Komunikowanie własności materiałów budowlanych przez producentów. Co to oznacza dla użytkowników?

Wyrób budowlany jest wprowadzany do obrotu i stosowania w budownictwie wyłącznie po spełnieniu ściśle określonych wymagań prawnych. Nie można tego robić samowolnie i jeśli dochodzi do takich sytuacji lub gdy nie jest możliwe udowodnienie czy wyroby spełniają określone parametry, to jest to niezgodne z prawem. W konsekwencji, może dojść do poważnych decyzji administracyjnych, łącznie z nakazem demontażu wyrobu budowlanego.

We wszystkich krajach Unii Europejskiej, również w Polsce, obowiązuje przejrzystość procedur i działań pozwalających na wprowadzenie do obrotu i stosowania wyrobów budowlanych tak, by chroniły one prawa konsumenckie. Oznacza to, że wszyscy producenci powinni stosować takie same procedury, poddawać wyroby takim samym badaniom i klasyfikacjom i udostępniać w określony i zrozumiały sposób takie same informacje o wyrobach.

Jakie wymagania prawne powinien zatem spełniać wyrób budowlany? Przede wszystkim musi być znany jego producent lub upoważniony reprezentant, który zapewnia opis wyrobu oraz dodatkowo - dokumentację techniczną, np. europejski znak CE, Deklarację Własności Użytkowych czy Europejską Aprobatę Techniczną. Wyrobowi budowlanemu powinna towarzyszyć zrozumiała i czytelna etykieta w języku kraju, gdzie jest on wprowadzany. Jeśli choć jeden wymóg nie jest spełniony, to wyrób budowlany nie może być wprowadzony do obrotu na terenie Unii Europejskiej, a tym bardziej instalowany w budynkach. Są to istotne wymagania prawne, dlatego nie warto ryzykować kupując nieznane materiały bez właściwej dokumentacji technicznej. Etykieta oraz Deklaracja Właściwości Użytkowych to GWARANCJA producenta odnośnie spełnienia przez wyrób określonych parametrów. To swoista metryka i jednocześnie świadectwo potwierdzające bezpieczeństwo i własności wyrobu.

Wszystkie te wymagania dotyczą również wyrobów do izolacji termicznej we wszystkich aplikacjach, takich jak izolacja dachów, ścian, stropów, fundamentów itd. Producenci wełny mineralnej, zrzeszeni w stowarzyszeniu MIWO, wyposażają swoje produkty w etykiety oraz oficjalne i podpisane przez danego producenta
dokumenty zwane Deklaracją Właściwości Użytkowych. Tylko one są podstawą czerpania wiedzy o parametrach i własnościach wyrobów. Zdarza się, że producenci
innych materiałów izolacyjnych przekazują informacje o wyrobach jedynie poprzez ulotki, foldery reklamowe lub strony internetowe. Zgodnie z prawem, to nie może
być wiarygodne źródło wiedzy o wyrobach budowlanych. Producent nie bierze wówczas odpowiedzialności za cechy wyrobu.

Na podstawie wieloletnich doświadczeń branży izolacyjnej uznano, iż pewne cechy wyrobów są tak istotne dla użytkownika, że muszą być deklarowane przez
producenta każdorazowo i bez żadnych wyjątków. Dlaczego te cechy są tak ważne? Ponieważ decydują o skuteczności termoizolacji i naszym bezpieczeństwie. Bez
zadeklarowania ich przez producenta, bez gwarantowania ich niezmienności w czasie, nie należy oczekiwać od wyrobu określonego poziomu bezpieczeństwa ogniowego oraz izolacyjności.

Cechy wyrobów budowlanych istotne dla użytkownika:

Klasa reakcji na ogień to rzetelne i kompleksowe określenie własności wyrobu w kontakcie z ogniem, np. energetyczności spalania, generowania płonących kropel,
uwalniania toksycznych dymów, rozniecania i przenoszenia ognia. To wszytko stanowi o bezpieczeństwie pożarowym budynku. Istnieją klasy od A1 do F (A1 jest
klasą najbezpieczniejszą).

Lambda (λ) czyli przewodność cieplna (im niższa wartość, tym lepiej) opisuje skuteczność powstrzymywania przepływu ciepła przez przegrody dzięki materiałom
termoizolacyjnym, co powoduje, że zimą powinno być w domu ciepło, a latem chłodno.

Opór cieplny (R), czyli relacja między grubością materiału a jego lambdą. To podstawowa cecha wyrobu do termoizolacji. Uwzględnia dwie cechy jednocześnie: wartość lambda oraz grubość wyrobu. Opór R rośnie wraz ze wzrostem grubości materiału termoizolacyjnego oraz wraz ze spadkiem wartości lambda.

Klasa tolerancji grubości (T) - im wyższa klasa, tym mniejsza tolerancja grubości. Wyroby nie ma mają stałej jednolitej grubości, ale muszą mieć określoną i zadeklarowaną tolerancję. Ze względów technologicznych dopuszcza się pewne niewielkie odchyłki wymiarów. Ważne, aby odchyłki te były znane i potwierdzone.

Nie kupuj kota w worku. Sprawdź, czy wyrób budowlany zawierać czytelną i zrozumiałą etykietę oraz Deklarację Właściwości Użytkowych

Jeżeli wyrobowi nie towarzyszy jasna czytelna i zrozumiała etykieta oraz Deklaracja Właściwości Użytkowanych, to tak naprawdę nie wiemy co kupujemy i czego możemy się spodziewać oraz jaki to będzie miało wpływ na nasz dom i otoczenie. Wtedy też egzekwowanie naszych praw, na przykład reklamacja wyrobu, jest praktycznie niemożliwa. Dlatego kupując wyrób bez dokumentów przewidzianych prawem, robimy to na własną odpowiedzialność.

Weźmy prosty przykład. Jeśli z jakiś powodów nasz dom spłonie, ubezpieczyciel może oczekiwać przedstawienia dokumentów potwierdzających cechy ogniowe zastosowanych wyrobów. Jeśli nie będziemy w stanie przedstawić wiarygodnych dokumentów, możemy liczyć się z ryzykiem wstrzymania wypłaty odszkodowania, a w skrajnych przypadkach z koniecznością zadośćuczynienia za szkody powstałe w mieniu i zdrowiu innych osób, spowodowane pożarem naszej własności. Dlatego kupujmy wyroby do izolacji termicznej wyłącznie od rzetelnych i odpowiedzialnych producentów, którzy deklarują parametry swoich wyrobów w sposób jasny i zgodny z prawem, zapewniając etykietę wyrobu oraz Deklarację Właściwości Użytkowych.

"Producent wyrobów izolacyjnych ma obowiązek deklarowania minimalnego - z góry określonego zestawu parametrów oraz dodatkowo - może wybrać i następnie badać i deklarować wybrane właściwości spośród szerokiej gamy parametrów uzupełniających."

Autor: Michał Dylewski, ekspert MIWO
Zdjęcie: Stowarzyszenia Producentów Wełny Mineralnej Szklanej i Skalnej