Jak urządzić wygodną kuchnię?

Pomieszczenie kuchenne jest miejscem, w którym spędzamy dużo czasu, poświęcając go nie tylko na przygotowaniu potraw, ale również ich spożywanie potraw jak i spotkania rodzinne. Funkcjonalne i estetyczne urządzenie tego pomieszczenia wymaga uwzględnienia pewnych zasad ergonomii i bezpieczeństwa użytkowania, a konkretne rozwiązania dostosowuje się do wielkości tego pomieszczenia i preferencji mieszkańców.

Jak urządzić wygodną kuchnię?

Kuchnia otwarta czy oddzielna?

Zależnie od układy funkcjonalnego pomieszczeń w domu jednorodzinnym, ich wielkości czy konfiguracji instalacji sanitarnej i wentylacyjnej kuchnia może stanowić odrębne pomieszczenie lub stać się częścią np. salonu z wydzielona strefą kulinarna. Oba rozwiązania mają swoich zwolenników jak i przeciwników, a sposób aranżacji zależeć będzie głównie od intensywności i sposobu przygotowywania potraw.

Przykład obszernej kuchni z dużym stołem jadalnym i bogatą zabudową cargo na całej ścianie. fot. Rejs
Przykład obszernej kuchni z dużym stołem jadalnym i bogatą zabudową cargo na całej ścianie. fot. Rejs

Jednak w praktyce, jako optymalne rozwiązanie można uznać dużą kuchnię z wydzielonym aneksem jadalni, co pozwala na wygodne spożywanie codziennych posiłków, a jednocześnie eliminuje rozchodzenie nie zawsze przyjemnych zapachów po całym domu. Alternatywnie kuchnię z dużym reprezentacyjnym pomieszczeniem można połączyć szerokimi przesuwnymi drzwiami, otwieranymi przy specjalnych okazjach.

Niezależnie od lokalizacji część kuchenna powinna spełniać następujące wymagania formalne:

  • szerokość pomieszczenia kuchennego nie powinna być mniejsza niż 2,4 m
  • drzwi wejściowe o szerokości, co najmniej 80 cm
  • minimalne wyposażenie techniczne to trzon kuchenny, zlewozmywak i podłączenie do chłodziarki
  • sposób wentylacji należy dostosować do rodzaju kuchenki i jej lokalizacji.

W kuchni bez okien dopuszczalna jest wentylacja grawitacyjną przy korzystaniu z kuchenki elektrycznej lub mechaniczna przy kuchence gazowej. W kuchniach otwartych na pokój dzienny wymagany jest okap z wentylacją mechaniczną i dodatkowo wentylacja grawitacyjna z wlotem do kanału zlokalizowanym pod sufitem.

Oprócz powyższych wymagań wyposażenie kuchni powinno odpowiadać normom ergonomicznym w celu zapewnienia wygodnego i i bezpiecznego jej użytkowania.

Układy funkcjonalne kuchni

Rodzaj i rozmieszczenie wyposażenia kuchni powinno odpowiadać zakresowi wykonywanych czynności w różnorodnych technologiach kulinarnych jak i działań pomocniczych. W standardowych pracach kuchennych wykonywane są następujące czynności wymagające wydzielenia odpowiedniego miejsca.

  • strefa przygotowania potraw, gdzie przeprowadza wstępną obróbkę produktów polegającą np. na krojeniu, wałkowaniu, mieszaniu. Wymaga zapewnienia dobrego oświetlenia i łatwego dostępu do gniazdek elektrycznych jak i bliskości zlewozmywaka.
  • strefa obróbki termicznej przeznaczona do gotowania, smażenia, pieczenia obejmuje kuchenkę gazową lub elektryczną wbudowaną w blat lub zintegrowaną z piekarnikiem . Po obu stronach kuchenki powinna być utworzona przestrzeń odstawcza pokryta materiałem odpornym na wysoką temperaturę, gorące tłuszcze. Z reguły nad tą strefą umieszcza się okap odprowadzający opary lub pochłaniacz.
  • strefa brudna przeznaczona zarówno do mycia produktów jak i naczyń oraz sprzętu kuchennego. Podstawowym wyposażeniem tej strefy jest zlewozmywak z zintegrowaną płyta ociekową. Przylegająca do niej ściana wymaga ochrony przed zawilgoceniem, a w jej pobliżu umieszcza się zmywarkę.
  • strefa wydawania posiłków to miejsce gdzie przygotowuje się potrawy do konsumpcji poprzez porcjowanie, doprawianie, dekorację, co wymaga dysponowania dość dużą powierzchnią i wygodnym dostępem do zastawy stołowej oraz różnorodnych dodatków.

