Blat w kuchni powinniśmy dobierać zawsze do charakteru pomieszczenia, a zwłaszcza stylu i kolorystyki szafek. We wnętrzach nowoczesnych blaty i szafki często ze sobą kontrastują. Ważny jest również sam materiał. Jeśli chcemy postawić na elegancję, warto pomyśleć o blacie z kamienia, konglomeratu lub szkła, we wnętrzu przytulnym, o rustykalnym charakterze świetnie sprawdzi się natomiast blat drewniany lub imitujący drewno.
Warto pamiętać, że materiał, z jakiego zrobiony jest blat ma wpływ na jego walory użytkowe. Dlatego dokonując wyboru, powinniśmy zastanowić się, jak dużo czasu spędzamy przy blacie kuchennym. Wybierając konkretne rozwiązanie warto także brać pod uwagę wielkość i układ blatu. Jeśli ma on być nieduży i w miarę prosty, można zdecydować się na droższy materiał.
Blaty kuchenne z laminatu
Blaty kuchenne wykonane z płyty laminowanej zwykle mają szerokość 60 cm i są dostępne w dwóch standardowych grubościach: 2,8 cm i 3,8 cm. Jeżeli chodzi o samą konstrukcję, to jego wypełnienie stanowi trudnopalna płyta wiórowa lub płyta MDF. Od spodu producenci często stosują folię przeciwprężną, wzmacniającą konstrukcję i przeciwdziałającą wnikaniu wilgoci. Zewnętrzna płaszczyzna płyty pokryta jest laminatem, który składa się z kilku warstw utwardzonych i zaimpregnowanych specjalnymi żywicami.
Dobrze, jeśli blat pokryty jest mocno sprężonym laminatem HTL (High-Pressure Laminate), który ma większą odporność na zarysowania. Wierzchnią jego warstwę stanowi specjalnie utwardzony dekor. Blaty laminowane występują w ogromnym wyborze kolorów i wzorów. Mogą imitować bardziej szlachetne materiały, jak kamień czy drewno. Są oferowane w wersji błyszczącej, matowej lub półmatowej, o gładkiej lub chropowatej strukturze. Niektóre blaty laminowane pokryte są jeszcze powłokami antybakteryjnymi.
Blaty laminowane mają bardzo dużo zalet. Można je łatwo przycinać i łączyć, pamiętając jednak o wypełnianiu szczelin silikonem. Są odporne na wysoką temperaturę, promieniowanie UV, parę wodną, detergenty, zabrudzenia, uderzanie, ścieranie.
Choć sam laminat jest twardy i niewrażliwy na działanie wody, blatu nie powinno się wykorzystywać w charakterze deski do krojenia oraz specjalnie zadbać o miejsca przycięć, zwłaszcza w sąsiedztwie zlewozmywaka czy zmywarki. Przy zlewozmywaku warto zastosować na przykład folię ochronną, zabezpieczającą przed wilgocią niepokryte laminatem krawędzie. Choć większość laminatów jest odpornych na działanie temperatury do 150°C, lepiej na dłużej nie stawiać na blacie gorących garnków czy patelni. Warto pamiętać, że uszkodzonego laminatu nie da się już naprawić, co stanowi chyba najpoważniejszą wadę tego rozwiązania.
Front blatu może mieć różne wykończenia - być zaokrąglony jednostronnie, dwustronnie, ale także zakończony ostrym profilem. Ścięte krawędzie blatów od strony ściany należy zabezpieczać przez wodą akrylowymi listwami.
Blaty kuchenne kompozytowe
Blaty z kompozytu mogą mieć różną długość, grubość (przeważnie nie przekracza 4 cm) i kształt. Rdzeniem blatu jest płyta wiórowa lub MDF, którą pokrywa się zwykle 10-15 mm warstwą kompozytu - mieszanki naturalnych minerałów (około 60-70%) połączonej żywicą akrylową lub poliestrową z dodatkiem pigmentów. Od spodu płyty znajduje się warstwa laminatu lub blacha aluminiowa. Tego typu blaty są dostępne w wielu wariantach kolorystycznych. Mogą mieć jednolitą barwę, albo przypominać wyglądem kamień naturalny.
To rozwiązanie ma wiele zalet. Możliwość dowolnego kształtowania materiału sprawia, że blat pozbawiony jest łączeń. Można także wykonać z niego zlew, który będzie tworzył z blatem jedną całość. Choć kompozyt wyglądem może przypominać kamień, jest od niego dużo lżejszy i ciepły w dotyku. Poza tym nie chłonie wody, jest odporny na promieniowanie UV, zabrudzenia, uszkodzenia, nie wchodzi w reakcje z detergentami czy kwasami, łatwo utrzymać go w czystości.
Największą wadą tego rozwiązania jest wysoka cena, kilka razy wyższa niż blatu laminowanego. Blaty kompozytowe są odporne na działanie temperatury do 180°C. Gorący garnek czy patelnia pozostawione na dłużej na blacie mogą spowodować jego odkształcenie, a w skrajnych przypadkach nawet pęknięcie. Dlatego w bezpośrednim sąsiedztwie kuchenek zaleca się podklejenie kompozytu taśmą termoizolacyjną. Choć kompozyt jest materiałem twardym, nie powinno się na nim kroić czy przesuwać przedmiotów o ostrych krawędziach. Na szczęście uszkodzony blat da się naprawić. Można też okresowo, bez konieczności demontażu, szlifować go i polerować (to zadanie najlepiej zlecić fachowcowi), co sprawi, że przez długie lata będzie cieszył nasze oczy wspaniałym wyglądem.
Uwaga! Okresowa renowacja blatu kompozytowego zalecana jest także ze względów higienicznych.
