2022-03-17 12:32:35 
Strategiczne wymagania
Pokrycia dachowe to ważny element architektury domu, decydujący w dużym stopniu o jego atrakcyjności. Niezwykle istotny wpływ na trwałość będzie miało również odpowiednie przygotowanie podłoża, przestrzeganie zasad montażowych dla określonych materiałów jak i staranność prowadzonych robót.
Niezależnie od rodzaju pokrycia , konstrukcja dachowa jaki podłoże pod wierzchnia warstwę dachową oraz przechodzące przez nią elementy domu muszą być odpowiednio przygotowane, a kolejność robót dostosowana do planowanej technologii montażu.
Wstępne przygotowania do rozpoczęcia robót powinny obejmować sprawdzenie stanu i wymiarów konstrukcji dachowej, kątów prostych pomiędzy krawędziami połaci, ustalenie lokalizacji i systemu orynnowania oraz rozmieszczenia wyłazu i okien dachowych.
Konieczne będzie również zakończenie wszelkich robót murarskich jest także wykończenie kominów oraz wyprowadzenie ścian kolankowych i szczytowych na pełną wysokość.
Natomiast stosownie do rodzaju układanego pokrycia jak i planowanego sposobu użytkowania poddasza, w różny sposób przygotowana będzie konstrukcja dachowa i układ warstw podpokryciowych.
Jednak niezależnie od tego na konstrukcji dachowej powinna być w pierwszej kolejności ułożona wysokoparoprzepuszczalna folia wstępnego krycia (FWK), która przede wszystkim reguluje wilgotnością w warstwie podpokryciowej niezależnie od jej konfiguracji.
Folię tą układa się na wierzchu krokwi prostopadle do spadku dachu zaczynając od okapu i z zakładem na połączeniach wzdłużnych o szerokości ok. 15 cm. Folia powinna być dobrze naciągnięta i przybita poprzez listwy mocujące tzw. kontrłaty o wysokości 3,0-3,5 cm.
Podłoża pod profilowe pokrycia
Do takich pokryć zaliczane są m. in. blachodachówki, dachówki ceramiczne i cementowe czy płyty faliste, a podłożem nośnym dla nich są łaty montażowe mocowane poprzecznie do krokwi. Niekiedy jednak wykonuje się podkonstrukcję z pełnym deskowaniem pokrytym papą zwykłą lub wentylacyjną.
Tworzy się wtedy „drugi dach” pod pokrycia z dachówek gdy nachylenie połaci jest stosunkowo niewielki, co nie gwarantuje pełnej szczelności przy pojedynczym przykryciu. Wtedy na deskowaniu mocowane są kontrłaty, a na nich łaty nośne utrzymujące dachówki.
Podłoża pod pokrycia płaskie
Płaskie pokrycia dachowe z papy, dachówek bitumicznych czy blach płaskich łączonych na rąbek wymagają ułożenia pełnego podkładu z desek lub z użycie materiałów płytowych o podwyższonej odporności na wilgoć - płyt OSB 3, MPF lub sklejki wodoodpornej, zwłaszcza w przypadku układania elastycznych pokryć bitumicznych, które mogą się deformować na nierównym podłożu.
Podłoża mogą wymagać ułożenia podkładu z papy na całej lub części powierzchni dachu, a w przypadku pokryć z blachy układane są specjalne strukturalne podkłady umożliwiające odparowanie skraplającej się wilgoci.
Podstawowe zasady montażowe popularnych pokryć dachowych
Blachodachówki
Rozstaw łat musi być bezwzględnie dostosowany do długości modułu blachodachówki. Pod blachodachówką należy zawsze pozostawić przestrzeń wentylacyjną, którą tworzą kontrłaty - listwy o szerokości 50 mm i grubości 19-25 mm przybijane na deskowaniu i do krokwi, gdzie mocują też FWK. Na nich przybija się łaty montażowe o szerokości 50 mm i grubości minimum 35-40 mm na połaciach odeskowanych.
Na połaciach nieodeskowanych pokrytych foliami paroprzepuszczalnymi muszą one mieć grubość min. 50 mm. Przy okapie oraz na złączach wzdłużnych, łaty muszą być wyższe o wysokość ścianki przetłoczenia.
Kierunek układania należy dostosować do najczęściej występujących powiewów wiatru, aby nie podrywał brzegu pokrycia. Arkusze blach należy kłaść kolumnami i kolejnymi rzędami od okapu do kalenicy z 3 cm zapasem poza deską okapową.
Ważne jest aby pierwsza blacha została ułożona pod kątem prostym do krawędzi dachu. Po sprawdzeniu prawidłowości położenia arkusze mocuje się do łat wkrętami samonawiertnymi z podkładką ze specjalnej gumy EPDM. Blachę należy mocować do podłoża wyłącznie w dole fali (w jej najniższym punkcie).
