2023-02-28 14:43:21 
Urządzenia umożliwiające pracę na wysokości muszą być dostosowane do rodzaju prowadzonych robót, a ich asortyment obejmuje najprostsze rozwiązania typu drabina jak i rozbudowane rusztowania elewacyjne czy samobieżne podnośniki koszowe.
Zależnie od konstrukcji wznośnej dobierane są też odpowiednie zabezpieczenia w postaci np. stabilnych barierek lub indywidualnych środków ochrony przed upadkiem.
Od drabiny po system rusztowań
Wykonanie najprostszych czynności, nawet choćby na niewielkiej wysokości ponad poziomem zasięgu rąk, wymaga użycia odpowiedniego podwyższenia, co w przypadku typowych drobnych prac domowych sprowadza się do użycia drabiny.
Wewnątrz pomieszczeń, ze względu na ich ograniczoną wysokość, wystarczy wykorzystanie kilkustopniowej rozstawnej drabiny gospodarczej, ale przy pracach na zewnątrz domu czy w ogrodzie potrzebna będzie większa drabina dwufunkcyjna - której długości w pełnym rozłożeniu sięgające nawet ponad 5 metrów.
W układzie rozstawnym podstawową wysokość drabiny zwiększa przedłużka, a w konfiguracji dostawnej uzyskuje się największa jej długość, ale wtedy wymaga zapewnienia stabilnego oparcia na szczycie. Przy jej użyciu można samodzielnie wykonać w domu i ogrodzie wiele prac konserwacyjnych czy napraw, ale w praktyce ich zakres ogranicza się często do czynności możliwych do wykonania tylko jedną ręką.
Uniwersalne zastosowanie na użytek domowy mają również tzw. drabino-rusztowania, które oprócz wykorzystania jako drabiny - dzięki zakładanemu pomostowi roboczemu - mogą posłużyć do wygodnego. przeprowadzenia wielu prac remontowych wewnątrz na zewnątrz domu.
W przypadku poważniejszych prac budowlanych - zwłaszcza na elewacji – stosowane są różnego typu rusztowania, które ewentualnie można wypożyczyć, jeśli wykonawca nie dysponuje własnym sprzętem.
Najpopularniejsze przy pracach tynkarskich czy ociepleniowych na elewacjach domów jednorodzinnych są rusztowania przestawne tzw. warszawskie. Składane są z modułowych ramek stalowych tworzących formę ażurowej wieży o szerokości ok. 1,5 m. Poszczególne segmenty zbudowane są z rurek stalowych i łączone poprzez tuleje z wycięciami, co usztywnia całą konstrukcję przestrzenną tworzącą stabilny prostopadłościan.
Stosunkowo niewielki ciężar poszczególnych elementów ułatwia montaż, który nie wymaga zastosowania jakichkolwiek dodatkowych elementów złącznych, a do wypoziomowania służą regulowane podpory bądź kółka. Podest roboczy układany bezpośrednio na poprzeczce ramki musi być zabezpieczony przed przesuwaniem, a wejście zapewnia zewnętrzna drabinka.
Rusztowania przesuwne (fot. Krause).Podobne zastosowanie mają rusztowania oparte na konstrukcji drabinowej wykonane z aluminium. Dodatkowo stabilność konstrukcji zapewniają rozstawiane podpory jak i obciążniki zakładane w zależności od wysokości rusztowania (standardowo do 15 m).
Drabinowa konstrukcja nośna pozwala na ustawienie pomostu roboczego na dowolnej wysokości zależnie od postępu robót, a barierka ochronna zabezpiecza przed upadkiem „do tyłu”. Stężenia skośne i poziome usztywniają całe rusztowanie, a ich montaż odbywa się bez użycia narzędzi.
Rusztowania systemowe - elewacyjne
Ten rodzaj rusztowań tworzy podesty robocze - w razie potrzeby - nawet na całym obwodzie ściany zewnętrznej, umożliwiając jej otynkowanie, ocieplenie czy montaż okładzin elewacyjnych. Istnieje szereg firmowych systemów rusztowań elewacyjnych, a ich kompletacja wymaga z reguły korzystania z elementów jednego producenta. Pod względem konstrukcyjnym szkielet rusztowania tworzą modułowe elementy rurowe lub ramy.
O własnościach użytkowych poszczególnych rodzajów rusztowań decyduje przede wszystkim łatwość montażu i demontażu – z reguły nie wymagają już one użycia narzędzi jak i drobnych elementów montażowych. Każde rusztowanie wyposażane jest w barierki ochronne, stabilnie osadzone podesty z powierzchnia antypoślizgowa i deską brzegową, jak też w system wewnętrznych lub zewnętrznych schodni.
Zamiast rusztowania - podnośniki mobilne
Przy pracach naprawczych czy konserwacyjnych w zastępstwie typowych rusztowań często wykorzystywane są różnego typu podnośniki, co znacznie skraca i upraszcza prace na wysokości.
Jednak zasadniczym ograniczeniem w użyciu tego sprzętu są możliwości dostępu w obszar wykonywanych robót, choć niektóre podnośniki pozwalają na działanie w znacznym oddaleniu od miejsca ich ustawienia.
Wykorzystanie takiego sprzętu często zapewnia też transport ciężkich materiałów na wymagana wysokość. Przy dorywczych pracach na wysokości wykorzystuje się głównie podnośniki samojezdne z wysięgnikiem teleskopowym, które np. w wersji na podwoziu samochodu dostawczego „obsługują” obszar kilkunastu metrów w pionie i poziomie.
Przy prowadzeniu długotrwałych prac na wysokościach w różnych miejscach zastosowanie mają także mobilne podnośniki nożycowe z napędem elektrycznym lub spalinowym pozwalające na bezpieczną pracę nawet ponad 30 metrów nad ziemią.
Jak zadbać o bezpieczeństwo w czasie prac na wysokości?
Praca na wysokości zawsze stwarza zagrożenie upadkiem, a rodzaj i sposób użytkowania sprzętu ochronnego dokładnie określają odpowiednie przepisu BHP. Przy profesjonalnym prowadzeniu takich prac niezbędne jest sporządzenie przez uprawnioną osobę planu BIOZ, a pracownicy powinni być przeszkoleni w tym zakresie.
Przy samodzielnym wykonywaniu prac na wysokości dopełnienie wymogów formalnych nie jest oczywiście konieczne, ale we własnym interesie trzeba zadbać o bezpieczne ich przeprowadzenie. W praktyce samodzielne prace prowadzone są najczęściej z drabiny lub rusztowania i dla takiego sprzętu trzeba dostosować zabezpieczenia i zasady użytkowania.
Przede wszystkim należy zadbać o stabilne oparcie na gruncie, co może wymagać utwardzenia podłoża np. przed rozłożenie desek. W przypadku rusztowań trzeba również wyregulować podpory poziomując je w oby kierunkach (ewentualnie nieznacznie nachylając w stronę ściany).
Wysokość rusztowania powinna sięgać przynajmniej 1 m ponad poziom podestu – w rusztowaniach warszawskich utworzą je cztery dodatkowe ramki. Podest o dostatecznej wytrzymałości musi być zabezpieczony przed przesuwaniem na rusztowaniu i obramowany deskami o szerokości 15 cm, a przy znacznych wysokościach wskazane jest kotwienie rusztowania do ściany.
W przypadku pracy na drabinie dostawnej trzeba zapewnić odpowiedni kąt jej nachylenia w granicach 65-75 stopni i dostateczny jej wysięg, gdyż obszar działania będzie ograniczony wejściem na wysokość poniżej 1 m od najwyższego jej punktu.
Przy pracy na drabinie obowiązuje zasada utrzymania trzech punktów oparcia – stoimy na dwóch nogach i trzymamy się jej jedną ręką. Dopuszczalna jest praca „bez trzymanki” pod warunkiem utworzenia stabilnego zamocowania na budynku i połączenie z nim uprzęży asekurującej przed upadkiem.
Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie: Sebastian Malinowski
fot. otwierająca: Isover
Komentarze