianek działowych o odpowiednio dopasowanych parametrach. Wyroby te przewidziane są do murowania na tzw. cienkie spoiny, a do nakładania zaprawy klejowej wykorzystuje się specjalne dozowniki.

Murowanie ścian z elementów wapienno-piaskowych na cienką spoinę. fot. Silka
Murowanie ścian z elementów wapienno-piaskowych na cienką spoinę. fot. Silka

Zasady murowania nie różnią się od tych, stosowanych przy użyciu innych drobnowymiarowych materiałów ściennych, a spoiny pionowe tworzone są bez zaprawy, dzięki uformowanym złączom na pióro i wpust.

Mury stawiane są najczęściej z ociepleniem w systemie BSO, ale mogą też być trójwarstwowe, z elewacją murowaną i wznoszone są na odpowiednio szerokich ścianach fundamentowych.

Ocieplenie ściany z bloczków silikatowych szarym styropianem w technologii BSO (ETICS). fot.Termo Organika
Ocieplenie ściany z bloczków silikatowych szarym styropianem w technologii BSO (ETICS). fot. Termo Organika

Do budowy ścian konstrukcyjnych w domach jednorodzinnych z powodzeniem mogą być wykorzystane bloczki grubości 18 cm, co zmniejsza koszty materiałów jak i pozwala na odpowiednio węższy fundament przy stawianiu ściany trójwarstwowej.

Jednak w rejonach o nasilonym hałasie zewnętrznym należy użyć materiałów szerszych, a nawet cięższych o lepszej izolacyjności akustycznej.

Przy starannym wykonaniu murów  - od strony wewnętrznej - zamiast tradycyjnego tynku wystarczy nanieść tynk pocieniony, jeśli oczywiście nie musi on przykryć np. instalacji elektrycznej. Natomiast do budowy przegród wewnętrznych wykorzystuje się głównie bloczki grubości 8 cm lub 12 cm, z uwzględnieniem wymaganej ochrony przed przenikaniem dźwięków.

Różnica tłumienia hałasu zależnie od grubości takiej przegrody wynosi 3 dB (odpowiednio wskaźnik izolacyjności akustycznej RA2 = 40 dB i Ra2 = 43 dB). Przy ich budowie trzeba również brać pod uwagę przewidziane do zamontowania obciążenia np. w postaci szafek jak i rodzaj poprowadzonych instalacji, zwiększając niekiedy ich grubość do 15 cm.

Autor: Cezary Jankowski

Opracowanie: Aleksander Rembisz

Zdjęcie główne: Xella Polska, marka Silka

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT