2020-04-30 07:12:12 
- Dlaczego wybrać wełnę mineralną?
- Jakie zastosowanie ma wełna mineralna?
- W jakiej postaci występuje wełna mineralna?
- Jak ocieplić poddasze?
- Jakie są oznaczenia wełny mineralnej?
Dlaczego wełna mineralna?
Wełna mineralna to włóknisty materiał izolacyjny, który produkowany jest z surowców naturalnych. Występuje w dwóch odmianach:
- skalna - powstaje z bazaltu podczas wytapiania w temperaturze ponad 1400°C;
- szklana - wytwarzana jest z piasku kwarcowego i stłuczki szklanej, wytapianych w temperaturze około 1000°C. Dodatkowo w procesie produkcji dodawane są inne surowce, takie jak dolomit, gabro czy wapień.
Na skutek działania wysokiej temperatury powstają bardzo cienkie włókna, które nasyca się substancją hydrofobizującą, czyli zmniejszającą nasiąkliwość. Ostatnim krokiem podczas produkcji jest formowanie mat lub płyt - dzięki zastosowaniu specjalnego lepiszcza.
Obie odmiany mają praktycznie takie same właściwości termoizolacyjne, różnią się natomiast gęstością. Szklana ma znacznie mniejszą gęstość, ponadto jest bardziej elastyczna. Z kolei skalna odmiana jest twardsza i wytrzymalsza mechanicznie. W praktyce oba rodzaje stosuje się w budownictwie zamiennie (o ile nie jest wymagana wytrzymałość mechaniczna).
Wełna mineralna charakteryzuje się znakomitymi parametrami cieplnymi. Jej współczynnik przewodności cieplnej λ to 0,031-0,045 W/(m·K) - podobnie jak styropianu. Inną zaletą materiału są bardzo dobre własności tłumienia dźwięków. Dzięki włóknistej strukturze wełna pochłania je, zapewniając w budynku komfort akustyczny.
Jedną z jej najważniejszych cech jest niepalność. Izolacja może co prawda ulec rozpadowi pod wpływem ognia, ale bez stopienia włókien. Co istotne, podczas pożaru nie wydziela trującego dymu, który jest bardzo dużym zagrożeniem dla ludzi.
Kolejną jej zaletą jest trwałość - nawet po kilku dekadach od ułożenia izolacja zachowuje wymagane parametry. W porównaniu ze styropianem, wełnę dużo łatwiej ułożyć szczelnie, ponieważ jest elastyczna i sama dopasowuje się do miejsca, kompensując drobne nierówności. Ta cecha przydaje się też w transporcie. Wełnę zapakowaną w rolkę można mocno ścisnąć, a po rozpakowaniu materiał natychmiast wraca do swojej pierwotnej grubości. Tę ostatnią cechę ma przede wszystkim wełna szklana.
Ponadto wełnę wyróżnia wysoka przepuszczalność pary wodnej, umożliwiająca szybkie odprowadzanie wilgoci. Trzeba jednak pamiętać, że materiał należy chronić przed zawilgoceniem, ponieważ przy dłuższym kontakcie z wodą traci swoje właściwości izolacyjne. Zamoczony zaś trudno wysuszyć.
Jakie zastosowanie ma wełna mineralna?
Wełna mineralna ma różnorakie zastosowanie, w niektórych miejscach używa się jej zamiennie z innymi izolacjami (przede wszystkim z najbardziej popularnym styropianem), gdzie indziej nie ma sobie równych pod względem właściwości użytkowych, dlatego pozostałe ocieplenia wykorzystywane są tam sporadycznie.
Takim miejscem jest dach spadzisty. Dzięki sprężystości włókien wełna bardzo dokładnie wypełnia przestrzeń pomiędzy krokwiami - można ją tam ułożyć nawet na wcisk, bez dodatkowego mocowania. Krokwie mają zazwyczaj wysokość 15 cm. Wełnę o takiej grubości kupimy bez problemu, jednak należy ułożyć dwie warstwy ocieplenia. Poprawimy w ten sposób izolacyjność dachu jako przegrody i zapobiegniemy powstaniu mostków termicznych wzdłuż krokwi.
W tym miejscu styropian sprawdzi się gorzej, a inna zalecana przez specjalistów metoda - natrysk pianką poliuretanową - nie jest w naszym kraju zbyt rozpowszechniona.
Wełnę chętnie używa się też do ocieplania ścian zewnętrznych. Większość budynków w Polsce wykonywana jest w technologii murowanej. Takie przegrody składają się z dwóch warstw - muru i warstwy ocieplenia. Można je mocować do warstwy nośnej na dwa sposoby. W metodzie lekkiej mokrej (określanej też skrótami BSO lub ETICS) wykorzystuje się do tego klej, następnie ocieplenie pokrywa się cienką warstwą zaprawy klejowej i zatapia w niej siatkę zbrojącą. Tak ocieploną ścianę, po zagruntowaniu, wykańcza się przeważnie tynkiem cienkowarstwowym. Druga metoda - lekka sucha - polega na wypełnieniu wełną drewnianego lub stalowego rusztu konstrukcyjnego, a następnie osłonięciu ocieplenia wiatroizolacją i okładziną elewacyjną.
Wełnę wykorzystuje się również do ocieplania dachów płaskich, a także do wykonania ścian szkieletowych. W przegrodach zewnętrznych pełni funkcję izolacji cieplnej, natomiast w działowych sprawdza się świetnie jako bariera zapobiegająca przenoszeniu się dźwięków. Podobną rolę wełna pełni w stropach pomiędzy kondygnacjami.
Jedynymi miejscami w budynku, gdzie nie zaleca się stosować wełny (ze względu na możliwe zawilgocenie), są fundamenty i piwnice.
JAK OCIEPLIĆ PODDASZE?Wełnę mineralną wykorzystuje się do izolowania różnych części budynku, ale najczęściej ma zastosowanie na poddaszach. Pozostałe sposoby ocieplania dachów skośnych - metodą natrysku za pomocą pianki poliuretanowej, specjalnymi twardymi płytami z pianki i specjalnym styropianem - są znacznie mniej popularne. Przyjrzyjmy się, jak powinny przebiegać takie prace. Pierwszym krokiem jest przymocowanie do krokwi wieszaków na ruszt. Ich rozstaw powinien być zgodny z zaleceniami producenta okładziny, jaką będzie wykończone poddasze. Następnie odmierzamy i przycinamy na odpowiedni wymiar maty wełny mineralnej, a potem umieszczamy je na wcisk pomiędzy krokwiami. Dzięki dużej sprężystości, izolacja dokładnie wypełnia ocieplaną przestrzeń. Można też odpowiednio docinać płyty. Po ułożeniu pierwszej warstwy mocujemy do wieszaków profile nośne, a następnie docinamy do szerokości tych elementów paski wełny, które umieszczamy w profilach (dzięki temu profile nie będą mostkami termicznymi). Kolejnym krokiem jest ułożenie drugiej warstwy wełny pomiędzy profilami. Jej zadaniem jest osłonięcie elementów nośnych więźby dachowej - dzięki temu w miejscach tych unikniemy mostków termicznych. Następnie do rusztu mocuje się folię paroszczelną (nie zapominając o odpowiednich zakładach), która będzie zapobiegać kondensacji pary wodnej w warstwie ocieplającej i ochroni konstrukcję dachu przed zawilgoceniem. Ostatnim krokiem jest montaż wykończenia. Do tego celu najlepiej nadają się płyty g-k, ewentualnie drewno bądź panele ścienne. |
W jakiej postaci występuje wełna mineralna?
Wełna mineralna oferowana jest w wielu postaciach, dlatego przed zakupem trzeba dokładnie określić jej zastosowanie. I tak ściany zewnętrzne najlepiej ocieplać płytami, tradycyjnymi albo odmianami specjalnymi. Lamelowe mają włókna ułożone prostopadle, a nie równolegle do powierzchni, dzięki czemu są bardziej wytrzymałe na ściskanie i rozerwanie. Polecane są do układania na łukowych płaszczyznach.
Dwugęstościowe składają się z dwóch warstw. Spodnia, przylegająca do muru, jest bardziej miękka i sprężysta, dzięki czemu lepiej dopasowuje się do ewentualnych nierówności. Zewnętrzna zaś jest twarda, dlatego stanowi dobre podłoże tynku. Płyty mogą być też pokryte jednostronnie welonem szklanym, który wzmacnia ich powierzchnię i chroni przed pyleniem. Taką odmianę stosuje się do ocieplenia ścian metodą lekką suchą, gdzie wykończenie stanowi elewacja z desek lub sidingu.
Do zaizolowania dźwiękowego ścian, ale również do wykonania tzw. podłogi pływającej na stropach między kondygnacjami mieszkalnymi, wykorzystuje się specjalne odmiany wełny, tzw. akustyczne. Te używane do izolacji podłóg muszą mieć znacznie wyższą odporność na ściskanie niż stosowane w ścianach.
Maty najlepiej sprawdzają się podczas ocieplania dachu pomiędzy krokwiami, stropu pomiędzy belkami nośnymi i wypełnianiu ścian szkieletowych. Docinanie fragmentów odpowiadających rozstawowi belek przyspiesza bowiem pracę i zmniejsza ilość odpadów.
Ważne oznaczenia wełny mineralnej
Podczas zakupu wełny należy zwrócić uwagę na szereg oznaczeń znajdujących się na opakowaniu. Znajdziemy tam informację nie tylko o producencie, grubości materiału oraz wymiarach i liczbie płyt lub wymiarach rolki (parametry te podawane są w milimetrach), ale również o oporze cieplnym R, a często także o współczynniku przenikania ciepła lambda λ.
KLUCZOWE WSPÓŁCZYNNIKI WEŁNY MINERALNEJZapoznając się ze specyfiką wełny mineralnej z pewnością natkniemy się na kilka specjalistycznych terminów dotyczących jej właściwości. Najważniejszym jest współczynnik przewodności cieplnej λ, który dotyczy własności termoizolacyjnych materiału. Jego jednostką jest [W/(m·K)]. Im niższa wartość, tym lepiej. Wełna ma ten wskaźnik bardzo niski, w granicach 0,031–0,045, dzięki czemu świetnie sprawdza się jako izolator. Z kolei współczynnik przenikalności cieplnej U opisuje właściwości termoizolacyjne konkretnej przegrody budowlanej (np. ściany wielowarstwowej czy ocieplonych połaci dachu) lub warstwy materiału o określonej grubości. Informuje, jak duży jest strumień ciepła uciekającego przez przegrodę, gdy różnica temperatury pomiędzy jej stronami wynosi 1 K (1°C). Im niższa jest jego wartość, tym ciepłochronność przegrody jest lepsza. Jego jednostką jest W/(m²·K). Przykładowo dla ścian wymagana wartość współczynnika U wynosi 0,23, ale od 2021 r. będzie to już 0,20. Kolejny istotny parametr to opór cieplny R, który określa, na ile warstwa materiału o konkretnej grubości utrudnia przenikanie ciepła. Jest odwrotnością współczynnika U (R=1/U), dlatego im jest wyższy tym lepiej. Wylicza się go ze wzoru: R = d/λ (gdzie d to grubość materiału podana w metrach). Sumując opór cieplny poszczególnych warstw przegrody, można określić jej ciepłochronność jako całości. Jego jednostką jest (m²·K)/W. |
Mniej wyeksponowany kod wyrobu - umieszczony zazwyczaj obok znaku CE, potwierdzającego zgodność z normami europejskimi - zawiera już bardziej szczegółowe dane. Jego pierwsza część jest zawsze taka sama: MW EN 13162 - co oznacza, że jest to wełna mineralna (MW - Mineral Wool), której parametry określono według wymogów normy EN 13162 - Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby z wełny mineralnej (MW) produkowane fabrycznie - specyfikacja.
Kolejne oznaczenia są znormalizowane, ale to, czy znajdą się na opakowaniu, zależy od producenta, który może zadeklarować spełnienie tylko niektórych z parametrów.
Najczęściej spotykane oznaczenia to:
- T - tolerancja wymiarów, podawana wraz z cyframi - od 1 do 7. Im wyższa, tym dokładność większa. T6 oraz T7 spotyka się tylko w przypadku wełny przeznaczonej pod wylewkę podłogową w tzw. podłogach pływających;
- DS(70,-) - stabilność wymiarowa w określonej temperaturze (tu 70°C). W takich warunkach po upływie 48 godzin wymiary nie powinny się zmienić więcej niż o 1%;
- DS(70,90) - stabilność wymiarowa w określonej temperaturze (znów 70°C) i wilgotności względnej wynoszącej 90%;
- DS(70,-) - stabilność wymiarowa w określonej temperaturze (tu 70°C). W takich warunkach po upływie 48 godzin wymiary nie powinny się zmienić więcej niż o 1%;
- DS(70,90) - stabilność wymiarowa w określonej temperaturze (znów 70°C) i wilgotności względnej wynoszącej 90%;
- CS(10) 20 - wytrzymałość na ściskanie przy 10% odkształceniu względnym (tu 20 kPa). Ten parametr informuje, jak duży nacisk jest potrzebny, żeby sprasować warstwę wełny o 10% jej pierwotnej grubości, przykładowo z 10 do 9 cm. Jest ważny, bo dzięki niemu można się dowiedzieć, czy wełnę można zastosować w miejscach, gdzie zostanie ona mocno ściśnięta, np. przez wylewkę podłogową. Dla podłóg na gruncie zwykle za minimum uznaje się 80 kPa;
- TR20 - wytrzymałość na rozciąganie prostopadle do powierzchni płyty (tu 20 kPa); określa się ją dla wełny do ocieplenia ścian dwuwarstwowych z tynkiem;
- WS - nasiąkliwość wodą przy krótkotrwałym zanurzeniu nie przekracza 1 kg/m²;
- WL(P) - nasiąkliwość wodą przy długotrwałym zanurzeniu nie przekracza 3 kg/m²;
- MU1 lub Z1 - praktycznie pomijalny opór dyfuzyjny, czyli dla przenikania pary wodnej. MU dotyczy wyrobów jednorodnych, a Z - niejednorodnych (np. dwugęstościowych) bądź powlekanych.
Autor: Norbert Skupiński
Zdjęcie otwierające: Rockwool
Gość maniek
15 Maj 2020, 16:55
Wełna dobrze sprawdza się na poddaszach, natomiast pozostałe elementy najkorzystniej ocieplić styropianem. Wybierając styropian należy jednak poświęcić temu trochę uwagi. Sprawdzić, czy materiał który chcemy zakupić ma odpowiednio niski współczynnik przewodzenia ciepła lambda ...