2020-08-06 11:25:23 
- Czym jest dach odwrócony?
- Jak przygotować konstrukcję dachową?
- Jak wykonać hydroizolację i ocieplenie dachu odwróconego?
- Z czego wykonać warstwę wierzchnią dachu odwróconego?
Czym jest dach odwrócony?
Tradycyjny układ warstw na dachu płaskim, gdzie izolacja cieplna osłonięta jest powłoką hydroizolacyjną ma istotną wadę - zasadnicza ochrona, najczęściej w postaci papy nawierzchniowej, decydująca o szczelności dachu, narażona jest na bezpośrednie oddziaływanie czynników atmosferycznych jak i na uszkodzenia mechaniczne.
W systemie tzw. dachu odwróconego, w którym zamieniono kolejność ułożenia warstw izolacji cieplnej i przeciwwodnej - hydroizolacja "chowa się" pod termoizolacją i odporną warstwą okrywową, a odpowiednio dostosowane odwodnienie chroni przed długotrwałym zaleganiem wody.
Spływ wody opadowej z dachu odwróconego odbywa się na dwóch poziomach: główna masa wody spływa do systemu odwadniającego z nawierzchni, a pozostała ilość, która przeniknie pod ocieplenie jest odprowadzana z powierzchni izolacji przeciwwodnej.
Przygotowanie konstrukcji dachowej
Podłożem pod pokrycie dachowe w tym systemie jest najczęściej monolityczna lub gęstożebrowa płyta stropowa na powierzchni której trzeba ukształtować spadek umożliwiający samoczynny spływ wody. Zależnie od wielkości dachu i planowanego systemu odwodnienia tworzony jest on o wielkości nie mniejszej niż 2% w formie jedno- lub dwustronnego nachylenia na zewnątrz lub w kierunku środka budynku.
Podczas jego wykonania - w razie potrzeby - trzeba osadzić również elementy systemu odprowadzenia wody, a powierzchnię dokładnie wyrównać. Dach odwrócony należy zwieńczyć attyką wzdłuż ścian zewnętrznych, której wysokość powinna przynajmniej o 10 - 15 cm wystawać ponad wykończoną nawierzchnię dachu czy tarasu.
Najlepiej wykonać ją w postaci żelbetowego obramowania zakotwionego w stropie, w którym ewentualnie łatwo będzie zamontować barierki. W przypadku planowania zwieńczenia attyki kamiennymi płytami ozdobnymi warto równocześnie z jej wykonaniem wstawić metalowe trzpienie umożliwiające osadzenie pokrycia.
Hydroizolacja i ocieplenie dachu odwróconego
Po wyrównaniu powierzchni stropowej z ukształtowanym spadkiem i rynienką odpływową układana jest izolacja przeciwwodna z dwóch warstw papy termozgrzewalnej klejonej do zagruntowanego podłoża. Papa na osnowie poliestrowej pełni jednocześnie role paroizolacji i musi być bardzo starannie ułożona - późniejsze poprawki będą niezwykle trudne.
Hydroizolację należy wywinąć na ścianki attyki, przy czym w narożu trzeba wstawić kliny lub ukształtować tzw. fasetę umożliwiającą łagodne załamanie powłoki. W korytku odpływowym wzdłuż ścian attyki warto zastosować dodatkową izolację z tzw. płynnej folii wzmocnionej włókniną.
Szczególną starannością muszą cechować się uszczelnienia wokół odprowadzenia wód opadowych - zwłaszcza te podłączone do odpływów wewnętrznych, które należy instalować zgodnie w zaleceniami producenta. Ze względu na konieczność ograniczenia ucieczki ciepła przez ścianki attyki trzeba "obłożyć ją" izolacją cieplną z płyt XPS - na zewnątrz domu zlicowaną z powierzchnią ścian, a także na wierzchu i po stronie wewnętrznej do poziomu stropu.
Kolejny etap to ułożenie zasadniczej izolacji cieplnej płyt z polistyrenu ekstrudowanego XPS. Materiał ten prawie nie nasiąka wodą i przez dłuższy czas może być w niej zanurzony, a także przenosić znaczne naciski bez odkształcenia powierzchni.