Blaty kuchenne z kamienia naturalnego
Najodpowiedniejszym i, co za tym idzie najczęściej wykorzystywanym na blaty kuchenne kamieniem jest granit.
Standardowa grubość płyt wynosi 3 cm. Blaty z granitu wykonywane są wyłącznie na indywidualne zamówienie. Ich krawędzie można w dowolny sposób szlifować, powierzchni kamienia nadaje się zaś specjalny połysk. Sam granit występuje w wielu odmianach kolorystycznych, różniących się barwą, odcieniem, rysunkiem, co pozwala wkomponować go w niemal każde wnętrze. Jest materiałem bardzo twardym, odpornym na uszkodzenia mechaniczne, zarysowania, wysoką temperaturę. Poza tym nie chłonie wody, tłuszczów, zabrudzeń oraz nie wchodzi w reakcje ze środkami chemicznymi i kwasami.
A wady? Blaty granitowe są zimne, ciężkie i dość drogie. Nie można ich także w dowolny sposób formować, gdyż obróbka tego kamienia, ze względu na jego twardość, jest dość trudna.
Coraz rzadziej stosowanym na blaty kuchenne materiałem jest marmur. Jest on niezwykle efektowny wizualnie, ale ma sporo ograniczeń. Jest bardziej miękki od granitu, łatwiej się ściera, plami, brudzi, odbarwia pod wpływem kwasów, nawet takich, jak ocet czy sok z cytryny.
Jeśli zdecydujemy się na blat kuchenny z marmuru bezwarunkowo należy go zaimpregnować.
Kamienne konglomeraty
Alternatywą dla blatów z kamienia naturalnego mogą być blaty z połączonych żywicą kruszyw. Kamienne konglomeraty są pozbawione niektórych wad kamienia naturalnego i jednocześnie występują w większej liczbie kolorów i struktur, dzięki czemu można dopasować je do każdego pomieszczenia. Konglomerat to rozdrobniony kamień (granit, marmur, trawertyn, piasek krzemowo-kwarcowy) połączony żywicą poliestrową z dodatkiem pigmentu. Ma wszystkie zalety blatu z kamienia, ale jest od niego lżejszy, ciepły w dotyku, można go dowolnie formować, nie ma spoin. Największą wadą tego rozwiązania jest wysoka cena.
Uwaga! Błyszcząca powierzchnia blatu z konglomeratu może się rysować.
Blaty kuchenne z drewna
Dodadzą kuchni uroku i przytulności, zwykle mają grubość od 2 cm do 4 cm. Wykonuje się je z twardego drewna. Może to być dąb, buk, jesion, a z gatunków egzotycznych - tek, mahoń, iroko. Szczególnie ciekawą propozycją jest tek, który nie dość, że jest niezwykle twardy, to nie chłonie wilgoci. Blat kuchenny można wytworzyć z drewna litego lub klejonego (wzór mozaikowy). Lite, dzięki zachowanemu układowi słojów, wygląda bardziej naturalnie, ale jest też podatniejsze na odkształcanie pod wpływem zmieniających się temperatury i wilgotności. Drewno klejone jest bardziej praktyczne - ładnie się prezentuje, nie wypacza i nie pęka.
Blaty drewniane, choć pokrywa się je olejem lub lakierem (impregnat musi mieć atest spożywczy!), są bardzo delikatne i wymagają wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Są podatne na zarysowania, uszkodzenia mechaniczne, nie tolerują wysokiej temperatury i niektórych substancji chemicznych, które mogą odbarwiać ich powierzchnię. Są za to przystępne cenowo i można we własnym zakresie wielokrotnie je odnawiać.
Blaty kuchenne szklane
Wykonywane są tylko na zamówienie przeważnie ze szkła hartowanego o grubości od 1 cm do 2,5 cm, matowego lub przezroczystego. Choć są twarde, lepiej nie używać ich w charakterze deski do krojenia, bo mogą się porysować. Zwykle są odporne na temperaturę do 200°C, nie wchodzą w reakcję ze związkami chemicznymi, łatwo się je czyści, nie wymagają specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Świetnie pasują do nowoczesnych, oryginalnych, przestronnych wnętrz. Ciekawe kompozycje tworzą zwłaszcza z metalem, naturalnym kamieniem i drewnem. Można barwić je na wiele kolorów, zadrukowywać różnymi motywami i podświetlać od dołu, co daje niekiedy niesamowite efekty.
Blaty kuchenne metalowe
Pasują do nowoczesnych wnętrz o industrialnym charakterze. Zwykle wykonane są z aluminium lub stali kwasoodpornej. Do pomieszczeń o charakterze rustykalnym można zamówić blaty z miedzi. Są odporne na uszkodzenia mechaniczne, wysokie temperatury, niekorzystne działanie wilgoci. Mają też jednak wady: są zimne w dotyku, widać na nich wszystkie zabrudzenia, wymagają wycierania do sucha, trudno się je formuje, mają wysoką cenę. Grubość blatów metalowych przeważnie wynosi około 4 cm. Ich rdzeń stanowi płyta wiórowa, na którą z wierzchu naciągnięta jest blacha o grubości 1-3 mm.
Blaty kuchenne z betonu architektonicznego
Mogą mieć dowolny kształt, formę, kolor, fakturę. Ich grubość wynosi od 5 cm do 20 cm. Podobnie jak w przypadku kompozytu, z betonu można wykonać także zlew, który będzie stanowił z blatem jedną całość.
Blaty betonowe nie odbarwiają się, są odporne na temperaturę, uszkodzenia mechaniczne i zarysowania.
Tomasz Wojciuk
fot. otwierająca: Pfleiderer
Film: Swiss Krono
Komentarze