2022-04-21 10:58:48 
UWAGA: Rysunki oraz tabele, o których mowa w artykule znajdują się na samym końcu. [red.]
Szczegółowe wymagania zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz normy przywołane w w/w dokumencie. Jedną z tych norm jest PN-B-02151-3:2015 (Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem w budynkach - Część 3: Wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród w budynkach i elementów budowlanych).
W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż spełnienie przepisów zawartych w/w normie nie oznacza zapewnienia komfortu akustycznego użytkownikowi). Aby zwiększyć komfort akustyczny pomieszczenia należałoby zastosować rozwiązania konstrukcyjne (m.in. ścian, stropów, biegów schodowych), które spełnią wymagania normy PN-B-02151-5:2017 (Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem w budynkach - Część 5: Wymagania dotyczące budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie akustycznym oraz zasady ich klasyfikacji).
Dźwięki powietrzne i uderzeniowe
Występują dwa rodzaje dźwięków, które różnią się rodzajem ośrodka sprężystego pobudzonego do drgań. W przypadku dźwięków powietrznych ośrodkiem sprężystym jest powietrze (np. rozmowa, muzyka z radioodbiornika), dla dźwięków uderzeniowych takim ośrodkiem sprężystym jest ciało stałe (np. praca wiertarki udarowej, urządzenia wyposażenia technicznego, odgłos kroków, bawiącego się zabawkami na podłodze dziecka). Cechą charakterystyczną dźwięków uderzeniowych jest to, że kiedy taki dźwięk dostaje się do konstrukcji budynku, jest on transmitowany nawet na bardzo duże odległości.
Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach
Należy rozróżnić dwa rodzaje izolacyjności akustycznej przegród - izolacyjność od dźwięków powietrznych i izolacyjność od dźwięków uderzeniowych. W przypadku dźwięków powietrznych do określenia izolacyjności przegród służą wskaźniki R’A,1 (dla przegród wewnętrznych) i R’A,2 (dla przegród zewnętrznych). Do oceny poziomu dźwięków uderzeniowych służy wskaźnik L’n,w. Wymagania dla w/w wskaźników podane są w normie PN-B-02151-3 - wymagane minimalne wartości dla wskaźnika R’A,1 i dopuszczalne maksymalne wartości dla wskaźnika L’n,w. Wartości maksymalne dopuszczalnego poziomu dźwięków uderzeniowych przenikających z pomieszczeń komunikacji ogólnej do pomieszczeń chronionych zestawiono w tabeli 1.
Jak chronić pomieszczenia przed hałasem dobiegającym z klatek schodowych?
Tutaj należy sięgnąć do przepisów regulujących wymagania w zakresie akustyki dla klatek schodowych, a konkretnie zapisy w Warunkach Technicznych, dział IX - Ochrona przed hałasem i drganiami; § 326 p.2. Bardzo często w przypadku klatek schodowych projektanci stosują się do wymagań w zakresie izolacyjności przegród od dźwięków powietrznych (wskaźnik R’A,1), zapominając jednocześnie o ochronie akustycznej od dźwięków uderzeniowych.
Podstawowym warunkiem takiej ochrony jest zapewnienie skutecznej dylatacji pomiędzy pomieszczeniem, gdzie generowany jest hałas (klatka schodowa) a pomieszczeniem chronionym (np. mieszkanie, pokój hotelowy, sala lekcyjna itp.).
W przypadku stropów ogólnie znanym i stosowanym jest rozwiązanie polegające na wykonaniu pływającej podłogi na stropie z obowiązkowym oddylatowaniem od ściany. Brak dylatacji obwodowej, bądź miejscowy jej brak spowoduje, że pływająca podłoga przestanie spełniać swoją podstawową funkcję w zakresie akustyki - fala akustyczna bez problemu przedostanie się do ściany konstrukcyjnej i swobodnie będzie przemieszczać się po całej konstrukcji budynku.
O ochronie przed hałasem sąsiadujących nie tylko bezpośrednio, ale i dalej położonych pomieszczeń od źródła dźwięku i spełnieniu wymaganych przepisów, możemy zapomnieć. W klatce schodowej sytuacja jest trochę inna, ponieważ wykonanie pływającej podłogi na biegu schodów nie jest możliwe. Często też pływających podłóg nie projektuje się na spocznikach piętrowych bądź międzypiętrowych.
Pomiary terenowe oraz laboratoryjne wykazały, że oparcie spocznika bezpośrednio na ścianie w sąsiedztwie mieszkania powoduje, że dopuszczalny poziom dźwięków uderzeniowych w pomieszczeniu chronionym jest przekroczony o nawet kilkanaście decybeli w odniesieniu do wymaganego przez przepisy.
Schöck Tronsole® - system izolacji akustycznej w klatkach schodowych od dźwięków uderzeniowych
Cechą charakterystyczną rozwiązania jest całkowite oddylatowanie konstrukcji biegów i spoczników bez pływających podłóg od ścian i stropów (rys.1). W miejscach, gdzie należy jednocześnie zrealizować izolacyjność akustyczną i przeniesienie obciążenia (z biegu na spocznik (rys. 1-poz.1,2; rys 2), z biegu na płytę fundamentową (rys. 1-poz. 6) wzgl. ze spocznika na ścianę (rys. 1-poz.3,4,5; rys.3) stosuje się elementy nośne wyposażone w poliuretanowy element elastomerowy tłumiący drgania - Elodur.
Zastosowanie Elodur’u w elementach nośnych systemu skutkuje znaczną redukcją (o wartość DLw) wskaźnika L’n,w w realizowanych projektach do poziomu ok 35 dB, co pozwala zakwalifikować obiekt w najwyższej klasie akustycznej AQ-4 (wg PN-B-02151-5).
Bardzo ważnym jest skuteczne zabezpieczenie dylatacji pomiędzy biegiem schodowym a ścianą oraz spocznikiem a ścianą klatki schodowej (rys 1-poz.7, rys 4), aby na etapie realizacji stanu surowego oraz prac wykończeniowych nie spowodować powstania mostków akustycznych (kawałki gruzu, kamienie lub inne twarde materiały przenoszące drgania w szczelinie dylatacyjnej).
Mostek akustyczny w postaci pojedynczego kamienia w dylatacji potrafi pogorszyć izolacyjność nawet o 10÷12 dB. Aby tego uniknąć dylatację od samego początku należy zabezpieczyć, stosując specjalną płytę akustyczną - Tronsole typ L. Elementy nośne systemu (Tronsole T,F,B,Z,P i Q), jak również zabezpieczające dylatację (Tronsole L) wykonane są w jednolitym niebieskim kolorze.
Efektem prawidłowego wykonania prac związanych z zabezpieczeniem akustycznym jest widoczna od góry i od dołu ciągła niebieska linia, gwarantująca brak możliwości powstania mostków akustycznych (fot. 1).
W tabeli 2 zestawiono wszystkie elementy systemu izolacji akustycznej Schöck Tronsole® wraz z ich najważniejszym parametrem wskazującym ich izolacyjność - wskaźnikiem DLw [dB]. Wskaźnik dotyczący minimalnej wymaganej redukcji dźwięków uderzeniowych DLw powinien być podany w projekcie wykonawczym budynku i egzekwowany przez nadzór budowlany dopuszczający produkt do stosowania, aby zapewnić spełnienie przepisów budowlanych oraz oczekiwania użytkownika.
| PN-B-02151-3 | Rodzaj budynku | Wskaźnik L’n,w [dB] |
| Tabela 4 | Budynki wielorodzinne | ≤55 |
| Tabela 4 | Budynki wielorodzinne w zabudowie bliźniaczej lub szeregowej | ≤53 |
| Tabela 6 | Hotele | ≤55 |
| Tabela 6 | Budynki zakwaterowania turystycznego (hotele turystyczne, pensjonaty, domy wypoczynkowe) | ≤55 |
| Tabela 6 | Budynki zamieszkania zbiorowego (domy studenckie, internaty, bursy szkolne, hotele robotnicze, domy dziecka, domy opieki społecznej) | ≤55 |
| Tabela 6 | Żłobki i budynki szkolnictwa przedszkolnego | ≤55 |
| Tabela 6 | Szkoły podstawowe i ponadpodstawowe | ≤55 |
| Tabela 6 | Budynki szkół wyższych i placówki badawcze | ≤58 |
| Tabela 6 | Budynki szpitalne i zakładów opieki medycznej | ≤58 |
| Tabela 6 | Budynki biurowe | ≤58 |
| Tabela 6 | Budynki sądów i prokuratur | ≤58 |
Tabela 1. Dopuszczalny poziom dźwięków uderzeniowych przenikających z pomieszczeń komunikacji ogólnej do pomieszczeń chronionych
| Poz. wg schematu Rys. 1 | Typ | Zdjęcie produktu | Miejsce zastosowania | Wskaźnik DLw [dB] |
| 1 | F |  |
Oddzielenie akustyczne prefabrykowanych lub monolitycznych biegów schodowych od spocznika lub stropu | 27÷28 |
| 2 | T |  |
Oddzielenie akustyczne biegów schodowych od spocznika lub stropu | 24÷28 |
| 3 | Q |  |
Oddzielenie akustyczne schodów zabiegowych od ściany klatki schodowej | 29 |
| 4 | P |  |
Oddzielenie akustyczne spocznika prefabrykowanego od ściany klatki schodowej | 29 |
| 5 | Z |  |
Oddzielenie akustyczne spocznika monolitycznego od ściany klatki schodowej | 27 |
| 6 | B |  |
Oddzielenie akustyczne prefabrykowanych lub monolitycznych biegów schodowych od stropu/płyty fundamentowej | 27÷28 |
| 7 | L |  |
Oddzielenie akustyczne biegów schodowych/spocznika od ściany klatki schodowej | Zastosowanie płyty Tronsole L uwzględnione w wartości wskaźnika DLw dla wszystkich typów systemu Tronsole |
Tabela 2. Elementy systemu izolacji akustycznej Schöck Tronsole®.
Autor: Ireneusz Stachura
Zdjęcia: Schöck
Komentarze