Czy warto wymienić kocioł na nowy?

Wydatki na ogrzewanie stanowią główną pozycję w kosztach użytkowania domu, a największy wpływ na nie mają dwa czynniki - ciepłochronność budynku, a w konsekwencji zapotrzebowanie na ciepło oraz rodzaj używanego paliwa i sprawność funkcjonowania instalacji grzewczej. Modyfikacja systemu ogrzewania może być podyktowana chęcią obniżenia kosztów, jak i poprawy komfortu jego obsługi czy dbałością o ochronę środowiska.

Czy warto wymienić kocioł na nowy?

Jak określić efektywność funkcjonowania ogrzewania?

Decydujący wpływ na efektywność przekazywania ciepła pozyskanego ze spalenia paliwa w kotle, ma jego sprawność eksploatacyjna zależna m.in. od optymalizacji samego procesu spalania, czy skuteczności przekazywania ciepła do instalacji grzewczej. Posłużenie się do takiej oceny parametrami podawanymi przez producentów z reguły nie odzwierciedla faktycznych efektywności podczas użytkowania, choćby na skutek odkładania się z czasem zanieczyszczeń na wymienniku ciepła, jak i odchyleń od nastaw regulacyjnych.

Rzeczywistą efektywność wytwarzania energii cieplnej, jak i pośrednio jakość wykorzystywanego paliwa, można określić przez pomiar ilości wytwarzanego ciepła instalując w obiegu grzewczym ciepłomierz. Obecnie, urządzenie takie można nabyć już za kilkaset złotych, a przeprowadzone pomiary pozwolą między innymi monitorować stan techniczny kotła, sygnalizując konieczność przeprowadzenia czyszczenia czy regulacji.

Ciepłomierz pomaga kontrolować ilość wytwarzanego ciepła
Ciepłomierz pomaga kontrolować ilość wytwarzanego ciepła. Fot. Ferro

Zamontowania ciepłomierza jest bardzo łatwe, wstawiany jest na powrocie lub zasilaniu, przy podłączeniach do kotła w podobny sposób jak zwykły wodomierz. Jako dodatkowy element montuje się specjalny trójnik służący do wstawienia czujnika temperatury w przeciwstawnej rurze. Funkcjonowanie ciepłomierza, w uproszczeniu, polega na pomiarze temperatury czynnika grzewczego na zasilaniu i powrocie oraz intensywności jego przepływu.

Wbudowany układ elektroniczny wylicza różnicę temperatur i przepływ, generując informacje o aktualnej mocy grzewczej czy ilości energii przekazanej do instalacji w określonym przedziale czasowym. Pozwalają one porównać ilość przekazanej do instalacji grzewczej energii cieplnej, ze zużyciem paliwa np. w ciągu 1 tygodnia po odnotowaniu wskazań gazomierza czy ilości załadowanego paliwa stałego.

Pogorszenie efektywności spalania paliwa wynikające ze zwiększenia różnicy między zużytym paliwem, a wskazaniami ciepłomierza świadczy o zanieczyszczeniu komory spalania kotła, niewłaściwej jego regulacji czy gorszym paliwie. Przykładowo w instalacji z kotłem gazowym ciepłomierz wskazał w ciągu 3 dni przekazanie do instalacji 200 kWh energii cieplnej, a w tym samym czasie zużyto na ogrzewanie 30 m³ gazu co odpowiada 330kWh ciepła spalania, zatem sprawności kotła wynosi ok. 60%.

Zamknięta komora spalania i koncentryczny przewód powietrzno-spalinowy
Zamknięta komora spalania i koncentryczny przewód powietrzno-spalinowy gwarantują pełne bezpieczeństwo. Wentylacja w pomieszczeniu z takim kotłem może być dowolnego rodzaju. Fot. Termet 

. Jest to wynik o ponad 25% gorszy, niż uzyskują obecnie instalowane kotły. W przypadku oceny koła węglowego konieczne jest ustalenie energetyczności paliwa, przy czym podaje się ją jako wartość opałową, co sztucznie (w porównaniu z gazowym) podwyższa sprawność kotła. Porównując stan wskazań ciepłomierza przed sezonem grzewczym, do odczytu po jego zakończeniu, uzyskamy informację o rzeczywistej ciepłochronności domu, a jednostkowe zapotrzebowanie na energię określimy dzieląc wynik przez powierzchnię ogrzewanych pomieszczeń.

Wstawianie nowego kotła

Decydując się na wymianę starego kotła mamy do wyboru zamontowanie urządzenia na ten sam rodzaj paliwa lub przejście na inny sposób zasilania, zwłaszcza gdy uzyskujemy dostęp do np. sieci gazowej.

Wymiana na kocioł gazowy

Stare kotły produkowane np. ponad 20-30 lat temu miały z reguły ograniczoną automatykę, a ich sprawność po latach eksploatacji z pewnością znacznie spadła. Po ich wymianie na nowoczesne modele można spodziewać się zmniejszenia zużycia gazu na poziomie przynajmniej 20% .Obecnie, montowane są głównie kotły kondensacyjne, co przy pracy niskotemperaturowej dodatkowo podnosi sprawność pozyskiwania energii cieplej.

Efekt kondesacji pojawia się bowiem gdy temperatura wody obiegowej nie przekracza ok. 50ºC, zatem dla utrzymania pożądanej temperatury w pomieszczeniach, wymaga odpowiednio większej powierzchni grzejników zwłaszcza w okresie dużych mrozów. Przy instalacji nowego kotła gazowego trzeba też uwzględnić stan i rodzaj instalacji, nie może być ona typu otwartego i przed zamontowaniem kotła powinna być dokładnie przepłukana.

