Izolacyjność akustyczna stropów

Mechanizm rozchodzenia się dźwięków w budynku

Decydujący wpływ na skuteczność wyciszenia ma sama konstrukcja stropowa, a przede wszystkim jej masa powierzchniowa - ciężki strop lepiej tłumi dźwięki. Dodatkową izolację akustyczną mogą zapewnić odpowiednio skonfigurowane warstwy podłogowe i rodzaj pokrycia.

Ze względu na sposób wytwarzania i rozchodzenia się dźwięków rozróżniamy dźwięki powietrzne i uderzeniowe zwane też materiałowymi. Dźwięki powietrzne rozchodzą się w postaci fali wywołanej, np. głosem, muzyką, natomiast uderzeniowe wywołują drgania przenoszone przez konstrukcję budynku, które z kolei stają się źródłem dźwięków powietrznych w różnych jego częściach.

Tłumienie dźwięków powietrznych przez stropy masywne (żelbetowe prefabrykowane czy monolityczne) jest wystarczające i nie wymaga z reguły dodatkowej izolacji. Również stropy drewniane, choć o gorszych własnościach dźwiękochronnych łatwo można wyciszyć, wypełniając przestrzeń między belkami materiałem tłumiącym - głównie wełną mineralną.

Trudniejsze do uzyskania obniżenia głośności są dźwięki uderzeniowe, których poziom nie powinien przekraczać wartości wskaźnika L_n,w = 48 - 63 dB zależnie od typu budynku, przeznaczenia pomieszczenia i pożądanego poziomu komfortu akustycznego. Wskaźnik ten - w uproszczeniu - określa dopuszczalną głośność dźwięków przenikających drogą materiałową.

Porównując jego wartość z charakterystyką uderzeniową różnych stopów, możemy określić wymagany przyrost izolacyjności uzyskiwanej przez dodatkowe warstwy podłogowe i określany jako ΔLw. Orientacyjnie można przyjąć, że stropy o masie powierzchniowej do 200 - 250 kg/m² charakteryzują się wskaźnikiem L_n,w ok. 80 dB, a dla cięższych, o masie ponad 350 kg/m² wskaźnik ten wynosi ok. 75 dB.

Oczywiście rzeczywiste wartości dla konkretnych konstrukcji stropowych określane są na podstawie badań laboratoryjnych i dodatkowo są korygowane ze względu na warunki wbudowania.

Sposoby na wyciszenie stropu

Skuteczną izolację akustyczną stropu umieszcza się od tej strony, gdzie powstają dźwięki, a więc na podłodze wyższej kondygnacji. Jeśli chcemy ją poprawić w już użytkowanym budynku to w jednorodzinnym nie powinno być z tym problemu, ale w domach wielomieszkaniowych trudno spodziewać się, że ludzie mieszkający powyżej udostępnią lokal i zgodzą się na konieczne zmiany.

Dlatego już na etapie budowy powinno zadbać się o właściwą izolację akustyczną stropów, a każdy projekt powinien zawierać szczegółowe rozwiązania zapewniające ochronę przed hałasem. Warto na to zwrócić uwagę przy zakupie mieszkania, a w miarę możliwości sprawdzić to "na żywo", np. stukając w podłogę w lokalu na górze.

Podstawowym elementem wyciszenia stropu jest utworzenie na nim tzw. podłogi pływającej w formie stabilnego podkładu pod posadzkę i ułożonego na warstwie izolacji akustycznej. Podłoga pływająca oddzielona od wszystkich elementów konstrukcyjnych pomieszczenia jest najskuteczniejszym i najprostszym sposobem wyciszenia stropów pozwalającą na obniżenie wskaźnika L_n,w nawet o ponad 30 dB.

Jako materiał tłumiący wykorzystuje się najczęściej styropian akustyczny, który dzięki swojej elastyczności ulega ugięciu pod naciskiem betonowego jastrychu. Zależnie od potrzeb i możliwości technicznych (wysokość podłogi) układana jest izolacja z płyt o różnej grubości - najczęściej 33/30 mm, 43/40 mm lub 53/50 mm, gdzie pierwsza wartość oznacza grubość bez obciążenia, a druga - pod naciskiem.

