Adaptacja poddasza - więźba dachowa

Więźba dachowa - zwalczanie szkodników

Więźba dachowa w znakomitej większości domów jednorodzinnych jest wykonana z drewna konstrukcyjnego. To materiał podatny na uszkodzenie przez owady i grzyby, dlatego ocena stanu więźby ma kluczowe znaczenie. Na nieużytkowych strychach konstrukcja dachu jest nieosłonięta, a więc doskonale widoczna. Jakiekolwiek ślady porażenia przez grzyby lub owady są sygnałem, że trzeba zwrócić się do specjalisty - mykologa budownictwa. Może być konieczne:

• zaaplikowanie środków chemicznych (impregnacja, malowanie);

• podgrzanie poddasza do przynajmniej 50°C (giną wówczas larwy owadów);

• ociosanie i wzmocnienie albo wymiana porażonych elementów, a w skrajnych przypadkach nawet całej więźby.

Chorób drewna nie można lekceważyć, bo po ociepleniu dachu więźba będzie niewidoczna i nawet nie zauważymy, kiedy zostanie zniszczona.

Sposoby wzmocnienia więźby: a) krokwi; b) oparcia na płatwi; c) połączenia krokwi w kalenicy

Więźba dachowa - zmiany w konstrukcji

Konstrukcja dachu może wymagać wzmocnienia, a czasem pożądane jest przesunięcie niektórych elementów, np. podniesienie jętek albo usunięcie niektórych słupów. Wszelkie tego rodzaju operacja powinien zaplanować i nadzorować konstruktor. Wiąże się to bowiem ze zmianą rozkładu sił działających na konstrukcję. Najczęściej potrzebne jest wzmocnienie połączeń elementów, ewentualnie zwiększenie przekroju krokwi lub płatwi. Można to osiągnąć, przybijając do belek obustronne nakładki z desek, sklejki, ewentualnie płaskowników stalowych. Pamiętajmy, że adaptacja poddasza wiąże się z dodatkowym obciążeniem dachu warstwą izolacji cieplnej oraz wykończenia skosów (na ogół z płyt gipsowo-kartonowych na ruszcie). Nierzadko też przy tej okazji zmieniamy pokrycie dachu, a nowe może być cięższe od starego.

W więźbie krokwiowo-płatwiowej (a) przeszkodą w zagospodarowaniu poddasza mogą być tylko nisko umieszczone jętki; w przypadku więźby krokwiowo-płatwiowej (b, c) utrudnieniem są zaś płatwie, kleszcze i słupy konstrukcyjne

Praktycznie zawsze wykonuje się od strony poddasza, ustawiony poprzecznie do krokwi, ruszt (w jego polach układa się dodatkową izolację cieplną), który zapewnia oparcie dla warstwy wykończeniowej - płyt gipsowo-kartonowych, boazerii itp. Ma on jeszcze tę zaletę, że pozwala zniwelować różnice wynikające z niejednakowego ugięcia krokwi. Takich krokwi nie da się już wyprostować, można je co najwyżej wymienić lub wzmocnić, zapobiegając dalszemu ugięciu. Lecz elementy rusztu - profile stalowe lub łaty drewniane - można umocować nieco bliżej lub dalej od krokwi, korygując w ten sposób krzywiznę samego dachu. Po umocowaniu płyt g-k, otrzymamy od strony poddasza idealnie równą powierzchnię.

Znacznych zmian w konstrukcji dachu wymaga budowa lukarn. Najczęściej trzeba wyciąć fragment przynajmniej 1-2 krokwi i wbudować ustawione poprzecznie do nich belki, nazywane wymianami. One przenoszą z kolei większe obciążenia na krokwie na krawędziach otworu. Wymiany są też potrzebne, jeżeli okna dachowe są szersze, niż odległość pomiędzy krokwiami. Zaprojektowanie takich elementów to bezwzględnie zadanie dla konstruktora.

Budowa lukarny wymaga zwykle przecięcia krokwi i wstawienia tzw. wymianów.

Jarosław Antkiewicz
Zdjęcie: DeWalt