Niezbędne formalności
Kluczowe znaczenie dla możliwości przeprowadzenia nadbudowy będą miały ustalenia zawarte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (MPZP) zawierające np. dopuszczalną wysokość i intensywność zabudowy. Jeśli teren nie jest objęty MPZP, to przed podjęciem dalszych działań trzeba wystąpić do urzędu gminy/miasta o wydania warunków zabudowy, które określą jakie wymagania będzie musiała spełniać planowana nadbudowa
Nadbudowa kondygnacji na już użytkowanym budynku w przypadku domów jednorodzinnych wymagać będzie przynajmniej zgłoszenia w starostwie zamiaru przeprowadzenia takiej rozbudowy dołączając stosowna dokumentacje projektową.
Jednak niekiedy może być konieczne wystąpienie o wydanie pozwolenia jeśli oddziaływanie przebudowanego budynku obejmie obszar poza granicą działki lub obiekt objęty jest ochroną konserwatorską.
Do zgłoszenia lub wniosku o pozwolenie na przebudowę konieczny będzie projekt architektoniczno - budowlany sporządzony prze uprawnionego architekta i opracowany na podstawie dokumentacji technicznej istniejącego budynku jak i ekspertyzy jego obecnego stanu technicznego.
Założenia funkcjonalne przebudowy
Planując nadbudowę domu, jeszcze przed podjęciem działań zmierzających do realizacji takiego zamiaru, warto samodzielnie określić jakie warunki powinna spełniać nasza nadbudowa oraz jak wpłynie to na użytkowanie dotychczasowej części domu, funkcjonowanie instalacji.
Oczywiście konieczna też będzie analiza przewidywanych kosztów z uwzględnieniem niezbędnej modyfikacji starej części domu. Oczywiście szczegółowe rozwiązania poszczególnych prac modernizacyjnych to zadanie dla projektanta, niemniej powinniśmy wstępnie ocenić co i jak zamierzamy przebudować, gdyż istniejące konstrukcja może narzucać określone rozwiązania.
Założenia architektoniczne i użytkowe nadbudowy
Kształt i formę planowanej nadbudowy określają wymagania zawarte w MPZP lub w wydanych warunkach zabudowy, przy czym istotne jest określenie rodzaju i i kształtu dachu.
Z reguły przy nadbudowie stawiane jest nowa konstrukcja dachowa na odpowiednio wysokich ścianach nośnych, co w istotny sposób wpływa na funkcjonalność dobudowanej części. Pod względem funkcjonalnym najlepszym rozwiązaniem będzie budowa dachu płaskiego, co zapewnia jednakową i dostateczną wysokość pomieszczeń na całej powierzchni.
Oczywiście takie warunki zapewni również przykrycie dachem spadzistym opartym na odpowiednio wysokiej ściance kolankowej i utworzenie pod skosami przestrzeni przeznaczonej np. na przechowalnię.
Niezbyt racjonalne - jeśli nie narzucają takiego rozwiązania lokalne przepisy - będzie natomiast tworzenie tzw. poddasza użytkowego z niskimi ściankami. Powierzchnia tak utworzonej nadbudowy ma ograniczoną funkcjonalność wynikającą choćby z trudności w użytkowaniu w przestrzeni pod skosami.
W miarę wygodne urządzenie przestrzeni pod nimi wymaga wysokości netto przynajmniej 1,5 m i to w możliwie wąskim pasie przy ścianach zewnętrznych, co z kolei narzuca odpowiednio duże nachylenia połaci dachu i związane z tym dodatkowe koszty.
Ze względu na krótki czas budowy nieznaczne obciążenie starej konstrukcji do utworzenia nadbudowy warto rozważyć drewnianą konstrukcję szkieletową montowaną z elementów prefabrykowanych.
Postawienie nadbudowy wymaga bowiem odsłonięcia użytkowanej powierzchni domu i zapewnienia przynajmniej prowizorycznego zadaszenia chroniącego przed zalaniem, zatem maksymalne skrócenie okresu „bez dachu” ma istotny wpływ na ograniczenie takiego zagrożenia.
Niezbędne dostosowania
W konstrukcji nadbudowy muszą być umieszczone otwory okienne umożliwiające dostateczny dopływ naturalnego oświetlenia , a zapewnienie odpowiedniego standardu mieszkańcom musi umożliwiać wyposażenie w niezbędne instalacje, przegrody wewnętrzne jaki również wygodną komunikacje z pozostałą częścią domu.
Zależnie od rozmieszczenia pomieszczeń i ich przeznaczenia konieczne będzie zapewnienie dopływu światła dziennego poprzez okna połaciowe bądź fasadowe.
Przyjmuje się, że powierzchnia oszklenia okien powinna odpowiadać 1/8 powierzchni podłogi przy takim ich rozmieszczeniu, aby zapewnić równomierne oświetlenie pomieszczenia, a jednocześnie także wygodny dostęp do ich otwierania czy mycia.
W miarę możliwości powinny być montowane okna fasadowe przy dostatecznej wysokości ścianek kolankowych oraz w ścianie szczytowej a także w lukarnie wkomponowanej w połać dachową.
Jeśli w nadbudowie przewidziane są okna połaciowe to powinny być osadzone możliwie wysoko, co może utrudniać bezpośrednią ich obsługę, przy czym do wyboru są dwie wersję ich funkcjonowania:
- obrotowe pozwalające na obrót okna względem osi poziomej w zakresie do 180 stopni, a cechą tego rozwiązania jest przysłanianie prześwitu w każdej pozycji otwarcia oraz „wchodzenie” górnej części skrzydła do wnętrza pomieszczenia
- uchylno-obrotowe które łączą funkcje okien obrotowych i uchylnych dzięki specjalnym okuciom i w zależności od potrzeb przełącznikiem można zmienić sposób ich otwierania. W pozycji uchylnej skrzydło utrzymuje się samoczynnie przy kilku kątach rozwarcia.
Częstym problemem przy opracowaniu formy i lokalizacji dostępu do nadbudowy jest zaprojektowanie wygodnych schodów. W standardowym wykonaniu zajmują one ok. 4 m2 powierzchni w starej części domu, co może stwarzać problemy ze znalezieniem miejsca ich umieszczenia.
Trzeba również zapewnić odpowiednio duże przejście przez konstrukcję stropową, co zależnie od jej rodzaju może wymagań odpowiednich przeróbek i wzmocnień. W skrajnych przypadkach, gdy stara konstrukcja stropowa nie zapewnia dostatecznej stabilności w nowych warunkach użytkowania, konieczne może być wzmocnienie całego stropu poprzez np. utworzenie żelbetowej płyty na szalunku traconym z blachy trapezowej.
Alternatywnym rozwiązaniem umożliwiającym komunikację z nadbudową będzie utworzenie klatki schodowej na zewnątrz domu, co pozwoli na większą swobodę w aranżacji starej i nowej części budynku.
Ze względu na ograniczoną obciążalność stropu do wydzielenia pomieszczeń na poddaszu do budowy ścianek wykorzystuje się głownie konstrukcje szkieletowe z pokryciem płytami gipsowo-kartonowymi.
W ten sposób tworzone są również ścianki instalacyjne z opłytowaniem tzw. wodoodpornym, a przegrody wymagające zapewnienia większej wytrzymałości i izolacyjności akustycznej stawiane są z opłytowaniem dwuwarstwowym.
Pomieszczenia nadbudowy wymagają również doprowadzenia instalacji, przy czym mogą być one włączone w istniejący system lub stanowić niezależną cześć.
Bez problemy powinna przebiegać rozbudowa instalacji elektrycznej, którą warto wyposażyć w dodatkową rozdzielnicę obsługującą nowe obwody, ale niekiedy może zaistnieć konieczność przebudowy przyłącza i zwiększenia mocy umownej, jeśli w nadbudowie użytkowane będą prądożerne urządzenia np. kuchenka elektryczna lub przepływowy podgrzewacz c.w.u. dużej mocy.
Kłopotliwa może być rozbudowa instalacji odprowadzającej ścieki, głównie ze względu na niekorzystną lokalizację pionu kanalizacyjnego. Ponieważ spływ odbywa się grawitacyjnie przez rury o stosunkowo dużej średnicy, urządzenia sanitarne nie mogą być zbytnio oddalone od pionu, co ogranicza dowolność w poprowadzeniu rur.
Przy niekorzystnej lokalizacji do usuwania ścieków wykorzystuje się kompaktowe pompo-rozdrabniacze przetłaczające ścieki cienką rurą o średnicy 30-40 mm na znaczne odległości i na wyższy poziom.
W nadbudówce trzeba również zapewnić ogrzewanie i można do uzyskać poprzez włączenie dodatkowych grzejników w istniejącą instalację centralnego ogrzewania lub utworzyć niezależny system np. z kotłem gazowym lub w postaci grzejników elektrycznych.
Z kolei zapewnienie skutecznej grawitacyjnej wentylacji w nowych pomieszczeniach może być kłopotliwe, gdyż wymaga postawienia kominków, co jednak umożliwia jedynie kapryśne jej funkcjonowanie w wynikające z niewielkiej różnicy poziomów między wlotem i wylotem kanałów.
Lepszym rozwiązaniem będzie zamontowanie wentylatora wspomagającego naturalny ciąg w postaci tzw. nasady hybrydowej oraz umieszczenie nawiewników w oknach połaciowych, albo zainstalowanie mechanicznej wentylacji nawiewno-wywiewnej.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcia: budujemydom.pl, Aleksander Rembisz, Isover, Fakro, Velux
Komentarze