2023-05-21 19:16:51 
Podstawowe elementy bilansu energetycznego domu to straty ciepła przez przegrody i system wentylacyjny, co wpływa bezpośrednio na zapotrzebowanie na energię użytkową, a rodzaj wykorzystywanej pierwotnej energii i sposób jego pozyskiwania oraz przekazywania decyduje o ponoszonych kosztach na ogrzewanie.
Zmniejszenie tych wartości wymaga przeprowadzenia kompleksowej termomodernizacji, której zakres dostosowany będzie do stanu budynku i możliwości technicznych przeprowadzenia tych prac.
Zakres i efekt termomodernizacji
Obniżenie kosztów ogrzewania użytkowanego domu wymaga przeprowadzenia robót prowadzących do zmniejszenia strat ciepła oraz modyfikacji instalacji grzewczej. Zakres prac jak i wartość spodziewanych oszczędności energetycznych i finansowych zależeć będą od aktualnego stanu budynku - ciepłochronności ścian, stropów i podłóg, szczelności okien i efektywności wykorzystania zużywanego opału.
W praktyce decydujący wpływ na koszty ogrzewania ma rodzaj wykorzystywanego paliwa czy innego źródła energii, natomiast na zmniejszenie samych strat energii cieplnej wpływa poprawa ciepłochronności przegród - ścian, podłogi gruncie, dachu - oraz własności termoizolacyjnych okien, a także znacznym stopniu ograniczenie strat wentylacyjnych.
Oczywiście na bilans energetyczny istotny wpływ ma pożądany standard cieplny pomieszczeń, gdyż zmiana utrzymywanej temperatury pomieszczeń o 1°C powoduje wzrost lub spadek zużycia energii cieplnej o ok. 5%.
Dysponując wynikami oceny energochłonności domu możemy na tej podstawie przeprowadzić analizę techniczno-ekonomiczną zakresu termomodernizacji, zakładając pożądany poziom zmniejszenia strat cieplnych i przyjmując za podstawę aktualne zapotrzebowanie na energię użytkową określoną w wyniku badania lub obliczeń energochłonności domu.
Natomiast jako docelowa wartość zużycia energii użytkowej można przyjąć porównawczo wymagane obecnie dla nowych domów zużycie energii nieodnawialnej, które po przeliczeniu na energię użytkową pozyskiwaną z tradycyjnych paliw nie powinno przekraczać wartości ok. 60 kWh/m2 rocznie.
Oczywiście zmiana sposobu ogrzewania z wykorzystaniem energii z OZE w decydujący stopniu może obniżyć koszty pozyskania energii nawet przy utrzymywaniu wyższego zużycia energii użytkowej.
Jakie działania termomodernizacyjne przyniosą największe korzyści?
Wybór kolejności i zakresu prac termomodernizacyjnych powinniśmy ustalić na podstawie oceny relacji między spodziewanymi oszczędnościami energii a poniesionymi nakładami finansowymi na ich pozyskanie.
W przypadku prac ociepleniowych największe korzyści uzyskamy przy termoizolacji przegród o wysokim współczynniku przenikalności cieplnej U, przy czym jego wartość po ociepleniu nie powinna być mniejsza niż określona w obecnie obowiązujących przepisach, choć nie jest to formalny wymóg.
Przykładowo w domu w którym ściany zewnętrzne mają współczynniku U = 0,8 W/m2K obniżenie jego wartości do poziomu 0,2 W/m2 K wymaga ułożenia izolacji cieplnej o grubości co najmniej 13 cm (dla materiału o współczynniku λ nie gorszym niż 0,035 W/m K).
Łatwe i skuteczne ocieplenie można ułożyć na stropie najwyższe kondygnacji (w przypadku poddaszy nieużytkowych) układając możliwie gruba termoizolację. Również bez problemu zaizolujemy strop nad piwnica mocując od spody np. płyty styropianowe.
W przypadku okien zależnie od udziału powierzchni przeszklonej w przegrodach zewnętrznych, straty ciepła tą drogą mogą sięgać ponad 30 % ogólnego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania, gdy ich ciepłochronność wg starych wymagań przekracza przenikalność U = 1, 7 lub 1,8 W/m2K, a w praktyce ze względu na techniczne zużycie i nieszczelności jest znacznie większa.
Obecnie montowane okna powinny charakteryzować się współczynnikiem przenikalności cieplnej U nie większym niż 0,9 W/m2K, a ich montaż znacząco zmniejszy straty ciepła. Dostępne są też okna o wyższej ciepłochronności nawet poniżej 0,5 W/m2K, ale ze względu na wyższa cenę warto ocenić opłacalność takiego wariantu w relacji nakładu do oszczędności na kosztach energii.
Energochłonna wentylacja
Nieuniknione straty energii spowodowane usuwanym powietrzem wentylacyjnym w sezonie grzewczym sprawiają, że ucieka z przeciętnego domu jednorodzinnego przynajmniej 30-40 kWh/m2 energii cieplnej w ciągu roku, przy czym w rzeczywistości mogą znacznie odbiegać od tych wartości zależnie od szczelności powietrznej budynku czy sposobu regulacji systemu wentylacyjnego.
Tak znaczny udział w bilansie cieplnym budynku uzasadnia zainstalowanie systemu odzysku ciepła w połączeniu z wentylacją mechaniczną i rekuperacją. Pozwala to na odzyskanie przeciętnie ok. 50 % ciepła z usuwanego powietrza i racjonalne funkcjonowanie wentylacji w zmiennych warunkach pogodowych i sposobie użytkowania.
Modernizacja systemu grzewczego
Choć zmiany w systemie ogrzewania nie wpływają znacząco na zapotrzebowanie na energie użytkowa budynku, to jednak pozwalają istotne obniżenie kosztów ogrzewania zwłaszcza przy wykorzystaniu efektywnych systemów z użyciem energii z OZE.
W obecnej sytuacji energetycznej trudno jednak wskazać rozwiązania, które w rokują najkorzystniejsze warunki użytkowania przez wiele lat i jednocześnie nie będą przysparzać problemów technicznych i użytkowych .
Przy ograniczonym zakresie termomodernizacji jeśli decydujemy się jedynie na wymianę istniejącego kotła (węglowego czy gazowego) na nowszy, sprawniejszy możemy liczyć przeciętnie na zmniejszenie zużycia paliwa o 15-20 %, ale gdy stary kocioł był mocno zużyty, zanieczyszczony, oszczędności mogą być jeszcze wyższe.
Równiej zastosowanie nowoczesnej automatyki regulacyjnej pozwoli dodatkowo zaoszczędzić 5-10 % energii zwiększając jednocześnie komfort cieplny pomieszczeń. Jednak wymiana kotła przystosowanego do tego samego rodzaju paliwa najczęściej nie ogranicza się jedynie do zastąpienia starego nowym, ale wymaga również dostosowania przynajmniej niektórych elementów instalacji do nowych warunków funkcjonowania, a to zwiększa koszty modernizacji.
Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie: Aleksander Rembisz
fot. otwierająca: ESBE Hydronic Systems
Komentarze