Dla zapewnienia wymaganej ciepłochronności stropu pokrywającego bezpośrednio pomieszczenia ogrzewane (wymagany obecnie współczynnik U nie większy niż 0, 18 W/(m2 K), łączna grubość płyt powinna wynosić 18 - 20 cm zależnie od parametrów termoizolacyjnych materiału.
Płyty układane są luzem, z reguły w układzie dwuwarstwowym i z przesunięciem styków. Ich powierzchnię po rozłożeniu przykrywa się geowłókniną, która zabezpiecza przed wnikaniem drobnych cząstek zanieczyszczeń pochodzących z warstw dociskowych, a jednocześnie umożliwia odprowadzenie nadmiaru wody przenikającej z nawierzchni. Przy pokryciu dachu odwróconego roślinnością, pełni też rolę zabezpieczenia przed przerastaniem korzeni.
Z czego wykonać warstwę wierzchnią dachu odwróconego?
Najprostszym pokryciem tworzącym warstwę dociskową będzie rozsypanie płukanego żwiru o granulacji 16/32 mm i o grubości co najmniej 5 cm. Dodatkowo, przy wykorzystaniu drobniejszej frakcji żwiru np. 4/8 mm, można go wykorzystać jako podsypkę pod płyty chodnikowe.
Można w ten sposób wykończyć całą powierzchnię dachu lub na części wykorzystać jako drenaż żwirowy tworzący np., opaskę wokół pokrycia o niewielkiej zdolności do przepuszczania wody np. z płytek ceramicznych.
Stosunkowo łatwą do wykonania i wygodną w użytkowaniu nawierzchnię można utworzyć z płyt betonowych bądź kamiennych układanych na specjalnych słupkach - wspornikach opartych bezpośrednio na termoizolacji z XPS. Dach pełniący funkcję tarasu można pokryć płytkami ceramicznymi np. z mrozoodpornego gresu.
Wymagać to będzie utworzenia warstwy drenażowej z drobnego żwiru o grubości ok. 4 cm przykrytej dyfuzyjną geowłókniną. Na takim podłożu należy wykonać sztywny podkład z mocnego betonu z zatopioną siatką przeciwprężną z podziałem na pola o bokach nie większych niż 2x2 m i ze szczelinami dylatacyjnymi.
W podobnej konfiguracji warstw, ale z użyciem podsypki piaskowej i odpowiednio grubego i wytrzymałego betonowego pokrycia, podłoże nadaje się do przeniesienia dużych obciążeń np. parkingu na zadaszeniu piwnicy. Pod duże obciążenia można również wykonać nawierzchnię z kostki brukowej, układając ją na piaskowym podłożu z warstwą przedzieloną geowłókniną i wzmocnioną cementem.
Atrakcyjnym sposobem na użytkowanie dachu odwróconego będzie utworzenie na jego powierzchni warstwy uprawnej, pozwalającej na zasianie trawy, zasadzenie kwiatów czy krzewów. Idea "zielonego dachu" znajduje wielu zwolenników i może być realizowana w nowo-wznoszonych budynkach jak i przy modernizacji starych.
Przy takim wykorzystaniu odwróconego dachu, na ociepleniu z płyt polistyrenu ekstrudowanego układa się kolejno:
- warstwę ochronną z geowłókniny
- warstwę drenującą o grubości 5 -8 cm ze żwiru o uziarnieniu 4/8 mm. (Ze względu na znaczne obciążenie konstrukcji dachowej często żwir zastępowany jest znacznie lżejszym keramzytem.)
- drugą warstwę ochronną z geowłókniny
- warstwę wegetacyjną z ziemi uprawnej przemieszanej z keramzytem, przy czym jej grubość zależy od rodzaju uprawianych roślin (przeciętnie 10 - 20 cm).
Założenie "zielonego dachu" wymaga dostosowania odwodnienia, które powinno odprowadzać wodę z powierzchni jak i z warstwy wegetatywnej, co umożliwiają specjalne wpusty dachowe.
Przy doborze roślin trzeba zwrócić uwagę na tworzony przez nie system korzeniowy, który w przypadku drzew czy krzewów może sięgać głęboko, stanowiąc zagrożenie dla szczelności hydroizolacji. Dlatego większe rośliny lepiej hodować w donicach, co zapobiegnie ich wrastaniu w podłoże.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Klaudia Tomaszewska
Zdjęcie otwierające: Bauder
Komentarze