Jako alternatywne wyciszenie stosuje się również wełnę mineralną o nieco gorszych własnościach wygłuszających. Uzyskanie skutecznego wyciszenia i wytrzymałości na obciążenie wymaga utworzenia betonowej warstwy dociskowej - jastrychu o grubości co najmniej 4 cm. Wraz ze wzrostem grubości tej warstwy zwiększa się też wytłumienie, ale trzeba brać pod uwagę dopuszczalne obciążeniu stropu.

Wszystkie warstwy podłogi pływającej muszą być oddzielone od ścian i innych elementów budynku tzw. dylatacją brzegową w postaci elastycznej taśmy separacyjnej. Zapobiega to przenoszeniu dźwięków z posadzki na konstrukcję ścian, a przez to do innych pomieszczeń.

Na takiej podłodze układa się - oczywiście z odstępem od ścian - okładzinę podłogową (parkiet, płytki ceramiczne czy panele). Ułożenie wykładziny dywanowej powoduje dodatkowe wyciszenie, ponieważ ogranicza ona rozchodzenie się drgań już w warstwie pokrycia.

Jako podłoga pływająca wykorzystywane są także lekkie konstrukcje podłogowe z warstwą izolacyjną w postaci cienkich płyt pilśniowych czy pianki polietylenowej. Mają jednak gorsze właściwości akustyczne - przyrost wskaźnika L_w nie przekracza 20dB. Wyciszenie w użytkowanych już domach najczęściej wykonuje się z użyciem suchego jastrychu jako warstwy dociskowej na izolacji akustycznej.

Zastąpienie betonowej wylewki płytami gipsowo-włóknowymi lub cementowo-włóknowymi pozwala na uniknięcie prowadzenia robót mokrych i skraca czas modernizacji. Płyty o grubości minimum 25 mm z zakładkowymi brzegami układa się w szachownicę i skleja.

Przekrój izolacji akustycznej stropu żelbetowego.

Czy stropy drewniane też "hałasują"?

Stropy drewniane układane są głównie w domach jednorodzinnych, gdzie problem uciążliwych hałasów nad głową w pewnym stopniu nie jest tak dokuczliwy. Ze względu na niewielką masę powierzchniową jak i brak jednorodności pokrycia całej powierzchni, możliwości skutecznego wygłuszenia dźwięków materiałowych są ograniczone i sprowadzają się głównie do uniknięcia hałasu wywoływanego przez samą konstrukcję stropową - zwłaszcza dokuczliwego skrzypienia.

Istotny wpływ na uniknięcie skrzypienia stropu ma zapewnienie odpowiedniej jego sztywności, gdyż uginające się elementy powodują wzajemne tarcie i hałas. Konstrukcja nośna, czyli belki nie powinny bezpośrednio służyć jako oparcie dla podkładu podłogowego. Poszycie należy mocować do poprzecznie ułożonych legarów, a w punktach ich oparcia umieścić filcowe podkładki bądź kawałki wykładziny dywanowej.

Płyty pokryciowe OSB lub MFP najlepiej układać dwuwarstwowo z przesunięciem styków wzdłuż wszystkich boków, zachowując ok. 1 centymetrowe odstępy od ścian. Jako pokrycie podłogowe najlepsze ze względu na tłumienie hałasu będą wykładziny dywanowe, ale oczywiście nie wszędzie możemy je położyć.

Jako twarde posadzki lepiej kłaść panele podłogowe na podkładzie wyciszającym z korka lub płyty pilśniowej, niż klejony do podłoża parkiet bądź deski. Stosunkowo dobre efekty ochrony przed dźwiękami uderzeniowymi zapewnia ułożenie specjalnych płyt gipsowo-włóknowych zintegrowanych z warstwą twardej wełny mineralnej.

Przy niewielkiej grubości takiego wyciszenia - płyty mają 3 cm - uzyskuje się nie tylko wyciszenie stropu, ale również równy, stabilny podkład pod ostateczne pokrycie podłogowe dowolnym materiałem.

autor: Redakcja BudownicwaB2B
oprac.: Maja Wychowaniec
zdjęcia: Redakcja