2021-12-05 18:21:32 
Rozsądny kompromis w zabezpieczeniu budynku przed włamaniem
Żaden system zabezpieczający nie gwarantuje 100% ochrony obiektu, ale przynajmniej pozwala na wydłużenie czasu potrzebnego na sforsowanie zabezpieczeń, co umożliwia skuteczne podjęcie interwencji przez odpowiednie służby. Przy doborze elementów antywłamaniowych trzeba przeanalizować ewentualne drogi umożliwiające łatwe wejście napastnikom do obiektu i tam zmontować odpowiednie zabezpieczenia.
Trzeba też pamiętać, że o stopniu ochrony decyduje najsłabszy element zabezpieczenia - nie ma więc sensu montować np. w domu jednorodzinnym "pancernych" drzwi, jeśli w podobnym stopniu nie zabezpieczone będą okna, wyłazy dachowe, czy wejście do piwnicy bądź garażu.
Większość powszechnie stosowanych zabezpieczeń chroni przede wszystkim przed dostępem przypadkowych włamywaczy, działających bez wcześniejszego przygotowania - w przypadku napotkania trudności z otwarciem drzwi lub okna rezygnują najczęściej z dokonania włamania.
Natomiast o ochronę na wyższym poziomie należy zadbać, gdy potencjalne zagrożenie jest większe ze względu na dużą wartość chronionych dóbr bądź bezpieczeństwo ludzi.
Klasyfikacja antywłamaniowa stolarki otworowej
Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) przyjął pakiet norm, które określają wymagania i klasyfikację dla właściwości dotyczących odporności na włamanie drzwi, okien oraz żaluzji i mają zastosowanie do wyrobów posiadających następujące sposoby otwierania: rozwieranie, przechylanie, składanie, rozwieranie - uchylanie, górne lub dolne zawieszenie, przesuwanie poziome lub pionowe oraz zwijanie. Podstawową normą jest norma PN-ENV 1627:2021, a przy badaniu odporności przeszkleń drzwiowych i okiennych norma ta odwołuje się do innej normy PN-EN 356:2000.
Odporność na włamanie to właściwość okna, drzwi, żaluzji, polegająca na stawianiu oporu próbom wtargnięcia do chronionego pomieszczenia lub obszaru wskutek zastosowania fizycznej przemocy z użyciem lub bez użycia określonych narzędzi.
Klasę odporności na włamanie określa czas potrzebny do pokonania zabezpieczeń, tym dłuższy czym wyższej klasy - jako całość - jest okno czy drzwi. Według normy dla okien, drzwi i żaluzji wyróżnia się sześć klas odporności RC - od 1 do 6.
- Klasa RC 1 - bez badań na włamania ręczne, drzwi przy użyciu fizycznej przemocy kopiąc nogą, naciskając ramieniem, podnosząc lub wyrywając przegrodę bez użycia jakichkolwiek narzędzi,
- Klasa RC 2 - czas oporu - minimum 3 min. Próba otwarcia zamknięcia przy użyciu prostych narzędzi, takich jak wkrętak, szczypce, klin, młotek
- Klasa RC 3 - czas oporu - minimum 5 min. Włamywacz próbuje wejść używając dodatkowego śrubokręta i łomu,
- Klasa RC 4 - czas oporu minimum 10 min. Włamywacz do sforsowania zabezpieczenia używa elektronarzędzi zasilanych akumulatorowo, młotka, siekiery, dłuta, łomu,
- Klasa RC 5 - czas oporu - 15 min. Włamywacz użyje narzędzi elektrycznych, na przykład wiertarki, wyrzynarki czołowej, szlifierki kątowej z dyskiem o średnicy do 125 mm,
- Klasa RC 6 - czas oporu - minimum 20 min. Używa elektronarzędzi, ale większej mocy, w tym szlifierki kątowej z dyskiem o średnicy maksymalnej do 230 mm.
Zabezpieczenia zaliczane do klas RC od 1 do 3 powinny stanowić wystarczającą przeszkodę dla przypadkowego włamywacza, dysponującego jedynie prostymi narzędziami. Zabezpieczenia objęte klasą RC od 4 do 6 mają stanowić skuteczną przeszkodę dla przypadkowego włamywacza zapewniają solidny opór dla doświadczonego i dobrze przygotowanego włamywacza.
Odporność na przebicie pakietów szybowych
W odrębny sposób określana jest odporność szyb montowanych w oknach i drzwiach jak też stanowiących stałe przegrody wewnętrzne. Szyby zainstalowane w oknach i drzwiach powinny spełniać, w zależności od klasy odporności wyrobu, wymagania przewidziane normie PN-EN 356:2000.
Szyby o zwiększonej odporności na przebicie i rozbicie dzieli się na 10 klas o narastającej odporności, W budownictwie ogólnym mają zastosowanie przede wszystkim szyby z grupy I, przy czym klasy 01 do P4 uznaje się jako szkło bezpieczne natomiast wyższe traktowane są jako szkło ochronne.
Zakwalifikowanie szyby do określonej klasy zależy od wyników testów niszczących przy użyciu kuli o masie 4,1 kg (dla klas 01 - P4) lub siekiery testowej dla klas P5-P8. Liczba uderzeń i wysokość spuszczenia kuli jaką wytrzyma szyba bez całkowitego przebicia decyduje o zaliczeniu do określonej klasy . Ich preferowane zastosowanie przedstawia poniższe zestawienie
- Klasa szyb 01, 02, P1 - mieszkania, szkoły, biura,
- Klasa szyb P1, P2 - domy wolno stojące, okna parterów bloków mieszkalnych, witryny hoteli i biur, obiekty handlowe o małej wartości chronionej, hale sportowe, kioski,
- Klasa szyb P3, P4 - witryny salonów hoteli i biur, obiekty handlowe o znacznej wartości chronionej, wille,
- Klasa szyb P5, P6 - muzea, sklepy z antykami, galerie sztuki, zakłady psychiatryczne, sale operacyjne banków, kantory, sklepy o dużej wartości chronionej, ekskluzywne wille,
- Klasa P7, P8 - zakłady i sklepy jubilerskie, banki, obiekty specjalne, wystawy obiektów handlowych o dużej wartości chronionej.
Oprócz szyb o podwyższonej odporności na przebicie nazywanych popularnie antywłamaniowymi, w określonych obiektach stosowane są szyby kuloodporne o oznaczeniu klas S1-S5 oraz szyby odporne na detonację klasyfikowane na podstawie wartości ciśnienia wybuchu oddziaływującego w określonym czasie.
Wyroby spełniające określone wymagania ochrony przed włamaniem powinny posiadać certyfikat podający klasę zabezpieczenia odnosząca się do całego produktu, a nie tylko do niektórych jego elementów.
Powinna też być dostępna dokumentacja określająca warunki montażu, które gwarantują utrzymanie podanej klasy ochrony przed włamaniem. Niekiedy, producent zastrzega, że montaż może być przeprowadzony jedynie przez autoryzowaną firmę.
Okna odporne na włamanie
Szacuje się, że sforsowanie zwykłego okna zajmuje ok. 10 sekund. przy czym szybciej i znacznie łatwiej wyważyć okno PCW niż drewniane. Zamontowanie okien antywłamaniowych, zależnie od ich konstrukcji może wydłużyć ten czas do nawet 10-15 min.
O klasie odporności okna na włamanie decydują trzy elementy - wytrzymałość ramy i jej osadzenia w ościeżu, rodzaj okucia skrzydła oraz odporność szyby, przy czym decydujące znaczenie ma najsłabszy element, zatem przy nawet wysokiej wytrzymałości szyby, ale niedostatecznym ryglowaniu skrzydła, okno łatwo można będzie sforsować.
Ramy okienne, zależnie od rodzaju materiału, z jakiego są wykonane powinny posiadać dodatkowe wzmocnienia usztywniające ramiak, a ich osadzenie należy wykonać przy użyciu głęboko osadzonych dybli. Istotny jest również rodzaj materiału z jakiego postawiono ściany, gdyż przy małej jego wytrzymałości konieczne może być zamontowanie wzmocnienia samego ościeża.
Kolejnym elementem okna antywłamaniowego są specjalne okucia z ryglami antywłamaniowymi na skrzydłach i zawiasach, które ograniczają, a czasami wręcz, uniemożliwiają jego wyważenie. Dodatkowo okno powinno być wyposażone w klamkę z kluczykiem bądź specjalnym przyciskiem, będącym dodatkową barierę dla nieproszonych gości.
O odporności na wyważenie decyduje liczba specjalnych rygli w kształcie grzybka rozmieszczonych na obwodzie skrzydła. Przy zabezpieczeniu podstawowym rygle antywyważeniowe montowane są jedynie w narożnikach, natomiast przy pełnym zabezpieczeniu rozmieszczane równomiernie na całym obwodzie w odstępach nie większych niż 50 cm.
Oszklenie okna, ze względu na kruchość zwykłego szkła i dużą jego powierzchnię jest szczególnie łatwe do zniszczenia przy próbie włamania. Oprócz odpowiedniej odporności na rozbicie , musi posiadać dostatecznie głębokie osadzenie uniemożliwiające wypchnięcie szyby.
Drzwi antywłamaniowe
Większość oferowanych przez producentów drzwi zewnętrznych i lokalowych pod względem odporności na włamanie klasyfikowana jest wg normy PN-ENV 1627 do klasom RC 1-3 i podobnie jak stolarce okiennej zapewniają - odpowiednio do klasowej kwalifikacji - czasową ochronę antywłamaniową.
Funkcjonalnie, za odporność przed włamaniem odpowiada szereg elementów składowych drzwi - rama, konstrukcja skrzydła i jego poszycie, rygle, zawiasy oraz zamek.Rama i konstrukcja skrzydła z reguły wykonywane są z metalu, natomiast poszycie to struktura wielowarstwowa składająca się okładzin zewnętrznych , wzmocnień oraz ocieplenia.
Rygle wielokierunkowe zabezpieczają przed wyważeniem skrzydła, a dodatkowe blokady po stronie zawiasów uniemożliwiają jego podniesienie. Istotnym elementem drzwi antywłamaniowych są zamki dość łatwo otwierane przez specjalistów - włamywaczy. Dlatego oprócz zamków "patentowych" montowane są również rygle sterowane elektrycznie z wykorzystaniem kodów dostępu bądź czytników kart magnetycznych.
Rolety i kraty - skuteczna ochrona przed włamaniem
Jako dodatkową ochronę przed włamaniem instalowane są podnoszone rolety lub kraty. Rolety montowane są głównie jako zabezpieczenie okien - zwłaszcza na parterze - w budynkach mieszkalnych.
Do produkcji tych rolet używa się materiałów o podwyższonej wytrzymałości mechanicznej - stali nierdzewnej, ekstrudowanego aluminium albo aluminium wypełnionego żywicą, co wzmacnia konstrukcję. Dodatkowo wzmocnione są specjalnymi elementami zabezpieczającymi przed wyrwaniem z prowadnicy oraz podniesieniem z zewnątrz.
Prawidłowo zamontowane prowadnice rolet powinny być głęboko zakotwiczone w murze, a mechanizm blokujący wyposażony w zamek oraz rygle antywyważeniowe.
Kraty zewnętrzne mogą być montowane na stałe lub rozwierane, rozsuwane bądź rolowane. Przy solidnym osadzeniu krat stałych w otworze okiennym zapewniają dobrą ochronę przed włamaniem pod warunkiem, że wykonane są z elementów o dostatecznie dużym przekroju utrudniającym ich rozgięcie.
Uniemożliwiają jednak opuszczenie pomieszczenia przez okno np. w razie pożaru i mogą też stanowić ułatwienie dla włamywaczy w dostępie na wyższe kondygnacje. Natomiast dość popularne są kraty rolowane wykorzystywane jako samodzielne wydzielenie stref dostępu lub jako ochrona dodatkowa okien bądź witryn.
Mechanizm zwijający napędzany jest silnikiem elektrycznym natomiast blokada w stanie zamkniętym następuje za pośrednictwem rygli elektromagnetycznych lub zamka. Odporność antywłamaniowa zależy od materiału i przekroju elementów kraty oraz systemu prowadnic i ich osadzenia w murze.
Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcia: Krispol, Fakro, Vetrex, Gerda, Aluprof
Film: Vetrex, Pilkington IGP (NSG Group)
Komentarze