Rodzaje i zadania opasek wokół domu

Obszar na styku ścian domu i otaczającego terenu wymaga odpowiedniego ukształtowania i wykończenia, aby zapewnić wystarczającą ochronę przed oddziaływaniem warunkami atmosferycznymi tej strefy domu oraz stworzyć dopasowany do jego architektury wygląd i bezproblemowe użytkowanie. Niekiedy praktykowany jest jeszcze zwyczaj wylewania wokół domu szczelnych betonowych opasek, co nie tylko nie jest zbyt estetyczne ale szkodzi budowli. 

Rodzaje i zadania opasek wokół domu

Taki monolityczny "chodnik" utrudnia bowiem parowanie wilgoci z gruntu w sąsiedztwie ścian domu, a sam z czasem pęka, co nie tylko szpeci budynek, ale również może zniszczyć jego izolację przeciwwilgociową. Dlatego obszar na styku ścian pokrywa się obecnie przepuszczalną nawierzchnią dostosowaną do warunków posadowienia budynku i wodno-gruntowych działki.

Wymagania podstawowe

Nowo wybudowany dom i grunt wokół niego przez długi czas będą jeszcze osiadać, co może skutkować powstawaniem zagłębień, w których będzie zatrzymywać się woda. Dlatego pas wokół domu o szerokości co najmniej metra niezależnie od planowanego rodzaju wykończenia opaski, trzeba zawsze uformować ze spadkiem około 2% na zewnątrz, zapewniającym samoczynny spływ wody.

W takiej odległości nie należy również sadzić wysokich głęboko korzeniących się roślin np. krzewów, które utrudniają odparowanie wilgoci z gruntu i części cokołowej ścian.

Wysokość opaski musi sięgać poniżej izolacji poziomej ścian fundamentowych, co zabezpieczy przed podsiąkaniem wilgoci do części mieszkalnej domu. Niekiedy może być z tym problem, gdy podwyższony zostanie poziom ziemi na działce i wtedy rozwiązaniem będzie utworzenie oddalonej kilka metrów od ścian "fosy" - okalającego dom rowu z odprowadzeniem zbierającej się tam wody np. do studni chłonnej.

Istotną jest również przepuszczalność gruntu oraz sposób odprowadzenia wód opadowych, a także obecność drenażu fundamentowego. Na gruntach o małej przepuszczalności wody należy unikać tworzenia opaski, która będzie "magazynować" wodę np. z luźno rozsypanego kruszywa.

Również taki materiał nie powinien być użyty w przypadku domów podpiwniczonych z drenażem fundamentowym postawionych na gruntach przepuszczalnych. Przy intensywnych opadach duża ilość wnikającej wody może uniemożliwić skuteczne jej odprowadzenie przez dreny, co spowoduje podniesienie się poziomu wody gruntowej doprowadzając np. do zalania piwnicy. 

Nawierzchnie w różnych wariantach

Ułożenie dowolnej nawierzchni tworzącej opaskę wokół domu poprzedza przeprowadzenie tzw. korytowania (wykopania rowka) na szerokość i głębokość dostosowaną do rodzaju użytego pokrycia. Niektóre nawierzchnie wymagają osadzenia krawężników, które zabezpieczą przed przemieszczaniem się materiału poza wytyczoną powierzchnię.

Na dnie koryta - zwłaszcza, gdy użyjemy gruboziarnistej podsypki, a grunt jest gliniasty - warto ułożyć geowłókninę, która zapobiegnie mieszaniu się z ziemią i ograniczy możliwość korzenienia chwastów.

Do opasania nawierzchni wykorzystuje się najczęściej krawężniki chodnikowe, które osadza się w gruncie na półsuchej zaprawie cementowej. W wersji luksusowej montowane są krawężniki z płyt kamiennych o odpowiednio dobranej kolorystyce. Kolejne warstwy to docelowa nawierzchnia lub podsypka z piasku lub pospółki, dostosowana do rodzaju układanej nawierzchni

Nawierzchnie żwirowe należą do najłatwiejszych do wykonania, a różnorodność dostępnych materiałów kamiennych w postaci grysu, otoczaków, czy żwiru pozwala na dopasowanie do wystroju budynki i ogrodu.