Oczywiście powyższe wytyczne wskazują jedynie na konieczność uwzględnienia przy planowaniu aranżacji kuchni pewnych zasad, co ułatwi dobór i optymalną lokalizację jej wyposażenia. Powinniśmy również uwzględnić wymagania techniczne i funkcjonalne dla stałych elementów wyposażenia kuchni, jakimi są kuchenka, zlewozmywak i chłodziarka.

Kuchenka gazowa nie może być ustawiona bliżej niż 0,5 m od obrysu okna i w odległości poziomej większej niż 2 m od wlotu do kanału wentylacyjnego. Po obu jej stronach należy pozostawić wolna przestrzeń na blacie o szerokości, co najmniej 60 cm. Oddzielny piekarnik można umieścić pod lub - co jest rozwiązaniem wygodniejszym - w wysokiej zabudowie powyżej poziomu blatu.

Z kolei chłodziarki nie można ustawiać w bezpośredniej bliskości źródeł ciepła (kuchenki, piekarnika, czy grzejników). Jej lokalizacja powinna zapewniać łatwy dostęp również z innych pomieszczeń np. stać w pobliżu drzwi. Zlewozmywak umieszczamy blisko kuchenki - z uwzględnieniem powierzchni odstawczej - i z płytą ociekową zwróconą w przeciwna stronę

Wyposażenie i stylizacja kuchni

Wyposażenie kuchni w postaci mebli i niezbędnych urządzeń może być rozmieszczone według różnych form, co wpływa przede wszystkim na jej funkcjonalność jak i nadaje jej określony charakter. Zależnie od tego wykorzystuje się elementy standardowe i znormalizowanych wymiarach lub zestawiamy wyposażenie według własnych upodobań bądź zamawia w wyspecjalizowanej firmie.

Aranżacja kuchni w typowej zabudowie jednoblatowej z szafkami wiszącymi i stojącymi, pochłaniaczem, stołem, zlewozmywakiem pod oknem, pochłaniaczem etc. fot. Tikkurila
Aranżacja kuchni w typowej zabudowie jednoblatowej z szafkami wiszącymi i stojącymi, pochłaniaczem, stołem, zlewozmywakiem pod oknem, dużą lodówką, piekarnikiem etc. fot. Tikkurila

Najczęściej do wyposażenia kuchni wykorzystywane są gotowe, zunifikowane meble kuchenne o wymiarach modułowych, z których tworzona jest zabudowa „jednoblatowa” składająca się z ciągu szafek stojących przykrytych blatem roboczym oraz zestawu szafek wiszących.

Standardowe korpusy wyposażane są w różnorodne rodzaje drzwiczek, których wzornictwo decyduje o estetyce pomieszczenia. Oczywiście taki układ funkcjonalny może być utworzony na indywidualne zamówienie z wykorzystaniem ponadstandardowych materiałów np. blatów kamiennych.

W kuchnia może być również utworzony tradycyjny układ funkcjonalny z wykorzystaniem wolnostojącej zabudowy o różnorodnej stylistyce w postaci np. kredensów, witryn czy stołów. Wymaga to jednak dysponowania stosunkowo dużą powierzchnia np. w połączeniu z częścią jadalni. Poszczególne meble to produkty gotowe (głównie z stylistyce skandynawskiej) lub robione na zamówienie.

