Obiekty takie zależnie od czasu użytkowania i wielkości można postawić jako tymczasowe, na podstawie zgłoszenia lub jako stałe, gdy ich powierzchnia nie przekracza 35 m2, ale przy większej powierzchni wymagać będą pozwolenia na budowę.
Hale namiotowe
Takie określenie obejmuje najczęściej o szkieletowej konstrukcji nośnej, na której ściany i dach tworzone są przez powłoki rozpięte na tym stelażu i kotwione do podłoża gruntowego.
Pod względem powierzchniowym dostępne są obiekty o bardzo zróżnicowanych wymiarach - od niewielkich osłon stawianych na budowie jako podręczne miejsce składowania np. materiałów budowlanych wymagających ochrony przed zamoknięciem, po ogromne wymiary pokrycia np. ujeżdżalni koni.
W podstawowym wariancie hale te nie są przewidziane do ogrzewania, gdyż jednowarstwowa, cienka powłoka nie zapewnia dostatecznej izolacji termicznej pozwalającej na efektywne zatrzymanie dostarczanej energii cieplnej.
Pod względem rozwiązań konstrukcyjnych hale takie produkowane są w trzech zasadniczych odmianach różniących się formą bryły architektonicznej obiektu oraz własnościami użytkowymi.
Bazowe modele w podstawowej grupie tych produktów to konstrukcje prostokątne z dachem dwuspadowych najczęściej wykorzystywane zarówno do celów przydomowych np. zastępujące garaż, składzik opału czy pomieszczenie gospodarcze jak i z przeznaczeniem usługowym (np. do sezonowej wymiany ogumienia), produkcyjnym czy magazynowym.
Natomiast wersje dekoracyjne służą jako wyposażenie ogrodu, zastępując altany, a także standardowo wykorzystywane są na imprezach plenerowych.
Konstrukcja szkieletu wykonywana jest najczęściej z ocynkowanych rur stalowych łączonych przy pomocy śrub z różną konfiguracją elementów wzmacniających, co jest uzależnione przede wszystkim od wielkości konstrukcji.
W typowych rozwiązaniach segmenty nośne rozstawiane są co ok. 1,5 m i łączone poprzeczkami, a do umożliwienia osadzeniu w podłożu montowane są stopu pozwalające na montaż w gruncie przy pomocy wbijanych haków lub na betonowych słupkach czy nawierzchni z użyciem złączy rozporowych.
W hali montowane są również drzwi lub bramy wjazdowe (jedno bądź dwustronnie), a niekiedy również zwijane pokrycia boczne. Jako pokrycie dachu i ścian wykorzystuje się plandeki PCV o podobnych parametrach trwałościowo-wytrzymałościowych jak te stosowane np. w naczepach pojazdach ciężarowych.
Po rozłożeniu na stelażu są w wielu miejscach ”przypinane” do rur konstrukcyjnych, a także napinane odpowiednimi naciągami z gumy lub taśmy.
Wygodne w montażu i o zwiększonej odporności na niekorzystne warunki wiatrowe są łukowe hale namiotowe użytkowane najczęściej jako magazynowe. Składają się one z łukowych segmentów rozstawionych co ok. 2 m przykrytych jednorodną plandeką mocowaną do konstrukcji dzięki brzegowym „kieszeniom”, co pozwala na wprowadzenie rurek mocujących.
Namioty tego typu ustawiane są z reguły na podłożu betonowym z mocowaniem segmentów za pomocą złączy rozporowych, a łatwości ich montażu decyduje sposób nałożenia pokrycia - po prostu naciąga się je linami.
Hale namiotowe w wersji ogrzewanej to w praktyce typowe konstrukcje szkieletowe z wykorzystanie do budowy ścian płyt warstwowych z termoizolacją, natomiast zadaszenie może tworzyć konstrukcja namiotowa lub w postaci samonośnej dwuwarstwowej powłoki pneumatycznej.
W efekcie uzyskuje się ograniczenie strat ciepła, co pozwala na uzyskanie wartości wskaźnika przenikania ciepła U na poziomie zbliżonym do wymagań nawet dla obiektów mieszkalnych.
Konstrukcje pneumatyczne
Powierzchnie użytkowe osłonięte nadmuchaną powłoką tzw. balonem znane są już od wielu dziesiątków lat i nadal wykorzystywane do przykrywania znacznych powierzchni zwłaszcza o przeznaczeniu rekreacyjnym lub magazynowym o znacznej powierzchni sięgającej nawet ponad 8000 m2.
Nie wymagają one w zasadzie żadnej konstrukcji nośnej, gdyż wytworzone w środku nadciśnienie utrzymuje napięcie powłoki, choć ze względów bezpieczeństwa w środku umieszczano niekiedy awaryjną konstrukcję podtrzymującą opadającą plandekę w razie awarii nadmuchu lub znacznego rozszczelnienia pokrycia.
Rozwiązania takie stosowano głównie w pomieszczeniach, w których przebywali ludzie, a obsługa wyposażona byłą w noże umożliwiające rozcięcie opadniętej powłoki i ewakuację.
Obecnie stosowane powłoki mają odpowiednie wzmocnienia, a w razie awarii zasilania, automatycznie uruchamia się agregat prądotwórczy lub wentylatory napędzane silnikiem spalinowym.
Pneumatyczne pokrycia układane są również na łukowych konstrukcjach nośnych, gdzie pełnią jedynie rolę osłony od otoczenia. Powłoki takie - przynajmniej dwuwarstwowe -wypełniane są powietrzem pod niewielkim ciśnieniem, co usztywnia poszycie i zapewnia dobre własności termoizolacyjne.
Balonowe obiekty pneumatyczne wymagają utworzenia dostatecznie wytrzymałego i szczelnego zamocowania na podłożu, a nadciśnienie rzędu 3 hPa wytwarzają niemal stale pracujące wentylatory. Przed ucieczką powietrza zewnętrznego chronią śluzy wejściowe, najczęściej w postaci uszczelnionych drzwi obrotowych.
Natomiast racjonalne wykorzystanie takiego obiektu, który zapewnia utrzymanie odpowiednio wysokiej temperatury wewnątrz np. z przeznaczeniem na kort tenisowy nawet przy silnych mrozach, wymaga użycia wielowarstwowych powłok osłonowych, których współczynnik przenikalności cieplnej będzie wynosił ok. 1 W/m2K.
Wymagania takie dotyczą obu wersji obiektów pneumatycznych (typu balon i powłokowej), przy czym ze względu na stały dopływ świeżego powietrza do pokryć balonowych zapotrzebowanie cieplne będzie relatywnie większe przy tych samych parametrach termoizolacyjnych powłok.
Decyzję o wyborze wariantu takiego obiektu uzależnia się z reguły od porównania kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych wyznaczonych dla planowanych warunków użytkowania.
Najczęściej obiekty „dmuchane” są tańsze w budowie od hal z powłoką pneumatyczną, gdyż nie trzeba utworzyć dla nich kosztownej konstrukcji nośnej z profilowanych elementów np. z drewna klejonego czy aluminium, ale sa mniej odporne na uszkodzenie i trudniejsza jest ich naprawa.
Lokalizacja i warunki gruntowe
Obiekty namiotowe i pneumatyczne ze względu na ograniczoną odporność na trudne warunki atmosferyczne - zwłaszcza silne wiatry - powinny być umieszczane w rejonach osłoniętych np. wysoką roślinnością, czy budynkami, a także trzeba zwrócić uwagę na najczęściej występujący kierunek wiatru, ustawiając obiekt skośnie lub krótszym bokiem w tą stronę.
Podłoże, na jakim ustawiony będzie obiekt, dostosowujemy do jego przeznaczenia. W najprostszej formie będzie to podłoże gruntowe w postaci nawierzchni żwirowej lub piaskowej, utworzone na poziomie nieznacznie wyniesionym pod otaczający teren, lub jako powierzchnia utwardzona z wylanego betonu bądź np. kostki brukowej układanej na odpowiednio dostosowanej podbudowie.
Warto też zadbać o skuteczne odprowadzenie wody opadowej, umieszczając na gruncie - wzdłuż boków obiektu - orynnowanie z odprowadzeniem wykorzystującym naturalne nachylenie terenu lub skierowane np. do studni chłonnej.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcie główne: NordWOOD, Hala tenisowa podwójna w Świdniku z poszyciem membranowym z PVC
Komentarze