2021-09-20 17:46:35 
Co ogranicza wybór formy doświetlenia poddasza?
Istniejące budynki jak i planowana ich budowa oprócz ogólnych wymagań formalno-technicznych musi również spełniać wymagania określone w miejscowych przepisach w postaci Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzenne (MPZP) bądź innych lokalnych uchwał rady miasta czy gminy, albo odpowiadać treści indywidualnej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (WZiZT).
Najczęściej z ograniczenia możliwości budowy dotyczą lukarn w postaci jednoznacznego zakazu ich budowy lub zapisu odnośnie określonej formy i kąta nachylenia dachu. Ponieważ budowa nowego domu jak i jego rozbudowa wymagają zgłoszenia w starostwie, te ewentualne formalne ograniczenia w sposobie doświetlenia poddasza mogą zdecydować o przedstawieniu przez urząd sprzeciwu na taką formę budowy.
Wymagania funkcjonalne i własności użytkowe dla okien połaciowych
Okna montowane na poddaszu powinny zapewniać możliwie równomierny dopływ światła naturalnego, a powierzchnia oszklenia przy użytkowaniu mieszkalnym odpowiadać ok. 10-15 % powierzchni pomieszczenia. Z reguły okna połaciowe zapewniają większą intensywność naświetlenia (przy jednakowych powierzchniach oszklenia w oknie fasadowym), ale jednocześnie mają ograniczoną powierzchnię, co często wymaga łączenia ich w zestawy w układzie poziomym lub pionowym, zależnie od możliwości montażowych na konkretnej konstrukcji dachowej.
Dłuższy jest również czas dopływu bezpośredniego światła słonecznego prze okna dachowe, co w okresie letnim staje się uciążliwe. Pomieszczenia na poddaszu mocno się nagrzewają i z reguły konieczna jest instalacja żaluzji lub rolet skutecznie chroniących przed nadmiernym nasłonecznieniem.
Dla okien połaciowych obecnie obowiązujące przepisy stawiają bardziej liberalne wymagania odnośnie ich ciepłochronności - współczynnik przenikalności cieplnej nie może być większy niż 1,1 W/m2K, gdy dla okien fasadowych wymagana jest jego wartość do 0,9 W/m2K, choć oczywiście można zamontować cieplejsze okna niż trzeba. W zakresie poprawy funkcjonalności poddasza, wstawienie lukarny zwiększy powierzchnię użytkową o dostatecznej wysokości w pasie jej szerokości i umożliwi wygodny dostęp do okna.
Natomiast okna połaciowe zależnie od rodzaju zastosowanych okuć mogą funkcjonować jako:
- obrotowe pozwalające na obrót okna względem osi poziomej w zakresie do 180° przy czym oś obrotu znajdować się po środku wysokości lub nieco powyżej. Wadą tego rozwiązania jest przysłanianie prześwitu w każdej pozycji otwarcia oraz „wchodzenie” górnej części skrzydła do wnętrza pomieszczenia
- uchylno-obrotowe które łączą funkcje okien obrotowych i uchylnych dzięki specjalnym okuciom, i w zależności od potrzeb przełącznikiem można zmienić sposób ich otwierania. W pozycji uchylnej skrzydło utrzymuje się samoczynnie przy kilku kątach rozwarcia
W sezonie zimowym, w oknach dachowych pojawiają się niedogodności związane z zaleganiem na szybach śniegu, a także ich zaparowywaniu w efekcie ograniczonej cyrkulacji ciepłego powietrza. Potencjalnie są bardziej niż okna fasadowe narażone na przecieki, zwłaszcza na styku z konstrukcją dachu i pokryciem dachowym, nie mówiąc już o możliwości zalania pomieszczeń przez niezamknięte okno w czasie ulewy.
Wymagania techniczne przy montażu okien dachowych
Nachylenie dachu umożliwiające zamontowanie większości okien połaciowych zawiera się w granicach 15-90° stopni, a ich szerokość należy dostosować do rozstawienia krokwi dachowych. W przypadku zbyt małych odległości można - po sprawdzeniu nośności konstrukcji - zamontować tzw. wymian z ewentualnym wzmocnieniem dodatkowo obciążonych krokwi. Okna te najwygodniej osadzić w trakcie wykonywania pokrycia dachowego, ale można również wstawić je w już istniejącą konstrukcję.
Niezbędnym elementem umożliwiającym prawidłowe zamontowanie okna są kołnierze uszczelniające przystosowane do różnych pokryć dachowych i konkretnego typowymiaru okna. Dostępne są w kilku odmianach - do pokryć płaskich (papa, gonty, blacha)oraz średnio- i wysoko-profilowych (dachówki ceramiczne, cementowe, blachodachówki). Przy montażu wykorzystuje się też zestawy izolacyjne z materiałów ciepłochronnych, folie paroszczelne i paroprzepuszczalne.
Od strony wewnętrznej obramowanie okna i wnękę wykańcza się przy użyciu elementów systemu suchej zabudowy lub montując gotowe, oferowane przez niektórych producentów obudowy wnęki. Przy wykańczaniu należy przestrzegać zasady takiego ukształtowania ościeża, aby jego górna powierzchnia była równoległa do podłogi natomiast dolna - prostopadła do niej.
Dzięki temu uzyskuje się naturalną cyrkulację obiegu powietrza wzdłuż płaszczyzny szyby, co zapobiega jej zaparowaniu. Zalecane jest również zlokalizowanie grzejnika bezpośrednio pod oknem, który intensyfikuje przepływ strumienia ciepłego powietrza w okresie grzewczym.
Również boki ościeża warto montować skośnie do płaszczyzny okna, co poprawia równomierność naświetlenia i dodatkowo zmniejsza ryzyko uderzenia głową w brzegi obramowania.
Kiedy budować lukarnę?
Stosunkowo niewielką lukarnę można wstawić w istniejącą już konstrukcję dachową, a efektowną i wygodną mansardę utworzymy podczas budowy domu lub poważnej jego modernizacji i przebudowie dachu.
Istotny wpływ na estetykę i funkcjonalność lukarn ma kształt i charakterystyka zamontowanych w nich okien. W standardowych rozwiązaniach instalowane są zwykłe okna fasadowe z oszkleniem o wysokiej termoizolacyjności i funkcjonalnością okuć dostosowaną do potrzeb użytkowników. Montowane są również okna o charakterze ozdobnym - okrągłe, łukowe czy trójkątne dopasowane do kształtu lukarny.
Zależnie od jej rozmiarów, pod względem konstrukcyjnym stosowane są dwa sposoby ich wbudowania - z oparciem na ścianie nośnej lub na konstrukcji więźby dachowej. Wyprowadzenie czołowej powierzchni lukarny jako przedłużenia ściany fasadowej wykonywane jest głównie przy montowaniu szerokich lukarn o różnych kształtach, a frontowa część konstrukcji tworzona jest jako np. żelbetowa rama osadzona w ścianie czy wieńcu stropowym lub jako ustrój drewniany oparty na murłacie.
Rozwiązanie takie wykorzystywane jest najczęściej przy generalnej modyfikacji dachu, połączoną również z wymianą jego elementów czy podwyższeniem oparcia na ścianach domu. Na utworzonej ramie frontu lukarny mogą spoczywać krokwie sięgające do kalenicy lub płatwi dachu głównego.
Przy mniejszych szerokościach lukarn odpowiadających z reguły podwójnemu rozstawieniu krokwi, można wstawić je w dowolnym miejscu, umieszczając tam wymiany i ewentualne wzmacniając krokwie. Frontowy element konstrukcyjny powinien odpowiadać kształtowi formowanej lukarny i wykonywane jest z odpowiednio ukształtowanych elementów drewnianych.
Obudowę mansardy tworzy się z reguły jako konstrukcję szkieletową, budowaną zgodnie z zasadami obowiązującymi przy ocieplaniu elewacji metoda lekką, suchą i układzie warstw - paraizolację od środka, a na zewnątrz wełna mineralna osłonięta wiatroizolacją.
Na pokrycia zadaszenia lukarny stosuje się z reguły taki sam materiał jak na dachu głównym , natomiast do wykończenia ścianek bocznych można zastosować tzw. siding, blachę powlekaną (blachodachówkę, trapezową), oblicówkę drewnianą lub elewacyjne płyty cementowo-włóknowe.
Wokół lukarny trzeba tez zapewnić skuteczne uszczelnienie dostosowane do rodzaju pokrycia i ułożone według zasad stosowanych np. przy obróbce kominów. Przy dużych wymiarach lukarny montowane jest orynnowanie odprowadzające wodę opadową na powierzchnię główną dachu lub do oddzielnych rur spustowych.
autor: Redakcja BudownicwaB2B
opracowanie: Aleksander Rembisz
zdjęcia: Fakro, Velux Polska, Okpol, Andrzej Papliński dla TV Budujemy Dom, Wiązar System
Komentarze