Parujące okna – jak poradzić sobie z problemem?

Na czym polega zjawisko kondensacji?

Zacznijmy od tego, że parowanie nie występuje tylko na oknach. Dotyczy ono każdej powierzchni, która zetknie się z niską temperaturą oraz dużą wilgotnością. Można je zaobserwować na okularach, butelkach, szklankach, ścianach i wielu innych miejscach. Fachowo, to całkowicie naturalne zjawisko fizyczne określa się mianem kondensacji powierzchniowej.

Do kondensacji, czyli skraplania się pary wodnej, dochodzi, kiedy zostaje osiągnięty tzw. punkt rosy. Ciepłe powietrze zostaje oziębione, przez co wzrasta jego względna wilgotność. Kiedy wilgotność osiąga 100%, a powietrze nie jest już w stanie utrzymać więcej wody, na powierzchni zaczynają się zbierać kropelki rosy.

Temperatura, przy której dochodzi do zjawiska, nazywa się temperaturą punktu rosy. Im zimniejsza jest powierzchnia albo im wyższa wilgotność, tym intensywniejszy jest efekt kondensacji.

Wykres punktu rosy w zależności od temperatury oraz względnej wilgotności. (Źródło: Sanco Group)

Dlaczego okna parują po stronie wewnętrznej?

Nie bez powodu do parowania okien od strony wewnętrznej dochodzi tak często w chłodniejsze dni. W okresie grzewczym mamy do czynienia z dużą różnicą temperatur wewnątrz i na zewnątrz domu. Jeśli doda się do tego dużą wilgotność w pomieszczeniu, uzyska się idealne warunki do zaparowywania się okien.

Na wzrost wilgotności w budynkach wpływ mają m. in.:

• produkcja pary wodnej w gospodarstwie domowym,
• wytwarzanie wilgoci przez ludzi i zwierzęta,
• oddawanie wilgoci przez rośliny,
• czynniki zewnętrzne.

Dlaczego okna parują po stronie zewnętrznej?

Po stronie zewnętrznej dochodzi do odwrotnej sytuacji niż po stronie wewnętrznej. W tym przypadku proces zaczyna się na środku szyby, bo właśnie to miejsce jest najbardziej chłodne. Na środku szyby przenikalność cieplna jest najniższa.

Do parowania okna na zewnątrz może dojść, jeżeli temperatura zewnętrznej strony szyby będzie wyraźnie niższa od temperatury powietrza na zewnątrz budynku, a temperatura punktu rosy powietrza będzie wyższa od temperatury szkła.

Mostki termiczne

Zwykle proces parowania zaczyna się w częściach narożnikowych okna. Dzieje się tak głównie na skutek dodatkowego schładzania powierzchni szyby. Powierzchnia ta oziębia się w wyniku powstawania mostka termicznego na styku powierzchni przeszklonej i nieprzeszklonej okna.

Część brzegowa łączy ze sobą dwie lub trzy szyby, tworząc hermetycznie zamkniętą całość. Z tego powodu nie jest ona tak dobrym izolatorem jak pakiet szyby zespolonej, wypełnionej gazem szlachetnym.

Do wykonania łączeń wykorzystywane są często ramki aluminiowe, które są bardzo dobrymi przewodnikami ciepła. Nie jest to dobra informacja z perpektywy parowania okien. Dlaczego? Przez tę właśnie ramkę ucieka ciepło.

Czy możliwe jest wyeliminowanie problemu?

Innymi słowy, czy to jakość okna wpływa na fakt jego parowania? Prosta odpowiedź: nie do końca. Skraplanie się pary wodnej to zjawisko występujące w naturze, którego nie da się całkowicie zwalczyć. Nawet najdroższe i najlepsze okna w pełni nie powstrzymają praw fizyki. Natomiast czy da się jakoś ograniczać występowanie parowania? Owszem.

W obecnych czasach problem parujących okien nie dotyka nas z taką częstotliwością i intensywnością jak kiedyś. Dawniej ochrona przed zimnem zapewniana przez szyby była minimalna. Na pojedynczych pakietach szybowych można było zaobserwować nie tylko parę, ale czasami nawet kwieciste szronowe wzory. Okna były wtedy też zdecydowanie mniej szczelne.

Nowoczesne szyby charakteryzują się o wiele lepszymi właściwościami izolacyjnymi. Są one w stanie w dużej mierze ograniczyć zjawisko kondensacji. Nawet w najchłodniejsze dni, różnica temperatur między szybą a pomieszczeniem nie musi być duża. Wszystko to dzięki niskiemu współczynnikowi przenikania ciepła nowoczesnych okien.

Kiedy zgłosić okna do reklamacji?

Jak już tłumaczyliśmy, parowanie okien jest zjawiskiem całkowicie naturalnym. W 99% przypadków nie jest oznaką niskiej jakości okien. Parowanie okien od zewnętrznej strony jest de facto potwierdzeniem, że szyba posiada niski współczynnik przenikania ciepła.

Niska wartość tego parametru jest stanem jak najbardziej pożądanym. W większości przypadków parowanie okien nie jest zatem właściwym powodem, by poddać okno reklamacji. Co jednak z pozostałym 1%? Kiedy zjawiska fizyczne powinny nas zaniepokoić?

Wystąpienie lodu lub szronu

Zdarzają się przypadki nietypowe, kiedy para wodna od razu przeradza się w stan stały. Proces ten nazywa się resublimacją i jest on rzadko spotykany po wewnętrznej stronie okna. Powstawanie lodu lub szronu na powierzchni okna rzeczywiście może stanowić podstawę do wniesienia reklamacji.

Kondensat w przestrzeni między szybami zespolonymi

Jeżeli zaobserwujemy, że para skrapla się w przestrzeni międzyszybowej, oznacza to, że szyba jest uszkodzona i należy ją wymienić. Zwłaszcza jeśli do kondensacji dojdzie w okresie do dwóch lat po montażu szyby. W takim wypadku można uznać, że doszło do błędu podczas produkcji lub nie spełniono odpowiednich standardów szklenia.

Jak zapobiegać parowaniu okien?

Wymiana okna

Dobre okna co prawda nie są w stanie całkowicie zlikwidować problemu, jednak mogą go ograniczyć. Istotnym parametrem w przypadku parowania szyb jest współczynnik Ug.

Określa on, ile ciepła ucieka z wnętrza domu przez pakiet szybowy. Innymi słowy, im niższy współczynnik Ug, tym mniej ciepła ubywa na zewnątrz. Tym cieplejsza jest również szyba po stronie wewnętrznej.

Dlaczego jest to ważne? Nagromadzenie skroplonej na szybie wody możemy najczęściej zaobserwować na jej krawędziach. Tam powstają bowiem mostki termiczne. Mostki termiczne powodują, że szyba ochładza się, a temperatura przekracza tzw. punkt rosy.

Izolacja cieplna całego okna, zarówno szyby, jak i profilu, jest zatem kluczowym parametrem, którego absolutnie nie powinno się pomijać podczas wyboru stolarki okiennej. Dobre okna to też przede wszystkim szczelne okna.

Ciepła ramka

Ponieważ część brzegowa najszybciej się wychładza, to tam najczęściej można zauważyć skroploną parę. Dlatego właśnie wskazane jest, aby w tym właśnie miejscu stosować lepiej izolujący system, tzw. ciepłą ramkę.

Czym jest ciepła ramka? Ciepła ramka to element, który dzieli tafle szkła w szybach zespolonych. Element ten jest wypełniony silnym preparatem higroskopijnym w formie granulatu, który ma przeciwdziałać zawilgotnianiu szyb.

Najlepiej postawić na to rozwiązanie już od samego początku użytkowania okien. Dzięki ciepłej ramce brzeg szyby nie będzie tak szybko się schładzał. Zredukowane zostanie również niebezpieczeństwo wystąpienia wody na krawędziach okna.

Nawiewniki okienne

Są to urządzenia o prostej budowie, które dostarczają do domu świeżego powietrza z zewnątrz. Regulują w ten sposób poziom wentylacji pomieszczenia. Zamontowany w prawidłowy sposób nawiewnik powinien być umieszczony w górnej części okna.

Powinien też posiadać dyszę kierującą strumień napływającego z zewnątrz powietrza pod sufit. Zimne powietrze od razu miesza się z ciepłym powietrzem pod sufitem, nie powodując przechłodzenia pomieszczeń.

Wentylacja

Odpowiednia wentylacja pomieszczeń jest kluczowa. Wilgotność jest jednym z głównych czynników, które wpływają na skraplanie się gazu na oknie. Dlatego tak ważne jest regularne wietrzenie domu, zwłaszcza łazienki i kuchni, czyli szczególnie wilgotnych miejsc. Powinno się pamiętać o wietrzeniu domu np. po kąpieli albo podczas suszenia prania.

Warto wiedzieć, że nawet w pomieszczeniach dobrze wentylowanych i ogrzewanych użytkownik może przyczynić się do powstania „zamkniętych przestrzeni” z mikroklimatem o bardzo wysokiej wilgotności.

Dobrą ilustracją mogą być na przykład okna zasłonięte różnorakimi roletami, żaluzjami wewnętrznymi albo nieco grubszymi zasłonami. Nawet meble lub inne elementy wystroju wnętrz w pobliżu okien mogą stanowić czynnik wpływający.

Nie należy również zapominać, że prowadzone w pomieszczeniach prace budowlane z użyciem materiałów wymagających dużych ilości wody np. betonu, gipsu, płytek a nawet niektórych warstw izolacyjnych powodują powstawanie wilgotnych mikroklimatów.

Jeżeli masz wątpliwości co do przepływu powierza, zatrudnij kominiarza. Sprawdzi on, czy systemy wentylacyjne w Twoim domu działają prawidłowo.

Osuszanie pomieszczeń

Jeżeli często zmagasz się z problemem wilgoci w domu, warto zainwestować w urządzenie osuszające. Pozwoli ono utrzymać odpowiedni klimat w pomieszczeniu, co może mieć pozytywne skutki dla zdrowia. Zlikwidowanie nadmiernej wilgoci będzie miało również wpływ na parowanie okien.

Jest to jednak rozwiązanie podobne do nawiewników okiennych. Przed zakupem warto zastanowić się, czy sami nie zaburzamy przepływu powietrza w domu. Np. poprzez zamykanie okien i drzwi, nawet kiedy wskazane jest je otworzyć.

Płyny i powłoki

Do bardziej alternatywnych sposobów należą różne dostępne na rynku preparaty, takie jak powłoki antykondensacyjne. Rozwiązania te nie zlikwidują jednak źródła problemu, którym zwykle jest nadmierna wilgoć i różnica temperatur.

Jakie są skutki zaparowanych szyb?

Zaparowane okna to przede wszystkim znak, że wilgotność w domu jest zbyt wysoka. Para wodna, która skrapla się na szybie może spowodować, że na oknie powstanie pleśń. Co gorsza, pleśń ma tendencję do zwiększania swoich rozmiarów. Można się jej również spodziewać na ścianie i suficie w pobliżu okna.

Pleśń może mieć fatalne skutki dla zdrowia. Może powodować problemy z oddychaniem, bóle głowy, zapalenie zatok i wiele innych. Z problemem pleśni w mieszkaniu powinno się uporać tak szybko, jak to tylko możliwe.

Problem parowania okien jest całkowicie naturalnym zjawiskiem w naszym klimacie. Można jemu jednak zaradzić poprzez dbanie o właściwy poziom wilgotności w mieszkaniu. Czasami zwykłe otwarcie okna czy drzwi można znacznie usprawnić przepływ powietrza.

Pamiętajmy, że zaparowane okna mogą być objawem większego problemu - nadmiernej wilgoci.

Źródło i zdjęcia: aluplast