Czym ochłodzić pomieszczenia?

Wymagana moc chłodzenia

Określenie zapotrzebowania na moc chłodzenia dla konkretnego pomieszczenia wymaga uwzględnienia wielu czynników zewnętrznych (np. ukierunkowanie okien względem stron świata, wielkość i rodzaj oszklenia, izolacji cieplnej ścian) oraz wewnętrznych (mocy urządzeń wytwarzających ciepło, akumulacji cieplnej przegród czy liczba przebywających osób).

Przy zamiarze schładzania całej kubatury pokoju, w typowych warunkach użytkowania można przyjąć jako bazową moc chłodzenia wartość 100-120 W/m2. Jednak przy długotrwałych upałach należy liczyć się z tym, że nie zawsze możliwe będzie uzyskanie zadowalającej temperatury wewnątrz pomieszczenia.

Zapotrzebowanie na moc chłodniczą można zmniejszyć między innymi poprzez zainstalowanie osłon przeciwsłonecznych - markiz, rolet - zwłaszcza w oknach o dużej powierzchni z ukierunkowaniem na południowy zachód.

Co charakteryzuje klimatyzatory sprężarkowe?

Podstawowym parametrem decydującym o wyborze klimatyzatora będzie moc chłodnicza podawana przez producentów jako moc nominalna (obliczeniowa), choć rzeczywista wydajność chłodzenia zmienia się zależnie od różnicy temperatur wewnątrz i na zewnątrz domu.

Producenci często podają, do jak dużego pomieszczenia o przeciętnych warunkach użytkowania przeznaczone są konkretne modele klimatyzatorów. Warto też zwrócić uwagę na efektywność pracy urządzenia określoną klasą energetyczną (np. A, B czy C), przy czym dokładniejsze dane znajdziemy, porównując wartości wskaźników SEER (dla chłodzenia) i SCOP (dla ogrzewania).

Oznaczenia klimatyzatorów. Fot. Mitsubishi.

Są to sezonowe wskaźniki efektywności pracy klimatyzatorów przy ustalonym dla określonej strefy klimatycznej przebiegu temperatur zewnętrznych w okresie użytkowania.

Przykładowo urządzenia w klasie A charakteryzują się wskaźnikiem SEER 5,1-5, 6 i wskaźnikiem SCOP 3,4-4, co określa, ile razy pozyskana moc chłodnicza czy grzewcza będzie większa od mocy pobranej z sieci elektrycznej.

Zatem, czym wyższe wartości tych wskaźników, tym urządzenie będzie bardziej energooszczędne. Istotną cechą urządzeń klimatyzacyjnych jest rodzaj napędu sprężarki. Starsze modele wyposażone były w sprężarkę o stałej wydajności, a dostosowanie do warunków pracy polegało na jej cyklicznym włączaniu i wyłączaniu.

W nowych rozwiązaniach instalowany jest napęd inwerterowy pozwalający na płynną zmianę mocy zależnie od aktualnych potrzeb. Dzięki temu zmniejsza się zużycie energii elektrycznej i uzyskuje większa stabilność nastawionej temperatury.

Oprócz podstawowego wyposażenia klimatyzatory wyposażane są w rozbudowany system sterujący pozwalający na zmianę intensywności i kierunku nawiewu, programator temperatury ustawianej dla różnych pór dnia czy sygnalizujący nieprawidłowości funkcjonowania. Układ filtrujący nawiewane powietrze może zawierać różnego rodzaju filtry zatrzymujące pyłki, nieprzyjemne zapachy czy jonizator.

Ze względu na budowę zespołu chłodniczego - co decyduje o funkcjonalności i wymaganiach montażowych - klimatyzatory sprężarkowe dostępne są jako urządzenia przenośne, kompaktowe lub w formie split bądź multi-split z rozdzieleniem na zespół zewnętrzny i wewnętrzny.

Klimatyzatory kompaktowe

Klimatyzatory typu kompaktowego wykorzystywane są najczęściej jako urządzenia przenośne i służą głównie do krótkotrwałego schładzanie pomieszczeń. Wszystkie elementy umieszczono w jednej obudowie na kółkach, a do ich funkcjonowania wystarczy wyprowadzenie powietrznej rury wylotowej na zewnątrz domu.

W praktyce służą raczej do wytworzenia strumienia chłodnego powietrza skierowanego w miejsce przebywania, gdyż ich efektywność jest stosunkowo niewielka i najczęściej nie wystarcza do schłodzenia całego pomieszczenia.

Wynika to z konieczności zapewnienia dużego i stałego dopływu powietrza zewnętrznego, niezbędnego do chłodzenia skraplacza, a ich uciążliwą wadą jest duży poziom wytwarzanego hałasu przez wbudowaną i pracującą wewnątrz pomieszczenia sprężarkę.

Lepszą efektywnością charakteryzują się klimatyzatory przenośne wyposażone w dwururowy obieg powietrza schładzającego skraplacz, co eliminuje konieczność korzystania z chłodzącego powietrza wewnętrznego.

Zależnie od modelu klimatyzatora urządzenie może również pracować jako osuszacz powietrza bądź pompa ciepła, a także jak zwykły wentylator. Uruchomienie klimatyzatorów przenośnych typu kompakt nie stwarza większych problemów i możemy to zrobić samodzielnie. Pod względem funkcjonalnym są one gotowe do pracy i trzeba tylko znaleźć sposób na wyprowadzenie rury wywiewnej na zewnątrz domu.

Najprostsze, ale i najmniej efektywne będzie wystawienie rury przez uchylone okno z ewentualnym wykorzystaniem kształtek uszczelniających dołączonych jako wyposażenie klimatyzatora. Powinniśmy wybrać okno o jak najmniejszych wymiarach i w miarę możliwości zamontowane od strony nienasłonecznionej.

Przewidując dłuższe korzystanie z takiego klimatyzatora, możemy w ścianie wykuć otwór na rurę wywiewną. Jeśli w pomieszczeniu znajduje się wlot do kanału wentylacyjnego, to podłączenie do niego rury wywiewnej rozwiąże problem z odprowadzeniem nagrzanego powietrza, gdy urządzenie pracuje w trybie wykorzystania powietrza wewnętrznego. Warto też zadbać o zapewnienie napływu w miarę chłodnego powietrza wchodzącego, np. z pomieszczeń od strony północnej czy nawet z piwnicy.

Klimatyzatory typu split

W odróżnieniu od kompaktów klimatyzatory typu split, składają się z dwóch jednostek - zewnętrznej ze sprężarką i skraplaczem oraz wewnętrznej z parownikiem i zespołem nawiewnym. Rozwiązanie takie umożliwia umieszczenie głośnej sprężarki w odległości nawet kilkunastu metrów od chłodzonego pomieszczenia, a niewielką jednostkę wewnętrzną można zamocować w optymalnym miejscu.

Obie jednostki połączone są hermetycznie cienkimi rurkami, którymi przepływa czynnik chłodniczy. Ten rodzaj klimatyzatorów najczęściej montowany jest na stałe, ale dostępne są również urządzenia przenośne przydatne, np. w domkach letniskowych, gdyż po sezonie możemy je łatwo zdemontować i zabrać do domu.

W klimatyzatorach typu split montowanych na stałe jednostka zewnętrzna może współpracować z różnymi odmianami jednostek wewnętrznych. Najczęściej instalowane są jednostki podsufitowe, schładzające powietrze od góry, które nie kolidują też w wyposażeniem pomieszczenia.

Jednostka wewnętrzna klimatyzatora typu split jest montowana najczęściej pod sufitem. Fot. Daikin.

Do montażu w sufitach podwieszanych przystosowane są klimatyzatory kasetonowe o wymiarach modułowych stelaża konstrukcji sufitowej (60 x 60 cm). Klimatyzator może stać się również elementem wystroju pomieszczenia, gdy płaską jednostkę wewnętrzną z dekoracyjnym panelem frontowym zawiesimy na ścianie.

Do chłodzenia kilku pomieszczeń przeznaczone są klimatyzatory pracujące w układzie multi split składającym się z jednej jednostki zewnętrznej i kilku współpracujących z nią jednostek wewnętrznych, których wydajność można niezależnie regulować.

Klimatyzatory pracujące w układzie multi split chłodzą kilka pomieszczeń na raz. Fot. Daikin.

Klimatyzatory stacjonarne typu split muszą być instalowane przez wyspecjalizowaną firmę z uprawnieniami w zakresie używania substancji niebezpiecznych dla środowiska (czynnik chłodniczy „freon”) dysponującą specjalistycznymi narzędziami.

Ze względu na zapewnienie wysokiej efektywności pracy klimatyzatorów należy dążyć do umieszczenia jednostki zewnętrznej w miejscu zacienionym umożliwiającym swobodny przepływ powietrza. Przy wyborze lokalizacji należy uwzględnić też dopuszczalną przez producenta długość rur i różnicę poziomu między jednostką wewnętrzną i zewnętrzną.

Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Zdjęcie otwierające: Iglotech
Zdjęcia w tekście: Mitsubishi, Daikin
Film: Tv Budujemy Dom dla Uni-Lux