2022-05-02 08:28:40 
Planowanie schodów
Schody zewnętrzne pokonujemy wielokrotnie w ciągu dnia, zwłaszcza wtedy, gdy nie ma wewnętrznych połączeń z pomieszczeniami gospodarczymi czy garażem. Nie mogą więc być uciążliwe do wchodzenia, a ich nawierzchnia musi gwarantować dobrą przyczepność w niekorzystnych warunkach atmosferycznych. Standardowo można przyjąć, że wysokość stopni schodów zewnętrznych powinna wynosić 15-16 cm, a ich szerokość to co najmniej 35 cm.
Liczbę stopni określamy biorąc pod uwagę różnice poziomów gruntu i podestu wejściowego, przy czym trzeba uwzględnić grubość układanych później okładzin. Trzeba też przestrzegać zasady, że poziom podestu wejściowego (po jego wykończeniu) musi znajdował się o 3-5 cm niżej niż poziom podłogi wewnątrz budynku.
Chroni to przed ewentualnym przeciekiem wody z topniejącego śniegu, który może zostać nawiany przed drzwi frontowe. Z kolei dolny poziom schodów powinien znajdować się nieco powyżej otaczającego terenu, a dojście należy ukształtować z lekkim spadkiem od budynku, co zapobiegnie tworzeniu się kałuż.
Sprawdzone konstrukcje schodów
W większości przypadków schody zewnętrzne budujemy jako jednobiegowe, o biegu prostym ustawione prostopadle do ściany frontowej domu. Jednak w domach podpiwniczonych o wysokim poziomie parteru może zachodzić konieczność zbudowania schodów dwubiegowych, ze spocznikiem ustawionych w linii prostej lub ze zmianą kierunku drugiego biegu.
Trzeba unikać stawiania konstrukcji zabiegowych, które choć ładnie się prezentują to jednak ze względu na zmienną szerokość stopni są dość niewygodne i niebezpieczne. Jeśli wysokość górnego poziomu schodów przekracza 0,5 m, muszą być one wyposażone w barierkę ochronną, zabezpieczającą przed upadkiem z wysokości.
Okładzina stopni schodowych
Dla bezpieczeństwa i wygody użytkowania istotny jest także wybór rodzaju pokrycia stopni. Materiał nie powinien być śliski w stanie mokrym, a krawędzie stopni musza zapewniać dostateczną przyczepność obuwia do podłoża.
Oczywiście w przypadku oblodzenia żaden rodzaj pokrycia nie gwarantują bezpiecznego korzystania ze schodów, ale istotne jest dobranie takiego materiału, z którego łatwo można usunąć oblodzenie bez szkody na ich powierzchni. Dodatkowym udogodnieniem będzie zamontowanie podgrzewania stopni.
Funkcjonalne rozwiązania konstrukcyjne schodów zewnętrznych
Wybór konstrukcji nośnej schodów zewnętrznych uzależniony jest przede wszystkim od ich wysokości i kształtu. Przy niskich, rozłożystych wejściach do budynku, budowane są najczęściej schody spoczywające na gruncie, a przy większych różnicach poziomów, ustawia się schody płytowe lub wspornikowe.
Schody na gruncie
Schody na gruncie budowane są głównie wtedy, gdy liczba stopni nie przekracza pięciu, a kształt zarysu stopni może być prosty, zaokrąglony lub trapezowy. Rozwiązanie to pozwala na ich budowę o praktycznie nieograniczonej szerokości, są więc chętnie budowane jako wejście do domu z szerokim gankiem lub tez jako schody tarasowe.
Występują one najczęściej w dwóch wariantach – z oparciem na żelbetowej podkonstrukcji lub bezpośrednio spoczywające na gruncie. Ze względu na niewielką wysokość nieprzekraczającą 60-70 cm, możemy oprzeć je na skarpie utworzonej z zagęszczonego piasku lub pospółki. Często wykorzystuje się też różne odpady budowlane (kawałki betonu, cegieł, bloczków), ale materiał taki wymaga dostatecznego rozdrobnienia i ubicia.
Najczęściej schody budowane są jako policzkowe - z bocznymi ściankami wykonanymi np. z ozdobnych pustaków betonowych, cegły klinkierowej lub wylewanych z betonu. Budowę schodów rozpoczynamy od wykonania fundamentu wzdłuż ich zarysu, w postaci betonowych ścian wylanych w gruncie lub deskowaniu, który powinien sięgać poniżej strefy przemarzania.
Od ściany domu tworzymy dylatację, jej rolę może też pełnić ocieplenie muru budynku. Boczne ściany schodów mogą sięgać do poziomu podestu lub wznosić się schodkowo i stawiane są jako murowane np. z ozdobnych pustaków betonowych, w których po wymurowaniu wypełniamy otwory betonem lub wylewamy je w szalunku.
Między policzkami tworzymy pochyły podkład z zagęszczonego kruszywa, które utwardzamy półsuchą mieszanką betonową. Zbrojenie stabilizujące stanowi siatka zbrojeniowa z prętów o średnicy 6 mm, ułożona na podkładkach dystansowych gwarantujących odpowiednie otulenie betonem.
