2021-05-02 21:28:51 
Wybór lokalizacji, kształtu i wymiarów schodów wymaga wtedy przeprowadzenia wnikliwej analizy układu funkcjonalnego pomieszczeń jak i wymagań konstrukcyjnych. Alternatywnym rozwiązanie będzie instalacja ruchomego podestu - windy, co będzie szczególnie pożądanie przez osoby starsze lub niepełnosprawne.
Co nas ogranicza w budowie schodów?
Przy przebudowie domu nie zawsze udaje się zbudować wygodne, pełnowymiarowe schody gdyż zajmują one sporo miejsca, a istniejące na niższej kondygnacji przegrody z reguły ograniczają możliwości ich postawienia . Ergonomiczne schody mają bowiem nachylenie 30-35° i szerokość przynajmniej 80-90 cm, zatem zajmowana przez nie powierzchnia przy typowej różnicy poziomów 3 m wyniesie ok. 4 m2.
O budowie takich schodów możemy więc pomyśleć, gdy wychodzić one będą z dużego pomieszczenia, np. salonu czy obszernego korytarza i staną się elementem użytkowo-dekoracyjnym tego wnętrza. Niekiedy na umożliwienie komunikacji międzypiętrowej trzeba będzie poświecić jakieś mniejsze pomieszczenie o dogodnej lokalizacji tworząc zamkniętą klatkę schodową.
Przy wyborze miejsca na nowe czy modyfikowane schody, musimy też pamiętać o zapewnieniu dostatecznej wysokości pomieszczenia na górnej kondygnacji w miejscu, gdzie kończy się bieg schodów na poddasze. Przy dachach spadzistych, wysokość poddasza zmniejsza się znacząco przy ściankach kolankowych, co może sprawić, że będzie niewystarczająca, gdy wyjście schodów znajdzie się zbyt blisko ściany zewnętrznej.
Decydując się na budowę schodów nienormatywnych, trudno jednoznacznie określić minimalne wymagania jakie powinny one spełniać, gdyż zależy to od wieku i sprawności mieszkańców oraz częstotliwości z nich korzystania, ale do codziennego użytkowania przez przeciętnie sprawnych mieszkańców, można przyjąć, że nachylenie biegu nie powinno być większe niż 45°, a jego szerokość wynosić przynajmniej 60 cm .
Przyjmując, że różnica poziomów wynosi ok. 300 cm (wysokość niższej kondygnacji plus grubość stropu) przy biegu prostym schody będą miały w rzucie poziomym ok. 3 m długości. Prostolinijny bieg schodów można skrócić, jeśli zbudujemy je jako łamane lub zabiegowe. Bardzo zwarte, a więc niezajmujące dużo miejsca są schody kręte montowane w świetle otworu stropowego. Jednak są mniej wygodne do wchodzenia ze względu na trójkątny kształt stopni i konieczność przemieszczania się tuż przy barierce zewnętrznej.
Otwór w stropie
Najbardziej kłopotliwe będzie wykonanie otworu w stropie, jeśli nie można wykorzystać już istniejącego, bo znajduje się w nieodpowiednim miejscu lub jest za mały. Ze względów wytrzymałościowych nie może on osłabiać stropu i przecinać jego elementów nośnych bez odpowiedniego wzmocnienia.
Stosunkowo łatwo wykonuje się otwory w stropach belkowych gdyż ich rozstaw wynosi najczęściej powyżej 90 cm, co umożliwia utworzenie otworu między belkami, poprzez usunięcie wypełnienia, bez konieczności naruszana elementów nośnych. Bardziej skomplikowane będzie wykonanie otworu w stropie gęstożebrowym np. typu teriva, gdyż belki nośne rozstawione są tam gęsto 45-60 cm, a więc na szerokość niewystarczającą do zapewnienia wygodnego wejścia po schodach.
Również stropy monolityczne i prefabrykowane mają gęsto rozstawione zbrojenie konstrukcyjne uniemożliwiające bezproblemowe wykucie dużego otworu. Jednak niezależnie od rodzaju stropu, opinię o możliwości wykonania otworu w jego konstrukcji, należy uzyskać od uprawnionego projektanta, który w razie potrzeby opracuje odpowiednie wzmocnienia konstrukcji stropowej w postaci dodatkowego podciągu bądź wymianu, a także określi technologię jego wykonania obejmującą potrzebne materiały, kolejność prac czy sposób podparcie stropu na czas robót. Wymiary i kształt otworu stropowego zależeć będą od rodzaju montowanych schodów.
Schody kręte montowane wokół centralnego słupa wymagają otworu okrągłego, przy czym jego średnica nie powinna być mniejsza niż 100 cm. Schody o biegu prostym lub z zabiegiem wymagają utworzenia otworu o przekroju prostokątnym, przy czym długość krótszego boku odpowiada szerokości schodów, a wymiar dłuższego zależy kąta nachylenia biegu.
Zależność ta wynika z konieczności zachowania odpowiedniej odległości w pionie, między stopniami, a krawędzią stropu, aby podczas schodzenia nie uderzyć głową o jego brzeg . Minimalna odległość mierzona prostopadle do płaszczyzny nachylenia schodów określa się ze wzoru h = 75 + 150 x cosinus kąta nachylenia, co przy spadku 45° powinna wynosić przynajmniej 190 cm i zmniejsza się wraz ze wzrostem skosu.
Konstrukcje schodowe
Przy przebudowie wnętrz i konieczności utworzenia schodów decydujemy się najczęściej na konstrukcje drewniane lub metalowe. Wykonywane są one na indywidualne zamówienie w wyspecjalizowanych firmach, według przygotowanego projektu dopasowanego do konkretnych wnętrz. Mogą być montowane jako wolnostojące jak i przylegające do ściany. Pozwalają na niemal dowolne kształtowanie biegu, jak i dekoracyjne wykończenie. Ich montaż na budowie sprowadza się do zamocowania belek policzkowych, osadzeniu stopni i balustrady.
Można również zdecydować się na zakup schodów gotowych, a bogata oferta producentów umożliwia dobór odpowiedniego ich rodzaju do naszych wymagań i warunków zamontowania. Są one dostępne w dwóch formach - jako całkowicie skompletowane do montażu bądź z indywidualnie dobieranych elementów wymagających dopasowania do konkretnych warunków. W sklepach możemy najczęściej kupić jedynie kompletne schody kręte i modułowe, które dzięki samonośnej konstrukcji łatwo zamontować niemal w każdych warunkach.
Schody kręcone opierają się na centralnym słupie, na który nakładane są wsporniki ze stopniami. Tuleje dystansowe pozwalają na regulacje wysokości stopni, a więc na dostosowanie do pokonywanej różnicy poziomów. Ich minimalna średnica wynosi 100 cm, ale przy częstszym użytkowaniu powinniśmy wybrać modele o średnicy 120-140 cm, wygodniejsze do wchodzenia.
Schody modułowe charakteryzują się dużą dowolnością kształtowania ich biegu - mogą być montowane jako proste, kątowe czy nawet półokrągłe. Poszczególne elementy tworzą schodkową konstrukcję nośną, która pozwala jednocześnie na przesuniecie poszczególnych stopni w płaszczyźnie poziomej, jak i regulację wysokości poprzez podkładki dystansowe. Oba rodzaje schodów wykonywane są różnych wariantach wykończeniowych, z użyciem elementów, ze stali lakierowanej, nierdzewnej, różnych gatunków drewna i tworzyw sztucznych.
Windą bliżej
Przy braku możliwości zbudowania w miarę funkcjonalnych schodów lub musimy zapewnić wygodne pokonywanie pięter przez osoby starsze czy o znacznej niepełnosprawności ruchowej, optymalnym rozwiązaniem będzie zainstalowanie windy wewnętrznej, dla której wystarczy utworzyć w stropie międzypiętrowym otwór o powierzchni nawet poniżej 1 m2.
Winda taka może stać się również atrakcyjnym i funkcjonalnym uzupełnieniem dostępu do antresoli, umożliwiając bezpośrednią komunikację np. z salon do umieszczonej powyżej sypialni. Windę można też zainstalować na zewnątrz domu, obudowując jej szyb lekkim materiałem osłonowym np. płytami warstwowymi czy termoizolacyjnym oszkleniem.
Do instalacji w domach jednorodzinnych przeznaczone są proste w budowie urządzenia składające się np. ze słupowych konstrukcji prowadnic, po których przemieszcza się oszklona kabina, a napęd linowy ukryty jest w jej konstrukcji.
Wymiary kabiny pozwalają pp. na podróżowanie dwóch osób lub osoby na wózku, a szereg elementów ochronno-sterujących zapewnia bezpieczne użytkowanie. W pozycji dolnej nakrywa dachu kabiny zasłania otwór w stropie, a w pozycji górnej piętro musi mieć dostateczną wysokość odpowiadająca przynajmniej wielkości kabiny. Sterowanie jazdą odbywa się z wnętrza windy lub z pomocą pilota, gdy trzeba wezwać windę na odpowiednią kondygnację.
autor: Redakcja BudownicwaB2B
opracowanie: Aleksander Rembisz
zdjęcia: Marchewka, Schody Prudlik, Atrium System, www.windy-domowe.pl, budujemydom.pl (M. Szymanik, J. Werner)
Komentarze