Wykop pod taką nawierzchnie może mieć tylko 10-15 cm z pogłębieniem pod krawężniki, a dodatkowe elementy dekoracyjne np. w postaci kamiennych płyt uatrakcyjnią jej wygląd. Po wypełnieniu koryta kruszywem wystarczy je udeptać i wyrównać, a po pewnym czasie - gdy samoczynnie osiądzie - uzupełnić ewentualnie grubość warstwy.

Opaska wokół domu wysypana grysem. Chodnik z kostki brukowej Quadra Elegante. fot. Libet
Opaska wokół domu wysypana grysem. Chodnik z kostki brukowej Quadra Elegante. fot. Libet

Popularną formą opaski jest ułożenie jej z materiałów brukowych - kostki betonowej, kamiennej lub tzw. kocich łbów. Takie rozwiązanie ogranicza znacząco przenikanie wody opadowej do głębszych warstw gruntu, gdyż znaczna jej ilość spływa po jej powierzchni umożliwiając jednocześnie osuszenie podłoża po opadach.

Opaska wokół domu z kostki Akropol w kolorze bianco carrara i nero. fot. Libet
Opaska wokół domu z kostki Akropol w kolorze bianco carrara i nero. fot. Libet

Do jej położenia przystępujemy po okresie naturalnego osiadania gruntu wokół domu - z reguły po roku - co ograniczy możliwość jej deformacji. Przed ułożeniem nawierzchni z kostki betonowej czy kamiennej grunt przygotowujemy w podobny sposób jak pod opaskę z kruszywa przeprowadzając korytowanie na głębokość ok. 20 cm i i osadzając krawężniki.

Ze wglądu na modułowe wymiary kostki odległość krawężników od ściany powinna odpowiadać wielokrotności szerokości układanych rzędów w uwzględnieniem fug i dylatacji, dzięki czemu nie trzeba będzie ich docinać dopasowując do szerokości pokrycia.

Ze względu na praktyczny brak obciążenia komunikacyjnego takiej opaski, warstwę podbudowy możemy ograniczyć do ok. 10 cm wykorzystując do tego celu pospółkę, na której po zagęszczeniu rozkładamy warstwę podsypki piaskowej grubości 4-5 cm. Pozwoli ona na wyrównanie podłoża i osadzenie nawierzchni metodą brukarską lub z użyciem wibratora.

W podobny sposób układane są betonowe lub kamienne płyty chodnikowe o stosunkowo dużych wymiarach np. 40x40 cm lub 60x60 cm, które rozkłada się w jednym lub dwóch rzędach z zachowaniem dylatacji od ściany domu. Nawierzchnie z kostki i płyt ostatecznie stabilizuje rozsypany na ich powierzchni piasek wmieciony w fugi i szczeliny.

Opaska wokół domu z wielkoformatowych płyt Polbbruk Magna ułożonych na przepuszczalnym podłożu z wyselekcjonowanego kruszywa
Opaska wokół domu z wielkoformatowych płyt Polbbruk Magna ułożonych na przepuszczalnym podłożu z wyselekcjonowanego kruszywa

Rustykalną formę opaski uzyskamy wykorzystując do jej wykonania tzw. kocie łby - duże kamienne otoczaki o zróżnicowanych kształtach i wymiarach. Ich ułożenie na grubej podsypce piaskowej wymaga wprawy w doborze kolejnych kamieni, aby utworzyć możliwie szczelne pokrycie. Ze względu na szerokie fugi nawierzchnia taka dość łatwo zarasta i wymaga okresowego odchwaszczania.

Ciekawą formą opaski będzie wykonanie jej z użyciem egzotycznych gatunków drewna w postaci listew lub desek. Na takie wykończenie decydujemy się najczęściej na eksponowanych odcinkach opaski np. przy wejściu do domu czy przy tarasie. Jej budowa i wymaga wykonania rusztu podpierającego pokrycie mocowanego do muru i opartego filarków.

Podłoże należy przygotować ta jak pod opaskę żwirową, przy czym elementy drewniane nie mogą stykać się z gruntem, a deskowanie układa się ażurowo pozostawiając szczeliny umożliwiające wentylacje i odparowanie wilgoci.

Autor: Cezary Jankowski

Opracowanie: Aleksander Rembisz

Zdjęcie główne: Klatka z filmu TV Budujemy Dom dla Bruk-Bet

Komentarze

ZOBACZ WIĘCEJ W KATEGORII
WCZYTAJ WIĘCEJ (14)
FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT