2021-03-16 17:03:06 
Wymagania techniczne dla pokryć dachów ocieplonych
W wielu budynkach jednorodzinnych poddasza pod skosami dachowymi projektowane są jako użytkowe, stanowiąc kondygnację mieszkalną. Taki sposób przeznaczenia i wykorzystania przestrzeni pod dachem wymaga zapewnienia odpowiedniej izolacji cieplnej i przeciwwilgociowej, w postaci warstw ułożonych pod zewnętrznym pokryciem dachowym.
Zjawiska fizyczne, jakie mogą wystąpić w obrębie ocieplonego dachu, ze względu na specyfikę warunków użytkowania - narażenie na znaczne zmiany temperatury, obciążenie śniegiem czy bezpośrednie oddziaływanie deszczu lub zawiewania śniegu - są podatne na przecieki poszycia dachowego i kondensację pary wodnej na wewnętrznej stronie pokrycia.
W efekcie może dochodzić do trwałego zawilgocenia konstrukcji dachowej, rozwoju niszczących drewno grzybów jak też zmniejszenia własności izolacyjnych ocieplenia. Przecieki i zawiewanie śniegu, to zjawiska charakterystyczne dla znacznej części pokryć dachowych, gdyż większość z nich z założenia nie stanowi idealnie szczelnej osłony.
Na złączach dachówek i blach profilowanych występują mikroprzecieki, kiedy silny wiatr wtłacza pod pokrycie krople deszczu lub pył śnieżny. Nie stanowi to jednak zagrożenia dla dachu, jeśli wilgoć może szybko odparować, nie powodując żadnych szkód.
Gdy gwałtownie obniży się temperatura otoczenia, na spodzie pokryć (zwłaszcza blaszanych) może również wykraplać się para wodna. Powstałe krople wody spływają wówczas w kierunku okapu lub pojedynczo skapują na ocieplenie. Izolacja termiczna powinna więc być chroniona przed zamakaniem z zewnątrz i taką rolę pełnią folie paroprzepuszczalne zwane również foliami wstępnego krycia (FWK), które jednocześnie umożliwiają odparowanie wilgoci z okrytych nimi warstw dachowych.
Kondensacja pary wodnej w warstwach dachu ocieplonego może wystąpić w sytuacji, gdy paroprzepuszczalność warstwy zewnętrznej będzie niższa, niż warstwy ułożonej od wewnątrz, przy czym jednocześnie nastąpi jej schłodzenie.
Warunkiem ograniczenia kondensacji jest więc zmniejszenie dyfuzji pary wodnej przenikającej przez warstwy dachowe poprzez zastosowanie przepon paroszczelnych od strony wewnętrznej. Jednak nie gwarantuje to pełnej ochrony przed skutkami kondensacji, gdyż w praktyce trudno uzyskać idealnie szczelną paroizolację, dlatego konieczne będzie również zapewnienie wentylacji przestrzeni poddachowej, aby umożliwić odparowanie i odprowadzenie wilgoci z niżej położonych warstw podpokryciowych.
Zawsze należy przestrzegać zasady zapewnienia wentylacji pod wszelkimi warstwami o znikomej paroprzepuszczalności przykrywającymi termoizolację, takimi jak np. pełne poszycia z desek, warstwy papy czy folie o niskiej paroprzepuszczalności. W przypadku dachów stromych nie jest to trudne, gdyż występuje tu naturalny ciąg powietrza wywołany wiatrem, różnicą wysokości okapu i kalenicy, a także nagrzewaniem pokrycia.
Wystarczy więc pod okapem oraz w kalenicy pozostawić szczeliny wentylacyjne. Istnieją jednak przypadki, w których szczeliny takie, umiejscowione na końcu połaci dachowej, nie gwarantują dostatecznej wentylacji. Należą do nich dachy o małym kącie nachylenia (poniżej 30°) lub długich krokwiach (ponad 10 m), a także - z licznymi oknami połaciowymi. Wymagają one zamontowania dodatkowej wentylacji połaciowej w postaci dachówek, wywietrzników połaciowych lub kominków wentylacyjnych.
Czy pod każde pokrycie trzeba układać pełne deskowanie?
Teoretycznie nie każdy rodzaj pokrycia dachowego wymaga ułożenia pełnego deskowania, ale w dachach ocieplonych korzystniej będzie zdecydować się na takie rozwiązanie. Dzięki dodatkowej warstwie osłonowej i ułożonej na niej hydroizolacji zmniejszamy znacząco prawdopodobieństwo pojawienia się przecieków, a także usztywniamy dodatkowo konstrukcje dachową oraz poprawimy izolację akustyczną. Oczywiście deskowanie będzie niezbędne, jeśli decydujemy się na pokrycia z materiałów wymagających sztywnych podkładów - gontów bitumicznych, papy czy blachy.