Przykład kuchni wyspowej. Gładkie fronty mebli, bez uchwytów z systemem wspomagania ruchu. fot. BLUM
Przykład kuchni wyspowej. Gładkie fronty mebli, bez uchwytów z systemem wspomagania ruchu. fot. BLUM

W kuchniach otwartych popularnym układem funkcjonalnym sa tzw. kuchnie wyspowe, w których oprócz szafek modułowych ustawionych przy ścianach, na środku zabudowywana jest „wyspa” mieszcząca niewielką część roboczą, kuchenkę i zlewozmywak. Taki układ pozwala na stały kontakt wzrokowy między osobą w kuchni a np. gośćmi w salonie, ale utworzenie wyspy może stwarzać problemy instalacyjne, zwłaszcza z odprowadzeniem ścieków ze zlewozmywaka.

Styl kuchni to nie tylko układ funkcjonalny, ale również wzornictwo mebli i wyposażenia, kolorystyka ścian, rodzaj pokrycia podłogi oraz drobnych elementów dekoracyjnych. Zależnie od preferencji mieszkańców może on odpowiadać określonym trendom stylistycznym, wzorowanym na np. wystroju rustykalnym, nowoczesnym, a nawet awangardowym.

Wystój rustykalny (wiejski) nawiązuje np. do tradycyjnej kuchni polskiej, z dominacją elementów drewnianych i wyeksponowanymi detalami wyposażenia. Kuchnie nowoczesne to głównie zestaw masowo produkowanych mebli i wyposażenia w szerokiej gamie kolorystycznej z głównym nastawieniem na jej funkcjonalność i łatwość utrzymania porządku.

Wentylacja i oświetlenie

W pomieszczeniu kuchennym musi być zapewniona wydajna wentylacja, która odprowadzi nadmiar pary wodnej powstającej np. podczas gotowania, zapachów oraz dopływ świeżego powietrza. Podczas użytkowania kuchenki należy umożliwić wymianę powietrza na poziomie pięciokrotnej jego objętości w pomieszczeniu w ciągu godziny, co można uzyskać jedynie dzięki wentylacji mechanicznej.

Aranżacja zabudowy kuchni z dużym okapem i wyciągiem. fot FERRO

Typowe rozwiązanie to okap nadkuchenny podłączony do kanału wywiewnego oraz dopływ powietrza zewnętrznego poprzez ręcznie lub automatycznie sterowany nawiewnik. Zastąpienie takiego wyciągu pochłaniaczem zapachów nie zapewnia wymiany powietrza, a wytworzona wilgoć pozostaje nadal w kuchni. Oprócz wentylacji „roboczej” potrzebna jest również stała wentylacja podstawowa, realizowana najczęściej poprzez grawitacyjna wymianę powietrza bądź funkcjonująca w centralnym systemie wentylacyjnym również z odzyskiem ciepła.

Aranżacja kuchni z widocznym oświetleniem podszafkowym. fot. FERRO
Aranżacja kuchni z widocznym oświetleniem podszafkowym. fot. FERRO

Bezpieczne przygotowanie posiłków wymaga niekiedy zapewnienia dobrego oświetlenia miejscowego umożliwiającego precyzyjne działanie podczas krojenia, filetowania. Oprócz oświetlenia ogólnego w postaci lamp sufitowych, instalowane są punkty świetlne lub taśmy pod szafkami.

Lampy wiszące nad stołem lub wyspą kuchenną znakomicie doświetlą strefę spożywania posiłku. Na pierwszym planie dwugrupowy Łącznik świecznikowy Ospel Impresja
Lampy wiszące nad stołem lub wyspą kuchenną znakomicie doświetlą strefę spożywania posiłku. Na pierwszym planie dwugrupowy łącznik świecznikowy Ospel Impresja

Najlepiej nadają się do tego celu lampy liniowe - świetlówki, LED y - a źródło światła powinno być niewidoczne dla osoby pracującej przy blacie, a jedynie równomiernie oświetlać jego powierzchnię. W miejscu spożywania posiłków często instalowane są nisko zawieszone nad stołem lampy o regulowanej wysokości zwisu i z nieprzezroczystym kloszem chroniącym przed olśnieniem.

autor: Cezary Jankowski

opracowanie: Aleksander Rembisz

zdjęcia: Ferro, Blum, Rejs, Tikkurila, Ospel

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT