Kiedy i jak często przycinać gałęzie drzew? Poradnik dla każdego ogrodnika

Jakie znaczenie ma przycinanie gałęzi drzew?

Przycinanie gałęzi to działanie, które wykracza poza aspekty estetyczne, będąc ważnym elementem dbałości o drzewa, wpływającym korzystnie na ich zdrowie, bezpieczeństwo i wygląd.

• Przycinanie zapewnia bezpieczeństwo dla ludzi i mienia, eliminując ryzyko spowodowane nieprawidłowo rosnącymi lub zbyt obciążonymi gałęziami, które w niekorzystnych warunkach pogodowych mogą stanowić zagrożenie, szczególnie gdy są osłabione przez choroby lub szkodniki.
• Usuwanie martwych, zainfekowanych lub uszkodzonych gałęzi przyczynia się do szybszego regenerowania się drzewa.
• Przycinanie pozwala nadać drzewom estetyczny kształt, zapobiegając nadmiernemu zagęszczeniu oraz nieprawidłowemu wzrostowi gałęzi, które mogą wchodzić w konkurencję z innymi roślinami o dostęp do światła i zasobów.

Harmonogram przycinania gałęzi drzew

Zaleca się przeprowadzanie przycinania drzew w okresie ich spoczynku, przeważnie w zimie lub na wczesną wiosnę, kiedy drzewa nie mają liści. Dzięki temu drzewa łatwiej radzą sobie ze stresem i lepiej goją się po cięciu.

Częstotliwość przycinania zależy od rodzaju drzewa, jego tempa wzrostu oraz stanu zdrowia. Przeważnie jest to konieczne co kilka lat.

Drzewa o szybkim wzroście, na przykład niektóre gatunki drzew owocowych, mogą wymagać corocznego przycinania. Inne drzewa potrzebują interwencji tylko raz na kilka lat. Gałęzie martwe, uszkodzone lub zainfekowane należy usuwać bez zbędnej zwłoki.

Przycinanie gałęzi jest dozwolone bez specjalnego pozwolenia, pod warunkiem, że nie wpływa to negatywnie na instalacje publiczne, takie jak przewody energetyczne czy linie telekomunikacyjne, nie stanowi zagrożenia dla otoczenia, a drzewo nie rośnie na terenach o szczególnych ograniczeniach.

W przypadku wątpliwości czy potrzeby większej interwencji, warto zasięgnąć porady specjalisty.

Akumulatorowe nożyce ogrodowe sprawdzą się przy precyzyjnym przycinaniu mniejszych gałęzi.

Narzędzia do przycinania i obcinania gałęzi

Wybór odpowiednich narzędzi ogrodniczych jest kluczowy dla efektywnego przycinania drzew. Decydując się między akumulatorowymi nożycami a piłą łańcuchową, należy wziąć pod uwagę rozmiar i rodzaj gałęzi.

Akumulatorowe nożyce ogrodowe sprawdzą się przy precyzyjnym przycinaniu mniejszych gałęzi. Ich mocne ostrza pozwalają na dokładne cięcia, a akumulator zapewnia mobilność bez konieczności ciągłego wymieniania baterii.

Akumulatorowa piła łańcuchowa jest preferowana do cięcia większych gałęzi, oferując skuteczność i efektywność dzięki mocnemu ostrzu łańcuchowemu. Zasilanie akumulatorowe gwarantuje swobodę działania nawet w trudno dostępnych miejscach.

Zastosowanie właściwych metod przycinania i obcinania gałęzi drzew ma kluczowe znaczenie dla ich zdrowia i estetyki.