Jako podłoże można wykorzystać impregnowane nieheblowane deski grubości 25 mm, ale jeśli chcemy uzyskać równą i wytrzymałą powierzchnię poszycia lepszym rozwiązaniem będzie użycie materiałów płytowych o podwyższonej odporności na wilgoć - płyt OSB 3, MFP lub sklejki wodoodpornej.
Materiały płytowe układa się z zachowaniem kilkumilimetrowych szczelin na złączach umożliwiających swobodne ich ruchy pod wpływem zmian wilgotności. Grubość takiego poszycia wynosi najczęściej 15 lub 18 mm, a przy dostosowanym do ich znormalizowanych wymiarów podziałki rozstawieniu krokwi, montaż przebiega prawie bez odpadowo.
Deskowanie, niezależnie od rodzaju wierzchniego pokrycia, na dachach ocieplonych powinno być mocowane do krokwi na listwach dystansowych - kontrłatach, które jednocześnie mocują folię wstępnego krycia. Na wierzchu z reguły kładziona jest papa podkładowa, a w przypadku pokryć dachówkowych, czy płytowych kolejne kontrłaty i łaty montażowe. Pod pokrycia płaskie np., z blachy łączonej na rąbek wykorzystuje się specjalne „puszyste” folie, chroniące przed korozją spodnią stronę takiego pokrycia.
Jak dobrać optymalne pokrycie dachowe?
Dobór pokrycia dachu musi uwzględniać nie tylko odpowiadający nam wygląd, ale również rodzaj i wytrzymałość konstrukcji dachowej, kąt nachylenia połaci, obciążenie śniegiem czy przewidywaną trwałość w określonych warunkach otoczenia i klimatu. Powinniśmy też zwrócić uwagę na to, jak skomplikowana jest powierzchnia dachu, gdyż nie każdy materiał pokryciowy można położyć np. na łukach lukarn , a przy „rozrzeźbionej” wielopłaszczyznowej powierzchni trzeba liczyć się ze znaczną ilością odpadów.
Natomiast przy analizowaniu kosztów pokrycia musimy brać pod uwagę kompleksowe zapotrzebowanie na materiały, a nie tylko cenę za metr kwadratowy podstawowego pokrycia, gdyż niezbędne dodatki podnoszą niekiedy koszty nawet o ponad 50%.
Przygotowanie konstrukcji dachu pod różne rodzaje pokrycia
W przypadku dachów przewidzianych do ocieplenia bazowym podłożem pod pokrycie będzie ułożona na krokwiach FWK lub deskowanie przykrywające pustkę wentylacyjną. Zależnie od rodzaju montowanego pokrycia obowiązują nieco inne wymagania i technologie montażowe.
Przy układaniu blachodachówki rozstaw łat montażowych musi być dostosowany do długości modułach przetłoczeń. Pod nimi należy zawsze utworzyć przestrzeń wentylacyjną, którą tworzą kontrłaty - listwy o szerokości 50 mm i grubości 19-25 mm mocowane do krokwi lub deskowania. Na nich przybija się łaty montażowe o szerokości 50 mm i grubości minimum 35-40 mm na połaciach odeskowanych, i co najmniej 50 mm przy mocowaniu bezpośrednio nad FWK.
Przygotowanie podłoża pod dachówki cementowe lub ceramiczne wymaga ułożenia ołatowanie na połaci dachowej w rozstawieniu dopasowanym do konkretnych modeli dachówek, zgodnie z zleceniami producenta, które obejmują również dobór odpowiedniego przekroju łat nośnych zależnie do rozstawu krokwi. Jeśli kąt nachylenia dachu wynosi mniej niż 30°, zalecane jest ułożenie pełnego deskowania z przykryciem papą termozgrzewalną. Jako podkład pod pokrycie gontami bitumicznymi najlepiej nadają się materiały płytowe o zwiększonej odporności na wilgoć.
Płyty OSB ze względu na zróżnicowaną wytrzymałość kierunkową układa się dłuższym bokiem w poprzek krokwi. Połączenia wzdłużne płyt muszą znajdować się na krokwiach z przesunięciem w kolejnych rzędach, natomiast na złączach poprzecznych umieszcza się złączki stalowe typu H, jeśli krawędzie nie są profilowane na pióro i wpust.
Na połaci o nachyleniu poniżej 18° wymagany jest dodatkowy podkład z papy, natomiast przy kącie nachylenia powyżej 18° zaleca się ułożenie papy o szerokości 1m przynajmniej na krawędziach nadokapowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na wentylację przestrzeni pod odeskowaniem. W tym celu stosowane są wywietrzniki kalenicowe lub połaciowe dopasowane do kolorystyki pokrycia.
autor: Redakcja BudownicwaB2B
opracowanie: Aleksander Rembisz
zdjęcia: Stema, Marma Polskie Folie, Izolacja-Jarocin, Swiss Krono
Komentarze