- Jak wykonać hydroizolację przy zmiennych warunkach gruntowo-wodnych?
- Jak rozpoznać przyczyny przecieku?
- Jak ochronić przed wilgocią fundamenty w nowych domach?
- Czym charakteryzuje się hydroizolacja typu średniego?
- Do jakich powierzchni hydroizolacja typu ciężkiego?
- Jak zlikwidować zawilgocenie piwnicy?
Zmienne warunki gruntowo-wodne
Do poprawnego zaprojektowania hydroizolacji podziemnej części budynku potrzebna jest dobra znajomość warunków gruntowo-wodnych, co wymaga przede wszystkim ustalenia poziomu zwierciadła wody gruntowej oraz tego jakie są jego wahania w różnych porach roku.
Wykonywanie fundamentów poniżej głębokości, na jakiej znajduje się stały poziom wody gruntowej, wymaga utworzenia specjalnych zabezpieczeń, wykonania ciężkich izolacji przeciwwodnych oraz drenażu.
Nawet prawidłowe wykonanie tych robót nie gwarantuje, że z czasem nie pojawią się przecieki. W takich warunkach lepiej zrezygnować z budowy piwnicy lub podnieść poziom jej podłogi powyżej lustra wód gruntowych.
Również w przypadku znacznych wahań głębokości ich zalegania w ciągu roku istnieje potencjalne zagrożenie podmywania piwnicy, a ograniczający wnikanie wody drenaż opaskowy musi mieć zapewnioną możliwość odprowadzenia zbieranej wody, co nie zawsze jest możliwe.
W niektórych lokalizacjach budynków np. w pobliży cieków wodnych czy w zagłębieniach terenu, istnieje zagrożenie zalania piwnicy w wyniku powodzi lub intensywnego spływu wód opadowych lub z roztopów.
W praktyce, jako najpewniejszą pod względem zabezpieczenia przed zalaniem piwnicy, uznaje się postawienie jej na gruncie przepuszczalnym np. piaszczystym o ustabilizowanym poziomie wód gruntowych. Ważne, aby otaczający budynek teren był płaski i bez zagłębień, w których może gromadzić się woda.
Jak rozpoznać przyczyny przecieków?
W użytkowanych już domach ustalenie przyczyny pojawienia się wilgoci czy przecieków wymaga często dotarcia do dokumentacji technicznej budynku, jak też poznania historii występowania tego zjawiska np. częstotliwości i powiązania z porą roku, czy intensywnymi opadami, lokalizacji na ścianach i podłodze oraz ich zasięgu i i formy (zawilgocenie, sączący się przeciek czy „wodotrysk”).
Jeśli problemy te pojawią się nagle, po wielu latach użytkowania, można przypuszczać, że w okolicy zmieniły się warunki wodno-gruntowe np. w wyniku prowadzenia rozległych robót ziemnych. W takim przypadku wskazane jest przeprowadzenie badań geologicznych określających poziom wód gruntowych.
Wilgoć, zwłaszcza w starych domach, pojawia się również w wyniku uszkodzeń hydroizolacji ścian i podłogi, co z reguły wymaga tzw. odkrywki pozwalającej na ocenę jej stanu. Pewne wskazówki ułatwiają ustalenie przyczyn zawilgocenia, pozwalają je umiejscowić i zbadać intensywność przecieku.
Wilgotne plamy „wspinające się” od podłogi równomiernie do góry ściany wskazują na niedostateczną izolację poziomą murów piwnicy, która nie chroni przed kapilarnym pociąganiem wilgoci z gruntu.
Podobną przyczynę sygnalizuje wilgotna podłoga, wyraźnie widoczna w miejscach przykrytych np. folią czy wiadrem.
Mokre plamy na ścianach na różnej wysokości wskazują z kolei na uszkodzenie izolacji pionowej ścian piwnicy. W skrajnych sytuacjach, przy oddziaływaniu wody pod ciśnieniem, pojawiają się wyraźne spływające przecieki, nawet w formie wydobywającej się z podłogi fontanny.
Ochrona przed wilgocią fundamentów w nowych domach
W domach podpiwniczonych trzeba zapewnić skuteczną ochronę przed wnikaniem wilgoci do podziemnej części, a sposób izolacji zależy od lokalnych warunków gruntowych. W praktyce przyjęto trzy poziomy efektywności hydroizolacji, określane jako zabezpieczenia typu lekkiego, średniego bądź ciężkiego.
Podstawowym warunkiem skuteczności zastosowanych technologii jest zawsze zachowanie ciągłości ochrony przeciwwodnej na ścianach i podłodze, znajdujących się poniżej poziomu terenu. Szczególną uwagę należy zwrócić na właściwe połączenie powłok ochronnych nakładanych na różnych etapach prac budowlanych, zwłaszcza na styku: ława fundamentów – podłoga - ściana piwnicy.
Hydroizolacje typu lekkiego dają wystarczającą ochronę przy posadowieniu budynku na gruntach przepuszczalnych, gdy poziom wód gruntowych schodzi znacznie poniżej stóp fundamentowych. Podstawowe zabezpieczenie ścian podziemia tworzą wtedy 2-3 warstwowe powłoki bitumiczne nakładane na zimno.
W przypadku ocieplenia ścian piwnicy styropianem lepik, który nie może zawierać rozpuszczalników organicznych, najczęściej wykorzystuje się wodorozcieńczalne emulsje asfaltowo-kauczukowe nakładane na wyrównane przez tzw. rapowanie, mury podziemia.
Pierwsza warstwa z rzadkiej emulsji pełni rolę preparatu gruntującego i wnika głęboko w podłoże. Kolejne warstwy nakładane z gęstej emulsji tworzą szczelna powłokę, którą niekiedy wzmacnia się zatapiając w niej siatkę zbrojeniową z włókna szklanego. Do czasu stwardnienia powłoka nie jest odporna na wodę, trzeba więc chronić ją przed opadami.
Hydroizolacje typu średniego
Hydroizolacje typu średniego układa się w przypadku posadowienia budynku na gruntach o słabej przepuszczalności, gdzie długotrwale może zalegać tzw. woda zawieszona pochodząca z opadów lub topniejącego śniegu. Nie wywiera ona samoczynnie parcia na powłoki hydroizolacyjne, ale pod wpływem nacisku na grunt zachowuje się jak wyciskana gąbka.
Główne zabezpieczenie przed przenikaniem wody zapewnia izolacja z papy sklejanej na zakładach, ułożona na podłożu przygotowanym tak, jak do hydroizolacji typu lekkiego np. zagruntowanej i pokrytej jednowarstwową powłoką ochronną z emulsji uszczelniającej.
Izolacja przeciwwodna ścian piwnicy powinna być zabezpieczona przed uszkodzeniami np. podczas zasypywania wykopu. Przed bezpośrednim kontaktem z gruntem chroni warstwa ociepleniowa lub folia tłoczona ułatwiająca też spływ wody.
Hydroizolacje typu ciężkiego
Hydroizolacje typu ciężkiego konieczne będą w budynkach stawianych na gruncie o wysokim poziomie wód gruntowych, sięgającym okresowo powyżej poziomu podłogi piwnicy.
W takich warunkach na przegrody podziemne wywierany jest przez wodę nacisk hydrostatyczny, co wymaga zapewnienia również odpowiedniej wytrzymałości mechanicznej hydroizolacji.
Istotnym uzupełnieniem ochrony przed wnikaniem wody będzie utworzenie drenażu opaskowego, który utrzyma poziom wód gruntowych poniżej podłogi w piwnicy, tworząc tzw. lej depresyjny wokół budynku. Izolacje typu ciężkiego wykonywane są w różnych konfiguracjach materiałów hydroizolacyjnych.
W wariancie podstawowym ochronę ścian fundamentowych wykonuje się jak dla izolacji typu średniego, z użyciem papy termozgrzewalnej, którą osłania się folią tłoczoną tzw. kubełkową, sięgającą do warstwy filtracyjnej drenażu ułożonej o poniżej wierzchu ławy fundamentowej. Istotnym szczegółem decydującym o skuteczności tej izolacji wodochronnej będzie utworzenie łagodnego przejścia, w postaci skośnej lub zaokrąglonej fasety - na połączeniu ściany piwnicy z ławą fundamentową.
Umożliwi to ułożenie szczelnego pokrycia z papy połączonego z izolacją poziomą ławy oraz wywinięcie folii kubełkowej na drenaż, co dzięki kanałkom pod folią zapewni swobodny spływ wody do warstwy drenażowej.
Jak zlikwidować zawilgocenie piwnicy?
Opracowanie technologii naprawy wymaga sprawdzenia istniejących powłok przeciwwilgociowych . Z reguły wiąże się to z odkopaniem fundamentów odkrywki warstw podpodłogowych. Zależnie od wyników ekspertyzy, wykonanie ochrony przed wilgocią może wymagać utworzenia hydroizolacji poziomej lub/i pionowej na ścianach piwnicznych, na podłodze a także ułożenia drenażu.
Konieczne też będzie sztuczne osuszenie murów, jeśli zawilgocenie obejmuje dużą powierzchnię. Uszczelnienie murów przed podciąganiem kapilarnym (przy nieskutecznej izolacji poziomej ścian) wykonuje się różnymi metodami, stosownie do warunków i przewidywanej efektywności. Technologie iniekcyjne wymagają wywiercenia rzędu otworów, które pozwolą na osuszenie izolowanego przekroju i wprowadzenie środka uszczelniającego.
Stosowana jest też metoda elektroosmozy, wykorzystująca fale elektromagnetyczne do odwrócenia kierunku oddziaływania podciągania kapilarnego. Jednak pełną ochronę przed podciąganiem kapilarnym zapewnia wstawienie wodoszczelnej przegrody - membrany. Wymaga to podcięcia fundamentu, przy wykorzystaniu do tego specjalistycznych maszyn - pił łańcuchowych, przecinarek liniowych czy hydraulicznych pras wciskających stalowe płyty izolacyjne.
Odtworzenie izolacji przeciwwodnej na ścianach piwnicy, po ich odkopaniu odcinkami, wykonuje się w sposób przewidziany dla nowych budynków, oczyszczając odpowiednio naprawiane powierzchnie. Niekiedy skuteczną ochronę przed przenikaniem wody z naporem negatywnym (powłoką odrywaną od podłoża) mogą zapewnić nakładane od wewnątrz zaprawy wodoszczelne.
Dzięki specjalnym składnikom nie tylko tworzą powłokę nawierzchniową, ale również „wgryzają się” w podłoże (krystalizują w betonie), co zapewnia niezwykle wysoką przyczepność i dodatkowe uszczelnienie porów w materiale ściany.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Klaudia Tomaszewska
Zdjęcie otwierające: archiwum BD
Komentarze