Maszyny do przecinania materiałów drzewnych i nie tylko
Różnorodne piły czy wyrzynarki to urządzenia do wstępnego jak i precyzyjnego docinania elementów drzewnych w różnych formach, poczynając od surowego drewna po laminowane płyty drewnopochodne.
Jako maszynę podstawową do wykonania tych zabiegów, można uznać pilarkę tarczową, ale do niektórych robót przydatna będzie piłą łańcuchowa czy brzeszczotowa wyrzynarka, a także dodatkowe wyposażenie ułatwiające dokładne docinanie.
Pilarki tarczowe to elektronarzędzia przeznaczone głównie do prostoliniowego cięcia drewna i materiałów drewnopochodnych, a także niektórych tworzyw sztucznych i metali lekkich. W pracach przy budowie i wykończeniu domu wykorzystywane są np. do cięcia elementów więźby dachowej, przycinania desek, płyt OSB, blatów kuchennych.
Zakres grubości przecinanych materiałów mieści się w granicach 45-75 mm zależnie od mocy silnika i średnicy tarczy tnącej. Decydującym o jakości i efektywności pracy jest dobór odpowiedniej tarczy do przecinanego materiału i z reguły są to tarcze z uzębieniem z węglików spiekanych.
Dołączana do pilarki tarcza z reguły przystosowana jest do zgrubnego przecinania drewna i zamierzając ciąć również inne materiały powinniśmy dokupić także dodatkowe tarcze o optymalnym kształcie zębów i ich podziałce.
Własności funkcjonalne różnych modeli pilarek są bardzo zbliżone i przy wyborze odpowiadającego nam urządzenia kierujemy się głównie maksymalną grubością przecinania. Jeśli pilarka ma być wykorzystywana również do cięcia innych materiałów niż drewno czy materiały drewnopochodne, warto wybrać model z regulacja obrotów, co pozwoli na optymalny dobór prędkości cięcia.
Wszystkie pilarki umożliwiają regulacje głębokości cięcia co zapewnia optymalne dostosowanie do grubości ciętego materiału jak i nacinanie płytkich rowków oraz u przecinanie skośne pod kątem od 0 do 45°C .Większość z nich posiada również króciec umożliwiający podłączenie odkurzacza pochłaniającego pył, a przydatnym dodatkiem jest też wskaźnik laserowy wyznaczający linię cięcia.
Warto też zwrócić uwagę na sztywność stopki - zbyt wiotka nie zapewni precyzyjnego cięcia wzdłuż wyznaczonej linii. Do wycinania dużych, prostoliniowych otworów (np. w blacie pod osadzenie zlewozmywaka) przydatna będzie pilarka wgłębna, którą można rozpoczynać wycinanie w dowolnym miejscu na powierzchni materiały, a nie od krawędzi.
Przy pracach wymagających przycinania długich elementów i to pod różnymi kątami np. listew podłogowych doskonale sprawdza się pilarka poprzeczna wyposażona w w obrotowy stół i pochylane prowadnice oraz wskaźniki umożliwiające odpowiednie ustawienie linii przecinania w kilku płaszczyznach.
Do cięcia krzywoliniowego np. po okręgu czy linii falistej wykorzystuje się wyrzynarkę z odpowiednio dobranym brzeszczotem do rodzaju przecinanego materiału. Maszyna z reguły jest wyposażona w regulator prędkości przesuwu brzeszczotu, który może pracować również przy różnych kątach nachylenia tzw. podbierania, co wpływa na efektywność pracy i jakość przeciętej krawędzi.
Wyrzynarkę wykorzystuje się głównie przy pracach dekoracyjnych np. ozdobnego wycinania elementów mebli z desek czy płyt stolarskich. W podobny sposób pracuje tzw. piła szablasta typu „lisi ogon” wyposażona w brzeszczot o znacznie większej długości i wykorzystywana przycinania gałęzi jak i przy tworzeniu konstrukcji dachowej czy budowie altany lub mebli ogrodowych.
Znajduje też zastosowanie przy pracach remontowych umożliwiają bezpieczne przecinanie np. demontowanych ram okiennych czy drzwiowych.
W wyposażeniu domowego warsztatu może znaleźć się również pilarka łańcuchowa i choć zasadniczo przeznaczona do przecinania surowego drewna np. do kominka, ale posłuży też przy tworzeniu konstrukcji drewnianych np. ogrodzenia czy wiaty garażowej.
Do wykorzystywania w domu lub w jego pobliżu wystarczy model z silnikiem elektryczny, który jest lżejszy i mniej kłopotliwy w obsłudze niż pilarka spalinowa.
Maszyny do wygładzania powierzchni
Powierzchnie drewniane zarówno nowe jak i wymagające renowacji z reguły wymagają wygładzenia, a rodzaj wykorzystywanych do tego elektronarzędzi zależy od kształtu i wielkości szlifowanych powierzchni jak i rodzaju istniejącego powłoki pokryciowej.
Największą efektywność szlifowania zapewniają szlifierki taśmowe pracujące taśmą bezkońcową z nasypem o różnej granulacji - najczęściej od nr 36 przy obróbce zgrubnej i do nr 150, przy ostatecznym wygładzeniu - które jednocześnie zbierają wytwarzany pył w płóciennym worku.
Szlifierki taśmowe z reguły wykorzystywane są do wstępnego wygładzania surowych powierzchni jak i usuwania uszkodzeń i starej powłoki na odnawianych powierzchniach.
Przy zakupie takiej szlifierki warto wybrać model umożliwiający pracę stacjonarną (z odpowiednimi uchwytami), co pozwoli na bezpieczna obróbkę również małych przedmiotów. Trzeba też zwrócić uwagę na dostępność taśm ściernych o odpowiednim rozmiarze, a typowe wymiary do popularnych szlifierek taśmowych to 508x75 mm lub 457x75 mm.
Do szlifowania wykańczającego jak i na powierzchniach profilowanych i z utrudnionym dostępem wykorzystuje się szlifierki oscylacyjne.
Ruchoma, płaska i prostokątna stopka wykonuje w nich niewielkie ruchy oscylacyjne z dużą częstotliwością, przenoszone na papier ścierny zamocowany na rzepy lub zaciskami (wtedy papier może być przycinany na wymiar „z metra”).
W papierze wykonane są często odpowiednio rozmieszczone otwory, które umożliwiają odsysanie wytworzonego pyłu przez podłączony odkurzacz. Ogranicza to nie tylko zapylenie, ale poprawia też efektywność szlifowania, gdyż drobiny zeszlifowanego materiału nie zapychają ziaren ścierniwa i nie tworzą warstwy utrudniającej skrawanie.
Podobne zastosowanie, ale o nieco lepszej efektywności szlifowania mają szlifierki mimośrodowe nazywane też excentric. Wymagają jednak pracy z odpowiednimi krążkami ściernymi mocowanymi na rzepy, co wpływa na wyższe koszty ich użycia.
Zdobienie i kształtowanie materiałów z drewna
Do dekoracyjnej obróbki elementów drewnianych jak i przy niektórych pracach montażowych wykorzystywane są maszyny skrawające w postaci strugów elektrycznych oraz frezarek górnowrzecionowych.
Ich użycie wymaga jednak dysponowania dość bogatym asortymentem narzędzi roboczych w postaci frezów kształtowych czy głowic nożowych oraz szeregiem akcesoriów umożliwiających precyzyjne wykonanie określonych robót.
W praktyce użycie strugów pracujących jako narzędzie wyrównujące ogranicza się do np. dopasowania składanych elementów lub wygładzenia powierzchni dużych i ciężkich elementów np. widocznych belek stropowych, które nie zostały oheblowane na stacjonarnej maszynie.
Natomiast przy użyciu struga z odpowiednią głowicą nożową, wykonywane są dekoracyjne żłobienia rustykalne na drewnianych elementach wykończeniowych ścian czy sufitu, a rozstaw i głębokość rowków uzależnione są od profilu narzędzia skrawającego.
Do funkcjonalnej jak i artystycznej obróbki kształtowej materiałów drzewnych wykorzystywana jest frezarka górnowrzecionowa z odpowiednimi frezami, które umożliwiają pracę krawędziową jak i wgłębną.
Do dekoracyjne kształtowanie krawędzi płyt czy listew wykorzystuje się frezy profilowane z łożyskiem prowadzącym, dzięki czemu bez dodatkowych prowadnic utrzymywane jest jednakowe zagłębianie się narzędzia skrawającego zarówno wzdłuż brzegów prostoliniowych jak i po linii falistej.
Z kolei przy frezowaniu wgłębnym z reguły wykorzystywane są indywidualnie dostosowane szablony np. do zamontowania, owalnych, wpuszczanych uchwytów w drzwiczkach meblowych lub nastawne prowadnice pozwalające na precyzyjne frezowanie rowków np. pod uszczelki.
Jako wyposażenie dodatkowe markowych frezarek dostępne są specjalistyczne akcesoria umożliwiające np. wykonywanie klasycznych złączy stolarskich na jaskółczy ogon jak i nowoczesnych połączeń systemowych.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcia: Hikoki, Tryton/PROFIX, Robert Bosch
Film: Festool
Komentarze