Jak w prawidłowy sposób wymienić drzwi wewnętrzne?

Zakres prac wykonywanych podczas wymiany drzwi wewnętrznych

Jeżeli odnowienie pomieszczeń w domu polega jedynie na odmalowaniu ścian i wymianie kilku mebli, to zwykle skrzydeł drzwiowych się nie wymienia.

• Drewniane - można odświeżyć, przemalowując je.
• Wyroby z płyt, jeśli są zniszczone, albo nie pasują do nowego wnętrza, trzeba wymienić, nie kwalifikują się bowiem do naprawy. 

W opcji najprostszej do wykonania, można zastąpić same skrzydła, gdy wybierze się model pasujący do ościeżnicy, lub zdecydować się na zasłonięcie jej opaską (choć wcale nie jest ona tania, niekiedy kosztuje nawet dwa razy więcej, niż skrzydło), taką samą jak drzwi. Wówczas całość wygląda najlepiej, bo elementy do siebie pasują.

Jeżeli remont obejmuje wymianę posadzek, ościeżnice można usunąć i założyć nowe. Najczęściej robi się tak w przypadku ościeżnic metalowych, do których trudno dopasować inne modele drzwi. Niestety, nie zawsze da się je zdemontować bez uszkodzenia posadzki. O ile więc nie planujemy tak gruntownych prac, miejmy to na uwadze. Jeżeli przewidujemy przestawianie ścian i zmianę przeznaczenia pomieszczeń, dobrze jest przemyśleć nowe usytuowanie wejść do wnętrz oraz sposób otwierania drzwi. Do małych pomieszczeń można wybrać drzwi przesuwne, chowane w ścianie lub poruszające się po dekoracyjnej szynie, lub wersje składane. Tam, gdzie jest to możliwe, można poszerzyć otwór drzwiowy i wstawić dekoracyjne podwójne skrzydła, najmodniejsze obecnie w odmianie szklanej z metalową konstrukcją. Pasują najbardziej do wnętrz w nowoczesnym bądź loftowym stylu.

Przed podjęciem ostatecznych decyzji – warto skonsultować się z monterem, który doradzi najlepsze rozwiązanie i dokładnie wymierzy otwór drzwiowy (co ważne – przed złożeniem zamówienia). W harmonogramie robót, należy uwzględnić czas oczekiwania na realizację zamówienia i montaż, na ogół oznacza to minimum kilka tygodni.

Efektowne i bardzo modne są drzwi szklane w metalowej konstrukcji. Mogą być rozwierane jedno- lub dwuskrzydłowe, przesuwne lub składane fot. Liliana Jampolska

Co warto wiedzieć o drzwiach rozwieranych?

Mogą być jedno- lub dwuskrzydłowe, prawe i lewe, pełne, z przeszkleniami, z tulejami albo podcięciami w modelach przewidzianych do łazienki. Pojedyncze skrzydło ma zwykle wysokość 200 cm oraz 60, 70, 80 i 90, 100 cm szerokości. Ze względów bezpieczeństwa, drzwi w łazienkach, toaletach, kuchniach i kotłowniach muszą otwierać się na zewnątrz. Pozostałe mogą otwierać się w dowolny sposób – pod warunkiem, że nie będą kolidowały ze sobą. Skrzydła mogą być wykonane jako płytowe albo ramiakowe (ramowe).

Płytowe wytwarzane są z pojedynczej, gładkiej, drewnopochodnej płyty lub składają się z ramiaka i wypełnienia. Skrzydło zbudowane jest z drewna iglastego bądź płyty MDF, a wkład może być typu plaster miodu, płyta wiórowa z otworami albo pełna płyta. Przeszklenie w takich drzwiach umieszczone jest w dodatkowej ramce, która usztywnia ten produkt.

Ważne jest, by przed ostatecznym wykończeniem ścian zdecydować, jakie drzwi i jakie ościeżnice będziemy chcieli zamontować. Stałe mają określony wymiar – nie podlegają korekcie. Zdarza się, że konieczne jest tu użycie elementów, które zamaskują łączenie ich ze ścianą (opasek i ćwierćwałków). Modele regulowane (łatwiej je dobrać do grubości ściany) zakrywają całą grubość muru opaskami, sprzedawanymi w komplecie fot. Voster

Konstrukcja odmian ramiakowych (ramowych) to charakterystyczna rama z poziomowych i pionowych belek. Do obramowania wykorzystuje się drewno klejone lub płytę MDF. W jego wnętrzu z kolei znajduje się przeszklenia (wykonane z bezpiecznego szkła), płyta lub drewno. Takie wyroby mają klasyczny wygląd, wytrzymałą i stabilną konstrukcję. Poza tym drzwi rozwierane mogą być przylgowe albo bezprzylgowe. 

