Okna o różnych formach i przeznaczeniu

Przepisy prawne wymagają zapewnienia dopływu światła naturalnego do pomieszczeń mieszkalnych przy czym powierzchnia w świetle ościeżnicy nie powinna być mniejsza niż 1/8 powierzchni podłogi. Oprócz funkcji doświetlenia okna pełnią też rolę przegrody ciepłochronnej i akustycznej, stanowią również element architektoniczny elewacji. Zależnie od miejsca ich zamontowania występują jako okna fasadowe dostosowane do montażu pionowego lub jako połaciowe umieszczane głównie na dachach skośnych.

Okna o różnych formach i przeznaczeniu

Konstrukcje bazowe stolarki okiennej

Pod względem konstrukcyjnym wszystkie okna składają się przynajmniej z podstawowych elementów konstrukcyjnych, do których należą profile ramowe i oszklenie, które w zasadniczy sposób wpływają na własności techniczne okien.

Natomiast o funkcjonalności okien decydują głównie zastosowane okucia, które odpowiadają m. in. za możliwości i sposób ich otwierania, szczelność czy odporność na uszkodzenie.

Aluminiowy system okienno-drzwiowy: MB-Slimline i MB-Ferroline. fot. Aluprof
Aluminiowy system okienno-drzwiowy: MB-Slimline i MB-Ferroline. fot. Aluprof

Profile okienne tradycyjnie wykonywane były z drewna, ale obecnie głównie z tworzyw sztucznych (PVC czy kompozytu) niekiedy również z aluminium i stanowią konstrukcję nośną w postaci mocowanej w otworze okiennym ościeżnicy, a w przypadku okien otwieranych również ramy skrzydła.

Ich istotną dla użytkownika własnością jest deklarowana przez producenta ciepłochronność, szczególnie ważną w oknach o niewielkich wymiarach, gdyż znacząco wpływa na izolacyjność termiczną takiego okna.

W profilach z PVC największy wpływ na ich ciepłochronność ma szerokość profili, co nie zawsze przekłada się na liczbę je komór. Ponadto o izolacyjności termicznej ramy okiennej decyduje materiał, z którego wykonane są wzmocnienia niezbędne dla zapewnienia odpowiedniej sztywności profili.

Drzwi tarasowe na profilu SYNEGO (PVC). fot. Aluplast
Drzwi tarasowe na profilu SYNEGO (PVC). fot. Aluplast

Większość okien PCW wzmacniana jest stalą, ale lepszą ciepłochronność mają profile zbrojone kompozytem poliestrowo- szklanym i dodatkowo wypełnionym termoizolacyjną pianą poliuretanową, co poprawia współczynnik przenikania ciepła U o ponad 30%.

W profilach drewnianych poprawę ciepłochronności uzyskuje się przez zwiększania ich szerokości i standardowo wynosi ona 70-80 mm, ale w oknach o szczególnie wysokich wymaganiach cieplnych nawet 120 mm.

Coraz większą popularnością cieszą się okna aluminiowo-drewniane, łączące walory naturalnego materiału z ochronnymi cechami aluminium.

Oferowane są w dwóch wersjach. Rama skrzydła i ościeżnica wykonane są z drewna i na zewnątrz osłonięte aluminiowym profilem lub też skrzydło i ościeżnica zbudowane są z dwóch różnych profili: zewnętrznego - aluminiowego i wewnętrznego -z drewna klejonego warstwowo.

Dzięki takiej konstrukcji okna aluminiowo-drewniane nie wymagają żadnych, specjalnych zabiegów konserwacyjnych.

Standardowo z profili tworzone są prostokątne konstrukcje ramowe ościeżnic czy skrzydeł, ale mogą być one również kształtowane krzywoliniowo, tworząc łuki czy nawet okręgi, co pozwala na niestandardowe wykorzystanie takich okien np. w obiektach zabytkowych.

Oszklenie ze względu na znaczną powierzchnię decyduje o własnościach cieplnych i mechanicznych całego okna, a przez odpowiednią konfigurację zestawów szybowych można uzyskać pożądane właściwości użytkowe.

Formalnym wymaganiem stawianym oknom fasadowym jest zapewnienie odpowiedniej ich ciepłochronności - współczynnik przenikania ciepła U dla całego okna nie może być większy niż 0,9 W/m2K.

Okna pasywne drewniano-aluminiowe Puro Passive. fot. Sokółka Okna i Drzwi
Okna pasywne drewniano-aluminiowe Puro Passive. fot. Sokółka Okna i Drzwi

W efekcie stosowane obecnie oszklenie montowane jest jako pakiety trzyszybowe standardowo w zestawieniu 4T-14Ar-4-14Ar-4T. Lepszą ciepłochronnością charakteryzują się zestawy szybowe z wypełnieniem kryptonem, a oszklenie pasywne wykonywane jest z pakietów czteroszybowych - trzy komory wypełnione kryptonem.

W rejonach, gdzie budynek narażony jest na intensywny hałas zewnętrzny oszklenie powinno zapewniać odpowiednią izolacyjność akustyczną, która osiąga się poprzez odpowiednia konfiguracje zestawów szybowych, a uzyskane wyciszenie może osiągać wartość Rw = 45 dB.

Okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej mają znacznie pogrubione szyby zewnętrzne (pakiety szyb VSG), a dobór konfiguracji oszklenia powinien również uwzględniać rodzaj uciążliwego hałasu, gdyż poszczególne zestawienia uzyskują znacznie różniące się parametry akustyczne zależnie od widma dźwięków (dominujących częstotliwości).

Niezwykle istotny wpływ na utrzymanie wysokiej izolacyjności akustycznej okien ma również sposób zamontowania jak też ich szczelność (produkcyjna oraz użytkowa).

Okna - zwłaszcza w niskich budynkach jednorodzinnych - należą do najczęściej wykorzystywanych dróg umożliwiających wejście do środka przez włamywaczy, a zastosowanie odpowiedniego oszklenia w znacznym stopniu utrudni im dostęp.

Okno antywłamaniowe Vetrex V82 ProSafe. Fot. Vetrex
Okno antywłamaniowe Vetrex V82 ProSafe. Fot. Vetrex

Oszklenie antywłamaniowe zapewniają pakiety zawierające szyby warstwowe (klejone z folią PVB) o odpowiedniej klasie odporności na rozbicie uwzględniające potencjalne zagrożenia.

Jednak efektywność ochrony antywłamaniowej uzależniona będzie również od własności konstrukcji okiennej - wytrzymałości obramowania, zastosowanych okuć utrudniających wyważenie oraz stabilności zamontowania.

Oferowane okna antywłamaniowe kompletowane są więc z uwzględnieniem tych wymagań i klasyfikowane do określonych klas odporności jako całość odpowiednio do klasy RC1N - RC6, przy czym jako antywłamaniowe można uznać okna w klasie przynajmniej RC2.

Okna uchylne, rozwierne czy fix?

Istotnym kryterium funkcjonalnym okna będzie sposób i kierunek jego otwierania. Zależnie od miejsca zamontowania i wystroju wnętrza okno może być jedno-skrzydłowe (lewe bądź prawe) lub dwu- skrzydłowe i o okuciach działających jako rozwierne lub rozwierno-uchylne.

Niekiedy montowane są okna w stylu brytyjskim, przesuwne w pionie i wyposażone w elementy odciążające (przeciwwagi lub sprężyny).

Pozwala to na zagospodarowanie parapetu wewnętrznego, ale utrudnia mycie po stronie zewnętrznej. Dobre naświetlenie i podwyższoną ciepłochronność zapewniają natomiast okna typu fix (nieotwieralne), które mogą być montowane samodzielnie lub jako część zestawienia ze skrzydłami ruchomymi.

Przy montażu w części parterowej domu nie będzie problemu z ich myciem od zewnątrz, a stabilne zamontowanie zwiększa zabezpieczenie przed wyważeniem.

Okna połaciowe

Zależnie od rodzaju zamontowanych okuć, okna połaciowe mogą funkcjonować jako:

- obrotowe pozwalające na obrót okna względem osi poziomej w zakresie do 180 stopni przy czym oś obrotu znajdować się po środku wysokości lub nieco powyżej . Wadą tego rozwiązania jest „wchodzenie” górnej części skrzydła do wnętrza pomieszczenia

- uchylno-obrotowe, które łączą funkcję okien obrotowych i uchylnych dzięki specjalnym okuciom i przełącznikiem zawiasów można zmienić sposób ich otwierania. W pozycji uchylnej skrzydło utrzymuje się samoczynnie przy kilku ustalonych kątach otwarcia.

Dachowe okno obrotowe FTP-V Z-Wave wyposażone jest w urządzenia umożliwiające jego zdalne otwieranie i zamykanie oraz sterowanie dodatkami za pomocą pilota. fot. FAKRO
Dachowe okno obrotowe FTP-V Z-Wave wyposażone jest w urządzenia umożliwiające jego zdalne otwieranie i zamykanie oraz sterowanie dodatkami za pomocą pilota. fot. FAKRO

Okna dachowe przystosowane są do zamontowania wyposażenia w mechanizm elektrycznego otwierania i zamykania, co jest niezbędne, gdy umieszczone są wysoko, poza zasięgiem użytkownika stojącego na podłodze.

Drzwi tarasowe

Eleganckie otwarcie pomieszczenia na taras i ogród zewnątrz wymaga zamontowania sięgającego podłogi oszklenia oraz dopasowanych do wnętrza drzwi tarasowych.

Dlatego chętniej montowane są drzwi przesuwne, których szerokość (łącznie z częścią stałą) może sięgać nawet 6 metrów.

Drzwi tarasowe przesuwne FEN SLIDE design - łączą zalety systemów PSK i HST. fot. KRISPOL
Drzwi tarasowe przesuwne FEN SLIDE design - łączą zalety systemów PSK i HST. fot. KRISPOL

Drzwi tarasowe działające w systemie uchylno-przesuwnym otwierane są w podobny sposób jak np. boczne drzwi w samochodach dostawczych. W pierwszej fazie klamkę skrzydło odsuwa się od ramy, a następnie przesuwa po prowadnicy zamocowanej do ościeżnicy.

Trybie zamykania dosunięte do końca okno dzięki mechanizmowi mimośrodowemu zostaje dociśnięte do ościeżnicy tworząc z częścią nieruchoma przegrody równa płaszczyznę oszklenia.

Drzwi te można też uchylić w górnej części podobnie jak w standardowych drzwiach balkonowych w celu np. przewietrzenia pomieszczenia zabezpieczając się jednocześnie przed wejściem nieproszonych gości.

W systemie z mechanizmem podnoszono-przesuwnym przemieszczanie się skrzydła następuje po szynie umieszczonej w podłodze i w pozycji otwartej chowa się ono za cześć stałą, a w pozycji zamkniętej tworzy uskok między obiema płaszczyznami.

W momencie otwierania skrzydło jest nieznacznie unoszone, a po przestawieniu klamki można je opuścić i zablokować w dowolnej pozycji.

Akcesoria funkcjonalne i dekoracyjne

Dodatkowe elementy okucia znacznie podnoszące komfort użytkowania. Odpowiednio zamontowane elementy pozwalają na stopniowanie blokowanie uchyłu dostosowując intensywność wentylacji do aktualnych potrzeb.

Możliwość przymknięcia drzwi balkonowych od zewnątrz zatrzask umożliwia specjalny zatrzask, a ich domkniecie ułatwia dodatkowy uchwyt montowany na skrzydle.

Zabezpieczenie przed niepożądanym otwarciem okna np. przez dziecko zapewni założenie klamki z kluczykiem. Zwiększa to też odporność na wyważenie okna od zewnątrz.

Klamka okienna z kluczykiem. fot. Oknoplast
Klamka okienna z kluczykiem. fot. Oknoplast

Elementem dekoracyjnym okien mogą być tzw. szprosy dzielące oszklenie na kwatery - pola szyb o mniejszej powierzchni.

W bardzo dużych oknach tworzone są jako szprosu konstrukcyjne z użyciem systemowych profili okiennych, dzięki czemu uzyskuje się sztywniejszą ramę skrzydła.

Szprosy konstrukcyjne, wiedeńskie, wewnątrzszybowe. fot. Sokółka Okna i Drzwi
Szprosy konstrukcyjne, wiedeńskie, wewnątrzszybowe. fot. Sokółka Okna i Drzwi

Najpopularniejszym sposobem ich utworzenia są jednak szprosy międzyszybowe, w postaci ozdobnej kraty umieszczonej między taflami oszklenia.

Rozwiązanie takie nie utrudnia utrzymania czystych szyb, a ich wygląd z pewnej odległości nie odbiega od tradycyjnych szprosów.

Natomiast dość kłopotliwy w użytkowaniu i myciu będzie wariant ze szprosami nakładanymi na powierzchni oszklenia.

Występują one jako tzw. szprosy wiedeńskie zawierające „ślepą” wkładkę międzyszybową lub tylko przyklejane listewki zewnętrzne.

Autor: Redakcja BudownicwaB2B

Opracowanie: Aleksander Rembisz

Zdjęcia: Sokółka Okna i Drzwi (zdjęcie główne), Fakro, Krispol, Oknoplast, Vetrex, Aluplast, Aluprof

Film: Filplast

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT