Drewno do kominka - gdzie kupić, jak przygotować i składować?

Jakim drewnem palić w kominku?

Do palenia w kominku najlepiej nadaje się drewno liściaste, ponieważ daje dużo ciepła, równomiernie się spala i nie tworzy dużej ilości dymu. Z kolei opał z drzew iglastych ma dużą zawartość żywicy, która w czasie palenia strzela (niebezpieczne przy kominkach otwartych), przez co kominek pokrywa się trudnymi do usunięcia plamami. Poza tym drewno iglaste tworzy dużo dymu, smolistego osadu i sadzy, które osiadają w przewodzie kominowym.

Szczególnie dobrze palą się gatunki twardego drewna liściastego z uwagi na wysoką kaloryczność, czyli dużą ilość produkowanej energii cieplnej. Grab, dąb, buk czy jesion to najlepsze drewno do kominka. Ten pierwszy ma najwyższą wartość opałową – daje dużo ciepła i pali się powoli, bardzo długo się żarząc.

Dąb ceniony jest za charakterystyczny przyjemny zapach, ale wymaga długiego suszenia. Jesion do kominka jest bardzo wydajny, ale także twardy, przez co sprawia problemy przy rąbaniu. Z kolei najpopularniejsze jest drewno kominkowe bukowe, ponieważ ma niską zawartość kory oraz równomiernie i długo się pali.

Warto wiedzieć, że wysokokaloryczny opał oznacza rzadsze dokładanie do ognia. Duża wydajność drewna sprawia, że do ogrzania domu potrzeba mniej surowca, dzięki czemu oszczędza się też miejsce do składowania.

Miękkie drewno liściaste jest mniej kaloryczne, przez co mniej wydajne. Dla przykładu, topola ma bardzo niską wartość opałową i daje niewiele ciepła. Natomiast brzoza do kominka jest chętnie wykorzystywana, mimo iż ma średnią wydajność.

Pali się dość szybko, ale równomiernie i łatwo (nawet krótko sezonowana), nie powoduje też iskrzenia oraz zawiera bardzo mało substancji smolistych. Pozostałe gatunki drewna do kominka to: olcha, drzewa owocowe, lipa oraz akacja.

Czego nie należy spalać w domowym kominku?

W kominkach kategorycznie nie wolno palić śmieci ani odpadów: folii, kolorowych gazet, tworzywa sztucznego, starych mebli ani żadnych elementów drewnianych, które były impregnowane lub lakierowane.

Toksyczne substancje, które powstają w wyniku ich spalania, mają negatywny wpływ na organizm człowieka. Objawia się to złym samopoczuciem i pogorszeniem stanu zdrowia. Powodują przewlekłe choroby układu oddechowego i krążenia, są też przyczyną zawałów serca oraz raka płuc.

Związki chemiczne pochodzące ze spalania śmieci mają destrukcyjny wpływ na środowisko – m.in. prowadzą do zaniku chlorofilu u roślin, występowania kwaśnych deszczy czy zakwaszenia gleby. Zanieczyszczenia z domowego komina opadają w promieniu 10-krotności jego wysokości, czyli na najbliższe otoczenie.

Spalane odpady mają znikomą wartość energetyczną, a niesie za sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Warto wiedzieć, że grożą za to wysokie grzywny.

Gdzie można kupić drewno kominkowe?

Obecnie drewno kominkowe można kupić w supermarkecie, w sklepie budowlanym, a nawet na stacji benzynowej. Jednak jego koszt bywa wysoki w stosunku do jakości. Taki zakup powinien nastąpić w sytuacjach wyjątkowych.

