2020-06-17 07:38:16 
- Co można naprawić?
- Jakie rynny wybrać?
- Jak wykonać montaż orynnowania?
Co można naprawić?
Uszkodzenia rynien mogą nastąpić np. w wyniku upadku drzewa podczas wichury, zalegania grubej warstwy śniegu bądź lodu, oberwania się lub odkształcenia uchwytów, rozłączenia niestarannie wykonanych połączeń lub naturalnej korozji popularnych niegdyś rynien, wykonywanych z blachy ocynkowanej.
Mogą też zdarzyć się pęknięcia rur spustowych, spowodowane zamarznięciem nagromadzonej w nich wody. W przypadku uszkodzeń mechanicznych niewielkich fragmentów orynnowania, naprawę uda się ograniczyć do wymiany tylko uszkodzonych elementów, ale przy większym zniszczeniu, przez korozję powinniśmy zdecydować się na wymianę całego orynnowania.
Przy wymianie fragmentu instalacji rynnowej pojawia się problem ze znalezieniem elementów pasujących do istniejącego systemu - poszczególni producenci wytwarzają rynny o zróżnicowanych profilach i średnicach, i co pewien czas wprowadzają nowe modele, wstrzymując produkcję starszych systemów.
W efekcie można nie znaleźć część pasujących do orynnowania zamontowanego kilkanaście lat wcześniej. W takich sytuacjach pozostaje jedynie wymiana całego ciągu orynnowania (np. wzdłuż jednej połaci), a przy orynnowaniu otokowym wstawienie nowego, wydzielonego odcinka w innym systemie i z niezależnym odprowadzeniem rurami spustowymi.
W przypadku takich uszkodzeń mniej kłopotliwa będzie naprawa jedynie rur spustowych - jeśli nie znajdziemy oryginalnych elementów można będzie założyć odprowadzenia deszczówki z rur o nieco większej średnicy, pozostawiając otwarty wlot z kosza rynnowego i odpowiednio rozmieszczając nowe obejmy mocujące.
W miejscach punktowych uszkodzeń, można przeprowadzić doraźne naprawy pęknięć czy nieszczelności, przy użyciu opasek zaciskowych z gumową podkładką, taśmy klejącej, bądź przyklejanych nakładek. W przypadku orynnowania ze stali ocynkowanej, miedzi czy cynkowo-tytanowego, naprawy takie wykonuje się metodą lutowania z użyciem odpowiednich topników i spoiwa.
W przypadku starych, skorodowanych rynien i rur spustowych z reguły nie opłaca się ich naprawiać i powinniśmy zdecydować się na całkowitą wymianę orynnowania. Teoretycznie jest to operacja dość prosta - trzeba ustawić rusztowanie zdjąć stare rynny, zamontować odpowiednie wymiarowo uchwyty i założyć nowe elementy.
Jednak problem pojawia się gdy dotychczasowe uchwyty - rynajzy zamocowane są pod pokryciem dachowym, a nowych nie ma do czego umocować na dachu bez deski okapowej. W takich sytuacjach najprostszym rozwiązaniem będzie znalezienie profilu rynny, który będzie pasował do istniejących rynajz.
Oczywiście, jeśli uchwyty są również mocno skorodowane, to zależnie od formy okapu, konieczna może być jego modyfikacja umożliwiająca zamocowanie nowych uchwytów.
Jakie rynny wybrać?
Popularne do niedawna rynny stalowe ocynkowane, obecnie zastępuje się najczęściej rynnami z PVC lub ze stali ocynkowanej powlekanej. Czasem stosuje się też droższe orynnowania z tytano-cynku, aluminium lub miedzi. Materiały te różnią się sposobem łączenia, trwałością, paletą kolorów i kształtów.
- Plastikowe z utwardzonego (nieplastyfikowanego) polichlorku winylu (uPVC); są trwałe (około 40 lat), odporne na oddziaływania atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne. Nie wymagają konserwacji. Tworzywo jest barwione w masie, dzięki czemu na rynnach nie widać zarysowań. Łączy się je na złączki z uszczelką
- {$in-article-module}
- Z blachy ocynkowanej i powlekanej. Dużo trwalsze od poprzednich jedynie ocynkowanych (około 30 lat) - odporne na korozję i uszkodzenia mechaniczne. Montuje się je na złączki (zatrzaski) ze specjalną uszczelką gumową. Dostępne w wielu kolorach.
- Z blachy aluminiowej. Blacha jest zabezpieczona przed korozją i pokryta powłoką poliestrową albo akrylową. Producenci dają na nie 20-letnią gwarancję. Rury i kształtki aluminiowe sprzedaje się w odcinkach gotowych do montażu lub formuje z taśmy, od razu na żądaną długość specjalną maszyną na placu budowy.
