2021-09-14 16:56:09 
Lokalizacja i wymiary schodów
W nowobudowanych domach lokalizację i konstrukcję schodów określa projekt, a podstawowe parametry użytkowe powinny formalnie odpowiadać obowiązującym przepisom budowlanym, zależnie od wagi funkcji jaką maja pełnić (schody główne czy pomocnicze). Warunkiem decydującym o wygodnym z nich korzystaniu jest zapewnienie możliwie małego kąta nachylenia, co z kolei zależy od relacji między wysokością i szerokością stopni.
Zależność ta wynika z przeciętnej długości kroku i określonego jest wzorem: 2h + s = 0,6 do 0,65 m, gdzie h oznacza wysokość stopnia, s - jego szerokość . Optymalny kąt nachylenia wynosi zatem ok. 30 stopni, co odpowiada wymiarom stopni - wysokość 16-17 cm, szerokość 28-30 cm.
Jako granicę w miarę nieuciążliwego ich pokonywania można przyjąć, że wysokość stopni nie powinna przekraczać 20 cm a ich szerokość to minimum 25 cm. Oczywiście wygodniejsze schody zajmują więcej miejsca, choć powierzchnie pod takimi schodami można wykorzystać zabudowując np. szafą czy urządzając tam schowek.
Schody należą do odpowiedzialnych i współzależnych elementów w konstrukcji domu i nawet niewielkie przeróbki mogą wymagać dostosowania do nowych warunków konstrukcji stropowej, rozmieszczenia ścian działowych czy nośnych bądź modyfikacji więźby dachowej.
Kiedy decydujemy się na zmianę lokalizacji bądź kształtu schodów ujętych w projekcie powinniśmy o tym zdecydować najpóźniej na etapie robót stanu surowego, konsultując przewidywane modyfikacje z projektantem.
Unikniemy dzięki temu kłopotliwych przeróbek dostosowujących inne elementy domu do planowanych schodów, gdy dom już stoi. Wybór lokalizacji, kształtu i wymiarów schodów wymaga bowiem przeprowadzenia wnikliwej analizy układu funkcjonalnego pomieszczeń jak i spełnienia określonych wymagań konstrukcyjnych.
Kształt i rozmierzenie stopni schodów
Kształt biegu schodów, czyli trasy po jakiej poruszamy się podczas wchodzenia czy schodzenia zależy przede wszystkim od ich lokalizacji wewnątrz domu względem poszczególnych pomieszczeń. Schody mogą być bowiem umieszczone w wydzielonej klatce schodowej jak też „wychodzić” bezpośrednio z obszernego korytarza bądź salonu, będąc jednocześnie elementem dekoracyjnym wnętrza.
Najwygodniejsze są schody proste, jedno lub dwubiegowe ze spocznikiem prostym lub narożnym. Dość popularne są też schody mieszane, w których część biegu jest prosta, a część o stopniach w kształcie trójkąta (tzw. zabiegowe).
Przy mniej intensywnej komunikacji między piętrami montowane są też schody kręte, które zajmują niewielką powierzchnię. W domach podpiwniczonych schody z reguły umieszcza się w całkowicie lub częściowo obudowanej klatce schodowej dzięki czemu zajmują wtedy najmniejszą powierzchnię.
Dokładne rozmierzenie stopni pozwoli na unikniecie niespodzianek, gdy po wykończeniu powstaną znaczne różnice w wysokości pierwszego czy ostatniego stopnia, a ich zniwelowanie będzie bardzo kłopotliwe.
Stopnie schodów muszą mieć jednakową wysokość na całej długości biegu - dopuszczalne odchylenie nie może przekraczać 10 mm pomiędzy poszczególnymi stopniami.
Przy ustalaniu ich wysokości musimy brać pod uwagę różnicę poziomów wykończonych powierzchni podłóg, co jest szczególnie istotne, gdy wykonujemy schody betonowe na etapie stanu surowego.
Przy obliczeniach musimy więc uwzględnić grubość wszystkich warstw podłogowych na niższym i wyższym poziomie jak też i grubość okładzin przewidzianych do zamocowania na surowych schodach.
Sposób obliczenia najłatwiej będzie prześledzić na przykładzie przyjmując następujące założenia:
- różnica poziomów między surową podłogą na piętrze, a podkładem podłogi na gruncie wynosi 320 cm
- grubość warstw podłogi na gruncie wynosić będzie łącznie 22 cm (15 cm styropian + 5 cm wylewka podłogowa + 2 cm parkiet)
- grubość warstw podłogowych na piętrze wyniesie łącznie 10 cm (4 cm styropian akustyczny+5cm wylewka podłogowa +1 cm panele podłogowe) -
- planowana grubość okładzin drewnianych na stopniach to 3 cm
Wysokość schodów po wykończeniu podłóg na obu poziomach wyniesie więc 308 cm (320 cm - 22cm + 10 cm). Przyjmując, że schody będą miały 19 stopni (łącznie z poziomem piętra) zatem wysokość gotowych stopni wyniesie 16,2 cm (308 cm ÷ 19 niezależnie od kształtu biegu).
Jednak pierwszy stopień surowych schodów betonowych musi mieć większą wysokość, a ostatni mniejszą, po uwzględnieniu grubości warstw podłogowych na obu poziomach i grubości nakładek na stopnie.
Z czego budować schody?
Schody w domach jednorodzinnych mogą być budowane jako żelbetowe, drewniane rzadziej metalowe. I oraz od pożądanej estetyki. Zależnie od tego wykonujemy je na różnych etapach budowy - schody betonowe robione są głównie podczas stawianie stanu surowego natomiast schody drewniane i metalowe montujemy w już wykończonych pomieszczeniach.
Schody żelbetowe płytowe
Należą do najczęściej wykonywanych o biegu prosto- jak i krzywoliniowym. Schody płytowe robione są jako wylewane w deskowaniu spoczywającym na podpartej pochylni zbitej z desek, ale mogą być również montowane z prefabrykowanych elementów typowych lub wytworzonych na zamówienie.
Pochylnia kształtująca spód schodów wylewanych na budowie może mieć kształt prosty, zbity z desek opartych podporach lub krzywoliniowy utworzony z listewek lub sklejki wodoodpornej. Zbrojenie wzdłużne schodów - o określonej w projekcie średnicy i rozstawieniu - musi być zakotwione u góry w podciągu stropowym oraz w dolnej stopie - fundamencie osadzonej w gruncie lub w stropie niższej kondygnacji. Przy układaniu zbrojenia w deskowaniu należy zapewnić zachowanie ok. 2 cm odstępu prętów od szalunku poprzez podłożenie podkładek dystansowych.
Schody żelbetowe wspornikowe
Są to schody ażurowe - bez podstopnic - często montowane z prefabrykowanych , żelbetowych stopni. Mogą być budowane w dwóch wariantach - jako jednostronnie osadzone w ścianie domu lub mocowane do centralnej belki nośnej.
Przy jednostronnym zamocowaniu mają skłonność do wpadania w drgania podczas chodzenia i często są dodatkowo stabilizowane są prętami bądź linami mocowanymi do sufitu, które jednocześnie pełnią funkcję barierki.
Schody wspornikowe osadzone w ścianie domu najlepiej wykonać podczas wznoszenia ścian nośnych. Schody wspornikowe oparte na belce centralnej można wykonać na dowolnym etapie budowy.
Elementem nośnym w tym przypadku jest żelbetowa belka o przekroju prostokątnym ustawiona w osi biegu schodów, na której opierają się poszczególne stopnie. Przy większych szerokościach schodów zamiast centralnej belki nośnej wykonywane są dwie belki w pobliżu brzegów schodów.
Schody drewniane i metalowe
Wykonywane są z reguły na indywidualne zamówienie w wyspecjalizowanych firmach. Mogą być montowane jako wolnostojące jak i przylegające do ściany. Pozwalają na niemal dowolne kształtowanie biegu, jak i dekoracyjne wykończenie. Ich montaż na budowie sprowadza się do zamocowania belek policzkowych, osadzeniu stopni i balustrady.
Można również zdecydować się na zakup schodów gotowych, a bogata oferta producentów umożliwia dobór odpowiedniego ich rodzaju do naszych wymagań i warunków zamontowania. Szczególnie przy modernizacji domu, montaż gotowych schodów będzie dobrym wyborem, gdyż ogranicza zakres robót, zmniejsza ryzyko uszkodzenia w użytkowanej już części domu.
Jednak nie wszystkie rodzaje schodów gotowych możemy kupić od ręki - wiele typów montowanych jest z typowych elementów, ale indywidualnie dopasowywanych do konkretnych warunków.
Wykończenie schodów
Surowe schody żelbetowe wymagają wykończenia - ułożenia nawierzchni stopni, zamocowania poręczy i barierki, otynkowania ich od spodu. Na okładziny drewniane stopni wykorzystujemy głównie drewno gatunków twardych, odpornych na ścieranie i odkształcenia pod wpływem zmian wilgotności. i o grubości ok. 3 cm.
Gotowe stopnie powinny mieć zaokrągloną lub profilowaną górną krawędź czołową, a gdy stopnie nie przylegają obustronnie do ściany, również boczne. Szerokość nakładki drewnianej może być o 2-3 cm większa niż szerokość stopnia, a utworzony dzięki temu wystający nosek zwiększy długość oparcia dla stóp.
Do zamocowania na schodach używamy specjalnych kołków do stopni. W przypadku układania zwykłych płytek podłogowych konieczne będzie zamontowanie metalowej listwy krawędziowe zabezpieczającej brzeg przed wykruszeniem i umożliwiającej estetyczne wykończenie podstopnicy.
Na schodach można też położyć wykonane na zamówienie płyty kamienne bądź z konglomeratu. Wszystkie te okładziny mocowane są do surowych schodów za pomocą elastycznych zapraw klejowych.
Schody powinny być wyposażone przynajmniej jednostronnie w poręcz na wysokości ok. 90 cm, a przy niezabudowanych bokach również w barierkę chroniącą przed upadkiem z wysokości. Poręcz od strony otwartej mocujemy do słupków rozstawionych co ok. 1 m . Jeśli wcześniej nie zostały zabetonowane kotwy, ich zamocowanie najlepiej wykonać jako przelotowe, śrubą przechodzącą przez grubość stopni schodów.
autor: Redakcja BudownicwaB2B
opracowanie: Aleksander Rembisz
film: TV Budujemy Dom dla Demo-Projekt
zdjęcia: Schöck, Schody Prudlik, M. Szymanik dla budujemydom.pl, Atrium System, Lilianna Jampolska dla budujmemydom.pl, A.Rembisz dla budownictwob2b.pl
Komentarze