Kocioł gazowy dwufunkcyjny nie zabiera dużo miejsca, jest on bowiem niewiele większy od standardowej szafki kuchennej.
Kocioł gazowy dwufunkcyjny nie zabiera dużo miejsca, jest on bowiem niewiele większy od standardowej szafki kuchennej. Fot. De Dietrich 

W starej instalacji nowy kocioł lepiej też podłączyć za pośrednictwem wymiennika płytowego, co uchroni delikatną automatykę przed zanieczyszczeniami i zapewni sprawne jego funkcjonowanie. Nie można też zapomnieć o kominie, jeśli poprzedni kocioł podłączony był do kanału kominowego bez ochrony przed kondensującymi się spalinami, konieczne będzie włożenie wkładu kominowego ze stali kwasoodpornej.

W przypadku zamontowania kotła z zamkniętą komorą spalania lub kondensacyjnego, trzeba zapewnić dopływ powietrza zewnętrznego do komory spalania. Standardowo wykorzystuje się do tego dwuścienną rurę powietrzno-spalinową, wstawioną w stary kanał lub poprowadzoną oddzielnie. Można też za pomocą odpowiedniego adaptera, założonego na wylocie z kotła, rozdzielić rury powietrzno-spalinowej zapewniając doprowadzenie powietrza oddzielnym przewodem wysuniętym przez ścianę domu.

Z kanału kominowego oraz z kotła (zwłaszcza kondensacyjnego) trzeba będzie zapewnić odprowadzenie skroplin, najlepiej bezpośrednio do kanalizacji, a w ostateczności do odpornego na korozje zbiornika okresowo opróżnianego.

Wymiana kotła węglowego na gazowy

Wymiana kotła węglowego, zwłaszcza starego typu z ręcznym załadunkiem, na gazowy zdecydowanie poprawi komfort obsługi i pozwoli na utrzymanie stabilnej temperatury w pomieszczeniach. W rejonach zgazyfikowanych, a jednocześnie wymagających szczególnej ochrony czystości powietrza, można tez liczyć na dofinansowanie takiej inwestycji. Korzystnym rozwiązaniem będzie również korzystanie z gazu płynnego, co w porównaniu z użyciem paliw stałych zapewni znacznie wygodniejsze i niewiele droższe ogrzewanie.

Nowy kocioł można zamontować w miejsce starego lub, jeśli istnieje wolny kanał spalinowy, również w innym pomieszczeniu. Jedynie w przypadku zasilania gazem płynnym kocioł nie może być umieszczony poniżej poziomu terenu (np. w piwnicy). Jeśli modernizacja ogranicza się jedynie do wymiany kotła, to konieczne będzie podłączenie go za pośrednictwem wymiennika płytowego - obiegi z kotłem węglowym są typu otwartego, co nie jest korzystne dla kotłów na gaz.

Wymiana kotła węglowego na gazowy wpłynie na poprawę stanu powietrza w naszym otoczeniu
Wymiana kotła węglowego na gazowy wpłynie na poprawę stanu powietrza w naszym otoczeniu. Fot. De Dietrich

Zastąpienie kotła węglowego gazowym wymaga też dostosowania przewodu spalinowego, podobnie jak przy wymianie kotła gazowego. W przypadku instalowania kotła z zamkniętą komora spalania, o mocy nie większej niż 21 kW można zrezygnować z komina, a przewód spalinowo-powietrzny wyprowadzić przez ścianę domu. Zainstalowanie dwufunkcyjnego kotła gazowego rozwiązuje też problem przygotowania ciepłej wody przez cały rok.

Alternatywnie można również wykorzystać dotychczasowy zasobnik na ciepła wodę, podłączając go do kotła gazowego za pośrednictwem dodatkowej aparatury sterującej. Choć w takich przypadkach korzystniejsza będzie wymiana zasobnika na nowoczesny, z lepszą izolacją cieplną.

Wymiana węglowego na olejowy

Przy braku dostępu do sieci gazowej, alternatywnym dla węgla paliwem wykorzystywanym do ogrzewania może być olej opałowy. Choć koszty eksploatacyjne będą wyższe, to w mniejszym stopniu będziemy zanieczyszczać środowisko, znacznie ograniczona będzie uciążliwość obsługi i poprawi się komfort cieplny pomieszczeń. Kocioł olejowy trzeba zainstalować w kotłowni, zastępując nim stary kocioł węglowy, a dotychczasowy skład na opał można wykorzystać do zamontowania zbiorników na olej.

Kocioł olejowy jest zdecydowanie wygodniejszy w obsłudze niż jego węglowy odpowiednik
Kocioł olejowy jest zdecydowanie wygodniejszy w obsłudze niż jego węglowy odpowiednik. Fot. De Dietrich 

Przy pojemności do 1000 litrów mogą być umieszczone w bezpośrednim sąsiedztwie kotła (w odległości co najmniej 1m i oddzielone ścianką ceglaną), natomiast większe trzeba ustawić w oddzielnym pomieszczeniu. Podobnie jak przy instalacji kotła gazowego trzeba dostosować kanał spalinowy do odprowadzenia spalin, które zawierają, agresywne dla ścianek komina, składniki.

Natomiast dostosowanie instalacji grzewczej do nowego kotła zależy od zaleceń jego producenta, jednak niezależnie od tego korzystniej będzie dostosować ją do pracy w obiegu zamkniętym lub podłączyć kocioł poprzez wymiennik płytowy.

Autor: Cezary Jankowski

Opracowanie: Klaudia Tomaszewska

Zdjęcie otwierające: Vaillant 

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT