Dobór pokrycia dachowego

Dach nie bez powodu nazywany jest "piątą fasadą”, jednak rodzaj pokrycia dachowego zależy nie tylko od wizji architekta i naszych preferencji, ale również od administracyjnych wymagań określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub warunkach zabudowy. Lokalne przepisy mogą bowiem narzucać kąt nachylenia dachu, jego kształt, rodzaj pokrycia czy nawet kolor.

Dobór pokrycia dachowego

Przy wyborze pokrycia istotne są również wymagania techniczne, ekonomiczne jak i własności użytkowe. Większość oferowanych przez producentów materiałów przeznaczonych do krycia dachu wchodzi w skład firmowych systemów dachowych, obejmujących nie tylko podstawowe pokrycie, ale również bogaty asortyment elementów uzupełniających, montażowych i akcesoriów. Uzyskuje się dzięki temu pokrycia o jednorodnej stylistyce, barwie, a także łatwiejsze wykonawstwo.

Techniczne kryteria wyboru pokrycia dachowego

Wymagania techniczne dla zastosowanego rodzaju pokrycia dachowego wynikają z kształtu i dopuszczalnego obciążenia konstrukcji dachowej, ale również z lokalizacji domu z uwzględnieniem obciążenia śniegiem i wiatrem czy np. bliskością zadrzewienia.

  • Kąt nachylenia dachu odgrywa istotną rolę przy wyborze pokrycia dachowego. Dla poszczególnych rodzajów pokryć dachowych, zalecane są różne graniczne (minimalne i maksymalne)) kąty nachylenia dachu. Przekroczenie tych wartości wymagać może wykonania dodatkowych robót istotnie zwiększających koszty pokrycia dachowego.
  • Kształt dachu ma decydujący wpływ na ilość ewentualnych odpadów materiału pokryciowego, jak też możliwość dopasowania do - zwłaszcza łukowej - jego powierzchni.
  • Ciężar pokrycia decyduje o wymaganej wytrzymałości konstrukcji dachowej, a więc rzutuje też koszty jej wykonania. Lekkie pokrycia można bowiem układać na więźbie o mniejszych przekrojach elementów nośnych.
  • Odporność na warunki otoczenia będzie gwarancją na wieloletnią trwałość pokrycia, a także utrzymanie jego estetycznego wyglądu. Ma to szczególne znaczenie w rejonach przemysłowych, nadmorskich czy zalesionych.
  • Izolacyjność cieplna i akustyczna - choć pokryciom dachowym nie stawia się specjalnych wymagań w tym zakresie, to zwłaszcza zdolność do tłumienia hałasu powinna być brana pod uwagę przy ich doborze, gdy przykrywają bezpośrednio pomieszczenia użytkowe.

Popularne materiały pokryciowe

Do krycia dachów stromych wykorzystywane są przede wszystkim profilowane blachy, dachówki cementowe i ceramiczne oraz pokrycia bitumiczne.

Blachodachówki

Blachodachówki są popularnym i trwałym pokryciem dachowym nadającym się na niemal wszystkie rodzaje dachów stromych. To jeden z najlżejszych materiałów dekarskich, nie wymaga więc zastosowania konstrukcji więźby o dużej wytrzymałości, co ma istotne znaczenie zwłaszcza w przypadku renowacji starych dachów.

Dach kryty blachodachówką. fot. Hanbud
Dach kryty blachodachówką trudno odróżnić od dachówki ceramicznej (zdjęcie na drugim planie). fot. Hanbud

Podstawowy asortyment produkowany jest w postaci arkuszy docinanych na konkretną długość, co ograniczone są do minimum materiał odpadowy. Dostępne są też blachodachówki w postaci paneli o stosunkowo niewielkich wymiarach (w granicach 1x1m), co ułatwia montaż i zmniejsza ilość ewentualnych odpadów. Blachodachówki produkowane są z blach stalowych lub aluminiowych pokrywanych wielowarstwowymi powłokami ochronnymi.

Istotny wpływ na wygląd i trwałość blachodachówki jak też i na koszty materiału, ma rodzaj zewnętrznej powłoki dekoracyjno-ochronnej. Powłoka poliester standard jest powłoką cienkowarstwowa o grubości warstwy 25 mikronów.

Blachy dachowe Ruukki: Ruukki Finnera - blachodachówka modułowa, Ruukki® Frigge - blachodachówka modułowa, Ruukki® Hyygge - płaska blachodachówka modułowa, Ruukki Classic - blacha na rąbek stojący, Ruukki Adamante - blachodachówka cięta na wymiar, Ruukki Monterrey FEB Forma - blachodachówka cięta na wymiar. fot. Ruukki Polska
Blachy dachowe Ruukki: Ruukki Finnera - blachodachówka modułowa, Ruukki® Frigge - blachodachówka modułowa, Ruukki® Hyygge - płaska blachodachówka modułowa, Ruukki Classic - blacha na rąbek stojący, Ruukki Adamante - blachodachówka cięta na wymiar, Ruukki Monterrey FEB Forma - blachodachówka cięta na wymiar. fot. Ruukki Polska

Jej błyszcząca powierzchnia jest stosunkowo mało odporna na płowienie, uszkodzenia mechaniczne i niekorzystne warunki otoczenia. Większą trwałością charakteryzuje się powłoka poliester mat o grubości 35 mikronów, ale blachodachówki z takim pokryciem są o ok. 10% droższe.

W warunkach silnego zanieczyszczenia środowiska i w rejonach nadmorskich zalecane jest układanie blachodachówek pokrytych powłoką pural lub PVDF. Oprócz podstawowych rodzajów powłok producenci blach powlekanych nadają im własne nazwy firmowe i jedynie porównanie parametrów technicznych pozwala określić przydatność do konkretnych warunków.

Montaż pokryć z blachodachówki można wykonywać na dachach o spadku przynajmniej 15% (9°), aby woda nie zatrzymywała się na dachówkach. Rozstaw łat musi być bezwzględnie dostosowany do długości modułu blachodachówki.

Pod blachodachówką pozostawia się zawsze przestrzeń wentylacyjna, którą tworzą kontrłaty - listwy o szerokości 50 mm i grubości 19-25 mm mocowane do krokwi więźby dachowej lub na poszyciu, a na nich przybija się łaty montażowe. Po sprawdzeniu prawidłowości położenia arkusze mocuje się do łat wkrętami samonawiertnymi z podkładką ze specjalnej gumy EPDM.

Dachówki ceramiczne

Dachówki ceramiczne należą do chętnie stosowanych materiałów do wykańczania dachu. Różne typy i kolory tego pokrycia można dopasować do charakteru budynku, jego koncepcji architektonicznej i lokalizacji.

Obecnie najczęściej stosowane są dachówki zakładkowe, których szczelność i stabilne ułożenie zapewniają specjalne wyprofilowane zamki (górny, dolny, boczny) ułatwiające też ich układanie. Podstawowym materiałem do produkcji dachówek ceramicznych jest starannie wyselekcjonowana glina.

Dach kryty dachówką ceramiczną Madura. fot. Wienerberger (marka Koramic)
Dach kryty dachówką ceramiczną Madura. fot. Wienerberger (marka Koramic)

Dla otrzymania specjalnej powłoki ochronnej powierzchnia dachówki może być powlekana płynną warstwą glinki szlachetnej (angobowana) lub szkliwiona (glazurowana). Dachówki ceramiczne są ciężkie - pokrycia waży zależnie od rodzaju i sposobu układania od 40 do 90 kg/m2. wymagają więc solidnej konstrukcji nośnej. Ich dużą zaletą jest natomiast zdolność do tłumienia hałasu (odgłosów padającego deszczu), a także łatwość wymiany w razie uszkodzenia pojedynczych dachówek.

Oprócz podstawowego materiału pokryciowego, w systemie pokryć poszczególnych producentów dostępne są elementy uzupełniające (dachówki, boczne, połówkowe, kalenicowe) oraz akcesoria montażowe i ozdobne.

Standardowy kąt nachylenia połaci zawiera się w granicach 30-60 stopni, ale przy układaniu w systemie "podwójnego dachu" pochylenie może być mniejsze, natomiast przy większych kątach konieczne będzie mocowanie każdej dachówki do łat montażowych.

Istotną pozycję w kosztach pokrycia stanowią dachówki uzupełniające - brzegowe, kalenicowe. Niekiedy zastępowane są przez obróbki blacharskie, co jednak niekorzystnie wpływa na wygląd pokrycia jak i na jego trwałość.

Dachówki cementowe (betonowe)

Dachówki cementowe pod względem wyglądu, zakresu zastosowania są niemal równorzędnym materiałem jak dachówki ceramiczne, a przy tym nieco tańszym. Nie różnią się też w wymaganiach dotyczących przygotowania podłoża jak też technologią układania.

Dach kryty dachówką celtycką. fot. BMI Braas
Dach kryty dachówką celtycką. fot. BMI Braas

Produkowane są z barwionego w masie betonu o wysokiej wytrzymałości pokrywanego drobnoziarnistą warstwą, która nadaje dachówce gładką powierzchnię oraz znacznie zwiększa jej odporność na zabrudzenia i porastanie mchem. Na powierzchni nakładana jest powłoka akrylowa intensyfikująca barwę i zapewniająca dodatkowa ochronę przed czynnikami atmosferycznymi.

