2022-11-02 15:00:49 
Ujęcie wody zgodnie z przepisami
Sposób zaopatrzenia budynku w wodę określony jest w projekcie budowlanym, który został dołączony do zgłoszenia lub wniosku o pozwolenie na budowę.
Najczęściej będzie to wykonania przyłącza do miejskiej/wiejskiej sieci wodociągowej, ale w wielu rejonach przy braku lokalnej infrastruktury trzeba będzie wykonać własne ujęcie w postaci studni wraz z zewnętrznym odcinkiem instalacji oraz wyposażeniem w niezbędny osprzęt.
Budowę własnego ujęcia wody możemy przeprowadzić bez konieczności zgłaszania takiego zamiaru w starostwie oraz pozyskania pozwolenia wodno-prawnego, jeśli głębokość studni nie przekracza 30 m, a średnioroczny pobór wody nie będzie większy niż 5 m3 na dobę.
Jednak jej lokalizacja ze względu przede wszystkim na ochronę przed zanieczyszczeniami biologicznymi w przypadku przeznaczenia czerpanej wody do spożycia przez ludzi musi spełniać poniższe wymagania jeśli studnia:
- znajduje się w odległości nie mniejszej niż 5 metrów od granicy działki oraz 7,5 metra od osi najbliższego przydrożnego rowu. Dopuszcza się jednak zmniejszenie tej odległości na sąsiednich działkach lub budowę studni wspólnej w granicy jeśli spełnione będą pozostałe wymagania;
- znajduje się w odległości nie mniejszej niż 15 metrów od obiektów inwentarskich oraz szczelnych zbiorników na nieczystości głównie chodzi o szambo i zbiorniki wstępne przydomowej oczyszczalni ścieków;
- odległość między studnią a najbliższym przewodem kanalizacji rozsączającej z biologicznej oczyszczalni ścieków wynosi minimum 30 metrów;
- studnia znajduje się w odległości co najmniej 70 metrów od nieutwardzonego wybiegu dla zwierząt hodowlanych, granicy pola filtracyjnego lub najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji lokalnej bez urządzeń biologicznego oczyszczania ścieków. (np., drenażu rozsączającego surowe ścieki) .
Jaką zbudować studnię?
Wybór rodzaju studni, jaką możemy wykonać uzależniony będzie od warunków hydrogeologicznych a więc dostępności wód podziemnych, wymaganej wydajności czerpania i jakości biologiczno-chemicznej złoża wodonośnego jak również docelowego sposobu użytkowania studni, wykorzystywanej jako główne lub pomocnicze źródło wody np. do celów gospodarczych.
Obecnie dla zapewnienia stabilnej możliwości korzystania z wody z reguły wykonywane są studnie wiercone, przy czym zależnie od głębokości lustra wody przystosowane są do czerpania za pomocą pompy zasysającej lub głębinowej.
Natomiast tymczasowe studnie wykorzystywane np. na czas prowadzenia budowy domu wykonuje się często - przy odpowiednich warunkach hydrogeologicznych - w postaci studni wbijanej bądź wkręcanej nazywanej popularnie abisynką z możliwością późniejszego wykorzystania do podlewania roślin.
Studnia abisynka jest łatwa do wykonania i tanim ujęciem wody, gdy jej poziom nie przekracza głębokości ok. 6 m. Tworzy ją rura stalowa o średnicy 1 ½ lub 2 cale połączona z filtrem siatkowym zakończona ostrzem lub świdrem.
Przy tymczasowym użytkowaniu wystarczy wyprowadzić jej koniec ponad poziom terenu i zamontować złącze umożliwiające połączenie z pompą ręczną bądź przenośnym zestawem hydroforowym.
Przewidując długotrwałe jej użytkowanie podłączenie powinniśmy umieścić w studzience i ewentualnie doprowadzić rurę do wnętrza domu.
Studnie wiercone pozwalają na czerpanie wody z głębokości kilkudziesięciu metrów i na uzyskanie dużej wydajności.
Poziom wody po wykonaniu odwiertu może znacznie się podnieść, gdy warstwa wodonośna spowoduje utworzenie tzw. studni subartezyjskiej, a dla stabilności pobory wody istotne będą wahania jej poziomu.
W wykonanym odwiercie umieszczana jest rura osłonowa zaopatrzona w dolnej części w filtr szczelinowy a w zależności od granulacji warstwy wodonośnej może być dodatkowo obsypana żwirem.
Średnica rury osłonowej musi zapewniać możliwość wprowadzenia do środka rury ssawnej kosza z zaworem zwrotnym lub pompy głębinowej.
Typowe średnice rury przyjmuje się w granicach 100-125 mm co pozwala do zainstalowania w nich wystarczająco wydajnej na potrzeby domu jednorodzinnego pompy głębinowej.
Intensywność napływu wody poprzez warstwy filtracyjne musi zapewniać dostateczne wypełnienie rury osłonowej do poziomu nie mniejszego niż 1 m nad koszem ssącym pompy zasysającej, a przy instalacji pompy głębinowej co najmniej 2 m powyżej odcinka filtracyjnego rury osłonowej.
Wyprowadzenie rury transportującej wodę oraz osłonę dla kolumny studziennej wykonuje się w postaci studzienki o głębokości ok. 1,5 m osadzonej wokół odwiertu i wykonanej a z betonowych kręgów o średnicy 100-120 cm lub jako element prefabrykowany z tworzywa sztucznego i z zamknięciem szczelna pokrywą.
Wierzch studzienki powinien wystawać przynajmniej na 20 cm ponad otaczający teren, z grunt wokół niej trzeba utwardzić w pasie o szerokości 1 m licząc od osi rury osłonowej, tworząc jego nachylenie na zewnątrz, co umożliwi samoczynny odpływ wody opadowej czy topniejącego śniegu.
Wyprowadzenie rury wodociągowej do instalacji domowej wykonuje się przez otwór w ściance obudowy studni umieszczony poniżej strefy przemarzana gruntu - najczęściej poniżej 1 metra od poziomu terenu.
Przejście rury przez obudowę należy uszczelnić, co zapobiegnie napływowi wody gruntowej. Jej połączenie z rurą studzienną musi zapewniać możliwość łatwego rozłączenia, co pozwoli na wyjęcie pompy głębinowej lub kosza ssawnego przy pompie zasysającej.
Do tego celu wykorzystuje się specjalne głowice, które zapewniają również zamknięcie wylotu rury osłonowej studni.
Dobór pompy do wody
Wybór rodzaju pompy do czerpania wody ze studni uzależniony jest od głębokości lustra wody względem poziomu na jakim ustawiona będzie pompa. Jeśli nie przekracza ona 8 m można wykorzystać pompę ssąco-tłoczącą tzw. samozasysającą, jednak przy głębokości zbliżonej do tej wartości, trzeba zwrócić uwagę na stabilność poziomu wody, gdyż przy intensywnym poborze może on znacznie się obniżyć i w efekcie pompa przestanie dostarczać wodę.
Ograniczeń takich nie mają pompy głębinowe, które funkcjonują jako tłoczące, zanurzone całkowicie w wodzie na głębokość nawet kilkudziesięciu metrów.
Oba rodzaje pomp stanowią zespół - agregat z silnikiem elektrycznym i przy wyborze takiego zestawu trzeba zwrócić uwagę również na sposób jego zabezpieczenia.
Standardowo powinien on mieć zabezpieczenie przed przegrzaniem, przeciążeniem i pracą na tzw. suchobiegu, gdy z jakiś względów ustanie dopływ wody.
Niektóre silniki pomp zasilane są poprzez falownik, który umożliwia regulację wydajności pompy zależnie od nastawionego ciśnienia w instalacji, a także zapewnia tzw. miękki start (ograniczenie prądu rozruchu).
Podstawowymi parametrami decydującymi o doborze pompy do zasilania domowej instalacji wodnej są tzw. charakterystyki pracy pompy określające zależności między wydajnością tłoczenia wody, a wysokością podnoszenia.
Obie te wartości są ściśle ze sobą powiązane i na podstawie takiego wykresu określany jest punkt pracy pompy - czy pozwala ona na uzyskanie założonej wydajności przy wymaganym ciśnieniu.
Jest to szczególnie istotne dla pomp zasysających, gdyż ich wysokość podnoszenia to suma wysokości zasysania i tłoczenia, a typowych instalacjach dla domów jednorodzinnych można przyjąć, że pompa powinna zapewniać po stronie tłocznej ciśnienie 0,35-0,4 MPa przy wydajności co najmniej 20-30 l/min.
Ze względu na konieczność zapewnienia stałego dostępu do wody pod odpowiednim ciśnieniem, z pompą musi współpracować zbiornik hydroforowy - obecnie głównie typu przeponowego - którego pojemność zależeć będzie od ilości i częstotliwości korzystania z wody.
W założeniu powinien on zapewniać włączanie pompy nie częściej niż 15 razy na godzinę, ale w praktyce trudno to dokładnie ustalić - standardowo przyjmuje się zbiornik ok. 40-80 litrowy, a w razie potrzeby można dostawić następny.
Za utrzymanie odpowiedniego ciśnienia w zbiorniku odpowiada wyłącznik ciśnieniowy załączający pompę, gdy spadnie ciśnienie i wyłączy ją po osiągnięciu zadanej wartości.
W razie potrzeby można regulować te wartości zmieniając zakres tzw. histerezy, w celu np. uzyskania bardziej równomiernego ciśnienia w instalacji.
Konfiguracja elementów instalacji zasilania w wodę
Zależnie od rodzaju zainstalowanej pompy i jej lokalizacji zestaw niezbędnego wyposażenia będzie nieco inny. Przewody zasilające układane są z reguły z rur wysokociśnieniowych PE łączonych złączkami i kształtkami zaciskanymi nakrętką.
Pompy zasysające lokalizowane są najczęściej wewnątrz domu, gdzie umieszcza się agregat pompowy wraz ze zintegrowanym zbiornikiem ciśnieniowym.
Przy takiej lokalizacji istotne jest zapewnienie ochrony przed hałasem (pompa dość głośno pracuje) oraz dostępu do elementów regulacyjnych i wymagających konserwacji.
Sam agregat nie zajmuje wiele miejsca ale podłoże powinno umożliwiać łatwe usunięcie ewentualnych przecieków oraz trzeba zapewnić możliwość wstępnego napełnienia instalacji (tzw. zalania pompy) przy rozruchu, gdyż tylko wtedy zacznie tłoczyć wodę.
Niekiedy agregat pompowy umieszcza się w studzience nad odwiertem np. przy znacznej odległości do budynku znajdującego się na wzniesieniu.
W takiej sytuacji należy zapewnić dostateczną ochronę przed zamarznięciem, a zbiornik hydroforowy przenieść do wnętrza domu.
W przypadku zamontowania pompy głębinowej zbiornik ciśnieniowy również montujemy wewnątrz domu wyposażając go w presostat (wyłącznik ciśnieniowy).
Na zasilaniu warto też zamontować filtr siatkowy zatrzymujący drobiny piaski porywane z warstwy filtracyjnej.
Przy drobnoziarnistym złożu dość szybko może dochodzić do jego zatkania, a wygodną kontrolę tłumienia przepływu zapewni zamontowanie dwóch manometrów - na wejściu i wylocie z filtra.
Dostrzegalna różnica wskazań ciśnienia dynamicznego (podczas pracy pompy) pozwoli ocenić stopień zanieczyszczenia filtra i konieczność jego oczyszczenia.
Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcia: Wilo, Dambat, Ebara, Omnigena, DAB Pumps Poland, budujemydom.pl
Film: Dambat
Komentarze