Szalunek kształtujący stopnie montujemy z desek o grubości co najmniej 40 mm i szerokości odpowiadającej wysokości stopni. Po bokach deski mocujemy do ścianek policzkowych. W odstępach co około 1 m przybijamy poziome listwy usztywniające, zapobiegające wyginaniu się szalunku podczas betonowania.
Przy dużej szerokości schodów dodatkowo wstawiane są pręty zbrojeniowe łączące ścianki policzkowe. Do betonowania należy użyć betonu klasy C 16/20 (B 20), a powierzchnie stopni przed jego stwardnieniem trzeba wyrównać i zatrzeć pacą na gładko.
Warto do mieszanki betonowej dodać preparat zwiększający szczelność i mrozoodporność, co wpłynie korzystnie na trwałość schodów. Przy niewielkiej wysokości schodów - najczęściej do 3 stopni - do ich budowy wykorzystywane są drobnowymiarowe prefabrykaty, tworzące jednocześnie konstrukcję i wykończenie.
Schody takie stawiane są np. z kostki lub płyt kamiennych bądź betonowych. Można je zbudować z użyciem zaprawy cementowej lub metodą brukarską przez osadzenie w piaskowym stabilizowanym cementem podłożu. Przed „rozjechaniem się” stopni zabezpieczy oporowanie brzegu schodów poprzez ustawienie krawężników, bądź betonowej palisady pozwalającej na dowolne kształtowanie zarysu stopni.
Montaż schodów płytowych
Pod względem konstrukcyjnym są one takie same jak schody wewnętrzne. Ich wytrzymałość i sztywność, zapewniają żelbetowe płyty oparte na podeście górnym i fundamencie osadzonym w gruncie. Schody takie budowane są najczęściej przy wysoko wyniesionym poziomie parteru i mogą mieć bieg prosty, jak tez ze zmianą kierunku ruchu.
Przestrzeń pod schodami może pozostać otwarta lub zostać zabudowana tworząc np. składzik na narzędzia ogrodnicze. Ze względu na wymagania, wytrzymałość zależną od ich długości i obciążenia, dobór rodzaju zbrojenia i parametrów betonu, powinny być określone przez projektanta-konstruktora.
Wygodnym rozwiązaniem będzie zamontowanie gotowych prefabrykowanych schodów zamówionych pod konkretny kształt i wymiary. Na budowie schody płytowe wykonuje się jako wylewane w deskowaniu spoczywającym na podpartej pochylni zbitej z desek. Pochylnia kształtuje spód schodów i do czasu związania betonu podtrzymuje całą konstrukcję.
Zależnie od umiejscowienia schodów, boczne ich krawędzie zamyka się deskowaniem policzkowym z obu lub tylko z jednej strony, gdy przylegają do ściany domu. W gruncie należy wykonać wykop pod fundament schodów, w którym będą zakotwione dolne końce zbrojenia.
Fundament z wyprowadzonym zbrojeniem warto zrobić wcześniej, co zapobiegnie osypywaniu się gruntu i ustabilizuje deskowanie schodów podczas jego montowania. Przy układaniu zbrojenia w deskowaniu należy zapewnić około 2 cm odstęp prętów od szalunku, poprzez podłożenie podkładek dystansowych.
Deski kształtujące stopnie mocuje się do desek policzkowych lub do ściany, i usztywnia listwami przybitymi do ich wierzchu. Betonowanie należy przeprowadzić w jednym cyklu, zaczynając od najniższego stopnia.
Ażurowe schody wspornikowe
Mogą być budowane w dwóch wariantach - jako osadzone w ścianie domu lub mocowane do centralnej lub bocznych belek. Są to schody ażurowe - bez podstopnic – wykonywane przy różnicy poziomów przekraczającej około 1,5 m.
Schody wspornikowe osadzone w ścianie domu najlepiej wykonać podczas wznoszenia murów zewnętrznych. Łatwo wtedy utworzyć żelbetowa belkę mocującą i ukształtować połączone z nią stopnie. W wymurowanej już ścianie schody wspornikowe osadza się po wykuciu bruzdy i zabetonowaniu prefabrykowanych stopni.
Dokładny sposób montażu, jak i projekt samych stopni powinny być opracowane przez uprawnionego projektanta. Natomiast schody wspornikowe oparte na belce centralnej można wykonać na dowolnym etapie budowy. Elementem nośnym w tym przypadku jest żelbetowa belka o przekroju prostokątnym, ustawiona w osi biegu schodów, na której opierają się poszczególne stopnie.
Ustawienie pełnego deskowania takich schodów jest dość pracochłonne i często na budowie wykonywana jest jedynie belka nośna, na której mocuje się prefabrykowane stopnie. Przy większych szerokościach schodów zamiast centralnej belki nośnej tworzone są dwie belki w pobliżu brzegów stopni.
Autor: Cezary Jankowski
Zdjęcie otwierające: Styl-Bet
Zdjęcia w tekście: Joniec, Polbruk, ELEKTRA, forum budujemydom.pl
Komentarze