Konfiguracja stref ochrony
Strefy ochrony mogą dotyczyć obszary na zewnątrz budynku lub w jego wnętrza bądź oba systemy wzajemnie się uzupełniają.
W domach jednorodzinnych decydujemy się najczęściej na zamontowanie wewnętrznei instalacji alarmowej, która przy doborze odpowiednich czujek i prawidłowym ich rozmieszczeniu zapewnia wysoki stopień ochrony przy niewielkim zagrożeniu występowania fałszywych alarmów.
Jednak nie reaguje ona z dostatecznym wyprzedzeniem przy próbie włamania i często instalowane są układy odstraszające światłem, dźwiękiem uruchamiane w sytuacji naruszenia zewnętrznej strefy ochrony.
W praktyce system alarmowy powinien umożliwiać tworzenie 2-3 niezależnych stref ochrony poprzez odpowiedni dobór i rozmieszczenie czujek, które obejmą obszarem reagowania wszystkie potencjalne miejsca przez które można wejść do domu - okna fasadowe i dachowe, drzwi główne i gospodarcze, wejście do garażu i piwnicy - a w przypadku sygnalizowania innych zagrożeń niż włamanie umieszczamy je w chronionym pomieszczeniu.
Komunikacja w systemie alarmowym
Komunikacja między centrala, a poszczególnymi czujnikami może odbywać się za pośrednictwem przewodów lub bezprzewodowo na drodze radiowej. Ma to istotne znaczenie zarówno przy montażu jak i późniejszym użytkowaniu.
Instalacja przewodowa wymaga doprowadzenia kabli do wszystkich miejsc, gdzie będą instalowane elementy systemu, a późniejsza zmiana ich położenia będzie kłopotliwa, wymagająca niekiedy rozkucia tynku.
Z tych względów na instalacje przewodową decydujemy się przed wykończeniem domu i musimy bardzo dokładnie przeanalizować rozmieszczenie wszystkich punktów, w których zakładane będą czujki, centralka czy sygnalizatory.
Zaletą tego rozwiązania jest z reguły niższy koszt urządzeń, a także odporność na zakłócenia mogące wywołać fałszywy alarm. Dowolność w rozmieszczeniu elementów systemu alarmowego zapewniają natomiast urządzenia bezprzewodowe komunikujące się między sobą za pomocą fal radiowych.
W takim rozwiązaniu wymagane jest jedynie doprowadzenie przewodów zasilających do centrali i sygnalizatorów i mechanizmów wykonawczych, a pozostałe elementy zasilane są z własnej baterii.
Baterie wystarczają na ok. 3 lata funkcjonowania systemu, co jest - oprócz wyższej ceny - głównym mankamentem instalacji bezprzewodowej. Obwody poszczególnych czujek przewodowych pracują z reguły w trybie NC (obwód normalnie zamknięty), co eliminuje możliwość odcięcia czujki bez wywołania alarmu.
W systemie bezprzewodowym występuje natomiast wzajemna radiowa komunikacja między centralką a czujką, sprawdzająca czy nie nastąpiło jej uszkodzenie bądź wyczerpanie baterii.
Czujki alarmowe do różnych zadań
Od czułości i selektywności zadziałania uzależnione jest bezproblemowe funkcjonowanie instalacji alarmowej lub uruchamianie działań ochronnych. Mogą one reagować na różne zjawiska, a ich dobór zależy od miejsca zamontowania i możliwego sposobu działania intruza, przy jednoczesnym ograniczeniu możliwości wywołania fałszywych alarmów.
Czujki ruchu
Należą do podstawowego wyposażenia systemów alarmowych sygnalizując przemieszczanie się kogoś w chronionym pomieszczeniu czy w strefie jego działania na zewnątrz budynku. Standardowo wykorzystywane są czujniki typu PIR - pasywne wykrywacze promieniowania podczerwonego - reagujące na pojawienie się w polu widzenia obiektu o innej temperaturze niż tzw. tło.
Poszczególne modele tych czujek różnią się czułością działania, zasięgiem, kątem widzenia, poborem prądu w stanie czuwania. Niektóre parametry można regulować (czułość, kąt widzenia) dostosowując czujkę do warunków pracy.
Większą odpornością na wywołanie fałszywego alarmu przy szybkich zmianach temperatury (np. w wyniku powiewu wiatru przez niedomknięte okno) charakteryzują się czujki dualne oznaczane jako PIR-WM wyposażone w dodatkowy detektor mikrofalowy.
Działa on na zasadzie podobnej do radaru wykrywając ruch obiektu odbitą od niego mikrofalą. W czujkach dualnych dopiero uaktywnienie obu detektorów załącza alarm.
Czujki mogą też mieć ograniczenie czułości w funkcji PET, co zabezpiecza przed ich zadziałaniem w wyniku obecności małych zwierząt (z reguły do 15 kg).
Czujniki ruchu instalujemy na wysokości 2,1-2,4 m z skośnym ukierunkowaniem na okna i drzwi, a zasięg „widzenia” powinien obejmować całą ich powierzchnię, na co należy zwrócić uwagę szczególnie przy ochronie dużych okien tarasowych.
Bariera IR
Barierę na podczerwień tworzą dwa urządzenia - nadajnik wysyłający wiązkę promieniowania podczerwonego oraz odbiornik reagujący na przerwanie strumienia IR Tego typu czujniki wykorzystywane są przede wszystkim do ochrony na zewnątrz budynku, tworząc tzw. barierę obwodową lub instalowane w miejscach ułatwiających dokonanie włamania (np. tarasy, balkony).
Najprostsze urządzenia wysyłają pojedynczą wiązkę promieniowania, a ich zasięg działania nie przekracza 20 m. Natomiast rozbudowane urządzenia wysyłają 2-4 wiązek, a alarm załączany zostaje w momencie jednoczesnego przecięcia przynajmniej dwóch z nich.
Dzięki temu można uniknąć fałszywych alarmów np. przez ptaki czy spadające liście, a ich zasięg jest znacznie większy.
Oprócz wiązek „roboczych” z odbiornika przesyłany jest też zwrotny sygnał kontrolny pozwalający na sprawdzenie jego sprawności i dostosowanie mocy promieniowania IR do zmieniających się warunków otoczenia np. mgły.
Przy wyborze tych urządzeń warto zwróć tez uwagę na ochronę przed oblodzeniem powierzchni aktywnych oraz dostosowaniem mocy promieniowania do warunków atmosferycznych zmniejszających przejrzystość powietrza(dym, mgła).
Bariery IR można montować na wspornikach mocowanych do ściany domu lub jako wolnostojące słupki. Urządzenia te przystosowane są do pracy w systemie przewodowym lub bezprzewodowym
Czujniki uderzeniowe
Sygnalizują próbę włamania poprzez wyważenie okna czy drzwi bądź wybicie szyby. Działają one jako czujniki elektromagnetyczne (kontaktrony) bądź akustyczne wyposażone w czuły mikrofon.
Czujniki kontaktronowe mocuje się na ramach okiennych natomiast akustyczne instalowane są na ścianie w chronionym pomieszczeniu i wyposażane są w mikroprocesorowe układy analizujące dochodzące sygnały, co eliminuje wywołanie alarmu, gdy wystąpią drgania nie związane z próbą włamania.
W czujkach udarowych analizę sygnału umożliwia element piezoceramiczny mierzący naturalny poziom wibracji, a w czujkach akustycznych sprawdzana jest sekwencja częstotliwości dźwięków charakterystycznych dla odgłosu tłuczonego szkła, a regulacja czułości powinna być przeprowadzona za pomocą symulatora zbicia szyby.
Przycisk antynapadowy
Wywołanie alarmu w razie napadu zagrażającego zdrowiu i życiu mieszkańców umożliwia przycisk „antynapad” umieszczony na futrynie drzwi wejściowych bądź w formie listwy podłogowej.
Przyciski te są podłączane do oddzielnego wejścia w centrali alarmowej, a przekazany sygnał traktowany jest priorytetowo przez służby interwencyjne.
Czujki zadymienia
Są elementem ochrony przeciwpożarowej i reagują na zmniejszenie przejrzystości powietrza z układzie z czujnikiem optycznym. Mogą również zwierać czujnik temperatury uruchamiający alarm przy szybkim jej wzroście powyżej ustalonej wartości. W szczególnych warunkach współpracują z instalacją gaśniczą poprzez automatyczne uruchomienie tryskaczy wody.
Czujki gazu
To urządzenie przystosowane do reagowanie na wzrost stężenia w powietrzu określonych rodzajów związków chemicznych - najczęściej tlenku węgla tzw. czadu i metanu, głównego składnika gazu ziemnego.
Czujniki te umieszcza się w pomieszczeniach, w których mogą pojawić te gazy (kotłownia, kuchni czy łazience) i często funkcjonują samodzielnie, jako niezależna sygnalizacja powstałego zagrożenia.
autor: Redakcja BudownicwaB2B
opracowanie: Aleksander Rembisz
zdjęcia: Optex Security, Alter, Fibaro, Satel, OknoPlus
Komentarze