Materiały do termoizolacji dachów i stropodachów

2020-05-07 12:47:52

Zapewnienie wysokiej termoizolacyjności dachu czy stropu nad najwyższą kondygnacją wymaga skonfigurowania układu warstw z odpowiednich materiałów, zapewniających nie tylko wymaganą ciepłochronność, ale również chroniących przed wilgocią powstałą w wyniku kondensacji pary wodnej i ewentualnych przecieków z pokryć dachowych. W zależności od konstrukcji dachowej i sposobu wykorzystywania poddasza, ocieplanie układa się bezpośrednio w dachu, wypełnia przestrzeń poddachową lub układa na stropie od strony poddasza.

Materiały do termoizolacji dachów i stropodachów

Z artykułu dowiesz się:

Jak wybrać system ocieplenia dachu i stropodachu?
Jak i czym ocieplić dachy spadziste?
Jak ocieplać stropodachy?

Wybieramy system ocieplenia dachu i stropodachu

Sposób ocieplenia przegrody zewnętrznej przykrywającej budynek zależeć będzie przede wszystkim od formy dachu - czy jest to dach spadzisty, czy płaski - oraz sposobu wykorzystania i dostępności przestrzeni poddachowej.

W przypadku dachów spadzistych, poddasze często wykorzystywane jest jako użytkowe, co wymaga zapewnienia wysokiej termoizolacyjności połaci dachowych, natomiast pokrycie płaskie może być utworzone przez tzw. stropodach.

Ze względu na konstrukcję stropodachy układane są jako wentylowane, gdy nad stropem istnieje możliwość cyrkulacji powietrza lub niewentylowane, jeśli poszczególne warstwy izolacyjne i pokryciowe przylegają bezpośrednio do siebie.

W stropodachach wentylowanych istotne jest to, czy przestrzeń poddachowa umożliwia dojście i przełaz, czy też nie, co decyduje o jej dostępności w celu przeprowadzenia prac ociepleniowych.

Rodzaje termoizolacji ze względu na rodzaj konstrukcji dachowej

W konstrukcjach dachów spadzistych:

ułożenie płytowych materiałów izolacyjnych w więźbie dachowej,
natrysk pokrycia termoizolacyjnego na deskowaniu,
wdmuchanie sypkich izolacji w przestrzeń pod poszyciem wewnętrznym skosów dachowych.

W konstrukcjach stropodachów niewentylowanych:

ułożenie termoizolacji z płyt lub natryskiem na zewnątrz dachu.

W konstrukcjach dachów wentylowanych:

wdmuchanie sypkich materiałów izolacyjnych w nieprzełazową przestrzeń poddachową,
ułożenie płytowych izolacji na stropie.

Jak i czym ocieplić dachy spadziste?

Większość materiałów ociepleniowych wykorzystywanych do układania na połaci dachowej charakteryzuje się małym względnym oporem dyfuzyjny μ, co umożliwia w miarę swobodny przepływ zawartej w powietrzu pary wodnej.

Powinna ona być odprowadzana na zewnątrz, zatem również kolejne warstwy zewnętrzne pokrycia nie mogą utrudniać jej przenikania. W przeciwnym razie w niskich temperaturach następuje kondensacja i w efekcie zawilgocenie konstrukcji dachowej.

W przypadku stawiania nowego dachu odpowiednio dostosowujemy jego konfigurację warstw do rodzaju pokrycia i materiału ociepleniowego (np. folia paroprzepuszczalna, kontrłaty, deskowanie, papa, gonty), a na dachach modyfikowanych musimy sprawdzić możliwość zastosowania określonej termoizolacji na istniejącej konstrukcji.

Wymaganą przepisami ciepłochronność o współczynniku przenikalności U mniejszym od 0,18 W/m2 K można uzyskać - przyjmując przeciętną przewodność cieplną materiałów termoizolacyjnych na poziomie 0,04 W/m. K - przy grubości ocieplenia powyżej 22 cm, ale praktycznie przyjmuje się nawet 25 cm.

Z reguły jako ocieplenie wykorzystuje się wełnę mineralną o małej gęstości, która ze względu na dużą elastyczność łatwo dostosowuje się do przestrzeni między krokwiami. Tak gruby materiał ociepleniowy nie mieści się jednak w wysokości krokwi i wtedy zazwyczaj układany jest dwuwarstwowo. Pozwala to niemal dowolne zwiększenie grubości ocieplenia.

Do ocieplenia dachu spadzistego z reguły wykorzystuje się wełnę mineralną o małej gęstości. Fot. Rockwool.

Układ dwuwarstwowy wymaga zamontowania dodatkowej konstrukcji, do której można będzie przymocować pokrycie skosów poddasza. Najczęściej wykorzystuje się system profili stalowych przystosowanych do mocowania płyt gipsowo-kartonowych.

W przypadku innego wykończenia można tez zamontować ruszt drewniany umożliwiający ułożenie, np. boazerii drewnianej. Zalecane, a nawet konieczne jest zabezpieczenie ocieplenia przed wnikaniem pary wodnej - rolę taką pełni folia paroszczelna mocowana pod warstwą płyt g-k lub boazerią.

Wełnę mineralna można zastosować na dowolnej konstrukcji dachowej, jeśli tylko uda się utworzyć przestrzeń wentylacyjną nad ociepleniem. W najczęściej spotykanych przypadkach - z dachem pokrytym pełnym deskowaniem - niezbędną wentylację uzyskamy, mocując z ok. 3 cm odstępem od deskowania folię paroprzepuszczalną (od środka) i umożliwimy przepływ powietrza pod deskowaniem dzięki wlotowi w okapie i wylotowi w kalenicy.