Dachówki ceramiczne i betonowe
Ołatowanie połaci dachowej dopasowuje się do konkretnych modeli dachówek zgodnie z zleceniami producenta uwzględniając też rozstaw krokwi istotny dla doboru odpowiedniego przekroju łat nośnych.
Jeśli kąt dachu wynosi mniej niż 30° zalecane jest ułożenie pełnego deskowania z przykryciem papą termozgrzewalna, co zapewni szczelność pokrycia.
Poszczególne dachówki układa się rzędami zwracając uwagę na właściwe połączenie na zamkach, a pokrycie utrzymuje się na dachu dzięki własnemu ciężarowi. Jedynie dachówki skrajne wymagają przybicia lub przywiązania drutem.
Istotną pozycję w kosztach pokrycia stanowią dachówki uzupełniające - brzegowe, kalenicowe.
Niekiedy zastępowane są przez obróbki blacharskie co jednak niekorzystnie wpływa na wygląd pokrycia jak i na jego trwałość.
Gonty bitumiczne
Jako podkład pod pokrycie gontami bitumicznymi najlepiej nadają się materiały płytowe o zwiększonej odporności na wilgoć - płyty OSB 3, MPF lub sklejkę. Ich grubość powinna wynosic od 15-20 mm zależnie od rozstawu krokwi i przewidywanego obciążenia śniegiem.
Płyty OSB ze względu na zróżnicowaną wytrzymałość kierunkową układa się dłuższym bokiem w poprzek krokwi. Połączenia wzdłużne płyt muszą znajdować się na krokwiach z przesunięciem w kolejnych rzędach, natomiast na złączach poprzecznych umieszcza się złączki stalowe typu H.
Na połaci o nachyleniu 12-18° wymagany jest dodatkowy podkład z papy na welonie szklanym, natomiast przy kącie nachylenia powyżej 18° zalecany jest przynajmniej podkład z papy o szerokości 1m na krawędziach nadokapowych.
Montaż gontów jest niezwykle prosty i sprowadza się do przybicia gwoździami - papiakami poszczególnych pasów do podłoża. W okapie, w koszach i w kalenicy montowane są pasy brzegowe w formie prostokątnych arkuszy bez wycięć kształtowych.
Szczególną uwagę należy zwrócić na wentylację przestrzeni pod odeskowaniem. W tym celu stosowane są wywietrzniki kalenicowe lub połaciowe dopasowane do kolorystyki pokrycia.
Obróbki blacharskie
Większość rodzajów pokryć dachowych wymaga zastosowania elementów blaszanych jako wykończenie krawędzi okapowej i bocznej czy uszczelnienia wokół komina, choć przy płaskich pokryciach np. z gontów, elementy te wykonywane są z materiałów bitumicznych łączonych klejem, lepikiem bądź na drodze samoczynnej wulkanizacji.
Płytkie obróbki w koszach i przy kominach mogą przyczynić się do wnikania wody opadowej pod pokrycie. Głębokość wsunięcia obróbek blacharskich pod pokrycie zależy od kata nachylenia połaci - ale nie powinna być mniejsza niż 15 cm.
Przy pokryciach profilowanych powinny być umieszczane dodatkowo kształtki uszczelniające lub wywinięcia krawędzi blachy. Brzegi obróbek powinny tworzyć tzw. kapinos - zagięcie krawędzi zapobiegające podsiąkaniu wody.
Przy szerokich przeszkodach np., kominach stojących w znacznej odległości od kalenicy warto zamontować tzw. kozubek - element rozdzielający strumień spływającej wody na boki jak i podwyższyć z tej strony obróbkę blacharską komina.
Wentylacja przestrzeni podpokryciowej
Odprowadzenia wilgoci z warstw pokryciowych wymaga utworzenia pustek powietrznych jak i możliwości samoczynnej cyrkulacji powietrza w tych przestrzeniach. W typowych warunkach iąg wentylacyjny wytwarzają m.in. powiewy wiatru, nagrzewanie się pokrycia czy różnica wysokości wlotu i wylotu powietrza.
W pokryciach bez deskowania do cyrkulacji powietrza wystarczy utworzenie szczeliny w okapie i kalenicy oraz ewentualne wstawienie elementów wentylacji połaciowej. W przypadku dachów odeskowanych przepływ powietrza powinien odbywać się na dwóch poziomach - bezpośrednio nad folią paroprzepuszczalną i nad deskowaniem.
Przewiew w górnej warstwie będzie funkcjonował podobnie jak w dachach bez deskowania, a w warstwie dolnej konieczne będzie wykonanie wycięcia w deskowaniu w pasie kalenicowym o szerokości ok. 5 cm na stronę i przykrycie szczeliny folią wentylacyjną.
W okapie wlot tworzony jest ponad pasem podrynnowym (dolna szczelina wentylacyjna) oraz w szczelinie pod pokryciem (górny wlot powietrza w okapie).
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcia: Dörken Delta, Stema, Röben Polska, Stema, budujemydom.pl, Marma Polskie Folie,
Komentarze