2022-09-14 05:00:00 
Sezonowe zabiegi konserwacyjno-regulacyjne okien
Sprawność funkcjonowania okuć okiennych, zwłaszcza obecnie powszechnie montowanych mechanizmów obwiedniowych, wymaga przeprowadzenia regularnego smarowania ruchomych elementów. Zabieg ten powinien być przeprowadzany dwukrotnie w ciągu roku - jesienią, przed sezonem grzewczym oraz na wiosnę. Miejsca szczególnie wymagające smarowania uwzględnione są niekiedy w instrukcji obsługi okien, można je również znaleźć na stronie internetowej producenta.
Przy braku dokładniejszych informacji można przyjąć, że odrobinę środka smarnego należy wprowadzić w miejscach wzajemnego przesuwania się metalowych elementów okucia (rygli, zasuwnicy, przedłużek, rozwórki, zawiasów). Do smarowania należy użyć specjalnego smaru do okuć, który nie przebarwia profili i nie tworzy tłustej powłoki utrzymującej kurz, a jednocześnie zabezpiecza przed korozją i zmniejsza opory tarcia.
Najczęściej są to preparaty zawierające teflon, natomiast użycie popularnego środka smarująco-odrdzewiającego nie jest właściwym sposobem konserwacji. Preparat smarujący wprowadza się w niewielkiej ilości przy pomocy aplikatura lub zbiornika ciśnieniowego, a wyciekający nadmiar należy od razu usunąć. W trakcie smarowania wielokrotnie zamykamy i otwieramy okno, wykorzystując też dodatkowe funkcje, rozszczelnienie i uchylania.
Przy okazji smarowania okucia przeprowadzamy również regulację stopnia dociśnięcia skrzydła do ościeżnicy. Konieczność przeprowadzenia tego zabiegu wynika z dużej wartości współczynnika rozszerzalności cieplnej profili z PVC. Prowadzi to do utrzymywania odwrotnego od pożądanego stopnia szczelności, zależnie od pory roku. Latem nieregulowane okna będą bardziej szczelne i jednocześnie, na skutek dużego zgniotu odkształcą się uszczelki, a zimą staną się bardzie przewiewne.
Dlatego wskazane jest sezonowe przeregulowanie docisku poprzez zmianę ustawienia pozycji bolców ryglujących. Zależnie od modelu okucia regulację przeprowadza się poprzez obrót bolców przy użyciu klucza trzpieniowego nazywanego imbusowym, specjalnego klucza firmowego lub nawet ręcznie po podciągnięciu rolki i jej obrocie. Bolce mocowane są mimośrodowo, zatem zależnie od ich pozycji uzyskuje się mniejszą lub większa szczelinę między skrzydłem a ramą.
Pozycje położenia bolców określa nacięcie, które powinno być w jednakowym położeniu dla wszystkich rolek na obwodzie. W sezonie letnim należy zapewnić większy luz, ustawiając bolce węższą częścią obwodu w stronę pomieszczenia, natomiast na zimę przestawiamy je w położenie zapewniające większą szczelność, co można sprawdzić, np. kartką papieru włożoną w kilku miejscach między skrzydło a ościeżnicę, przy próbie jej wyciągnięcia powinna stawiać wyczuwalny opór.
Nie zawsze montowane są zasuwnice na całym obwodzie skrzydła, w wersjach „oszczędnych” od strony zawiasów umieszcza się tylko skośne zaczepy. Ich położenie z reguły można też regulować, przesuwając element na skrzydle lub w ościeżnicy do pozycji zapewniającej wymaganą szczelność i jednocześnie łatwe zamykanie okna.
Utrudnione zamykanie okna - co zrobić?
W oknach montowane są okucia pochodzące od różnych producentów oraz w wielu odmianach konstrukcyjnych i użytkowych. W przypadku konieczności przeprowadzenia bardziej skomplikowanych regulacji należy skorzystać z dokumentacji technicznej określonego wyrobu lub zlecić pracę wykwalifikowanej ekipie. Z reguły jednak stosunkowo łatwo można wyregulować położenie skrzydła w ramie, jeśli ociera ono o górną lub dolną poprzeczkę bądź przy zamykaniu ustawia się skośnie.
Stosowną zmianę położenia skrzydła umożliwiają śruby regulacyjne, znajdujące się w dolny i górnym zawiasie. Używając odpowiedniego klucza trzpieniowego, umieszczonego pionowo w osi zawiasu dolnego, możemy skrzydło podnieść lub opuścić względem ramy. Z kolei regulację w poziomie umożliwia boczna śruba imbusowa w zawiasie dolnym i górnym. Jednak zakres regulacji może niekiedy nie wystarczyć do właściwego ustawienia w wyniku, np. przekrzywienia się kształtu skrzydła lub deformacji ramy. W takich sytuacjach konieczna będzie korekta ustawienia pakietu szybowego lub nawet wymiana całego okna!
Często występującym problemem z oknami starszego typu jest zablokowanie się mechanizmy zamykania, w przypadku nieprawidłowego operowania klamką w pozycji uchylnej bądź rozszczelnionej. Jeśli skrzydło przed obrotem klamki nie zostanie dociśnięte do ościeżnicy, to rozwórka utrzymująca okno w pozycji uchylnej nie zajmie właściwej pozycji, co może uniemożliwić zamknięcie okna. Niekiedy może pomóc ręczne dociśnięcie skrzydła przy górnym zawiasie i przestawienie klamki w pozycję „otwarte”.
Z różnych powodów może zaistnieć konieczność zdjęcia skrzydła okiennego, co stosunkowo łatwo można wykonać samodzielnie, ale przy dużym oknie warto skorzystać z pomocy drugiej osoby.
Demontaż przeprowadza się po zdjęciu osłonek na zawiasach górnym i dolnym i wybiciu bolca z zawisu górnego. Do jego wysunięcia przydatny będzie specjalny wybijak, choć niekiedy udaje się wyjąć sworzeń, np. obcęgami lub wybić od góry, gdy jest tam dość miejsca. Skrzydło na dolnym zawiasie jest nałożone wahliwie i po jego odchyleniu wystarczy unieść je, rozłączając w ten sposób z ramą.
Jak i kiedy wymienić uszczelki w oknie?
Po dłuższym okresie użytkowania uszczelki obwodowe tracą swoją elastyczność, co w efekcie prowadzi do utraty szczelności i przyczynia się do zwiększenia strat ciepła, jak i ułatwia przenikanie hałasów zewnętrznych. Stan uszczelek łatwo sprawdzić podczas regulowania bolców, jeśli przy maksymalnym ich dosunięciu „kartka kontrolna” wysuwa się bez oporu, to uszczelki uległy deformacji i wymagają wymiany.
Zanim przystąpimy do wymiany, musimy sprawdzić, jaki kształt i wymiary powinny mieć nowe uszczelki. Najłatwiej ustalić to po odcięciu kawałka starej uszczelki i przyjęciu jej jako wzór lub zrobieniu odcisku profilu, pokrywając jego zakończenie, np. tuszem. Zaznaczamy też stronę ich ułożenia, gdyż mają najczęściej bardzo skomplikowany kształt i i można przez nieuwagę ułożyć je odwrotnie. Oczywiście musimy też określić długość potrzebnego materiału, uszczelki układane są najczęściej jako dwurzędowe (w ramie i skrzydle), zatem obwód okna trzeba pomnożyć przez dwa, dodając niewielki zapas.
Starą uszczelkę łatwo można wyciągnąć z rowka zaczynając od miejsca łączenia. Po ich usunięciu należy dokładnie oczyścić rowek, posługując się wstępnie, np. odkurzaczem i usuwając jednocześnie wszelkie zadziory poprodukcyjne. Kolejny etap to umycie rowka i „przesmarowanie” płynem zwiększającym poślizg (np. płyn do naczyń). Również nową uszczelkę warto przesmarować, co ułatwi jej wprowadzenie i ułożenie się w rowku. Jej montaż rozpoczynamy u góry ramy (w skrzydle u dołu), wciskając ja palcami, ale bez naciągania.
W narożach trzeba zadbać o jej równe ułożenie, pomagając sobie, np. plastikową lub drewnianą szpatułką. Po ułożeniu uszczelek w skrzydle i ramie sprawdzamy równomierność ich przylegania na całym obwodzie i ewentualnie regulujemy stopień docisku.
Dodatkowe funkcje okien
Funkcjonalność i bezpieczeństwo okna można poprawić dzięki wyposażeniu go w dodatkowe elementy, łatwe do samodzielnego zamontowania. Przed ich zakupem należy upewnić się, czy określony model będzie pasował do naszego okna.
Zamontowanie klamki z blokadą na kluczyk zwiększy odporność na włamanie i uchroni małe dziecko przed jego niekontrolowanym otwarciem. W przypadku okien balkonowych i tarasowych, przydatnym uzupełnieniem będzie założenie zatrzasku, który pozwoli na domknięcie drzwi od zewnątrz i zabezpieczy przed uderzeniami skrzydła w razie przeciągu.
Podobną funkcję może pełnić ogranicznik otwarcia, wyposażony w hamulec cierny lub magnetyczny. Zależnie od wersji nadaje się do zamontowania w oknie rozwiernym lub uchylnym, utrzymując je w pożądanej pozycji.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Klaudia Tomaszewska
Zdjęcie otwierające: Oknoplast
Komentarze