Zasady działania instalacji alarmowych

Wybór systemu ochrony

Strefy ochrony mogą dotyczyć obszaru na zewnątrz budynku lub jego wnętrza. Oba systemy mogą też się wzajemnie uzupełniać. W domach jednorodzinnych decydujemy się najczęściej na zamontowanie wewnętrzne instalacji alarmowej, która przy doborze odpowiednich czujek i prawidłowym ich rozmieszczeniu zapewnia wysoki stopień ochrony.

Alarm nie reaguje jednak na wejście na teren osób przystępujących do nieudanej próby włamania, co może spowodować szkody np. w postaci wybitego okna czy uszkodzonych zamków drzwi. System alarmowy powinien też umożliwiać tworzenie 2 - 3 niezależnych stref ochrony, a rozmieszczenie czujek musi obejmować obszarem reagowania wszystkie potencjalne miejsca przez które można wejść do domu.

Każdy system alarmowy niezależnie od konfiguracji poszczególnych elementów zawiera centralkę alarmową oraz czujniki reagujące na niepożądane zdarzenia. W przypadku uruchomienia alarmu standardowo następuje załączenie "odstraszania" z pulsującym światłem i głośną syreną jak również, w uzgodnieniu z firmą ochroniarską, przesłanie sygnału do służb interwencyjnych.

Zależnie od przyczyny alarmu może nastąpić także załączenie mechanizmów wykonawczych np. zaworu odcinającego dopływ wody gdy zadziała czujnik zalania. Komunikacja między centralą a poszczególnymi czujnikami może odbywać się za pośrednictwem przewodów lub bezprzewodowo na drodze radiowej. Ma to istotne znaczenie zarówno przy montażu jak i późniejszym użytkowaniu.

Klawiatura sterująca

Instalacja przewodowa wymaga doprowadzenia kabli do wszystkich miejsc gdzie będą instalowane elementy systemu - późniejsza zmiana ich położenia będzie kłopotliwa. Z tych względów częściej instalowane są układy bezprzewodowe zapewniające praktycznie pełną dowolność w rozmieszczeniu elementów systemu alarmowego, a w tym systemie występuje dwukierunkowa radiowa komunikacja między centralką, a czujką sprawdzająca m.in. stan baterii i potencjalne uszkodzenia.

Elementy systemu ochrony

Instalowane obecnie mikroprocesorowe centrale alarmowe w znacznym stopniu działają jak mały komputer, dzięki możliwościom wszechstronnego programowania jak i rozbudowy. Różnorodność zadań jakie mogą wykonywać, umożliwia wykorzystanie ich również jako urządzenie sterujące różnymi elementami wyposażenia domu.

Z wielu parametrów jakimi cechują się poszczególne modele central najistotniejsza dla użytkownika będzie liczba wejść i wyjść sygnałowych, możliwość wydzielenia stref ochrony, rozbudowy czy współpracy z innymi urządzeniami.

Liczba wejść określa ile czujek można podłączyć do danej centrali, natomiast liczba niezbędnych wyjść zależeć będzie od planowanego systemu sygnalizacji alarmu oraz sterowania innymi urządzeniami. Centrale są ukryte i w jednej obudowie zawierają zasilacz z akumulatorem podtrzymującym działanie systemu w razie awarii prądu.

Klawiatura umożliwiająca sterowanie centralą umieszczona jest w innym wygodnym do obsługi miejscu np. przy drzwiach wejściowych. Oprócz podstawowych funkcji takich jak włączanie i wyłącznie systemu za pomocą kodu dostępu lub ustalenia zwłoki potrzebnej na opuszczenie pomieszczenia, można za jej pomocą zaprogramować strefy ochrony (aktywność części czujników), a także uzyskać podawane na wyświetlaczu informacje o stanie aktywności i historii zdarzeń w czasie gdy system był włączony.

Czujniki ruchu należą do podstawowego wyposażenia systemów alarmowych sygnalizując obecność kogoś w chronionym pomieszczeniu czy w strefie jego działania na zewnątrz budynku. Standardowo wykorzystywane są czujniki typu PIR - pasywne wykrywacze promieniowania podczerwonego, reagujące na pojawienie się w polu widzenia obiektu o innej temperaturze niż tzw. tło.

Poszczególne modele tych czujek różnią się czułością działania, zasięgiem, kątem widzenia czy poborem prądu w stanie czuwania. Niektóre parametry można regulować (czułość, kąt widzenia) dostosowując czujkę do warunków pracy np. obecności większych i mniejszych zwierząt.

Podwyższoną odpornością na wywołanie fałszywego alarmu przy szybkich zmianach temperatury (np. w wyniku powiewu wiatru przez niedomknięte okno) charakteryzują się czujki dualne oznaczane jako PIR+MW wyposażone w dodatkowy detektor mikrofalowy.

Standardowy czujnik reagujący na promieniowanie podczerwone

Granicę obszaru chronionego wyznacza bariera na podczerwień, którą tworzą dwa urządzenia - nadajnik wysyłający wiązkę promieniowania podczerwonego oraz odbiornik reagujący na przerwanie strumienia IR. Tego typu czujniki wykorzystywane są przede wszystkim do ochrony na zewnątrz budynku tworząc tzw. barierę obwodową lub instalowane w miejscach ułatwiających dokonanie włamania (tarasy, balkony).

Rozbudowane urządzenia wysyłają 2 - 4 wiązki, a alarm załączony zostaje w momencie jednoczesnego przecięcia przynajmniej dwóch wiązek. Dzięki temu można uniknąć fałszywych alarmów wywoływanych przez ptaki czy małe zwierzęta.

Czujniki udarowe i akustyczne sygnalizują próbę włamania przez wywarzenie okna czy drzwi lub wybicie szyby. Mocuje się je na ramach okiennych natomiast akustyczne instalowane są na ścianie w chronionym pomieszczeniu. Czujniki wyposażane są w mikroprocesorowe układy analizujące dochodzące sygnały co eliminuje wywołanie alarmu, gdy wystąpią drgania nie związane z próbą włamania.

Wywołanie alarmu w razie napadu zagrażającego zdrowiu i życiu mieszkańców umożliwia przycisk "antynapad" umieszczony na futrynie drzwi wejściowych bądź w formie listwy podłogowej. Przyciski te są podłączane do oddzielnego wejścia w centrali alarmowej, a przekazany sygnał traktowany jest priorytetowo przez służby interwencyjne.

Zagrożenia bezpieczeństwa naszego domu, mogą pochodzić nie tylko ze strony włamywaczy, ale również w razie awarii instalacji wodociągowej, grzewczej, elektryczne czy gazowej lub pożaru. Wyposażenie systemu alarmowego w dodatkowe wyspecjalizowane czujniki pozwoli na szybką interwencję i zapobiegnięcie większym stratom.

Zamontowanie czujników reagujących na zadymienie, obecność gazów czy tlenku węgla, zalanie bądź spadek temperatury grożący zamrożeniem, dzięki centrali alarmowej, zapewni możliwość powiadomienia właściciela bądź ochrony o zdarzeniu i umożliwi szybką interwencję. Czujniki gazu czy zalania mogą współpracować z mechanizmami wykonawczymi (zaworami elektromagnetycznymi) odcinając dopływ mediów w razie wystąpienia awarii.

Dodatkowa konfiguracja instalacji alarmowej i stosowne aplikacje umożliwiają, za pomocą telefonu komórkowego, sterowanie zdalnie np. temperaturą pomieszczeń czy opuszczeniem rolet okiennych, a nawet na zaglądanie do pomieszczenia z zainstalowaną kamerą. System powiadomień może też pełnić funkcję kontroli obecności innych mieszkańców, każde włączenie i wyłączenie systemu alarmowego będzie sygnalizowane np. SMSem.

autor: Redakcja BudownicwaB2B
oprac.: Maja Wychowaniec
zdjęcia: Satel