Gonty bitumiczne

Gonty bitumiczne produkowane od ponad 60 lat, należą do pokryć o uniwersalnym zastosowaniu. Gonty bitumiczne zbudowane są z welonu z włókna szklanego, pokrytego masą bitumiczną modyfikowaną elastomerem SBS i posypką mineralną lub ceramiczną w różnych kolorach. Ciężar powierzchniowy pokrycia wynosi 9-12 kg/m2 zależnie od odmiany gontu.

 

Dach kryty gotem bitumicznym. fot. Stema (marka Katepal)
Dach kryty gotem bitumicznym. fot. Stema (marka Katepal)

Płaszczyzna spodnia jest samoprzylepna na całej powierzchni a spoina pozostaje trwale elastyczna, zdolna do kompensowania naturalnych przemieszczeń konstrukcji dachowej. W przeciwieństwie do innych pokryć dachowych gonty wymagają pełnego i stabilnego pokładu desek, płyt OSB lub sklejki wodoodpornej, co znacząco wpływa na koszty ich ułożenia. Dachówki bitumiczne mogą być układane na dachach o nachyleniu połaci od 12° do 90°.

Montaż gontów jest niezwykle prosty i sprowadza się do przybicia gwoździami poszczególnych pasów do podłoża. Szczególną uwagę należy zwrócić na wentylację przestrzeni pod odeskowaniem. W tym celu stosowane są odpowiednie wywietrzniki kalenicowe lub połaciowe.

Ekologiczne pokrycia dachowe

W ostatnich latach obserwuje się powrót do tradycyjnych pokryć dachowych dostosowanych do otaczającego dom krajobrazu.

Łupek skalny

Łupek skalny uważany jest za najbardziej ekskluzywny materiał pokryciowy, uzyskuje się przez cięcie miki na bloki piłą diamentową. Tak przygotowaną skałę rozwarstwia się na płytki grubości 5 milimetrów.

Najstarsze dachy kryte łupkiem wykonane zostały z łupka tzw. staroniemieckiego, który charakteryzował się nieregularnymi kształtami, co robiło wrażenie przypadkowości wzoru. Obecnie na rynku jest wiele kształtów płytek, m.in. prostokątne, łuskowe, francuskie, karpiówkowe, rybia łuska lub tzw. dzikie (każda płytka ma inny kształt).

Strzecha

Strzecha, udoskonalona, pokryta specjalnymi powłokami przeciwogniowymi, staje się materiałem coraz chętniej wykorzystywanym w nowoczesnym budownictwie ekologicznym dzięki przede wszystkim jej dobrej termoizolacji - w lecie chroni ona przed nadmiernym upałem, a w zimie przed utratą ciepła.

Dach kryty strzechą. fot. Dach-Reed dla portalu budujemydom.pl
Dach kryty strzechą. fot. Dach-Reed dla portalu budujemydom.pl

Dobra paroprzepuszczalność dachów krytych strzechą sprawia, że dach "oddycha", co tworzy odpowiedni mikroklimat wewnątrz, zwłaszcza, gdy na poddaszu są pomieszczenia użytkowe. W przypadku jakichkolwiek uszkodzeń w pokryciu możliwa jest wymiana tylko jego części.

Wadą strzechy jest z pewnością jej waga, która dochodzi nawet do 75 kg/m2, zatem decydując się na tego typu pokrycie, trzeba liczyć się z solidną konstrukcją więźby.

Gont drewniany

Gont drewniany wykonywany jest głównie z drewna iglastego - sosny, świerku, jodły czy modrzewia. Podobnie jak strzecha, gont posiada bardzo dobre właściwości termoizolacyjne oraz wyciszające. Jak każdy materiał naturalny, gont wymaga impregnacji przed owadami, grzybami, porostami, a przede wszystkim ogniem, ale w odróżnieniu od strzechy jest materiałem lekkim, nie obciążającym zbytnio więźby.

Dach kryty gontem drewnianym. fot. Dekspol
Dach kryty gontem drewnianym. fot. Dekspol

autor: Cezary Jankowski

opracowanie: Aleksander Rembisz

zdjęcia: AHI Roofing Kft. (GERARD® ROOFS ), Ruukki Polska, Stema (Katepal), BMI Braas, Dekspol, Hanbud, Wienerberger (Koramic), Dach-Reed dla portalu budujemydom.pl

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT