Jak zamontować osprzęt do drzwi wewnętrznych?

Wewnętrzne skrzydła drzwiowe pełnią rolę przegród funkcjonalnych, optycznych i dźwiękowych i z reguły nie wymagają zamontowania masywnych zamknięć odpornych na włamanie.

Oferowane przez producentów różnorodne modele drzwi wewnętrznych wyposażane są już w zamki drzwiowe, do których trzeba jednak dokupić niezbędne akcesoria – klamkę i szyldy lub rozety ozdobne, a także ewentualnie wkładki, które można samodzielnie zamontować.

Również wymiana uszkodzonego zamka nie powinna sprawiać kłopotów, a precyzyjna regulacja zawiasów pozwoli na łatwe domykanie się skrzydła i estetyczny wygląd po zamknięciu.    

Montaż lub wymiana zamka w drzwiach

Typowe skrzydła do drzwi wewnętrznych fabrycznie wyposażone są w zamki wpuszczane pozwalające jedynie na zamkniecie „na klamkę” lub zintegrowane z zasuwą na zwykły klucz bądź z wkładką typu yale, a także mogą mieć wstawione zamknięcie blokujące wejście do WC.  

W przypadku drzwi nietypowych wykonanych np. na zamówienie, jeśli nie mają zamka wpuszczanego, jego zamontowanie należy zlecić firmie, która dysponuje odpowiednim oprzyrządowaniem np. w postaci precyzyjnej dłutownicy umożliwiającej utworzenie otworu na korpus zamka.

Natomiast samodzielnie można zamek wpuszczany dość łatwo wymienić np. w przypadku uszkodzenia mechanizmu czy zmiany sposobu blokowania zamknięcia.

Zamki drzwiowe tego typu mogły być zamontowane w wielu wariantach wymiarowych - zarówno w drzwiach wewnętrznych jak i zewnętrznych - dlatego przed zakupem nowego mechanizmu trzeba ustalić istotne jego parametry.

Najłatwiej wymontować stary zamek przedstawić go jako wzór przy zakupie nowego, co w drzwiach wewnętrznych nie powinno spowodować problemów spowodowanych czasowym  brakiem  możliwości zamknięcia pomieszczenia.

Można też dokonać pomiarów na wmontowanym zamku ustalając takie parametry jak:  

• długość i szerokość szyldu czołowego oraz rozstaw otworów pod wkręty mocujące;
• odległość osiowa między otworem pod klamkę i zamek – standardowo 72mm lub 90 mm;
• odległość od czoła do osi klucza tzw. dormas  - standardowo 50 mm, 55 mm  lub 60 mm;
• wysokość i głębokość korpusu (do wyznaczenia po wymontowaniu zamka);
• kierunek otwierania skrzydła (lewy bądź prawy);
• sposób blokowania (klucz, wkładka, WC).

Jako wartości krytyczne (muszą być spełnione) to rozstaw osiowy i dormas, a pozostałe parametry można z reguły dość łatwo dopasować - np. w większości zamków można zmienić kierunek jego funkcjonowania i po odkręceniu obudowy wystarczy odwrócić położenie zapadki klamkowej.

Niekiedy konieczne są drobne korekty wgłębienia pod blachę czołową lub rozwiercenie otwory w skrzydle, gdy instalujemy zamek z wkładką.

Montaż nowego zamka nie powinien sprawiać problemów – wystarczy włożyć go w otwór drzwiowy i przykręcić czoło dwoma wkrętami i ewentualnie wstawić wkładkę, która mocuje się długą śrubą wprowadzoną od czoła.

Ustalenie pozycji zamocowania wkładki ułatwi (po jej  włożeniu) próba obrócenia klucza przy jednoczesnym osiowym jej przesuwaniu. Często stare wkręty ulegają obluzowaniu, a nawet wypadają i wtedy otwór trzeba zakołować wklejając (po rozwierceniu) kołek o średnicy 8 – 10 mm.

Popularne niegdyś zamki nawierzchniowe zakładane w drzwiach zewnętrznych zastępowane są przez fabrycznie zamontowane zamki wpuszczane sterujące również wielostronnymi zapadkami i dlatego obecnie ich instalacja w praktyce ogranicza się do tworzenia zamknięcia w pomieszczeniach podrzędnych (np. gospodarczych, piwnicach) a sposób ich zamontowania określa dołączona do wyrobu instrukcja, zawierająca niekiedy szablon do wykonania otworów i zamocowań.

Funkcjonalnie zamki takie dają dość iluzoryczną ochronę, zwłaszcza gdy zakładane są na słabej konstrukcji drzwiowej, łatwej do wyważenia.

Montaż klamki w drzwiach wewnętrznych

Drzwi wewnątrz-lokalowe oferowane są w wielu wariantach wzorniczych oraz technicznych i sprzedawane najczęściej w stanie niemal  kompletnym w połączeniu z dopasowaną ościeżnicą. Jednak oprócz osadzenia ich w otworze drzwiowym konieczne będzie zamontowanie klamki i szyldów ozdobnych dopasowanych do wymagań funkcjonalnych i rodzaju zamknięcia.

W drzwiach mogą być montowane zamki wewnętrzne, wpuszczane o różnej budowie i wymiarach, co determinuje rodzaj dostosowanych do tych drzwi klamki i sposoby zamykania.

W przypadku instalacji klamki z długim szyldem istotne będzie rozstaw otworów między osią trzpień klamki i otwory pod klucz – może on wynosić 72 mm lub 90 mm, a także ukształtowanie otworu dostosowanego do rodzaju zamknięcia – pod klucz, wkładkę typu yale czy zapadkę do WC.

Szyldy mocowane są najczęściej wkrętami do konstrukcji drzwiowej, ale bywają też wersje z przelotowym mocowaniem ozdobnymi wkrętami do metalu i wtedy trzeba sprawdzić czy zamontowany zamek nie będzie przeszkadzał w ich  wprowadzeniu. W przypadku dzielonych rozet pod klamkę i klucz rozstaw otworów w zamku nie będzie istotny, ale tu również trzeba wybrać odpowiedni kształt otworu w rozecie pod zamknięcie.

Rozstaw otworów mocujących rozety dostosowany jest to standardowych otworów w zamku, co z reguły umożliwia przelotowe ich zamocowanie przy użyciu dołączonych niekiedy złączy gwintowych zamiast wkrętów do drewna.

Sposób montażu klamki i szyldu uzależniony jest od konkretnego modeli, ale najczęściej przebiega on następująco:

W wariancie z rozetami zdejmujemy ich osłony zewnętrzne (mocowane zatrzaskowo lub po odkręceniu wkrętu), a trzpień klamki wkładamy w otwór zamka i  obustronnie mocujemy rozety.

W podobny sposób mocujemy rozety pod sterowanie zamknięciem, a przy rozetach pod zwykły klucz korzystamy z jego pomocy przy centrowaniu położenia rozet (klucz musi swobodnie wchodzić w otwór). 

Po nałożeniu klamek mocujemy je wkrętami imbusowymi przykręcanymi od spodu, przy czym rozcięcia w kwadratowym trzpieniu łączącym muszą znajdować się osi tych wkrętów. Po nałożeniu ozdobnych osłon montaż zostaje zakończony.

W wariancie z długimi szyldami w standardowym wykonaniu ich montaż ogranicza się do wstawienia kwadratowego trzpienia  i przyłożenia kolejno szyldów z obu stron, mocując je ozdobnymi wkrętami do drewna. W wersji mocowania przelotowego po zaznaczeniu miejsc pod otwory, przewierca się  skrzydło drzwiowe na wylot i mocuje  szyldy dołączonymi śrubami.

Szyldy mocowane są wkrętami do konstrukcji drzwiowej, lub przelotowymi wkrętami do metalu.

Jak wyregulować zawiasy drzwiowe?

W obecnie produkowanych  drzwiach wewnętrznych standardowo montowane są dwa typy zawiasów – tradycyjne, trzpieniowe w skrzydłach przylgowych lub wpuszczane w drzwiach bezprzylgowych.

Niekiedy zakładane są zawiasy wahadłowe, które pozwalają na otwieranie w obu kierunkach i samoczynny powrót w pozycje zamknięte i montowane najczęściej w dwuskrzydłowych drzwiach  „typu westernowego”.

Ze względów bezpieczeństwa zawiasy wahadłowe o specjalnej konstrukcji montowane są w skrzydłach szklanych, co zapobiega m. in. skutkom przy próbie ich otwarcia w niewłaściwym kierunku czy przypadkowemu  „zderzeniu się” z nimi.  

Typowe zawiasy drzwiowe można w pewnym zakresie regulować względem ościeżnicy podnosząc skrzydło, wyrównując szczelinę obwodową czy docisk.

W zawiasach trzpieniowych wysokość zawieszenia skrzydła reguluje się podkładkami nakładanymi na bolce zawiasów. Inne regulacje polegają na odpowiednim wkręcaniu lub wykręcaniu trzpieni po uprzednim wykręceniu wkrętu ustalającego. Wkręcając część ościeżnicową zawiasu zmieniamy docisk skrzydła do ramy, a przy obracaniu części w skrzydle na dole i u góry regulujemy szczelinę na obwodzie drzwi.  

W zawiasach wpuszczanych typu 3D do regulacji skrzydła wykorzystuje się odpowiednie wkręty pozwalające na ustawienie skrzydła w optymalnym położeniu.

Zawiasy wahadłowe z reguły nie pozwalają na żadne regulacje położenia skrzydła, ale mogą umożliwiać dopasowanie oporu otwierania i szybkości zamykania dzięki zmianie wstępnego naprężenia sprężyn.

Autor: Redakcja BudownicwaB2B

Opracowanie: Sebastian Malinowski

Zdjęcia: Pixels, Domino