W produktach z przylgą, na krawędzi skrzydła jest charakterystyczne wcięcie, które nachodzi na futrynę. Jest ono szczególnie wyraźne po zamknięciu drzwi. Wtedy skrzydło zasłania fragment ościeżnicy i powstaje uskok – powierzchnia skrzydła jest wysunięta do przodu względem powierzchni ościeżnicy. To powoduje także, że przylga zakrywa zamek. Zawiasy takich drzwi są widoczne. Do przymocowanych na zewnątrz ościeżnicy jest lepszy dostęp, łatwiej je regulować. Montaż także jest mniej skomplikowany, niżb w przypadku modeli bezprzylgowych. Drzwi bez przylgi mają prostą krawędź bez wcięć. Po zamontowaniu tworzą z ościeżnicą jednolitą powierzchnię. Zawiasy są schowane, ich regulacja jest bardziej skomplikowana.

Drzwi przylgowe (a) i bezprzylgowe (b) fot. Classen

Czym wyróżniają się drzwi łamane (składane)?

Takie drzwi są tak zaprojektowane, że skrzydło złożone jest np. z dwóch części połączonych ze sobą trzema zawiasami wpuszczanymi. Do nich dopasowuje się ościeżnicę. Stabilizujący wkład (tzw. plaster miodu) stanowi wypełnienie skrzydła. Łamane modele po otwarciu składają się w szerokości otworu drzwiowego, nie potrzeba na nie miejsca na ścianie, co w przypadku niewielkiego metrażu ma znaczenie.

Drzwi składane łamią się zazwyczaj w połowie. Obie części są tak dopasowane, by mechanizm mógł działać prawidłowo fot. Porta

Kiedy warto wybrać drzwi przesuwne?

Drzwi z widocznym systemem jezdnym mają dekoracyjne okucia i szyny – najczęściej w kolorze czarnym (albo srebrnym). Można zamontować je samodzielnie. Kupuje się je jako pełny zestaw, który zawiera prowadnicę, dwie rolki wraz z mocowaniami, stopery i inne niezbędne elementy. Do wyrobu jezdnego oddzielnie trzeba dobrać skrzydło. Wersje chowane w ścianie po otwarciu są niewidoczne i nie zabierają miejsca na ścianie, w której się poruszają, wzdłuż niej można więc zaplanować meble. Produkowane są w takim samym wykończeniu, jak skrzydła tradycyjne, do pozostałych wnętrz w domu. Osadzenie lepiej zlecić fachowcom, rekomendowanym przez ich producenta.

Drzwi przesuwne jednoskrzydłowe chowane w kasecie zamontowanej w ścianie fot. Invado

Drzwi przesuwne obu rodzajów można założyć podczas remontu. Przy skrzydle chowanym w ścianie, najwygodniej skorzystać z gotowej kasety. Dostawia się ją do przegrody i maskuje płytami gipsowo-kartonowymi.

Dekoracyjne okucia z systemem jezdnym drzwi przesuwnych fot. 4iQ

Zmiana lokalizacji drzwi

Jeżeli chcemy zmienić lokalizację drzwi, musimy sprawdzić, czy ściana, w której mają być umieszczone, jest działowa czy nośna. W tym drugim wypadku, konieczna będzie ekspertyza konstruktora i określenie przez niego sposobu wykonania nadproża. Przebieg dalszych prac zależy od rodzaju materiału, z którego zbudowana jest przegroda. W betonie komórkowym i lekkich odmianach bloczków ceramicznych, otwór można wyciąć szlifierką kątową z tarczą diamentową. Mur z cegły (po wstępnym rozkuciu) rozbiera się cegła po cegle.

Jak odnowić ościeżnicę?

W wersji najbardziej ekonomicznej – metalową futrynę można odmalować, podobnie jak drewniane skrzydła drzwiowe lub zasłonić specjalną folią samoprzylepną. Jeżeli futryna jest w dobrym stanie i ma typowe wymiary, a znudziły nam się same drzwi, można je zastąpić, pod warunkiem dopasowania tych kolejnych do rozstawu i rodzaj zawiasów. Takie rozwiązanie nie jest jednak popularne.

Częściej stare ramy przykrywa się nakładkami maskującymi, oferowanymi w takich samych kolorach i fakturach, co skrzydła. Mocuje się je do ościeżnicy pianką po odcięciu zawiasów. Niestety, zmniejszają one szerokość przejścia o ok. 3 cm i wysuwają płaszczyznę drzwi 5 cm poza lico ściany po stronie zawiasów. Gwarantują uzyskanie jednolitego wyglądu całych drzwi – rama i skrzydło wykończone są identycznie.

"Lifting" ościeżnicy na ogół wykonuje się wtedy, gdy nie chcemy wymieniać posadzki, bo podczas usuwania ramy nieraz dochodzi do jej uszkodzenia, a nie zawsze udaje się zamaskować powstałe ubytki.

Ościeżnica nakładkowa do zabudowy ościeżnic stalowych o szerokości od 80 do ponad 420 mm. Na zamówienie możliwe opcje szersze. Kupując je trzeba pamiętać, że producenci ostrzegają, że może wystąpić niewielka różnica kolorystyczna między ościeżnicami a skrzydłami lakierowanymi (zwykle nie jest to jednak widoczne) fot. Voster

Jak wymienić ościeżnicę?

Jeżeli zdecydujemy się na wymianę drzwi razem z ościeżnicą, pracy będzie nieco więcej, zwłaszcza w przypadku ramy metalowej zabetonowanej w ścianie. Nie należy jej wykuwać, gdyż można w ten sposób uszkodzić przegrodę. Lepiej wyciąć ją szlifierką kątową. Linie cięcia powinny wyznaczać otwór na ościeżnicę, większy o 1–2 cm od jej zewnętrznego zarysu

Ościeżnicę drewnianą usuwa się dużo prościej – wycina się środkowe części profili (bocznych oraz górnego) i odrywa resztę. Ramę przytwierdzoną samą pianką montażową można wyjąć w całości, po zdjęciu opasek maskujących i przecięciu pianki. Po usunięciu ramy, ościeże wyrównuje się za pomocą szybkoschnącego kleju gipsowego. Jeżeli otwór trzeba zmniejszyć, przykleja się paski płyty gipsowo-kartonowej (nawet kilka warstw), dbając o zachowanie pionu i jednakowej szerokości przejścia na całej wysokości.

Ościeżnica stała (a) i regulowana (b) fot. POL-SKONE

Jak prawidłowo zamontować nowy komplet drzwi wewnętrznych?

Drzwi wewnętrzne zakłada się na końcu remontu, po wykonaniu posadzki i wykończeniu (pomalowaniu) ścian i sufitów. Przed przystąpieniem do pracy, podłogę trzeba zabezpieczyć folią lub kartonem, by pianka montażowa (używana do osadzenia futryny) nie pozostawiła trwałych śladów.

1. W pierwszej kolejności należy się upewnić, że futryna pasuje do otworu. Za wysoką można skrócić, ale co najwyżej o 3 cm (do podcięcia będą wtedy również drzwi) – większość ma bowiem konstrukcję ramową i znaczne skrócenie albo wycięcie dolnej poprzeczki spowodowałoby deformację tych elementów. Ważne, żeby nie skracać zbytnio skrzydeł z otworami bądź wersji z podłużną szczeliną wentylacyjną od dołu (modele do łazienek).
2. Ramę wpasowuje się w otwór drzwiowy, przenosząc ją w pozycji pionowej, następnie licuje z płaszczyzną ściany od strony zawiasów i blokuje drewnianymi lub plastikowymi klinami. Aby nie uległa zwichrowaniu w wyniku pęcznienia pianki montażowej, na wysokości ok. 30, 110 i 180 cm wstawia się trzy regulowane rozpórki.
3. Długą poziomnicą sprawdza się, czy ościeżnica trzyma pion i poziom oraz czy między profilami pionowymi i poziomym zachowane są kąty proste. Warto porównać długość obydwu przekątnych, dopuszczalna różnica między nimi to 2 mm. Na próbę zakłada się skrzydło – powinno przylegać do futryny i bez trudu się zamykać.
4. Ramę lekkich drzwi płytowych osadza się na ogół przy użyciu samej pianki. W przypadku ciężkich skrzydeł z drewna, mocuje się ją dodatkowo do muru długimi kołkami rozporowymi. Ich rodzaj i liczba określona jest w instrukcji producenta stolarki. Montaż taki wiąże się z wywierceniem w ościeżnicy otworów, ale ostatecznie miejsca te maskowane są zaślepkami.
5. Szczelinę między futryną i ścianą wypełnia się pianką (oczywiście, po uprzednim oklejeniu krawędzi tej pierwszej taśmą malarską). Najlepiej użyć odmiany niskoprężnej, dwuskładnikowej, bo przy tradycyjnej jednoskładnikowej ościeże trzeba wcześniej zwilżyć wodą. Aplikuje się ją równomiernie, w niewielkiej ilości. Po stwardnieniu nadmiar odcina się ostrym nożem.
6. W przypadku ościeżnicy stałej, klejem montażowym przytwierdza się listwy maskujące (opaskę). Szczelinę między nimi a ścianą wypełnia się masą akrylową. Gdy futryna jest już założona, na zawiasach wiesza się skrzydło i przykręca klamki. Na koniec reguluje się zawiasy, aby skrzydło dobrze się otwierało i zamykało (bez ocierania o posadzkę).

Joanna Dąbrowska
Fot. Voster/POL-SKONE/4iQ/Invado/Classen/Liliana Jampolska