Komfort chłodnego powietrza

Gorące lato skłania wielu mieszkańców domów do poszukiwania rozwiązania pozwalającego na komfortowe użytkowanie go w czasie upałów. Do wyboru jest wiele urządzeń chłodzących różniących się funkcjonalnością i oczywiście ceną. Niektóre z nich można również wykorzystać do ogrzewania w chłodniejsze dni wiosny czy jesieni. Dodatkowo wykorzystamy je do osuszania gdy nadmiernie wzrośnie wilgotność w pomieszczeniu, a także zapewnią oczyszczanie powietrza z pyłków i kurzu. Urządzenia takie powszechnie nazywane są klimatyzatorami i zależnie od potrzeb instalujemy na stałe lub ustawiamy jako przenośne.

Komfort chłodnego powietrza

Klimatyzator - odwrócona pompa ciepła

Do schładzania pomieszczeń mieszkalnych wykorzystywane są najczęściej klimatyzatory sprężarkowe, działające w podobny sposób jak domowa lodówka. Konstrukcyjnie mogą tworzyć pojedyncze, kompaktowe urządzenie lub rozdzielone na zespół wewnętrzny i zewnętrzny połączony rurami tworzącymi obieg chłodniczy.

Efekt chłodzenia uzyskuje się na skutek zjawiska pobierania ciepła przy rozprężaniu czynnika chłodniczego zwanego popularnie freonem.

Obieg może pracować również jako urządzenie grzewcze tzw. pompa ciepła, gdy parownik i skraplacz zamienią się rolami. Klimatyzator można wtedy wykorzystać jako urządzenie dogrzewające w chłodne dni poza sezonem grzewczym.

W rzeczywistości klimatyzator zawiera jeszcze wiele elementów sterujących jego pracą i zabezpieczających przed uszkodzeniem, a obieg czynnika musi zapewniać absolutną szczelność przy wysokim ciśnieniu.

Efektywność chłodzenia zależy od wielu czynników

Określenie zapotrzebowania na moc chłodzenia jest dość skomplikowane i wymaga uwzględnienia wielu czynników zewnętrznych ( ukierunkowanie względem stron świata, wielkość i rodzaj oszklenia, izolacji cieplnej ścian) oraz wewnętrznych (mocy urządzeń wytwarzających ciepło, akumulacji cieplnej przegród, czy liczby przebywających osób).

W typowych warunkach użytkowania można przyjąć jako bazową moc chłodzenia o wartości 100-120 W/m2. Powinna ona wystarczyć do schłodzenia powietrza w pomieszczeniu o ok. 3-5°C.

Jaki klimatyzator wybrać?

Dobór urządzeń chłodzących zależy od powierzchni/kubatury pomieszczenia, wymaganej efektywności obniżania temperatury, jak też innych funkcji, które może pełnić klimatyzator. Większość dostępnych w handlu urządzeń pozwala na wykorzystywanie ich tak do chłodzenia jak i ogrzewania (tzw. tryb pompy ciepła) oraz osuszania pomieszczeń.

Wybrane parametry techniczne klimatyzatorów split marki Bosch model Climate 5000i. fot. Bosch Termotechnika
Wybrane parametry techniczne klimatyzatorów split marki Bosch model Climate 5000i. fot. Bosch Termotechnika

Podstawowym parametrem decydującym o wyborze będzie moc chłodnicza podawana przez producentów jako moc nominalna(obliczeniowa), gdyż w rzeczywista wydajność chłodzenia czy ogrzewania zmienia się zależnie od różnicy temperatur wewnątrz i na zewnątrz domu.

Dla ułatwienia doboru urządzenia producenci często podają do jak dużego pomieszczenia o przeciętnych warunkach użytkowania przeznaczone są konkretne modele klimatyzatorów.

Warto też zwrócić uwagę na efektywność pracy urządzenia określoną klasą energetyczną (np. A, B czy C) przy czym dokładniejsze dane znajdziemy porównując wartości wskaźników SEER (dla chłodzenia) i SCOP (dla ogrzewania).

Są to sezonowe wskaźniki efektywności pracy klimatyzatorów przy ustalonym dla określonej strefy klimatycznej przebiegu temperatur zewnętrznych w okresie użytkowania.

Istotną cechą urządzeń klimatyzacyjnych jest rodzaj zainstalowanej sprężarki. W nowych rozwiązaniach instalowany jest napęd inwerterowy pozwalający na płynną zmianę mocy zależnie od aktualnych potrzeb, a także nowoczesne konstrukcje sprężarek typu scroll lub rotacyjne dwutłokowe.

Oprócz części „sprężarkowej” każdy klimatyzator ma moduł parownika chłodzącego z wentylatorem i rozbudowany system sterujący pozwalający na zmianę m.in. intensywności i kierunku nawiewu.

Pod względem układu funkcjonalnego urządzenia chłodzące występują w wersji kompaktowej lub typu split bądź multi-split.

Klimatyzatory kompaktowe wykorzystywane są najczęściej jako urządzenia przenośne i służą głównie do krótkotrwałego schładzanie pomieszczeń. Mniejszą popularnością cieszą się kompakty okienne, które montowane są na stałe.

Klimatyzatory przenośne

W klimatyzatorach przenośnych wszystkie elementy umieszczone są w jednej obudowie na kółkach, a do ich funkcjonowania wystarczy wyprowadzenie rury wylotowej na zewnątrz domu.

Klimatyzator przenośny Airwell Maui. fot. Hydropol-Dekor
Klimatyzator przenośny Airwell Maui. fot. Hydropol-Dekor

Lepszą efektywnością charakteryzują się klimatyzatory przenośne wyposażone w dwururowy obieg powietrza schładzającego skraplacz, co eliminuje konieczność zapewnienia dopływu nagrzanego powietrza zewnętrznego i wydmuchiwania już schłodzonego.

Wspólną wadą wszystkich typów klimatyzatorów kompaktowych jest wysoki poziom wytwarzanego hałasu, głównie przez sprężarkę umieszczoną we wspólnej obudowie. Zależnie od modelu urządzenia te mogą również pracować jako osuszacz powietrza bądź pompa ciepła, a także jak zwykły wentylator.

Uruchomienie klimatyzatorów przenośnych typu kompakt nie stwarza większych problemów i może to zrobić samodzielnie.

Pod względem funkcjonalnym są one gotowe do pracy i trzeba tylko znaleźć sposób na wyprowadzenie rury wywiewnej na zewnątrz domu.

Przewidując dłuższe korzystanie z takiego klimatyzatora możemy w ścianie wykuć otwór na rurę wywiewną lub zastąpić skrzydło okienne przezroczystą płytą z odpowiednim otworem.

Jeśli w pomieszczeniu znajduje się wlot do kanału wentylacyjnego, to podłączenie do niego rury wywiewnej rozwiąże problem z odprowadzeniem nagrzanego powietrza.

Warto też zadbać o zapewnienie napływu w miarę chłodnego powietrza wchodzącego np. z pomieszczeń od strony północnej czy nawet z piwnicy.

Klimatyzatory typu split

W odróżnieniu od kompaktów klimatyzatory typu split, składają się z dwóch jednostek - zewnętrznej ze sprężarką i skraplaczem oraz wewnętrznej z parownikiem i zespołem nawiewnym.

Rozwiązanie takie umożliwia umieszczenie głośnej sprężarki w odległości nawet kilkunastu metrów od chłodzonego pomieszczenia, a niewielką jednostkę wewnętrzną można zamocować w optymalnym miejscu. Obie jednostki połączone są hermetycznie cienkimi rurkami którymi przepływa czynnik chłodniczy.

Istotne różnice między systemem klimatyzacji w układzie Split i Multi Split na przykładzie rozwiązań firmy Daikin. fot. Daikin
Istotne różnice między systemem klimatyzacji w układzie Split i Multi Split na przykładzie rozwiązań firmy Daikin. fot. Daikin

Ten rodzaj klimatyzatorów najczęściej montowany jest na stałe, ale dostępne są również urządzenia przenośne połączone elastycznymi rurami lub za pomocą szybkozłączek. Do ich zainstalowania wystarcza np. wycięte niewielkie otwory w ramie okien lub przewiert przez ścianę zewnętrzną.

W klimatyzatorach typu split w wersji stacjonarnej jednostka zewnętrzna może współpracować różnymi odmianami jednostek wewnętrznych.

Najczęściej instalowane są jednostki podsufitowe, schładzające powietrze od góry, które lokalizacja nie koliduje z wyposażeniem pomieszczenia Klimatyzator może stać się również elementem wystroju wnętrza, gdy płaską jednostkę wewnętrzną, z dekoracyjnym panelem frontowym zawiesimy na ścianie.

W odmianie klimatyzatorów multi-split do jednej jednostki zewnętrznej o odpowiednio dużej mocy można podłączyć do pięciu jednostek wewnętrznych umieszczonych w różnych pomieszczeniach. Ich funkcjonowaniem steruje się niezależnie od pozostałych, dostosowując warunki pracy do indywidualnych potrzeb.

Klimakonwektory zasilane wodą lodową

Klimakowektory wykorzystywane były głównie w instalacjach klimatyzacyjnych dużych obiektów użyteczności publicznej, biurach czy zakładach produkcyjnych, ale obecnie coraz częściej montowane są w domach wyposażonych w pompy ciepła zwłaszcza typu powietrze-woda.

Klimakonwektor może efektywnie grzać i chłodzić pomieszczenie. fot Hewalex
Klimakonwektor może efektywnie grzać i chłodzić pomieszczenie. fot Hewalex

Ich funkcjonowanie zbliżone jest do pracy klimatyzatora typu split z typowym rozdzieleniem na jednostkę zewnętrzna i wewnętrzna, przy czym czynnikiem chłodniczym nie jest tzw. freon, a woda lodowa.

Wodę lodową o temperaturze ok. 7°C, wytwarzana w jednostce zewnętrznej przepływa do wymiennika w jednostce wewnętrznej i schładza powietrze w pomieszczeniu dzięki nadmuchowi z wentylatora.

Przy ich montażu obowiązują podobne zasady jak w klimatyzatorach, ale nie ma problemów odłączeniem i podłączeniem rur zasilających - wystarczą zwykłe złącza hydrauliczne.

Odprowadzenie skroplin i konserwacja urządzeń chłodzących

Z pracą klimatyzatorów jak i klimakowektorów wiąże się zawsze wykraplanie pary wodnej na elementach chłodzących. Ściekająca woda odprowadzana jest do wbudowanego zbiornika lub usuwana z powietrzem chłodzącym sprężarkę w przypadku klimatyzatorów przenośnych.

Odprowadzenie skroplin z jednostki zewnętrznej klimatyzatora. fot. Lilianna Jampolska dla budujemydom.pl
Odprowadzenie skroplin z jednostki zewnętrznej klimatyzatora. fot. Lilianna Jampolska dla budujemydom.pl

W urządzeniach stacjonarnych skropliny odprowadzane są grawitacyjnie na zewnątrz z jednostki wewnętrznej - zależnie od lokalizacji np. na trawnik, balkon lub do kanalizacji.

Niekiedy może zaistnieć konieczność zastosowania pompki przetłaczającej skropliny, gdy nie można zapewnić grawitacyjnego ich odprowadzenia.

Trzeba okresowo kontrolować drożność rurek ze skroplinami, gdyż ich zagięcie lub zatkanie spowoduje zalanie ściany i podłogi zmuszając do przeprowadzenia często kosztownego remontu.

Oprócz bieżącej regulacji związanych z pracą klimatyzatora (ustawienie trybu pracy, temperatury, intensywności nawiewu itd) okresowo powinniśmy czyścić lub wymieniać filtry a także przeprowadzać dezynfekcję wnętrza klimatyzatora, gdyż w wilgotnym środowisku rozmnażają się alergogenne grzyby i bakterie.

Autor: Cezary Jankowski

Opracowanie: Aleksander Rembisz

Zdjęcia: Hydropol-Dekor, Daikin, Robert Bosch (Bosch Termotechnika), Hewalex, Lilianna Jampolska dla budujemydom.pl

Film: TV Budujemy Dom dla Uni-Lux - Klimatyzator przenośny - który wybrać? Czym się różnią?

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT