Ściany do remontu

---

Ocena stanu ścian

Przed odnowieniem ścian należy ocenić tynk, czy nie jest uszkodzony i nierówny. Nierówności tynku ocenia się, przykładając do ścian w kilku miejscach pod różnym kątem dwumetrową łatę. Tynk nie wymaga wyrównywania, jeżeli nierówności nie przekraczają 2 milimetrów.

Spoistość tynku sprawdza się przez zarysowanie powierzchni, np. monetą: jeśli podłoże się wykruszy i pozostanie głęboki ślad, tynk trzeba wzmocnić emulsją gruntującą, ale jeśli chcemy położyć płytki, trzeba go skuć i położyć nowy.

Przyczepność tynku kontroluje się przez lekkie opukiwanie młotkiem. Głuchy odgłos świadczy o tym, że tynk nie trzyma się podłoża: należy go wtedy usunąć i miejsca po usunięciu otynkować od nowa.

---

Drobne naprawy

Drobne pęknięcia i ubytki w tynkach gipsowych lub ścianach przeznaczonych do naciągnięcia gładzią uzupełnia się gipsową masą szpachlową. Miejsca ubytków i pęknięć należy oczyścić, odpylić, jeśli trzeba - odtłuścić i w zależności od instrukcji na opakowaniu produktu wygładzającego - zwilżyć lub osuszyć. Gips nakłada się warstwami, pamiętając, aby kolejną nałożyć po wyschnięciu poprzedniej. Ubytki na ścianach pokrytych tynkiem tradycyjnym, czyli cementowo-wapiennym, lepiej uzupełnić masą szpachlową.

---

Tynki gipsowe

Tynki wewnętrzne nakłada się maszynowo (za pomocą agregatu) lub ręcznie.

Obecnie najpopularniejsze, bo są łatwe do układania i szybko wysychają (od 7 do 14 dni). Tynk gipsowy nadaje się na podłoża mineralne, czyli ściany z cegły ceramicznej, wapienno-piaskowej, z betonu zwykłego i komórkowego i z płyt wiórowo-cementowych. Nie jest polecany do ścian drewnianych. Jeśli ściany mają większe nierówności, to tynk gipsowy nie nadaje się, ponieważ jest nakładany zbyt cienką warstwą (15 mm), aby mógł je pokryć.

Nie zaleca się również układania tynku gipsowego w pomieszczeniach z wilgotnością powietrzna powyżej 70% (np. w pralniach), ponieważ straciłby swoją wytrzymałość.

Chłonne podłoża (np. z betonu komórkowego) trzeba przed tynkowaniem zagruntować, a pozostałe - oczyścić i lekko zwilżyć wodą. Tynk można nanosić ręcznie lub agregatem. Powierzchnię wyrównuje się łatą, a gdy tynk trochę podeschnie - pacą stalową, po czym znów zwilża wodą i wygładza pacą gąbczastą.

---

Tynki cementowo-wapienne

Używa się ich powszechnie jako podkładów grubości 2-3 cm pod gładź gipsową.

Tynk cementowo-wapienny nakłada się bezpośrednio na podłoża mineralne - przedtem oczyszczone i zagruntowane. Gotowe tynki z worka nakłada się obecnie jednowarstwowo. Aby tynk cementowo-wapienny wysechł, trzeba dobrze wietrzyć pomieszczenia.

---

Tynki z płyt gipsowo-kartonowych

Zamiast naprawiać stare zniszczone tynki, można odnowić pomieszczenie przez ułożenie tzw. suchego tynku z płyt gipsowo-kartonowych, które już po kilku dniach można malować lub tapetować. Płytami łatwiej można również osłonić nierówności ścian, a także zamaskować kanały instalacyjne, np. w łazience.

Do suchych pomieszczeń używa się płyt białych, a do mokrych - takich jak kuchnia czy łazienka - płyt zielonych, które mają zwiększoną odporność na podwyższoną wilgotność powietrza. Jeśli ściany są równe, suchy tynk przykleja się na placki z gipsowej zaprawy klejowej nakładane na spód płyt, po czym dociska się je do ściany.

Wykańczanie spoin w systemach gipsowo-kartonowych: a) spoinę wypełnia się masą szpachlową, b) przykleja się taśmę papierową szorstką stroną do ściany i nadmiar masy zbiera szpachelką, c) po wyschnięciu warstwy z wklejoną taśmą papierową nakłada się kolejne warstwy masy szpachlowej, d) nadmiar materiału szlifuje się papierem ściernym o drobnej ziarnistości.

Jeśli ściany nie są równe, przykleja się do nich pasy szerokości ok. 5 cm w odstępach co 60 cm. Dla uzyskania równej płaszczyzny stosuje się w różnych miejscach odpowiednio cieńszą lub grubszą warstwę zaprawy klejowej lub przykleja w większych zagłębieniach dodatkowe pasy. Po dociśnięciu płyty do pasów, jej spoiny pokrywa się siatką zbrojącą lub papierową taśmą i szpachluje, a po wyschnięciu - szlifuje na gładko.

Przed malowaniem

Usuwanie plam i zacieków. Niewielkie plamy czy zacieki udaje się czasem ukryć pod warstwą farby. Lepiej jednak nie ryzykować, bo bywają takie zaplamienia, które przebijają przez kilka powłok nakładanych jedna po drugiej. Plamy różnego rodzaju, po zaciekach, tłuszczu, nikotynie i sadzy, lepiej więc zamalować specjalnymi farbami izolującymi.

Farby izolujące wnikają głęboko w podłoże i tworzą elastyczną powłokę neutralizującą nawet najbardziej uporczywe zabrudzenia, a ponadto wzmacniają podłoże i zabezpieczają przed pleśnią.

Przed malowaniem farbami izolującymi trzeba usunąć zabrudzenia, przecierając ściany szczotką stalową lub gruboziarnistym papierem ściernym, po czym usunąć pył. Jeśli ubytki będą zbyt duże, trzeba je wyrównać masą szpachlową, a po jej wyschnięciu przetrzeć drobnoziarnistym papierem ściernym. Następnie nanosi się dwie warstwy farby izolującej w odstępach przewidzianych w instrukcji na opakowaniu farby. Dopiero po wyschnięciu całe ściany można pomalować zwykłą farbą.

Wygładzanie ścian. Wygląd nierównych ścian pokrytych tynkami cementowo-wapiennymi lub gipsowymi można poprawić przez ułożenie gładzi gipsowej. Jeśli nierówności są większe niż 5 mm, trzeba wcześniej nałożyć gips szpachlowy, a dopiero potem naciągnąć gładź.

Przed wyrównywaniem gładzią podłoże trzeba przetrzeć gruboziarnistym papierem ściernym, odkurzyć i zagruntować. Po wstępnym wygładzeniu, ściany najczęściej wymagają przeszlifowania i ponownego nałożenia gładzi gipsowej.

Podczas nakładania gładzi ścianę powinno się oświetlać w taki sposób, w jaki potem będzie oświetlona w użytkowanym pomieszczeniu. Jeśli prace wykonuje się np. przy zwykłych jarzeniówkach, a na co dzień będziemy używać np. halogenów na kinkietach lub na suficie, to mogą się uwidocznić różne ewentualne niedoskonałości.

Uwaga! Ściany malowane wcześniej farbami emulsyjnymi lepiej jest wygładzić gładzią akrylową, która co prawda wysycha dużo dłużej, ale lepiej przylega do podłoża i nie trzeba jej mieszać z wodą, ponieważ jest od razu gotowa do użycia. Przed jej zastosowaniem ścianę należy umyć wodą i po wyschnięciu można przystąpić do wygładzania.

Gruntowanie. Ściany wyrównane gładzią gipsową i ściany pokryte płytami gipsowo-kartonowymi wymagają gruntowania. Preparaty gruntujące głęboko wnikają w podłoże, zmniejszają jego nasiąkliwość i wzmacniają je, wiążąc słabo przylegające cząsteczki kruszywa. Na zagruntowanym podłożu farba łatwiej się rozprowadza i ma lepszą przyczepność. Gruntowanie zwiększa ponadto wydajność farb i zapobiega tworzeniu się pęcherzy podczas malowania.

Ściany i sufit gruntuje się raz lub kilka razy zależnie od chłonności podłoża. Maluje się je dopiero po pełnym wyschnięciu warstwy gruntującej, czyli nie wcześniej niż to wynika z instrukcji podanej na opakowaniu preparatu gruntującego.

Przygotowanie ścian niewymagających naprawy ani wyrównywania. Jeśli na ścianach nie ma nierówności ani zacieków, a tynk dobrze trzyma się podłoża, ściany malowane wcześniej farbami emulsyjnymi wystarczy odkurzyć i zmyć wodą z dodatkiem detergentu.

Ściany pokryte farbami klejowymi i wapiennymi, a także wielokrotnie malowane, wymagają usunięcia starych powłok. Powierzchnie malowane farbami olejnymi powinno się zeszlifować lub przetrzeć papierem ściernym.

---

Malowanie ścian

Na rynku jest coraz więcej rodzajów farb w różnych cenach, a więc niełatwo wybrać najodpowiedniejsze do naszych potrzeb. Średni przedział cen farb białych to 8-10 zł za litr, a kolorowych - 10-30 zł. Bezpieczny jest zwykle wybór farby akrylowej lub lateksowej, które można stosować do wszystkich pomieszczeń.

Po obliczeniu, ile metrów kwadratowych mają ściany i sufit (i pomnożeniu przez dwa, jeśli zamierzamy malować dwukrotnie), trzeba sprawdzić na opakowaniu konkretnej farby jej wydajność i dodać 0,5-1 litra na zapas. Przeciętne zużycie farb to 1 litr na 10-12 m². Jest to zależne nie tylko od wartości deklarowanej przez producenta, ale i od gładkości i chłonności ścian.

Do kuchni i łazienki warto wybrać zawierające kauczuk farby lateksowe i akrylowo-lateksowe, które są odporne na wilgoć i na szorowanie z użyciem środków czystości, mają małą chłonność tłuszczów i wysoką paroprzepuszczalność. Do pomieszczeń wilgotnych nadają się również farby winylowe, które tworzą gładką, łatwo zmywalną powłokę. Zwykle na opakowaniach podana jest informacja, czy farba nadaje się do kuchni i łazienki.

Pokoje dziecięce można malować farbą akrylową, zwiększoną odporność na mechaniczne. Dobrze, aby to błyszcząca, bo łatwiej będzie ściany czyścić. Można też wybrać farby emulsyjne i odnawiać pokój dziecięcy częściej niż inne pomieszczenia.

W pomieszczeniach gospodarczych wystarczy zastosować tańsze farby emulsyjne.

W wiatrołapie, przedpokoju i na korytarzu ściany szczególnie narażone na zabrudzenia lepiej pokryć farbą akrylowo-lateksową, która łatwo daje się zmywać.

Przybory. Do malowania powszechnie używa się wałków, a pędzlem wykańcza się naroża pomieszczeń i linie "odcięcia".

Powierzchnie ścian gładko tynkowanych, pokrytych gładzią gipsową lub płytami gipsowo-kartonowymi, maluje się najczęściej wałkiem o krótkim włosiu.

Do tynków tradycyjnych i strukturalnych używa się wałków z włosiem długim, które ułatwia wprowadzanie farby w zagłębienia.

Warto zaopatrzyć się w dłuższy wałek o szerokości 15-18 cm, do malowania dużych płaszczyzn i krótszy wałek do miejsc trudniej dostępnych, np. przy ościeżnicach czy narożnikach.

A oto przeznaczenie pędzli:

• płaskie - do malowania ścian i sufitów w narożnikach oraz powierzchni wokół gniazdek elektrycznych i grzejników;
• szerokie płaskie, zwane ławkowcami - do malowania ścian i sufitów farbami akrylowymi oraz do gruntowania podłoża;
• ścięte skośnie - są najbardziej ergonomiczne: dobrze maluje się nimi odcięcia pod sufitem, w rogach ścian, wokół ościeżnic i drzwi. Nie zostawiają śladów po pociągnięciach.

W malowaniu pomocne będą następujące akcesoria:

• kuweta z kratką-ociekaczem, która umożliwia zebranie z wałka nadmiaru farby, co zapobiega zaciekaniu farby na malowane powierzchnie i okapywaniu nadmiaru farby z wałka;
• folia malarska, którą skuteczniej niż gazetami zabezpiecza się podłogę i meble;
• taśma papierowa - do mocowania folii malarskiej i zabezpieczenia ościeżnic drzwi, ram okien oraz do wyznaczania granic między kolorami, jeśli jest ich w pomieszczeniu dwa lub więcej;
• drążek do wałka dla ułatwienia malowania sufitów i górnej części ścian;
• drabinka malarska - najlepiej aluminiowa, bo jest lekka i stabilna.

Wykonanie. Malowanie zaczyna się od sufitu i od naroża ościeża okiennego - a jeśli okien jest kilka - to od tego, przez które wpada najwięcej światła. W pomieszczeniach bez okien malowanie zaczyna się od najbliższego źródła światła. Między sufitem a ścianą małym pędzlem maluje się wąski pas, a potem można już malować wałkiem.

Malowanie powinno się wykonywać równoległymi pasami, tak aby każda następna warstwa farby wypadała obok poprzedniej - zapobiega to tworzeniu się widocznych smug i pasów o zróżnicowanym odcieniu. W podobny sposób maluje się ściany. Po zamalowaniu narożników farbę nakłada się ruchem krzyżowym od góry do dołu.

Uwaga! Następną warstwę farby można nakładać dopiero po całkowitym wyschnięciu pierwszej, inaczej może dojść do odrywania się płatami jeszcze niewyschniętej powłoki.

Jeśli pomieszczenie maluje się na kilka kolorów, to nie czeka się, aż farba zachodząca na taśmę całkowicie wyschnie, tylko odkleja tę taśmę przy nieco wilgotnej powłoce, aby uchronić krawędź wymalowania przed "wyszczerbieniem się".

opr.: Olimpia Wolf
zdjęcie wprowadzające: Śnieżka