Wykorzystanie betonu architektonicznego na ścianach i schodach

Popularność okładzin betonowych we wnętrzach i na elewacji

Materiały betonowe dzięki wysokiej wytrzymałości i odporności na różnorodne warunki otoczenia należą do najczęściej wykorzystywanych produktów budowlanych, jak też pozwalają na dowolne kształtowania wykonywanych z nich elementów.

Oprócz powszechnego przeznaczenia do tworzenia odpowiedzialnych konstrukcji budowlanych w formie np. fundamentów, stropów czy schodów, może też być on wykorzystany jako materiał dekoracyjny nadając wnętrzom, elewacji i otoczeniu domu modny obecnie industrialny czyli przemysłowy, fabryczny wystrój.

Do tego celu wykorzystywane są odpowiednio zmodyfikowane mieszanki betonowe aplikowane jako beton architektoniczny w postaci monolitu, okładziny lub powłoki. 

Pod nazwą "beton architektoniczny" kryją się różne wyroby, a określenie to odnosi się  w zasadzie do rodzaju i wyglądu uzyskiwanych powierzchni, a nie do ich własności użytkowych.

Taką formę zdobniczą elementy budowlane mogą uzyskać podczas tworzenia ich konstrukcji - głównie w postaci ściany wewnętrznych lub zewnętrznej - ale również w wyniku zamocowania okładzin w postaci płyt betonowych na różnorodnym podłożu budowlanym mocowanych zaprawą klejową lub mechanicznie.

Płyty z betonu architektonicznego

Okładziny w postaci płyt z betonu architektonicznego to często wykorzystywany materiał zastępujący w wielu zastosowaniach płytki ceramiczne lub kamienne, który dostosowany jest do użytkowania wewnątrz jak i na zewnątrz pomieszczeń.

Płyty dostępne są w różnych wymiarach sięgających ponad 1 metr długości i o grubościach 1-1,5 cm. W budownictwie indywidualnym układane są najczęściej w nowoczesnych wnętrzach o industrialnym wystroju jako okładziny na ścianach.

Płyty architektoniczne NEW YORK. fot. STEGU

Zależnie od rodzaju podłoża mocowane są na kleju do płyt betonowych i kamiennych, a w przypadku pokryć renowacyjnych na słabym tynku, za pomocą np. ozdobnych kotew. Ich powierzchnia ze względu na pewną szorstkość ułatwiającą przyleganie kurzu  jak i starzenie się, powinna być impregnowana, co ograniczy możliwość zabrudzenia i pylenia.

Systemy dekoracyjne naśladujące efekt betonu

Efekt wykończenia powierzchni, której wygląd naśladować będzie surowy beton uzyskuje się również przez nałożenie specjalnej zaprawy cienkowarstwowej i gładkie lub strukturalne jej zatarcie.

Utworzenie wykończonej powierzchni elementu o konstrukcji betonowej wymaga przygotowania odpowiedniego składu i konsystencji mieszanki betonowej oraz deskowania, które nada stwardniałej bryle betonowej pożądany wygląd.

Wybrane czynności, niezbędne do stworzenia imitacji betonu architektonicznego na ścianie w pomieszczeniu. fot. Sto

Stosownie do potrzeb deskowania mogą być gładkie lub o określonej strukturze np. imitującej strugane drewno albo odwzorowujące skomplikowany wzór dekoracyjny będący odbiciem formy umieszczonej w szalunku.

W każdym przypadku forma musi zapewniać ochronę adhezyjną dla betonu (nie może on przywierać), a skład mieszanki betonowej powinien zapewniać dokładne wypełnienie deskowania i możliwość zagęszczenia bez tworzenia powierzchniowych wad tzw. raków, choć niekiedy dąży się celowo do uwidocznienia wad powierzchni betonu, co nadaje bardziej industrialny wygląd.

Efekt deski drewnianej na elewacji. fot. Grupa ATLAS

Ozdobny wygląd może nadawać również barwienie masy betonowej jak i użycie kolorowego kruszywa, choć ze względu na wysoka cenę pigmentów barwienie w masie dużych brył betonowych zastępuje się poprzez zastosowanie okładzin lub nałożenia zaprawy imitującej beton.

W tej technologii do użytku domowego wykonywane są najczęściej elementy architektury ogrodowej (donice, gazony).

Pokrycia o wyglądzie surowego betonu nakładane w formie powłok tynkarskich pozwalają na utworzenie bezspoinowej powłoki powierzchniowej  np. na ścianie o strukturze gładkiej  bądź porowatej z charakterystycznymi dla betonu wżerami (tzw. rakami).

Technologia nakładania polega na zagruntowaniu oczyszczonej powierzchni i naciągnięciu pacą cienkiej, ok. 1 mm warstwy pokrycia. Dekoracyjne wżery można utworzyć odrywając miejscami pacę podczas nakładania i wyrównać powierzchnie po lekkim jej stwardnieniu.

Efekt wielkowymiarowego opłytowania  uzyskuje się poprzez rozłożenie specjalnej taśmy na stwardniałym podkładzie  i pokrycie powierzchni następną warstwą.

Po usunięciu taśmy utworzy się imitacja łączenia płyt przebiegającą w wybranym układzie. Nałożony tynk należy pokryć impregnatem chroniącym powierzchnię przed zabrudzeniem.

Standardowy beton  architektoniczny zawierający głównie spoiwo cementowe nie zapewnia z reguły dostatecznej wytrzymałości na ścieranie w przypadku wykonania takich pokryć na podłogach czy schodach.

Mikrobeton zwany też mikrocementem

Do takich zastosowań wykorzystuje się tzw. mikrobeton zwany też mikrocementem, który jest mieszaniną białego cementu, drobnego, twardego kruszywa i polimerów.

Tworzone pokrycie ma grubość 2-3 mm i może być dowolnie barwione jak i pozwala na tworzenie kompozycji imitującej naturalny kamień czy fantazyjne wzory.

Cienkowarstwowy beton dekoracyjny weberfloor mikrocement. fot. weber

Podłożem powinien być stabilny podkład z betonu, który wymaga idealnego wyrównania metodą szlifowania. Pokrycie z mikrobetonu składa się z wielu warstw nakładanych przy użyciu wałka malarskiego i stalowej pacy oraz wymaga wielokrotnego szlifowania.

Na surowe betonowe podłoże nakłada się warstwę gruntującą oraz powłokę z żywicy, która  uszczelnia i wzmacnia podkład, a dzięki posypce z drobnego piasku umożliwia utworzenie warstwy sczepnej dla głównej powłoki mikrobetonu.

Pierwsza warstwa z tego materiału tworzy bazę pokrycia i z reguły jest barwiona na wiodący kolor. Po jej stwardnieniu powierzchnia jest szlifowana i odkurzana, a następnie aplikuje się warstwę dekoracyjną z mikrobetonu skomponowaną według fantazji inwestora z odpowiednio dobranymi pigmentami.

Kolejne szlifowanie kończy etap tworzenia pokrycia, które ostatecznie - po zagruntowaniu - pokrywane warstwą lakieru.

Takie pokrycia nadają się do powierzchni zarówno wewnątrz domu jak i na zewnątrz, chodź główny obszar ich zastosowania to np. pokrycia wewnętrznych schodów czy podłóg w pomieszczeniach mokrych.

Autor: Redakcja BudownicwaB2B

Opracowanie: Aleksander Rembisz

Zdjęcia: Stegu, Sto, weber, Grupa ATLAS

Film: Sto, weber