• Cięcie szczytowe, znane również jako cięcie wierzchołkowe, to technika usuwania czubka gałęzi w celu ograniczenia wzrostu drzewa. Jest stosowane do zmniejszenia wysokości drzewa lub kierowania jego wzrostem w pożądanym kierunku.
• Cięcie boczne, czyli usuwanie gałęzi odchodzących od pnia lub głównych konarów, pozwala na regulację rozmiaru korony drzewa, zwiększając cyrkulację powietrza i dostęp światła do jej wnętrza.
• Cięcie koronowe to zaawansowana metoda, polegająca na selektywnym usuwaniu wewnętrznych i zewnętrznych gałęzi, by ulepszyć strukturę korony, szczególnie przydatna dla starszych drzew z gęstymi, zwartymi koronami.

Akumulatorowa piła łańcuchowa jest preferowana do cięcia większych gałęzi.

Jak odpowiednio przycinać gałęzie?

Skuteczne przycinanie gałęzi wymaga przemyślenia, precyzji i znajomości tematu.

• Określ cel przycinania, identyfikując, które gałęzie wymagają usunięcia. Przycinaj celowo, aby nie zaszkodzić drzewu.
• Dobierz odpowiednie narzędzia, takie jak sekatory lub piły łańcuchowe, do przycinania.
• Priorytetowo usuwaj gałęzie martwe, zainfekowane lub uszkodzone, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób.
• Unikaj pozostawiania dużych, otwartych ran po przyciętych gałęziach. W przypadku dużych gałęzi, używaj metody cięcia etapowego.
• Dla ciężkich gałęzi, które mogą zagrozić strukturze korony, zastosuj technikę trzech cięć, by uniknąć niepotrzebnego obciążenia.
• Przycinając, dąż do minimalizacji widoczności miejsca cięcia, co wspiera proces gojenia i estetykę drzewa.
• Zachowaj ostrożność, przycinając główne konary korony, aby nie zaburzyć równowagi i zdrowia drzewa.

Przed przystąpieniem do cięcia gałęzi drzew, istotne jest uwzględnienie potencjalnych przeciwwskazań, ograniczeń oraz czynników ryzyka:

• Cięcie wierzchołkowe drzew, często określane jako „topping”, polegające na drastycznym usuwaniu licznych gałęzi z górnej części drzewa, wywołuje silny stres i może prowadzić do deformacji korony, zwiększając ryzyko chorób, ataków szkodników i uszkodzeń mechanicznych.
• W wielu krajach obowiązują przepisy ochronne dotyczące specyficznych gatunków drzew, które zakazują lub regulują ich przycinanie. W Polsce do drzew objętych ochroną należą m.in. cis pospolity, różne gatunki brzóz, sosna limba, jarząb szwedzki czy wierzba lapońska.
• Niektóre gatunki drzew są szczególnie wrażliwe na przycinanie, jak np. drzewa iglaste, które mogą słabo regenerować się po intensywnych zabiegach.
• Przycinanie podczas niekorzystnych warunków pogodowych, takich jak silny wiatr, deszcz lub mróz, może zwiększać ryzyko wypadków.
• Cięcie drzew w nieodpowiednim czasie, np. latem czy jesienią, może negatywnie wpływać na ich zdrowie, zwiększając podatność na stres i infekcje.

Wykorzystanie gałęzi ogrodowych po przycięciu:

• Rozdrobnione gałęzie mogą zostać wykorzystane jako dodatek do kompostu.
• Gałęzie stanowią materiał do tworzenia dekoracji i rękodzieła, np. ozdób, wianków czy elementów wyposażenia domu.
• Dłuższe gałęzie mogą posłużyć jako wsparcie dla roślin pnących lub wymagających oparcia.
• Cienkie gałęzie nadają się na naturalne podstawki do karmników dla ptaków lub małych gniazd.
• Grubsze gałęzie można wykorzystać do budowy ogniska, jako elementy naturalnych ogrodzeń czy do kreowania rustykalnej atmosfery w ogrodzie.
• Gałęzie pełnią funkcję elementów dekoracyjnych w ogrodzie, mogą być wykorzystane do tworzenia altan, pergoli czy bramek.
• W sezonie świątecznym, gałęzie mogą być wykorzystywane do tworzenia dekoracji świątecznych i alternatywnych choinek.

Źródło i zdjęcia: Kärcher