Najlepiej zaopatrzyć się u źródła:

• Nadleśnictwo (Lasy Państwowe) – w ramach sprzedaży detalicznej oferuje drewno niesezonowane, pocięte w bale półmetrowej lub metrowej długości i różnej grubości. Można też kupić opał gorszego sortu, np. odpady zrębowe czy gałęzie. Istnieje także możliwość samodzielnego pozyskania drewna (zwykle grubych gałęzi po wycince) po uzgodnieniu i spełnieniu określonych warunków bezpieczeństwa oraz uiszczeniu opłaty. Trzeba pamiętać, że surowiec sprzedawany przez nadleśnictwo wymaga przygotowania i pocięcia, ale cena jest dużo niższa.
• Tartaki i składy opałowe – oferowany surowiec jest zwykle sezonowany (ale to nie reguła) i sprzedawany w formie gotowych do użycia szczap.
• Osoby prywatne, które są właścicielami lasów – opał może być już przygotowany lub wymagać pocięcia. Wszystko zależy od sprzedającego.
• Gminy, urzędy miasta lub firmy przez nie wyznaczone do gospodarki zielenią na ich terenie – samorządy oferują sprzedaż drewna pozyskanego z wycinki na swoim terytorium (z różnych powodów). Zwykle ogłaszany jest przetarg na sprzedaż.

Sezonowanie drewna – czy jest ważne, jak to robić?

W kominku należy palić drewnem dobrze wysuszonym, czyli sezonowanym. Drzewo zaraz po ścięciu, w zależności od gatunku i pory roku (ścinane zimą ma mniej wilgoci), zawiera 50%–70% wody. Z tego powodu nie nadaje się do palenia, ponieważ daje mało ciepła i tworzy dużo dymu, który łatwo osadza się w przewodach kominowych i skraca ich żywotność. Aby uzyskać największą wartość opałową drewna, należy je sezonować od roku do dwóch lat. Po tym czasie wilgotność surowca wynosi 15–20%.

Sezonowanie to naturalny proces redukowania wilgoci drewna w wyniku schnięcia. W tym celu najlepiej porąbać je od razu na szczapy (szybciej wyschnie) i przechowywać pod zadaszeniem w miejscu o właściwej cyrkulacji powietrza. To zapewnia prawidłowy proces sezonowania.

Czas sezonowania drewna zależy od jego gatunku oraz od tego, gdzie i jak jest suszone. Dla przykładu:

• topole i drewno iglaste – schnie 1 rok,
• lipa, olcha i brzoza – 1,5 roku,
• buk, grab, jesion, drzewa owocowe – 2 lata,
• dąb – 2,5 roku.

Cięcie i rąbanie drewna do domowego kominka

Do palenia w kominku najlepsze są szczapy, które mają 20–30 cm długości, przecięte na pół lub drobniej. Jeśli pniaki są długie, trzeba je samodzielnie przygotować na opał. Najpierw pociąć piłą, a następnie porąbać siekierą. Pomocna może być też łupiarka, czyli elektryczne urządzenie, które rozłupuje pniaki dużą siłą nacisku.

Do cięcia długich pni na krótsze kawałki najlepsze są elektryczne pilarki łańcuchowe, które znacznie ułatwiają i przyspieszają pracę. Na szczególną uwagę zasługują modele akumulatorowe, które łączą cechy pilarek spalinowych i elektrycznych, jednocześnie nie mając ich wad.

Są lekkie, łatwo nimi manewrować, nie mają ograniczonego zasięgu, a przy tym nie są głośne i nie emitują spalin. Jedynie trzeba pamiętać o naładowaniu baterii. Warto wybrać pilarkę znanej marki, ponieważ daje to gwarancję niezawodności.

Marka Kärcher oferuje akumulatorowe piły łańcuchowe CNS, wyposażone w żywotne i wydajne silniki bezszczotkowe. Pilarki mają szereg funkcji, które zapewniają bezpieczeństwo i komfort pracy. Są to m.in.:

• praktyczna regulacja naciągu łańcucha przy pomocy pokrętła,
• automatyczne smarowanie łańcucha,
• przezroczysty zbiornik oleju dla łatwej kontroli jego poziomu,
• blokada ostrza i natychmiastowe zatrzymanie łańcucha w przypadku efektu odrzutu dla maksymalnego bezpieczeństwa.

Piła łańcuchowa to funkcjonalne urządzenie, które przyda się nie tylko do cięcia i obróbki drewna, ale także ma szerokie zastosowanie do prac ogrodowych – porządkowych, pielęgnacyjnych i upiększających. Piła łańcuchowa sprawdzi się do przycinania lub usuwania gałęzi, wycinania drzew i krzewów czy nadania roślinom różnych kształtów.

Piła łańcuchowa jest niezastąpiona również przy budowie drewnianych konstrukcji, takich jak: altany, płoty, meble ogrodowe czy place zabaw dla dzieci.

Cięcie drewna do domowego kominka akumulatorową pilarką łańcuchową.

Jak przechowywać drewno kominkowe?

Podstawą prawidłowego przechowywania drewna jest ochrona przed wilgocią i rozwojem pleśni oraz grzybów, a w konsekwencji procesem próchnienia i spadku wartości opałowej. Miejsce składowania powinno być przewiewne. Nie zaleca się magazynowania świeżego drewna w pomieszczeniach zamkniętych (piwnica, garaż). Materiał opałowy można przechowywać:

• przy ścianie budynku – zachować odstęp co najmniej 10 cm od ściany dla właściwej cyrkulacji powietrza,
  pod tarasem,
• w drewutni – pomieszczeniu dostosowanym do trzymania drewna,
• w stosach lub luzem – pod przykryciem, najlepiej pod przewiewną plandeką (unikać folii).

Ważne, by drewno nie leżało bezpośrednio na ziemi ani betonie i nie chłonęło wilgoci. Dobrym rozwiązaniem jest ułożenie szczap na legarach, paletach, deskach lub specjalnych regałach – to zapewni izolację i jednocześnie cyrkulację powietrza. Układając drewno lub budując drewutnię, najlepiej wybrać nasłonecznione miejsce, aby zapewnić dobre warunki do sezonowania.

Nie można także zapominać o bezpieczeństwie. Drewno w czasie sezonowania zmniejsza objętość, przez co niedbale ułożone może się z czasem przewrócić. Materiał opałowy trzeba także zabezpieczyć przed dziećmi.

Przechowywanie i składowanie drewna kominkowego w zadaszonej drewutni.

Jak dokładać drewno do kominka?

Ogień w kominku można rozpalić na 2 sposoby. Najpierw jednak trzeba otworzyć wszystkie dopływy powietrza (szybry). Następnie ułożyć na palenisku kilka warstw niedużych szczap. Pomiędzy nie włożyć kawałki rozpałki kominkowej i podpalić.

Drugi sposób polega na ułożeniu równolegle do paleniska dużych szczap drewna i podpałki między nimi. Na tym umieścić na krzyż mniejsze kawałki i podpalić. Po około 10 minutach, gdy ogień dobrze się rozpali, dołożyć drewna. Żeby nie zgasło, trzeba przymknąć szybry popielnika. Kolejne kawałki dokłada się, gdy większość się spali, inaczej można przydusić ogień.

Zamiast podpałki można użyć także bardzo cienkich szczapek, które są w stanie zająć się ogniem. Gdy już dobrze się palą, należy dorzucać stopniowo coraz większe kawałki drewna.

Częstotliwość i ilość dokładania drewna do kominka zależy od rodzaju opału. Osoby, które nie mają doświadczenia, powinny na początku sugerować się zaleceniami producenta kominka. W instrukcji podana jest minimalna moc jego pracy wyrażona w kWh i określona ilość drewna, którą trzeba dokładać w konkretnych odstępach czasowych.

Warto wiedzieć, że im większy kominek, tym częściej trzeba dorzucać większą ilość opału. Nie można zapominać, że zbyt intensywny ogień może uszkodzić nawet żeliwne palenisko. Z drugiej strony, gdy drewno pali się zbyt wolno, może dojść do dymienia i wydzielania się szkodliwych substancji smolistych.

źródło i zdjęcia: Kärcher