2021-04-30 15:16:49 
Najpopularniejsze pokrycia dachowe
Inwestorzy planujący materiał na pokrycie dachu kierują się względami estetycznymi, trwałością i ceną.
Najczęściej wybierają więc pomiędzy dachówką a blachą ją imitującą lub blachą płaską, szczególnie dobrze pasującą do minimalistycznej, nowoczesnej architektury.
Ci, którzy patrzą na inwestycję we własny dom długoterminowo - preferują dachówki, jako pokrycie, które bez odnawiania wytrzyma nawet 100 lat.
Bardzo nieliczni zwolennicy naturalnych materiałów wolą strzechę albo łupek.
Ostateczne decyzje dotyczące wyboru pokrycia dachowego zwykle jednak zapadają po porównaniu kosztów co najmniej dwóch zbliżonych materiałów.
Bardzo często okazuje się, że pierwotnie przewidziana blachodachówka czy gonty bitumiczne, jako powszechnie uznawane za dużo tańsze od dachówki, wcale takie nie są, bo sama cena materiału to nie wszystko.
Kalkulując koszty, trzeba pamiętać, że wykonanie sztywnego poszycia z desek lub płyt przykrytego papą lub folią dachową będzie droższe (a niezbędne właśnie pod pokrycia z gontów bitumicznych) od przygotowania ołacenia przykrytego membraną.
Poza tym różne będą koszty ekipy dekarskiej - ułożenie blachodachówki w dużych arkuszach na prostym dachu będzie tańsze, niż pokrycie tej samej powierzchni dachówką.
Z kolei zastosowanie blachodachówki na skomplikowanym dachu będzie się łączyło z koniecznością docinania blachy, co podniesie koszty i w konsekwencji może być droższe od użycia drobnowymiarowej dachówki.
Nie bez znaczenia jest również ilość odpadów - czyli strat materiału - tym większa, im bardziej złożony jest kształt dachu.
Na takich połaciach najlepiej sprawdzą się elementy drobnowymiarowe, np. dachówki, a zamiast dużych arkuszy blachy mniejsze panele o powierzchni ok. 1 m2.
Ponadto przy dachu o skomplikowanym kształcie, z licznymi koszami, lukarnami i kominami, jest większe ryzyko pojawieniem się błędów, bo więcej jest miejsc, które należy wykonać szczególnie starannie.
Ceny pokryć w różnych składach budowlanych i hurtowniach bywają odmienne, nawet jeśli pochodzą od tego samego producenta.
Dlatego zanim zdecydujemy się na zakup, porównajmy ceny w kilku punktach i zawsze negocjujmy rabaty, szczególnie jeśli u tego samego dostawcy kupujemy folię wstępnego krycia, blachę na obróbki i rynny.
Przy wyborze pokrycia nie bez znaczenia jest też łatwość montażu.
Problemem bowiem może okazać się znalezienie doświadczonych fachowców do ułożenia np. strzechy czy gontu drewnianego.
Chociaż, niestety, dość powszechne jest krycie dachów przez murarzy stawiających dom, to zdecydowanie należy zlecić te prace doświadczonemu dekarzowi.
Szczególna uwaga i wysokie kwalifikacje są niezbędne przy dachach o skomplikowanym kształcie, gdzie jest dużo miejsc, które źle pokryte mogą z czasem stracić szczelność.
Rodzaje oraz montaż dachówek ceramicznych i cementowych
Dachówki ceramiczne - produkuje się je z gliny z domieszkami kwarcu lub mączki ceglanej. Mają niewielkie rozmiary (na 1 m2 potrzeba ok. 13 sztuk), dlatego układa się je nieco wolniej, niż takie elementy cementowe.
Są jednak wyjątkowo trwałe i mogą przetrwać ponad 100 lat. Niestety, są ciężkie – 1 m² pokrycia waży ok. 50 kg.
Wytwarza się je w wielu kolorach, uzyskiwanych dzięki barwieniu w masie albo pokrywaniu barwnymi powłokami:
- naturalne - mają barwę ceglastą o różnorodnych odcieniach, zależnych od złoża, z którego wydobyto surowiec. Nawet te dachówki, które pochodzą z jednej partii, mogą więc nieznacznie odbiegać odcieniem. Różnice te mogą pogłębiać się z czasem – jeżeli na dachu zalegają szyszki, igły, czy liście. Dachówki tej kategorii są też najmniej odporne na porastanie mchem;
- angobowane - ich powierzchnię pokrywa się rozcieńczoną gliną zawierającą barwniki i dopiero potem się je wypala. W mniejszym stopniu porastają mchem. Aby ich powierzchnia była błyszcząca, używa się angoby kwarcowej lub szlachetnej;
- szkliwione, zwane glazurowanymi - dopiero po wypaleniu pokrywane są kolorowym lub bezbarwnym szkliwem, które bardzo dobrze chroni przed osiadaniem zanieczyszczeń oraz porastaniem mchem i glonami;
- barwione w masie - produkuje się z gliny barwionej przez dodanie barwników przed wypaleniem. Ewentualne zarysowania czy uszkodzenia nie są na nich tak widoczne jak na dachówkach barwionych powierzchniowo. Mogą być szkliwione lub angobowane.
Dachówki cementowe - wykonuje się je z mieszaniny cementu, kruszywa (wyselekcjonowanego piasku kwarcowego), pigmentu nadającego barwę (najczęściej zawierającego tlenki żelaza lub chromu) i wody.
Są większe od ceramicznych, ale nieco lżejsze – 1 m² nie waży więcej niż 45kg. Kolor nadaje się im przez barwienie w masie, co zapewnia wysoką trwałość, oraz przez malowanie (najlepiej dwukrotne) już po uformowaniu dachówek.
Ten zabieg zabezpiecza chropowatą powierzchnię przed zabrudzeniem, właściwości hydrofobowe takich powłok ułatwiają spływanie wody z ich powierzchni, a wysoka odporność na promieniowanie ultrafioletowe gwarantuje trwałość koloru.
Aby powierzchnia dachówki miała większy połysk, maluje się ją farbami akrylowo-polimerowymi, efekt mokrego dachu natomiast uzyskuje się dzięki farbom z nabłyszczaczem.
Montaż: dachówki (cementowe i ceramiczne) mocuje na się na łatach przybitych do kontrłat.
Poniżej rozściela się membranę dachową lub przygotowuje pełne deskowanie (z desek lub płyt drewnopochodnych, mfp) z papą lub folią wstępnego krycia.
Układa się je w rzędach poziomych, zaczynając od okapu. Ponieważ utrzymują się głównie pod własnym ciężarem, poza rejonami o silnych wiatrach mocuje się np. tylko co piątą z nich (zgodnie z zaleceniami producenta).
Wyjątkiem są elementy skrajne, które przytwierdza się wszystkie.
Podczas układania pokrycia, w odpowiednich miejscach powinno się ułożyć dachówki przelotowe (przeznaczone do wyprowadzenia ponad dach anteny), wentylacyjne, świetlikowe itd., oraz założyć wsporniki, stopnie i ławy kominiarskie.
Dobrze jest także wyposażyć dach w płotki przeciwśnieżne.
Mimo, że zalecany kąt nachylenia połaci odnośnie dachówek wynosi 22–60˚, to można je również układać na dachach o mniejszym kącie nachylenia – min. 15°, ale wówczas wykonuje się szczelne sztywne poszycie z desek lub płyt drewnopochodnych z papą lub folią.
Na bardzo stromych fragmentach połaci (powyżej 75°) trzeba natomiast mocować każdą dachówkę.
Rodzaje oraz montaż blachodachówek i blachy
Sprzedawane są w postaci arkuszy blachy o rdzeniu stalowym bądź aluminiowym, pokrytym powłokami ochronnymi, które zabezpieczają elementy przed korozją.
Powłoki nadają też wyrobom pożądany kolor oraz fakturę.
Blachy płaskie i blachodachówki można układać na dachach o różnych rozmiarach i kształtach.
Najlepiej jednak na prostych, o nieskomplikowanych połaciach.
Trwałość takiego pokrycia oceniana jest na ok. 30 lat, ale niektórzy producenci dają nawet 50 lat gwarancji na modele ze specjalnymi powłokami.
Jest to pokrycie lekkie, waży ok. 5 kg/m2.
Szczególnym rodzajem pokryć z blachy są blachodachówki z posypką. Wyglądem najczęściej przypominają łupek. Powierzchnia paneli wykończona jest warstwą kruszywa skalnego lub barwionego piasku kwarcowego.
Chropowata posypka wycisza krople deszczu i rozprasza światło, dzięki czemu powierzchnia dachu nie nagrzewa się mocno latem, a zimą po takim dachu nie zsuwa się gwałtownie śnieg.
Nowoczesną kategorią blaszanych materiałów na dach są pokrycia panelowe.
Mogą one wyglądać podobnie jak dachówki albo gont drewniany.
Najczęściej zaprojektowano specjalny system do ich przytwierdzania (elementy mają zatrzaski i otwory, wyprofilowane przednie krawędzie lub rowki montażowe), pozwalający ukryć wkręty i eliminujący ingerencję w powłokę.
Montaż: blachodachówki układa się na ruszcie z kontrłat i łat nośnych.
Zaczyna się od okapu do kalenicy, ado mocowania arkuszy używa się wyłącznie wkrętów samonawiercających, tzw. farmerskich z gumową podkładką, umieszczając je zawsze w dole przetłoczenia po 5–6 sztuk na 1 m2, zaś wzdłuż okapu i kalenicy –w każdym zagłębieniu fali.
Po ułożeniu arkuszy na całym dachu, przyczepia się gąsiory kalenicowe.
W kalenicy pozostawia się 5-centymetrową szczelinę wentylacyjną między schodzącymi się arkuszami pokrycia.
Arkusze lub panele blachy płaskiej układa się prostopadle do okapu i łączy na tzw. rąbek stojący, pojedynczy lub podwójny (tenzaleca się na dachy o nachyleniu mniejszym niż 25°).
Rąbki powstają przez zagięcie (raz albo dwa razy) i wywinięcie sąsiadujących ze sobą arkuszy.
Na rynku dostępne są też panele montowane w systemie „click”, czyli na zatrzask (bez konieczności zaginania rąbka).
Cechy i montaż gontu bitumicznego
Gonty zbudowane są z włókna szklanego, pokrytego masą bitumiczną modyfikowaną elastomerem i posypką mineralną lub ceramiczną w różnych kolorach.
Ciężar pokrycia wynosi 9–12 kg/m2, zależnie od odmiany.
Gonty mogą być stosowane na dachach o nachyleniu połaci od 12 do 90°.
Spodnia płaszczyzna jest samoprzylepna na całej powierzchni, a spoina trwale elastyczna.
Montaż: Pasy gontów układa się na zakład (tj. z przesunięciem, na każdym pasie elementów jego szerokość jest zasygnalizowana linią) i przybija za pomocą gwoździ papowych ocynkowanych poszczególne pasy w wyznaczonych miejscach.
Powinno się formować zakład tak, aby główki gwoździ były przykrywane zakładkami następnych pasów.
Rzadziej stosowanym sposobem jest klejenie papy na lepik lub inne kleje bitumiczne – robi się tak przeważnie przy naprawach starych pokryć.
Na rynku są też papy samoprzylepne, do których mocowania nie są potrzebne jakiekolwiek urządzenia, łączniki ani kleje.
Warstwa samoprzylepna na spodniej części spaja gonty ze sobą, tworząc jednolitą, elastyczną, ciągłą i wodoszczelną połać.
Najważniejsze informacje o rynnach
Orynnowanie powinno być uzupełnieniem każdego dachu - bez względu na to, czym jest pokryty.
Z rynien można zrezygnować jedynie w domach o bardzo szerokich i schodzących nisko nad ziemię okapach, niezależnie od rodzaju pokrycia.
Wybór materiału jest sprawą drugorzędną. Ważne jest, by kupić kompletny system, z pasującymi do siebie wszystkimi elementami, rynnami, kolankami, hakami itd.
Większość inwestorów decyduje się na rynny stalowe lub plastikowe.
Różnice w właściwościach są niewielkie, a koszty obu tych wersji porównywalne.
Najdroższe są mniej popularne rynny z blachy miedzianej i cynkowo-tytanowej albo rynny z PVC pokrytego metalizowaną folią imitującą miedź.
Rodzaje rynien dachowych
- Z PVC - są najtańsze. Do ich produkcji wykorzystywany jest utwardzony polichlorek winylu, czyli PVC. Rynny te są barwione w masie i dostępne w bardzo bogatej gamie kolorów, więc nie ma problemów w dobraniu ich do pokrycia. Barwienie w masie sprawia, że nawet po głębokim zarysowaniu – uszkodzenie nie będzie widoczne. Plastikowe rynny są odporne na korozję i niekorzystne warunki atmosferyczne.
- Z blachy powlekanej - wytwarza się je ze stali ocynkowanej i powlekanej. Powłoki zapewniają dużą gamę kolorystyczną i poprawiają odporność na korozję. Niestety, głębokie zarysowania otwierają drogę rdzy. Ich trwałość jest szacowana na 25–50 lat. Uchodzą za najbardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne.
- Aluminiowe - produkowane są z odpornej na korozję blachy aluminiowej, lakierowanej, malowanej, lub też powlekanej tworzywem ochronnym. Dostępne są w takiej samej kolorystyce, jak rynny z blachy powlekanej albo PCV. Trwałość rynien aluminiowych dochodzi do 40 lat.
- Miedziane - wyrabiane są z blachy miedzianej. Nie są ani malowane, ani niczym powlekane. Charakteryzuje je wysoka trwałość i odporność na korozję. Z czasem pokrywają się zieloną patyną. Mogą powodować korozję blachy stalowej, cynkowo-tytanowej bądź aluminiowej, jeśli będą się z nią stykać. Są drogie i uznawane za produkt luksusowy.
- Cynkowo-tytanowe - jedne z najdroższych rynien, ale też najtrwalszych. Nie grozi im korozja. Dostępne są w kolorze naturalnym, szaro-grafitowym.
Montaż rynien dachowych
Rynny kupuje się i układa razem z pokryciem dachu. Najlepiej żeby za ustalenie treści zamówienia był odpowiedzialny dekarz, będziemy mieli pewność, że dobierze właściwą ilość materiałów.
Przedtem zdecyduje, w jaki sposób najkorzystniej będzie zamocować haki rynnowe, a co za tym idzie, jaki ich rodzaj kupić.
Są haki do montażu od wierzchu połaci – do łat lub sztywnego poszycia, do przykręcania z boku krokwi albo też takie, które przykręca się do deski okapowej.
Podobnie ma się sprawa z uchwytami rur spustowych. Tu rodzaj zależy od materiału konstrukcyjnego ścian oraz od tego, jak bardzo rury będą od ściany odsunięte (po dodaniu grubości ocieplenia, jeśli ściany są dwuwarstwowe).
Montaż rynien rozpoczyna się przeważnie przed pokryciem dachu.
Odpływ wody z rynien przytwierdzanych wzdłuż połaci dachu zapewniają rury spustowe, umieszczane najczęściej na każdym rogu budynku.
Czasem woda z rynien spływa w dół po łańcuchach lub wylewa się ozdobnym wylotem (rzygaczem), mocowanym na końcu ciągu rynien.
Średnica rynien i rur spustowych powinna mieć minimum 90 mm. Węższe elementy mogą się zapychać spadającymi liśćmi czy gałązkami.
W takich rynnach jest większe prawdopodobieństwo zamarzania wody zimą. Rynny przytwierdza się do dachu za pomocą haków.
Końce rynien zakrywa się zaślepkami, a narożniki specjalnymi łącznikami. Montuje się w miejscach zespolenia rynien, na tylnej ich części.
Przedni zaczep łącznika (w zależności od jego konstrukcji) zagina się w dół i obraca w kierunku rynny, zaś łącznik zamyka małą klamerką.
Scalając kolejne elementy, należy pamiętać o tym, by nie dosuwać ich do oporu, a jedynie do linii zaznaczonej na złączce.
Umożliwi to swobodną pracę elementów w wysokiej temperaturze i zapobiegnie ich odkształceniom i pęknięciom.
Jeżeli dach nie ma okapu, do leja mocuje się odpowiedni odcinek rury spustowej.
Na dachach z okapem trzeba utworzyć tzw. odsadzkę – do leja przyłącza się dwa kolana, które zbliżają rurę do ściany budynku.
Gdy krawędź okapu jest znacznie oddalona od ściany, między kolana dodaje się prosty odcinek rury.
Rury spustowe przytwierdza się obejmami. Zmianę kierunku umożliwiają kolana o różnym kącie załamania.
Obejmy do rur spustowych umieszcza się pod dolnym kolanem odsadzki i pod punktami łączeń rury (złączkami lub kielichami), w odstępach do 2 m.
Pionowe ustawienie pierwszej obejmy zależy od odległości pomiędzy ścianą a rynną.
Joanna Dąbrowska
fot. Rheinzink/Cell-Fast/Ruuki Polska/Stema/Budmat/Pfleiderer/Creaton Polska/Wienerberger/Röben
Komentarze