Jak docieplić stary budynek?

Czy warto ocieplić mury starego budynku? Przed takim dylematem staje wielu użytkowników domów budowanych bądź remontowanych w poprzednim stuleciu. Co prawda ściany zewnętrzne takich budynków, zaczynając od lat 90., były często pokrywane warstwą termoizolacyjną i tynkiem cienkowarstwowym, ale mają one ciepłochronność dużo niższą niż aktualne wymagania. Upływ czasu niekorzystnie wpłynął na ich wygląd. O sposobie renowacji i ocieplenia będzie decydować jego stan oraz pożądana estetyka i zależnie od tego zdecydujemy się na ułożenie nowej, grubszej termoizolacji bądź dołożenie dodatkowej warstwy termoizolacyjnej.

Jak docieplić stary budynek?

Ocena stanu elewacji

Planując ułożenie dodatkowej warstwy ocieplenia, trzeba sprawdzić jej przyczepność do starej powierzchni.

Próba polega na przyklejeniu (zaprawą do styropianu) w kilku, kilkunastu miejscach klocków styropianowych o wymiarach 10 x 10 cm i próbie ich oderwania po co najmniej 3 dniach. Jeśli w trakcie odrywania rozwarstwi się styropian, a nie odejdzie wraz z tynkiem można uznać, że zapewnia on dobrą przyczepność.

Z kolei stan zamocowania płyt ociepleniowych do ściany można ocenić jedynie na podstawie równości powierzchni elewacji i jej ugięcia pod naciskiem ręki. Wszelkie większe wypukłości będą dobrze widoczne przy bocznym oświetleniu słonecznym. Wyczuwalne uginanie się elewacji świadczy o odspojeniu płyt na dużej powierzchni i wymagać będzie dodatkowego ich zamocowania.

Oczywiście w sytuacji, gdy elewacja jest bardzo zniszczona, a stare ocieplenie nie tylko zbyt cienkie, ale i wadliwie ułożone, zdecydujemy się raczej na jego usunięcie i ułożenie nowej termoizolacji o znacznie lepszych własnościach ciepłochronnych.

Czyszczenie elewacji

Zabieg ten trzeba przeprowadzić jako etap robót przygotowujących do nałożenia nowego tynku czy dodatkowej warstwy ocieplenia. Standardowo do tego celu wykorzystuje się myjki wysokociśnieniowe i preparaty przeznaczone do mycia elewacji. Niekiedy mycie można połączyć z piaskowaniem usuwającym zwietrzałą warstwę i uciążliwe zabrudzenia, wykorzystując odpowiednią przystawkę doprowadzającą piasek.

Przed przystąpieniem do ocieplenia budynku należy oczyścić elewację myjką wysokociśnieniową.
Przed przystąpieniem do ocieplenia budynku należy oczyścić elewację myjką wysokociśnieniową. Fot. Kärcher.

Czyszczenie elewacji trzeba przeprowadzić ostrożnie, stosując dysze wirujące skierowane skośnie do zmywanej powierzchni z odpowiedniej odległości. Zbyt silny strumień może bowiem uszkodzić tynk, a nawet skruszyć warstwę zbrojeniową. Glony i porosty usuwa się poprzez nałożenie preparatu biobójczego i spłukanie elewacji wodą lub natryśnięcie środka, który usuwa porosty i jednocześnie chroni przed ponownym ich rozwojem.

Ocieplenie na starym ociepleniu

Stare ocieplenie jest z reguły dość równe, zatem warstwa klejąca nie musi być zbyt gruba i nie będzie nadmiernie obciążać elewacji.

Klejenie można prowadzić na trzy sposoby:

  • z użyciem pianki do styropianu,
  • standardowych zapraw klejowych
  • bądź systemowych kołków i kleju.

Ze względu na najmniejszy ciężar i łatwość oraz wygodę aplikacji najczęściej wykonuje się klejenie na piankę. Piankę poliuretanową przeznaczoną do klejenia styropianu nanosi się obwodowo i pasem przez środek na płycie, a niekiedy również dodatkowo zygzakiem. Z jednego pojemnika pianki można przykleić ok. 8 m2 styropianu.

Po nałożeniu pianki trzeba szybko przyłożyć płytę i docisnąć do ściany, bo po 3-4 min traci ona własności klejące. Jeśli do klejenia wykorzystujemy standardową zaprawę klejową, to możemy ją nakładać pacą zębatą równomiernie na całej powierzchni. Zaprawa dość długo twardnieje, co umożliwia ewentualne korekty ułożenia płyt.

Niektóre firmy opracowały własne systemy dodatkowego docieplenia z użyciem specjalnych łączników i zapraw klejowych do stosowania zgodnie z opracowaną technologią. Przed rozpoczęciem klejenia trzeba zamontować listwę startową u dołu elewacji, która umożliwi prostoliniowe układanie płyt i zabezpieczy spód ocieplenia przed uszkodzeniem i możliwością przedostania się gryzoni. Płyty należy mocować z przesunięciem styków pionowych w kolejnych rzędach co ok. połowę długości płyty.

Montaż listwy startowej u dołu elewacji.
Montaż listwy startowej u dołu elewacji. Fot. Atlas.

W narożnikach i przy otworach trzeba tak dopasować długości płyt, aby na krawędziach nie kłaść odcinków krótszych niż 40 cm, a brzegowe spoiny pionowe mijały się ze sobą w kolejnych warstwach.

Osadzanie narożników.
Osadzanie narożników. Fot. Atlas.

Oprócz klejenia docieplenie układane na ocieplonej już ścianie wymaga zamocowania mechanicznego płyt, przy czym liczba kotew nie powinna być mniejsza niż 6 szt/m2.

Zaleca się użycie kotew z trzpieniem metalowym, a nie z tworzywa sztucznego. Ich długość musi zapewniać osadzenie w murze na głębokość 5-8 cm w zależności od materiału ściany. Kotwy należy osadzać po stwardnieniu warstwy klejącej - dla pianki po ok. 2 h, a dla zapraw klejowych następnego dnia. Jeśli podczas wiercenia otworów natrafi się na kotwy od starego ocieplenia, trzeba wiercenie rozpocząć obok.

Ocieplenie budynku na nowo

Przy bardzo złym stanie starego ocieplenia z odpadającym tynkiem, zdeformowanymi, odstającymi płytami czy kruszącą się warstwą zbrojącą decydujemy się na usunięcie całego ocieplenia i zamontowania nowego ze znacznie grubszą warstwą izolacji cieplnej. Przy usuwaniu starego ocieplenia głównym problemem będzie pozbycie się zerwanego materiału, jeśli w pobliżu nie ma zakładu recykligu.

Po zerwaniu ocieplenia trzeba dokładnie obejrzeć odsłonięte ściany, ocenić, jaki będzie zakres przygotowania podłoża pod nowe ocieplenie. Przede wszystkim należy upewnić się, czy ściany nie uległy zagrzybieniu, jaka jest ich wilgotność i przyczepność tynku - jeśli już sam nie odpadł.

Przy skrajnie niekorzystnych warunkach wewnątrz ściany mogło dojść nawet do kruszenia się konstrukcji murowej i w takich sytuacjach konieczne będzie przeprowadzenie szczegółowej ekspertyzy określającej zakres zniszczeń i sposób naprawy.

Ściany pod nowe ocieplenie muszą być oczyszczone z resztek starej zaprawy klejowej, ubytki w murze wypełnione zaprawą wyrównującą, powierzchnia odkurzona, a przy chłonnych materiałach ściennych (beton komórkowy, silikaty, ceramika poryzowana) należy podłoże zagruntować preparatem zalecanym przez producenta zaprawy klejowej.

Jeśli mur jest otynkowany, cała jego powierzchnia powinna być sprawdzona pod kątem przyczepności do podłoża (przez opukiwanie i w kilku miejscach przez odkucie fragmentu). Jeśli jednocześnie z remontem elewacji planujemy wymianę okien, warto rozważyć osadzenie ich na konsolach w warstwie ociepleniowej, co wyeliminuje mostek termiczny wokół ościeży.

Grubość płyt styropianowych powinna wynosić 15-20 cm, dzięki czemu, zależnie od odmiany użytego styropianu, współczynnik przenikalności cieplnej ściany U wyniesie 0,15-0,2 W/m2 K. W zależności od równości ściany ocieplenie mocujemy na zaprawę klejową (przy większych nierównościach) lub na piankę do styropianu.

Grubość płyt styropianowych powinna wynosić ok. 15-20 cm.
Grubość płyt styropianowych powinna wynosić ok. 15-20 cm. Fot. Knauf Therm.

Zaprawę należy nakładać na całym obwodzie płyty oraz nanieść dwa placki zaprawy w środku. Pozostałe zasady ocieplenia są takie same jak przy docieplaniu na istniejącej już termoizolacji z tym, że przy mechanicznym zamocowania kotwami, ich liczbę można zmniejszyć do 4 szt/m2 i stosować łączniki plastikowe.

Suche ocieplenia budynków

Ocieplenie układane metodą lekką suchą polega na zamocowaniu do ściany rusztu nośnego, ułożenia ocieplenia z wełny mineralnej oraz zamocowania wiatroizolacji i elewacji z paneli plastikowych tzw. sidingu, szalówki drewnianej lub profilowanych blach powlekanych.

Można również przygotować tą metodą ścianę pod tynk cienkowarstwowy, wykorzystując cementowo-włóknowe płyty elewacyjne. Ruszt nośny budowany jest z zaimpregnowanych listew drewnianych o przekroju 4 x 5-6 cm mocowanych na klockach dystansowych do muru.

Odsunięcie lica rusztu od ściany powinno odpowiadać grubości ocieplenia, a ich rozstaw o 2-3 cm mniejszy niż szerokość płyt wełny mineralnej. Zapewni to samozamocowanie ocieplenia dzięki ich sprężystości.

Ocieplanie budynku metodą lekką suchą, mocowanie płyt z wełny mineralnej.
Ocieplanie budynku metodą lekką suchą, mocowanie płyt z wełny mineralnej. Fot. Rockwool.

Jeśli wysokość ocieplenia przekracza 4 m, płyty należy przedzielić deską odciążającą, co zapobiegnie ich odkształcaniu się pod własnym ciężarem. Kolejny etap to zamocowanie wiatroizolacji chroniącej przed zamakaniem wełny i jej pyleniem.

Folię wstępnie mocuje się zszywkami do rusztu, zwracając uwagę na dobre jej naciągniecie i zachowanie 10 cm zakładów na złączach. Ponieważ pod warstwą elewacyjną musi być utworzona pustka wentylacyjna, wzdłuż rusztu przybija się listwy o grubości 2,5-3 cm i dopiero do nich mocuje poszycie elewacyjne.

Zamontowanie folii wiatrochronnej.
Zamontowanie folii wiatrochronnej. Fot. Rockwool.

W przypadku mocowania płyt cementowo-włóknowych przykręcane są one do rusztu wkrętami ze stali nierdzewnej, a spoiny wzmacniane siatką i szpachlowane. Na tak przygotowanym podłożu można nałożyć dowolny tynk cienkowarstwowy. Rozwiązanie takie doskonale nadaje się do docieplenia i utworzenia tynkowej elewacji również w domach drewnianych i szkieletowych.

Autor: Cezary Jankowski
Zdjęcie otwierające: Isover

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT