2022-12-05 09:15:00 
„Kto nie smaruje ten nie jedzie”
Te popularnie niegdyś powiedzenie doskonale sprawdza się przy przygotowaniu domu do sezonu grzewczego. Wszelkie ruchome mechanizmy narażone na niekorzystne warunki atmosferyczne powinny być przed zimą wyregulowane i nasmarowane. Uchroni to przed ich zablokowaniem, gdy przenikająca woda z topniejącego śniegu lub kondensującej wilgoci z powietrza, zamarznie i „sklei” przesuwające się lub obracające części.
Musimy więc nasmarować zawiasy bramy wjazdowej i garażowej, furtki, drzwi zewnętrznych oraz umieszczone w nich zamki. W przypadku bram automatycznych punkty smarowania jak i rodzaj stosowanych materiałów smarnych powinna określać instrukcja użytkowania i konserwacji tych mechanizmów.
Jako uniwersalne preparaty do takich prac wykorzystuje się głównie środki w formie sprayu, które mogą zawierać różne oleje, inhibitory korozji oraz składniki hydrofobowe. Popularne preparaty zawierają również teflon, który tworzy mocno przylegającą powłokę zapewniającą długotrwały poślizg między ruchomymi elementami.
Zwróćmy jednak uwagę na zakres zalecanych temperatur użytkowania - niektóre produktu gęstnieją znacznie w niskich temperaturach, co z reguły prowadzi do zwiększenia oporów tarcia. Zastosowanie powszechnie niegdyś wykorzystywanych smarów stałych powinno być ograniczone do zamkniętych mechanizmów, dzięki czemu zmniejszy się możliwość przedostawania się tam zanieczyszczeń zewnętrznych, które przylegają do takich smarów, co zwiększa opory ruchu i przyspiesza zużycie elementów.
Zastępczo do smarowania zwłaszcza precyzyjnych mechanizmów np. zamków nie można stosować olejów spożywczych. Choć mogą one chwilowo poprawić funkcjonowanie mechanizmów, to w krótkim czasie ulegną utlenieniu i stworzą powłokę (podobnie jak z farby olejnej), która zablokuje jego działanie.
W razie ich użycia należy możliwie szybko usunąć ten „smar” przy użyciu rozpuszczalnika i przesmarować mechanizm właściwym preparatem.
Uwaga na zagrożenia śniegiem
Intensywne opady śniegu wymagają nie tylko przeprowadzenia odśnieżania dojść i dojazdów do budynku, ale również zrzucenia go z balkonów i tarasów. W takich miejsca, oprócz potencjalnie nadmiernego obciążenia, może wystąpić przenikanie woda do wnętrza pomieszczenia z topniejącego śniegu, szczególnie w obszarze dolnych krawędzi drzwi balkonowych.
Choć teoretycznie miejsca te powinny być szczelne, to jednak często pojawiają się tam przecieki spowodowane np. odkształceniem się uszczelek czy deformacją profilu ramy. Poważniejsze zagrożenia mogą wystąpić w domach z dachem płaskim gdy niesprawnie będzie funkcjonować instalacja jego odwodnienia, a w krótkich odstępach czasu naprzemiennie wystąpią odwilże i intensywne opady śniegu.
W efekcie na dachu utworzy się lodowa pokrywa, która znacząco obciąży jego konstrukcję i choć w domach jednorodzinnych z reguły nie grozi to jego zawaleniem, to jednak mogą pojawić się pęknięcia. W skrajnie niekorzystnych warunkach pogodowych warto więc zadbać o odśnieżanie dachu, a także o drożność odpływów odwadniających.
Problem z zaleganiem i topnieniem ściegu na dachu dotyczy również połaci spadzistych, na których z kolei tworzą się sople. Najprostszym sposobem na ich usuwanie będzie po prostu ich strącanie (z poziomu gruntu lub z drabiny) zachowując dostateczną ostrożność. Problemu z soplami można uniknąć instalując w orynnowaniu przewody grzejne.
Unieruchomione mrozem urządzenia
Niskie temperatury otoczenia sprawiają, że znajdujące się na zewnątrz materiały ulegają kurczeniu się, co niekiedy może utrudniać funkcjonowanie bramy czy furtki. Skurczenie się segmentów sprawia, że powstaje nadmierny luz między ryglem zamka w bramie lub furtce, a zaczepem, co uniemożliwi prawidłowe jego zamknięcie.
Doraźnie problem rozwiązłe założenie łańcucha z kłódką, ale docelowo trzeba zapewnić możliwość korekty temperaturowej np. poprzez regulacje zawiasów lub zmianę sposobu ryglowania zamka.
Problemy z użytkowaniem bramy czy furtki mogą wynikać również ze skutków wysadzin mrozowych, gdy zamarzająca gleba zwiększa swoja objętość, a ruchu te przenoszone są na elementy ogrodzenia jak i nawierzchnię podjazdu. W efekcie będzie to powodować problemy z zamykaniem i otwieraniem się bramy przesuwnej , gdyż w wyniku ruchów fundamentowania następuje zmiana we wzajemnym ustawieniu elementów ruchomych i nieruchomych.
Na skutek wysadzin mrozowych może też nastąpić podniesienie się poziomu nawierzchni, co przy niewielkich prześwitach pod skrzydłem bramy doprowadzi do jej blokowania się o podłoże. Uniknięcie takich problemów wymaga odpowiednio głębokiego fundamentowania bądź wymiany gruntu i przełożenia nawierzchni w obszarze funkcjonowania bramy.
Sposób na odladzanie
Uciążliwych prac związanych z usuwaniem zagrożeń soplami czy śliskością schodów, stromych podjazdów możemy uniknąć zakładając grzejna instalację odlodzeniowa.
Do tego celu wykorzystuje się odpowiednio dobrane kable grzejne o mocy dostosowanej do warunków funkcjonowania układu. Przeciętne moce grzewcze dla typowych warunków użytkowania przyjmuje się w przedziale :
- odladzanie powierzchni na gruncie 250-300 W/m2
- odladzanie powierzchni nad gruntem 350-400 W/m2
- odladzanie orynnowania 30-40 W/mb
W systemach przeciwoblodzeniowych wykorzystywane są dwa rodzaje kabli grzejnych - stałooporowe, których moc grzewcza nie zmienia się w czasie użytkowania i tzw. samoograniczające o mocy grzewczej dostosowującej się do warunków otoczenia.
Przewody stałooporowe o mocach jednostkowych 20-40 W/mb dostępne są w dwóch wersjach - przystosowane do zasilania jedno- lub dwustronnego. Kable dwustronne są z reguły cieńsze, ale wymagają dostosowania układu ułożenia umożliwiające wygodne podłączenie do zasilania.
Przy odladzaniu orynnowania zewnętrzna powłoka przewodu musi być odporna na promieniowanie UV. Dla wymaganej długości kabla dobierana jest odpowiednia jego rezystancja jednostkowa, a moc grzewcza pojedynczej pętli ograniczona jest wskazaniami producenta i z reguły nie przekracza 5 kW.
Przewody samoograniczające samoczynnie zmieniają moc grzewczą zależności od temperatury, a podawana moc jednostkowa odnosi najczęściej do temperatury + 10°C i wzrasta wraz z jej spadkiem. Przy ustalaniu wymaganej mocy przyjmuje się więc, że w warunkach użytkowych wzrośnie ona o przynajmniej o 50%, zatem np. przy wymaganej mocy w orynnowaniu 40 W/mb przewód samoograniczający może mieć moc nominalną 25-30 W/mb.
Rozkład mocy na długości instalacji może być różny i w miejscach cieplejszych ogrzewanie będzie odpowiednio zredukowane, nie grozi zatem miejscowe przegrzanie np. przy skrzyżowaniu się kabli.
Układ przeciwoblodzeniowy powinien samoczynnie reagować na warunki atmosferyczne. W przypadku instalacji z użyciem kabla stałooporowego załączanie obwodu dokonuje termostat oraz czujnik wilgotności umieszczone w miejscach, w których można spodziewać się najwcześniejszego spadku temperatury poniżej 0°C.
Jeśli w układzie zamontowany jest kabel samoograniczający to jego załączenie powinno nastąpić również za pośrednictwem termostatu, gdyż bez takiego uruchomienia będzie stale pobierał on prąd - choć o mniejszej mocy - również w dodatnich temperaturach otoczenia.
Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie: Aleksander Rembisz
zdjęcia: Elektra, Fenix, pixabay.com / fritzimker dla portalu budujemydom.pl, Soudal
Komentarze