2019-01-21 10:31:33 
Bitum czy asfalt - podstawowe własności surowca
Pojęcie „bitumu” nie jest precyzyjne i odnosi się do grupy materiałów naturalnych bądź sztucznych będących mieszaninami węglowodorów i ich pochodnych, zawierających również różnorodne domieszki. W zakresie materiałów budowlanych termin ten odnosi się głównie do wyrobów na bazie asfaltu modyfikowanego różnymi domieszkami.
Podstawowy surowiec charakteryzuje się czarną lub ciemnobrunatną barwą, znacznym uzależnieniem konsystencji od temperatury i wysoką adhezją do wielu materiałów. Podstawową wadą tego materiału jest kruchość w niskich temperaturach (pęka już przy kilku stopniach powyżej 0 stopni Celsjusza) oraz mięknięcie aż do rozpływu po nagrzania powyżej ok. 60 stopni Celsjusza.
Problem ten rozwiązuje modyfikacja asfaltu poprzez dodanie kopolimeru SBS (styren-butadien-styren), co zwiększa zakres temperatur użytkowania od -30 do + 110 stopni Celsjusza, a także poprawia elastyczność asfaltu (rozciągliwość, odporność na rozerwanie).
Rodzaje dachowych pokryć bitumicznych
Do krycia dachów, tworzenia na nich warstwy podkładowej i przy pracach hydroizolacyjnych produkty bitumiczne wykorzystywane są już od wieków. Oprócz tradycyjnych pap jako materiał pokryciowy układane są ozdobne gonty bitumiczne lub płyty faliste.
Papy dachowe
Papy w licznych odmianach, jako pokrycia dachowe, mocowane są głównie na połaciach o niewielkim kącie pochylenia bądź jako podkładowe przy większych spadkach.
Stanowią też podstawowy materiał do hydroizolacji tarasów, balkonów i ścian fundamentowych. O ich przeznaczeniu i własnościach decyduje materiał osnowy (tzw. welon), zawartość i rodzaj asfaltu, materiał wierzchniej posypki i dodatkowe cechy, jak np. termozgrzewalność, paroszczelność , samoprzylepność itd. co wpływa na giętkość, odporność na działanie niskiej i wysokiej temperatury, przesiąkliwość, siłę zrywającą przy rozciąganiu (wzdłuż i w poprzek pasma) oraz wydłużenie.
Jako osnowa wykorzystywana jest jeszcze tektura, ale obecnie zastępują ją znacznie wytrzymalsze welony z włókna szklanego lub poliestru.
Do ich nasycenia używane są asfalty zwykłe lub modyfikowane SBS, a grubość papy - zależnie od przeznaczenia (podkładowa czy nawierzchniowa) - waha się w granicach 2,5-5,5 mm.
Szczegółowe informacje o zastosowaniu i parametrach użytkowych konkretnego rodzaju papy zawarte są w karcie technicznej dołączanej do każdej rolki.
Gonty bitumiczne
Gonty mają strukturę podobną do pap nawierzchniowych - zbudowane są z welonu z włókna szklanego, pokrytego masą bitumiczną modyfikowaną elastomerem SBS i posypką mineralną lub ceramiczną w różnych kolorach. Wycięcia pasów tworzą określony wzór pokrycia, np. imitujące rybią łuskę, a naniesione na powierzchni oznaczenia ułatwiają prawidłowy montaż (przybijanie do podłoża).
Ciężar powierzchniowy pokrycia wynosi 9-12 kg/m2 zależnie od odmiany gontu i wymaga pełnego podkładu. Dachówki bitumiczne mogą być układane na dachach o nachyleniu połaci od 10° do 90°.
Dzięki swojej elastyczności doskonale nadają się do krycia dachów krzywoliniowych, łukowych, gdzie jedynym ograniczeniem jest możliwość kształtowania podkładu montażowego.
Bitumiczne płyty faliste
Bitumiczne płyty faliste są lekkie i nadają się do stosowania jako pokrycie dachowe na nowych lub remontowanych dachach. Doskonale zastępują usunięte płyty azbestowo-cementowe (tzw. eternit). Produkowane są z włókien organicznych nasycanych bitumem pod dużym ciśnieniem i w wysokiej temperaturze.
Podczas procesu pigmentacji płyty barwione są w masie i utwardzane żywicą, dzięki czemu stają się odporne na działanie promieni UV, jednocześnie wyeliminowana jest groźba łuszczenia się barwnej powierzchni.
Bitumiczne płyty faliste stosuje się do pokrywania dachów o nachyleniu połaci od 15o do 90o i można też układać na dachu o promieniu krzywizny od 5 m.
Montaż polega na ich przybiciu do łat - przez górną falę - gwoździami ze specjalnymi podkładkami.
Bezspoinowe powłoki bitumiczne
W odróżnieniu od pokryć bitumicznych, które występują w formie zrolowanej wstęgi bądź płyt, powłoki bitumiczne tworzone są z mniej lub bardziej gęstej masy nanoszonej pędzlem, szpachlą czy przez natrysk bezpośrednio na zabezpieczaną powierzchnię. Ich podstawowa funkcja to ochrona przed przenikaniem wilgoci, ale pełnią też rolę warstw podkładowych, mocujących i uszczelniających.
Ze względu na sposób aplikacji i oddziaływanie na inne materiały budowlane masy bitumiczne mogą być przystosowane do nakładania na gorąco lub na zimno, przy czym te ostatnie występują w odmianach wodorozcieńczalnych lub rozcieńczalnikowych.
Kolejnym istotnym parametrem jest ich stopień upłynnienia, co przenosi się na zakres zastosowania i sposób nakładania - preparaty o rzadkiej konsystencji nakłada się pędzlem, a gęste aplikowane są za pomocą szpachli.
Użycie materiałów bitumicznych wiąże się tez z pewnymi ograniczeniami. Produkty te nie mogą być stosowane na podłożach pokrytych wyrobami smołowymi (np. stare papy), a z kolei materiałów rozcieńczalnikowych nie można użyć do przyklejania płyt styropianowych - ulegną one rozpuszczeniu pod wpływem substancji lotnych zawartych w lepiku.
Popularne niegdyś lepiki do nakładania na gorąco obecnie wykorzystywane są w ograniczonym zakresie, choćby ze względu na uciążliwość i potencjalne zagrożenie poparzeniem podczas aplikacji.
Do prowadzenia prac konieczne są odpowiednie warunki atmosferyczne (suche podłoże o temperaturze 15-35 stopni Celsjusza), a zakres robót ogranicza się w zasadzie do renowacji starych pokryć papowych (powlekanie wyjałowionej papy, wklejanie łat).
Znacznie zmodyfikowaną formą użycia materiałów bitumicznych na gorąco jest powszechne wykorzystywanie produktów - głównie pap termozgrzewalnych, w których warstwę klejącą podgrzewa się palnikiem w trakcie układania.
Masy bitumiczne w roli preparatów gruntujących
Masy bitumiczne przeznaczone do nakładania na zimno pełnią rolę materiałów gruntujących podłoże, klejących, np. pokrycia wstęgowe lub płytowe oraz samodzielnych powłok hydroizolacyjnych.
Jako preparaty gruntujące wykorzystuje się najczęściej wodne dyspersje asfaltowo-kauczukowe nakładane na podłoża betonowe, ceglane czy drewniane w postaci rzadkiej emulsji.
Pełnią one rolę uszczelnienia struktury podłoża, np. ścian fundamentowych i samodzielnej ochrony przeciwwilgociowej lub podkładu po kolejne warstwy hydroizolacyjne.
Dzięki wodorozcieńczalności ich użycie nie grozi niszczeniu styropianowego ocieplenia, ale do czasu stwardnienia powłoki nie może być ona narażona na opady (deszcz spłucze świeżą warstwę).
Lepiki
Wodorozcieńczalne dyspersje o większej gęstości (w postaci lepiku) wykorzystywane są do przyklejania termoizolacji, papy czy innych materiałów pokryciowych, a także tworzenia bezspoinowych pokryć dachowych z wykorzystaniem osnowy z włókna szklanego lub poliestrowego oraz posypki mineralnej („papa” tworzona na budowie).
Podobny zakres zastosowania mają bitumiczne produkty rozcieńczalnikowe w postaci roztworów bądź lepików asfaltowych modyfikowanych kopolimerem SBS lub żywicą epoksydową, przy czym wyroby te są odporniejsze na spłukiwanie i z reguły szybciej wysychają.
Specjalistyczne preparaty bitumiczne do napraw i renowacji pokryć z pap
Produkty te dostępne są również w wielu specjalistycznych odmianach przeznaczonych do uszczelnień, szpachlowania, mocowania akcesoriów, napraw i renowacji.
Szczególnie korzystnymi własnościami hydroizolacyjnymi charakteryzują się masy bitumiczne modyfikowane polimerami (tzw. masy KMB) zawierające również wypełniacze wzmacniające strukturę, co pozwala na tworzenie grubych powłok ochronnych.
Materiały te dostępne są w postaci jednoskładnikowej lub dwuskładnikowej i wykorzystywane do izolacji podziemnych części budynków narażonych na napór hydrostatyczny wód gruntowych.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa, Aleksander Rembisz
Zdjęcie otwierające: Izohan
Zdjęcia w tekście: Izohan, Stema, Onduline, Selena
Gość Krzysztof
26 Maj 2020, 06:36
Dzień dobry, czy można grunt bitumiczny położyć na blachę ocynkowaną?