Alternatywnym produktem na ocieplenie są ekologiczne płyty z wełny drzewnej, charakteryzujące się podobnymi parametrami podstawowymi jak wełna mineralna, ale klasyfikowana jako materiał palny o klasie ogniowej E.

Ocieplenie dachu płytami z wełny drzewnej jest alternatywą dla wełny mineralnej. Fot. Knauf.

Dość popularną termoizolacją połaci dachowych jest nakładana metodą natryskową pianka poliuretanowa (PUR) najczęściej w odmianie otwarto-komórkowej. Dzięki tej metodzie aplikacji uzyskuje się dokładne wypełnienie wszelkich zakamarków w konstrukcji dachowej.

Ze względu na zbliżony do wełny mineralnej opór dyfuzyjny wymaga umożliwienia swobodnego przepływu paru wodnej na zewnątrz i przy nakładaniu na pełne deskowanie nie może być ono przykryte bezpośrednio papą - odprowadzenie wilgoci zapewni ułożenie wiatroizolacji pod rusztem pokrycia, jednocześnie chroniąc przed wnikaniem wody z przecieków czy skroplin kondensacji pod spodem, np. blachodachówki.

Kolejnym sposobem ocieplenia dachu jest zastosowanie pianki poliuretanowej PUR. Fot. PCC-Prodex (Crossin).

Co prawda, zamknięto-komórkowa odmiana pianki PUR zapewnia lepsze własności termoizolacyjne, ale z czasem w wyniku dyfuzji ciepłochronny gaz ucieka do otoczenia, co prowadzi do obniżenia ciepłochronności do poziomu, np. styropianu.

Pianka ta jest jednocześnie znacznie cięższa, zatem podnosi koszty aplikacji i obciąża konstrukcję dachową. Pewne zagrożenie dla drewnianej konstrukcji niesie też jej duży opór dyfuzyjny. W razie przecieku zmoczone drewno z trudnością będzie wysychać.

Porównanie parametrów materiałów termoizolacyjnych dla dachów i stropodachów
	Wełna mineralna	Wełna drzewna	Pianka PUR otwarto-komórkowa	Pianka PUR zamknięto-komórkowa	Celuloza nasypowa
Przewodność cieplna λ W/ m K	0,034-0,042	0,038	0,039	0,024*	0,04
Opór dyfuzyjny μ	1	2	4	40	1,7
Masa objętości kg/m3	20-25	50-60	7-10	30-40	30-50

* w szczelnym zamknięciu.

Termoizolacja stropodachów

W stropodachach wentylowanych istotne jest to, czy przestrzeń poddachowa umożliwia przełaz, czy też nie. W przypadku przestrzeni nieprzełazowej ocieplenie można przeprowadzić jedynie metodą wdmuchiwania materiału termoizolacyjnego, przy czym musi być zachowana wentylacja poddachowa, aby nie nastąpiło trwałe zawilgocenie w wyniku kondensacji pary wodnej, bowiem ułożenie izolacji paroszczelnej na stropie jest praktycznie niemożliwe.

Jako materiał ociepleniowy wykorzystuje się impregnowane włókna celulozy, granulat wełny mineralnej lub natrysk pianki poliuretanowej. W zależności od wysokości i dostępności przestrzeni poddachowej wprowadzenie materiału termoizolacyjnego wykonuje się, np. przez wyłaz dachowy lub otwory technologiczne wykonane w pokryciu dachowym.

Ocieplenie dachu płaskiego styropianem. Fot. Termo Organika.

Wentylacje przestrzeni izolowanej zapewniają, np. otwory umieszczone w przeciwległych ścianach zakryte gęstą siatką lub wstawione w dachu kominki. W warunkach umożliwiających wejście do przestrzeni nadstropowej ocieplenie wykonuje się w formie pokrycia płytami termoizolacyjnymi m.in. ze styropianu czy wełny mineralnej ułożonymi na paroizolacji przy zapewnieniu cyrkulacji powietrza pod dachem.

Tradycyjny układ warstw na stropodachu niewentylowanym, gdzie izolacja cieplna osłonięta jest pokryciem hydroizolacyjnym ma istotną wadę, gdyż membrana przeciwwodna (papa, folia) decydująca o szczelności dachu, jest narażona na bezpośrednie oddziaływanie czynników atmosferycznych czy uszkodzenia mechaniczne.

Jednak ze względu na stosunkowo niskie koszty i łatwość wykonania takie rozwiązania są dość powszechne. Jako materiał ociepleniowy wykorzystywane są płyty z twardych odmian styropianu (EPS - 100), wełny mineralnej, zamknięto-komórkowej pianki poliuretanowej nakładanej metodą natrysku.

Izolacja dachu płaskiego płytami PIR. Fot. Recticel Izolacje.

Płyty ociepleniowe mocowane są mechanicznie do podłoża, a izolację przeciwwodną zapewnia dwuwarstwowe pokrycie z papy termozgrzewalnej. Natomiast system tzw. dachu odwróconego, w którym zamieniono kolejność warstw izolacji cieplnej i przeciwwodnej charakteryzuje się wysoką trwałością, a powierzchnię dachową można wykorzystać jako użytkową.

W tym systemie izolację przeciwwodną - najczęściej z dwóch warstw papy termozgrzewalnej układanej bezpośrednio na podłożu (wyrównanej płycie stropowej z ukształtowanym spadkiem) - zostaje przykryta izolacją cieplną ze specjalnych płyt styropianowych odmiany hydro lub z polistyrenu ekstrudowanego XPS.

Autor: Cezary Jankowski
Zdjęcie otwierające: Blachotrapez

Komentarze