2022-09-04 17:23:47 
Co decyduje o jakości farby?
Wszystkie farby zawierają podstawowe składniki, takie jak spoiwo, pigmenty, rozcieńczalnik, wypełniacze, które wpływają na zakres zastosowania i parametry wyrobu.
Główny składnik to substancja powłokotwórcza decydująca o własnościach użytkowych, dodawana w formie różnego rodzaju polimerów, a także kopolimerów (mieszaniny różnych polimerów) tworzących powłokę po odparowaniu rozcieńczalnika lub pod wpływem reakcji ze składnikami powietrza atmosferycznego (tlenem, dwutlenkiem węgla, parą wodną).
Za barwę tworzonej powłoki, zdolność krycia, a także za trwałość kolorów odpowiadają pigmenty pochodzenia mineralnego lub organicznego. Dodawane są w trakcie produkcji lub w sterowanym komputerowo mieszalniku, umożliwiającym zestawienie dowolnej barwy na życzenie odbiorcy.
Możliwość utworzenia powłoki malarskiej wymaga upłynnienia składników farby, umożliwiając jej równomierne nałożenie. Ze względu na rodzaj rozcieńczalnika wyroby malarskie podzielone są na dwie grupy - wodorozcieńczalne i z rozcieńczalnikami organicznymi, przy czym produkty do wymalowań dużych powierzchni ścian i sufitów to z reguły produkty z wodnym rozcieńczalnikiem.
Natomiast wypełniacze pełnią rolę zagęstnika odpowiedzialnego za fakturę powłoki. Jako wypełniacz najczęściej wykorzystywany jest talk i/lub węglan wapnia, a jego procentowa zawartość wpływa m.in. na łatwość malowania.
Oprócz podstawowych składników, farby zawierają szereg dodatków modyfikujących ich własności użytkowe i technologiczne. Dzięki nim wyroby uzyskują m.in. większą odporność na promieniowanie UV, własności antybakteryjne i przeciwgrzybowe, odporność na zabrudzenia, tiksotropowość, rozpływność itd.
Konfiguracja składników wpływa na własności technologiczne i użytkowe farby, które powinny być zamieszczone na opakowaniu oraz w karcie technicznej wyrobu. W praktyce, informacje na produkcie z reguły mają dość ogólnikowy charakter i w celu porównania parametrów technicznych poszczególnych wyrobów należy korzystać z publikowanych kart technicznych, które powinny zawierać konkretną charakterystykę produktu.
Producenci z reguły nie podają dokładnego składu swoich wyrobów, który zresztą dla użytkownika nie jest istotny, a interesują go przede wszystkim własności użytkowe konkretnej farby.
Porównując parametry różnych wyrobów, będziemy mogli określić, która farba charakteryzuje się korzystniejszą zdolnością krycia, paroprzepuszczalnością, odpornością na zmywanie czy odpornością na żółknięcie.
Przy wyborze najczęściej kierujemy się jednak rodzajem zastosowanego spoiwa często wyeksponowanego na opakowaniu, ale w rzeczywistości są to kopolimery różnych żywic odpowiednio modyfikowane, a faktyczny skład chemiczny jest tajemnicą producenta.
Ze względów marketingowych utrwalił się natomiast pewien podział tych wyrobów na farby emulsyjne, akrylowe i lateksowe, co wstępnie określa ich właściwość.
Co oznaczają parametry techniczno-użytkowe farb ściennych?
Podstawowe własności farb określają:
Zdolność krycia
Zdolność krycia - to cecha decydująca o liczbie nakładanych warstw gwarantujących uzyskanie jednolitej barwy. W dokumentacji technicznej określana jest jako współczynnik kontrastu przy określonym zużyciu farby (np. 3 przy wydajności 7m2/l). Czym niższy współczynnik kontrastu, tym farba ma lepsze własności kryjące.
Paroprzepuszczalność
Farby do wnętrz powinny umożliwiać w pewnym stopniu przenikanie pary wodnej. Zapewnia to utrzymywanie w miarę stabilnej wilgotności powietrza w pomieszczeniach, jak też zabezpiecza przed niszczeniem powłoki malarskiej w przypadku zwrotnego przenikania wilgoci do pomieszczeń w okresie letnim. Jako farby o wysokiej dyfuzji pary wodnej uznawane są te, które wykazują współczynnik dyfuzji Sd poniżej 0,1 m
Odporność mechaniczna
Parametr ten określa trwałość powłoki na wielokrotne szorowanie na mokro. Farby do ścian klasyfikowane są do jednej z 5 klas odporności - klasa 1 gwarantuje najwyższą trwałość, a klasa 5 najniższą. Niekiedy parametr ten podawany jest jako liczba cykli powodujących zniszczenie powłoki malarskiej (np. 3000 lub 5000 cykli).
Połysk
Połysk - ma znaczenie nie tylko estetyczne, ale również praktyczne - błyszczące powierzchnie łatwiej utrzymać w czystości. Stopień połysku określa się poprzez procentowe odbicie strumienia światłą padającego pod kątem 60° na powłokę. W dokumentacji wyrobów najczęściej jednak spotyka się słowne określenie połysku - np. wysoki połysk, satyna, półmat, mat.
Wydajność
Wydajność - określa powierzchnię, jaką można pomalować jednokrotnie 1 litrem farby. Dla farb ściennych wydajność deklarowana wynosi 8 - 15 m2, ale w praktyce zależy ona od gładkości i chłonności podłoża. Przy ustalaniu ilości potrzebnej farby trzeba uwzględnić liczbę potrzebnych warstw, które zależnie od barwy wynoszą 2 - 3.
Czas schnięcia
Cecha ta istotnie wpływająca na czas prowadzenia robót malarskich, zwłaszcza przy nakładaniu powłok wielowarstwowych. Zależnie od rodzaju farby wynosi on od kilku godzin do kilku dni, przy czym istotne są też warunki otoczenia podczas wysychania (temperatura i wilgotność powietrza).
Tiksotropowość
Farby o własnościach tiksotropowych w mniejszym stopniu ściekają z pędzla czy wałka, co ma szczególne znaczenie przy malowaniu sufitów. Jednak praktycznym kryterium wyboru farby do malowania wnętrz jest jej cena, która dla bazowej farby białej zawiera się w szerokich granicach zależnie od jej składu i własności.
Oczywiście użycie tańszych wyrobów nie oznacza, że prace malarskie skończą się niepowodzeniem, ale musimy wtedy liczyć się, np. z koniecznością nałożenia większej liczby warstw, mniejszą odpornością na blaknięcie czy odpornością na ścieranie.
Pewnym wyznacznikiem jakości będzie też sprawdzenie, czy po otwarciu pojemnika na wierzchu nie utworzyła się warstewka wody lub kożuch, farba ma konsystencję gęstej śmietany bez widocznych grudek.
Jak barwa farby wpływa na koszty?
Dobór kolorystyki farby do malowania wnętrz powinien uwzględniać nie tylko nasze oczekiwania, co do pożądanego wystroju wnętrza, ale również walory użytkowe zależne w znacznym stopniu od barwy ścian i sufitu.
Z reguły sufity malujemy na biało, co przede wszystkim zapewnia równomierne oświetlenie pomieszczenia światłem odbitym, rozjaśnia je i optycznie podwyższa.
Kolor biały uznawany jest też za neutralny i będzie harmonizował z dowolną barwą ścian i dekoracji.
Natomiast wybór kolorystyki ścian zależeć będzie od naszych upodobań, rodzaju pomieszczenia, przy czym musimy zwrócić uwagę na intensywność barwy, co ma istotne znaczenie przy doborze rodzaju wykorzystanej farby.
Farby białe dostępne są jako gotowe do użycia w wielu odmianach i można je również barwić na pożądany kolor przy użyciu dostępnych w handlu pigmentów. Jednak w ten sposób uzyskamy jedynie barwy pastelowe o niewielkim nasyceniu, a dodatek pigmentu nie może przekraczać 10%, gdyż większa jego zawartość pogarsza własności farby.
Niemożność uzyskania w ten sposób intensywnego koloru wynika z dużej zawartości w takiej farbie pigmentu białego - najczęściej bieli tytanowej - który skutecznie „tłumi” inne dodawane barwniki.
Jeśli zależy nam na uzyskaniu wyrazistych kolorów farby, powinniśmy skorzystać z jej przygotowania w profesjonalnym mieszalniku, w którym wykorzystuje się tzw. bazę i komputerowo dozowane pigmenty.
Umożliwia to uzyskanie ogromnej palety barw o różnym nasyceniu, a wstępny dobór kolorystyki ułatwiają wzorniki odpowiadające wybranemu systemowi kolorowania (RAL lub NCS).
Farby kolorowe głównie w odcieniach pastelowych można również kupić jako gotowe, oferowane przez producentów w modnych kolekcjach kolorystycznych zawierających kilkanaście barw dedykowanych dla różnych pomieszczeń.
Decydując się na zakup kolorowej farby, musimy brać pod uwagę znaczny wzrost kosztów w porównaniu z farbą białą.
Zależnie od rodzaju farby i intensywności barwy farby kolorowe mogą być 2-3 razy droższe, przy czym mniejsza jest też ich wydajność wynikająca z konieczności nakładania grubszej warstwy dla uzyskania jednolitego koloru.
Powinniśmy również uwzględnić pozostawienie pewnej ilości farby na ewentualne poprawki, gdy z czasem pojawia się miejscowe uszkodzenia, a także zanotować numer koloru z palety barw, co umożliwi odtworzenie takiego samego koloru.
Rezerwę farby można przechować, np. w słoiku napełnionym niemal po brzeg ze szczelnym zamknięciem przez okres przynajmniej 5 lat w miejscu nienarażonym na zamrożenie.
Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie” Aleksander Rembisz
Zdjęcia: FIL Śnieżka marka Magnat, STABILL, Tikkurila
Komentarze