2020-10-14 07:08:55 
Optymalny poziom wilgotności powietrza
Źródłem wilgoci może też być przenikanie wody z gruntu w wyniku niedostatecznej hydroizolacji fundamentów czy podłóg. Ustalenie przyczyn i ich usunięcie staje się priorytetowym zadaniem w przypadku prowadzenia prac modernizacyjnych czy remontowych.
Wilgotność powietrza określana jest jako wartość względna wyrażona w procentach w stosunku do zawartości pary wodnej w stanie nasycenia - przekroczenie tej ilości pary wodnej objawia się mgłą. Poziom nasycenia (max. ilość pary wodnej) zmienia się jednak wraz ze zmianami temperatury - w niższych może „rozpuścić się” jej mniej niż w wyższych.
Przykładowo w temperaturze 0ºC w 1 m³ powietrza przy 100% wilgotności „zmieści się” ok. 4,8 g pary wodnej, a w temperaturze 20ºC już ok. 17,5 g. W efekcie ochłodzenie powietrza spowoduje wykroplenie się nadmiaru pary wodnej - w tym przypadku 12,7 g/m³ w postaci wody.
Oczywiście wilgotność powietrza rzadko osiąga długotrwały stan nasycenia, ale przy niższych wartościach mechanizm wykraplania pary przebiega tak samo, a ilość wykroplonej wody zależy od różnic temperatury i wilgotności.
Z powyższej analizy wynika istotny wymóg cieplno-wilgotnościowy dla pomieszczeń - temperatura powierzchniowa przegród zewnętrznych nie może powodować kondensacji pary wodnej przy założonej temperaturze i wilgotności powietrza (standardowo 20ºC i 50%).
W praktyce problem jest bardziej złożony, gdyż musi uwzględniać możliwość kondensacji wewnątrz przegrody, co wymaga przeanalizowania termoizolacyjności i paroprzepuszczalności poszczególnych warstw.
Oczywiście przy budowie nowych obiektów wymagania te łatwo spełnić, dobierając odpowiednią konfigurację poszczególnych warstw przegrody, ale w budynkach poddawanych termomodernizacji przed podjęciem prac warto pobrać próbki wilgotności przegród zewnętrznych, zwłaszcza w przypadkach dostrzegalnych objawów zagrzybienia lub podejrzenia niewłaściwej eksploatacji budynku.
Dość często ściany starych domów są trwale zawilgocone, a przykrycie ich niemal paroszczelnym ociepleniem uniemożliwi ich wysychanie i spowoduje emisję wilgoci do środka. Problem ten występuje, np. w ścianach z betonu komórkowego w powiązaniu z niedostateczną wentylacją pomieszczeń podczas dotychczasowego użytkowania.
Wysoka nasiąkliwość tego materiału przy jednocześnie małej zdolności wysychania i w połączeniu z dobrą termoizolacyjnością często powodowała wykraplanie pary wodnej wewnątrz przegrody i w efekcie trwałe jej zawilgocenie.
Niezbędna wentylacja budynku
Zapewnienie ochrony przed kondensacyjnym zawilgoceniem wymaga, nie tylko właściwego pod względem zasad fizyki budowli zestawienia materiałów w przegrodach zewnętrznych, ale również funkcjonowania sprawnej wentylacji usuwającej nadmiar pary wodnej wytwarzanej przez użytkowników.
W praktyce pomieszczenia mieszkalne użytkowane są z różną intensywnością zależnie od pory dnia, liczby mieszkańców, zatem i wentylacja powinna być dostosowana do ilości zanieczyszczeń, a za wskaźnik jakości powietrza przyjmuje się jego wilgotność.
Jej poziom zależy od intensywności wytwarzania pary wodnej w wyniku oddychania mieszkańców, parowania roślin, prania, gotowania czy kąpieli. Przyjmuje się, że ilość powstającej pary wodnej przy typowym użytkowaniu mieszkania zawiera się w granicach 2-4 g/m³ h (średnio w ciągu doby), co odpowiada przeciętnie 20-40 litrom wody, którą trzeba usunąć.
Utrzymanie optymalnej wilgotności względnej pomieszczeń na poziomie 40-60% wymaga wentylacji pomieszczeń ze średnią intensywnością odpowiadającą wskaźnikowi 0,2-0,5 wymiany ich objętości w ciągu godziny, zatem w domu o powierzchni 150 m² średni strumień powietrza wentylacyjnego wyniesie 80-200 m³/h.
Jednak intensywność wentylacji należy również dostosować do warunków atmosferycznych. Największe potrzeby wentylacyjne występują przy stosunkowo wysokich temperaturach zewnętrznych - wentylację projektuje się dla temperatury zewnętrznej +10ºC.
Możliwość zmniejszenia strumienia zimnego powietrza wentylacyjnego wiąże się z małą zawartością pary wodnej w nawiewanym powietrzu zewnętrznym.
Nawiew o temperaturze np. -15ºC i wilgotności 70% zwiera ok. 1 grama pary wodnej w m³, ale podgrzane w pomieszczeniu do 20ºC może dodatkowo wchłonąć do 17 g wody, którą odprowadzi na zewnątrz. Natomiast doprowadzone powietrza o temperaturze +10ºC i w 70% zawiera już ok. 7 g/m³ wody i po ogrzaniu usunie tylko do ok. 10 g/m³ pary wodnej, zmniejszając wilgotność w pomieszczeniu stosownie do intensywności wentylacji.
Utrzymanie właściwego klimatu w pomieszczeniach wymaga zapewnienia możliwości regulacji wymiany powietrza zależnie od warunków zewnętrznych i rodzaju wentylowanego pomieszczenia.
Zbyt intensywna wentylacja przy niskich temperaturach prowadzi do nadmiernego wysuszenia powietrza wewnątrz pomieszczeń, co nie tylko negatywnie wpływa na samopoczucie mieszkańców, ale może powodować szkody w wyposażeniu, np. rozsychanie się mebli, podłóg, wyładowania elektrostatyczne i niepotrzebne straty energii na ogrzewanie.
Zawilgocenie z gruntu
Przenikanie wilgoci czy nawet napór wody gruntowej dotyczy części podziemnej budynku, ale przy braku skutecznej hydroizolacji poziomej na wysokości ponad gruntem, w wyniku podciągania kapilarnego, wilgoć może przemieszczać się do wyższych części domu - ścian zewnętrznych, wewnętrznych czy podłóg na gruncie.
Problem ten występuje głównie w starych budynkach pozbawionych poziomej izolacji przeciwwilgociowej lub na skutek jej uszkodzenia, ale może pojawić się również w przypadku, np. nadmiernego podniesienia opaski wokół ścian przyziemia.
Zdarzają się tez przypadki migracji wody od góry, gdy woda opadowa spływa po elewacji pod warstwą ocieplenia lub napotyka źle ukształtowany i uszczelniony próg wystającego cokołu.
W efekcie część wody wsiąka w ścianę, a umieszczona poniżej izolacja przeciwwodna uniemożliwia przemieszczanie się jej w dół do części fundamentowej - może jednak kapilarnie wędrować ku górze. Ustalenie przyczyn, zasięgu i intensywności zawilgocenia murów wymaga z reguły pobrania próbek i określenia zawartości w nich wody.
Hydroizolacja pozioma i pionowa
Do odtworzenia niezbędnej izolacji przeciwwilgociowej wykorzystywane są różne metody w formie uszczelnień wykonywanych w sposób iniekcyjny lub poprzez wstawienie przepony wodoszczelnej. Wybór zależeć będzie m.in. od materiału i grubości ściany, warunków wilgotnościowych podłoża, dostępności do izolowanych przegród.
4. Masa polimerowo-bitumiczna; 5. Siatka z włókna szklanego; 6. Styropian; 7. Folia polietylenowa; 8. Siatka stalowa; 9. Jastrych; 10. Zaprawa klejowa; 11. Płytki ceramiczne i zaprawa do spoinowania; 12. Panel izolacyjno-drenażowy. Fot. Weber.
Niekiedy konieczne jest utworzenie również pionowej hydroizolacji zapobiegającej zawilgoceniu ścian fundamentowych.
Iniekcyjne metody utworzenia wodoszczelnej przepony nie zawsze przynoszą spodziewany efekt i radykalne odcięcie drogi dla podsiąkania kapilarnego zapewnia wstawienie przepony hydroizolacyjnej w szczelinę muru.
Zależnie od rodzaju materiału ścian fundamentowych wykonuje się odcinkowe przecięcie - piłą linową, łańcuchową bądź tarczową - w których umieszcza się materiał izolacyjny. W przypadku ścian murowanych, w spoiny między cegłami (bez przecinania) wbijane są odcinki fałdowanej blachy nierdzewnej.
Sposoby osuszania
Niezależnie od przyczyn nadmiernej wilgotności i po ich usunięciu, najczęściej konieczne staje się szybkie osuszenie budynku, co niekiedy może być zabiegiem dość długotrwałym. Domowym sposobem na obniżenie wilgotności jest intensywne wietrzenie i ogrzewanie, przy czym najskuteczniej działa to przy mroźnych warunkach atmosferycznych.
Niezależnie od warunków zewnętrznych redukcję zawilgocenia zapewniają osuszacze pracujące jako urządzenia kondensacyjne (skraplają wilgoć na chłodzonym wymienniku) bądź przenośne urządzenia klimatyzacyjne z funkcją osuszania.
Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie: Klaudia Tomaszewska
Zdjęcie otwierające: Śnieżka
Komentarze