- Z blachy tytanowo-cynkowej. Bardzo trwałe (około 80 lat) i odporne na korozję. Łączy się je przez lutowanie lub klejenie. Nie wymagają konserwacji. Mają metaliczno-szary kolor, z czasem pokrywają się szaro-niebieską patyną.
- Z blachy miedzianej. Z czystej miedzi lub z miedzi powleczonej cynkiem albo akrylem. Są bardzo trwałe (około 150 lat) i odporne na korozję, ale też najdroższe. Początkowo w naturalnym kolorze miedzi, z czasem pokrywają się patyną i zmieniają kolor na zielonkawo-turkusowy.
Nowe orynnowanie wymaga też ustalenia wymaganych jego przekrojów. Wymiary rynien i rur spustowych mogą być zbliżone do starego orynnowani,a jeśli w czasie użytkowania nie występowały problemy z przelewaniem się wody przez krawędź rynny lub spiętrzenia w rurach spustowych.
Również miejsca zamontowania rur spustowych można pozostawić bez zmian, chyba że przeszkadzały one w komunikacji lub kierowały wody opadowe w niekorzystną stronę. Przy zmianie położenia spustów trzeba pamiętać o korekcie spadków rynien, aby woda mogła być szybko odprowadzana.
Dodatkowo pomocne przy doborze wymiarów orynnowania będą tabele zamieszczone w katalogach producentów, dopasowujące rynny do powierzchni odwadnianej połaci dachowej oraz rozmieszczenia rur spustowych.
Montaż orynnowania
Orynnowanie zwykle montuje dekarz, przy okazji wymiany pokrycia dachowego, ale przy możliwości ustawienia rusztowania nietrudno założyć je samemu, postępując zgodnie z instrukcją producenta.
Zakres takich robót nie wymaga np. demontażu pokrycia z blachodachówki, jeśli wykorzystamy istniejące rynajzy lub przykręcimy je do deski okapowej. Montaż rozpoczyna się od korekty, bądź przymocowania uchwytów na rynny.
Odległość między rynajzami dostosowuje się do rodzaju rynien i ich przewidywanego obciążenia. W rejonach dużych opadów śniegu powinna wynosić 50 cm, w mniej śnieżnych może być większa - zwykle do 70 cm.
W pobliżu narożników, rury spustowej i łączników, haki powinny być umieszczone gęściej. Montaż orynnowania ze zwykłymi uchwytami, rozpoczyna się od zamocowania najniższej rynajzy - przy leju stanowiącym wlot do rury spustowej.
Następnie przytwierdza się hak położony najwyżej i rozciąga się między nimi mocną linkę lub żyłkę. Zamocowanie skrajnych rynajz powinno zapewnić uzyskanie wymaganego spadku w stronę odpływu o wartości 3-5 mm na 1 m długości orynnowania (0,3-0,5 %). Wykorzystując rozciągnięta linkę, zamocowanie pozostałych uchwytów powinno przebiegać zgodnie z jej nachyleniem.
Niektóre rodzaje uchwytów umożliwiają korektę poziomowania na elementach mocujących, a w przypadku stalowych rynajz mocowanych na stałe, korekty dokonujemy przez ich doginanie. Kolejny etap polega na ewentualnym przycięciu rynien na taka długość, aby połączenia nie wypadły na uchwytach oraz wycięciu otworów w miejscach, gdzie mają być założone kosze spustowe (jeśli technologia montażu tego wymaga).
Przygotowane odcinki rynien wstawia się w uchwyty i łączy za pomocą złączek zatrzaskowych, zwracając uwagę, aby krawędzie rynny sięgały do oznaczenia umieszczonego wewnątrz złączki. Na zamontowanych rynnach zakładamy leje spustowe oraz zaślepki i możemy przystąpić do zamocowania rur spustowych.
Rury te montowane są najczęściej na wcisk, a pod miejscami połączeń montuje się obejmy przykręcone do ściany domu, a odległość między nimi nie powinna przekraczać 2 metrów. Skośny odcinek rur spustowych pod okapem, powinien być układany z użyciem dwóch kolanek o kącie 45 °, co zapewnia szybki spływ wody i chroni przed zapchaniami.
Jeśli woda ma być odprowadzana do kanalizacji deszczowej lub do zbiornika na deszczówkę, to na zakończeniu rury należy zamontować rewizję (czyszczak) lub wpust deszczowy z osadnikiem. Urządzenia te umożliwiają usuwanie liści i zanieczyszczeń spływających rurami z dachu.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Klaudia Tomaszewska
Zdjęcie otwierające: Rheinzink
Komentarze