Tłumiki kanałowe wentylacyjne – jak działają i kiedy trzeba je zamontować?

Systemy wentylacyjne, zwłaszcza w nowoczesnym budownictwie, to coś więcej niż tylko przewody i wentylatory. To przemyślane, zintegrowane rozwiązania, które mają za zadanie nie tylko dostarczyć świeże powietrze, ale też... nie przeszkadzać.

A przeszkadzać potrafią – i to skutecznie. Jeśli hałas z kanałów zakłóca sen, koncentrację, czy po prostu spokój, wina najczęściej leży po stronie jednego – braku odpowiedniego wyciszenia.

I tu właśnie pojawia się bohater dzisiejszego tekstu – tłumik akustyczny. Choć niewielki i nierzucający się w oczy, jest w stanie znacząco poprawić komfort akustyczny, zmieniając głośną instalację w niemal bezgłośny system.

Źródła dźwięku w systemie wentylacyjnym

Nie trzeba być inżynierem, by zauważyć, że wentylacja potrafi „hałasować”. Szum powietrza, buczenie wentylatorów, drgania kanałów – wszystko to generuje niepożądany dźwięk. W budynkach mieszkalnych oznacza to kiepski sen. W biurach – spadek koncentracji. W halach – ryzyko przekroczenia dopuszczalnych norm.

Najczęstsze źródła hałasu:

• wentylatory w centralach i rekuperatorach,
• przepływ powietrza przez kanały, zwłaszcza na zakrętach i zwężeniach,
• rezonans w nieodpowiednio zamocowanych przewodach.

Jak temu zaradzić? Można oczywiście wyciszać u źródła, ale najlepsze efekty przynosi izolowanie hałasu wewnątrz instalacji. I tu wkracza tłumik akustyczny.  

Schemat instalacji wentylacyjnej z tłumikami akustycznymi.

Jak działa tłumik akustyczny?

Z pozoru to po prostu kawałek kanału wentylacyjnego z nieco grubszą ścianką. Ale w środku dzieje się znacznie więcej. Tłumik akustyczny działa jak pułapka na dźwięk – fala akustyczna wpada do wnętrza, napotyka materiał dźwiękochłonny (np. wełnę mineralną) i... traci energię. Zamiast odbijać się dalej, zostaje „wygaszona”.

Najważniejsze elementy budowy tłumika:

• płaszcz zewnętrzny – najczęściej z blachy ocynkowanej, aluminiowej lub kwasoodpornej,
• rdzeń dźwiękochłonny – wełna mineralna, pianki kauczukowe, struktury labiryntowe,
• obudowa perforowana – pozwala na swobodny przepływ powietrza i jednocześnie pochłania fale dźwiękowe.

Niektóre tłumiki mają dodatkowo tzw. kulisy akustyczne, czyli przegrody, które wymuszają na fali dźwiękowej pokrętną drogę – im bardziej zawiła trasa, tym skuteczniejsze tłumienie.

Tłumik wentylacyjny akustyczny okrągły.

Tłumiki kanałowe dopasowane do instalacji

Tłumiki akustyczne występują w wielu odmianach, ale do najczęściej stosowanych należą:

Tłumiki kanałowe okrągłe

Idealne do popularnych instalacji wentylacyjnych w domach jednorodzinnych czy mieszkaniach. Montuje się je bezpośrednio w ciągu kanałów wentylacyjnych – jak każdy inny odcinek rury. Mogą mieć różną długość (im dłuższy – tym skuteczniejszy) i średnicę – od 100 do nawet 800 mm.

Tłumiki kanałowe prostokątne

Często spotykane w dużych obiektach – biurach, halach przemysłowych, centrach handlowych. Wersja „prostokątna” pozwala na łatwiejsze dopasowanie do przestrzeni podsufitowych i szachtów.

Tłumiki kolankowe

Kiedy przestrzeń nie pozwala na długi, prosty tłumik, warto sięgnąć po wersję z kolankiem. Łączy funkcję zmiany kierunku kanału i tłumienia hałasu. To świetne rozwiązanie np. w pomieszczeniach technicznych z ograniczoną przestrzenią.

Tłumiki elastyczne

Ich największym atutem jest łatwość montażu w trudnodostępnych miejscach. Przypominają elastyczne przewody wentylacyjne, ale z dodatkową warstwą wygłuszającą. Stosuje się je często na poddaszach, w remontowanych budynkach czy ciasnych szachtach.

Tłumik wentylacyjny akustyczny prostokątny.

Materiały wykonania – nie tylko blacha ocynkowana

Standardowe tłumiki produkuje się z blachy ocynkowanej, ale w zależności od warunków pracy stosuje się też inne materiały:

• blacha aluminiowa – lżejsza, odporna na korozję, stosowana m.in. w instalacjach klimatyzacyjnych,
• blacha kwasoodporna (INOX) – do zastosowań w agresywnym środowisku, np. w przemyśle chemicznym czy gastronomii,
• powłoki antybakteryjne – w instalacjach szpitalnych i laboratoryjnych, gdzie ważna jest sterylność.

Jak dobrać odpowiedni tłumik? Podpowiedzi

Wybór tłumika to nie tylko kwestia ceny czy dostępności. Tu liczy się dopasowanie do instalacji, czyli:

• rodzaj systemu wentylacyjnego – domowy, przemysłowy, specjalistyczny,
• wymagana skuteczność tłumienia – zależna od norm i przeznaczenia pomieszczenia,
• dostępne miejsce – czy możemy pozwolić sobie na tłumik długości 1 m, czy potrzebujemy kolanka?
• materiał przewodów i otoczenia – odporność na wilgoć, środki chemiczne, temperaturę.

Warto korzystać z programów doboru tłumików oraz danych technicznych od producentów. Tam znajdziemy informacje o skuteczności tłumienia w decybelach, zależnie od częstotliwości hałasu i prędkości przepływu powietrza.

Tłumik wentylacyjny akustyczny elastyczny.

Montaż tłumika – ważne zasady

Wielu wykonawców popełnia ten sam błąd – dobrze dobrany tłumik montuje byle jak. Tymczasem nawet najlepszy produkt nie zadziała, jeśli nie zostanie zamocowany zgodnie ze sztuką.

Zasady montażu tłumików:

• szczelność połączeń – wszelkie nieszczelności to potencjalne mostki akustyczne,
• stabilność mocowania – unikanie przenoszenia drgań z konstrukcji,
• zachowanie prostych odcinków kanału przed i za tłumikiem – dla optymalnego przepływu,
• dostęp serwisowy – warto przewidzieć klapki rewizyjne w pobliżu.

Dobrze zamontowany tłumik działa latami bez żadnej ingerencji. Nie ma części ruchomych, nie wymaga konserwacji – pod warunkiem, że nie zostanie uszkodzony mechanicznie.

Tłumik akustyczny – niewidoczny, ale niezastąpiony

Nie da się ukryć – tłumiki akustyczne to jeden z tych elementów, o których zwykle się nie myśli, dopóki nie zacznie... hałasować. A kiedy już raz doświadczymy cichej, sprawnej wentylacji – nie chcemy wracać do „głośnych czasów”.

Tłumik to nie koszt – to inwestycja. Inwestycja w komfort, spokój, jakość życia. Inwestycja, która się nie rzuca w oczy, ale słychać ją... gdy jej nie ma.

Dlaczego warto zadbać o tłumik w wentylacji?

Jeśli miałbym przekazać jedno przesłanie po latach obserwacji budów i remontów, to byłoby ono proste: nigdy nie ignoruj akustyki. To detal, który robi ogromną różnicę. Tłumiki kanałowe – okrągłe, prostokątne, kolankowe, elastyczne – dają nam możliwość stworzenia cichych, komfortowych przestrzeni bez wielkich kompromisów.

Zadbaj o dobrą akustykę już na etapie projektu. Przemyśl dobór tłumika, zaplanuj jego lokalizację, zamontuj zgodnie ze sztuką. A później... po prostu ciesz się ciszą. Bo dobrze zaprojektowana wentylacja to taka, której nie słychać. 

Źródło i zdjęcia: Alnor Systemy Wentylacji

Zapisz się na newsletter!

DARMOWY PORADNIK BUDOWLANY

PROSTO NA TWÓJ E-MAIL