Wybór odpowiednich okien - na co zwrócić uwagę?

Decyzja o wyborze rodzaju okien, zwłaszcza gdy przeznaczone są do zamontowania w nowym domu, staje się poważnym wyzwaniem dla inwestora. Bogata oferta handlowa obejmuje produkty znacznie różniące się własnościami technicznymi, użytkowymi oraz ceną. Ułatwieniem w optymalnym ich zakupie będzie racjonalne porównanie istotnych walorów funkcjonalnych poszczególnych modeli oraz parametrów technicznych wpływających na uzyskanie pożądanych efektów.

Wybór odpowiednich okien - na co zwrócić uwagę?

Walory estetyczne i funkcjonalne

Podstawowy wybór przy zakupie okien to zdecydowanie się, czy mają to być okna z drewna, czy z PVC. Obie ramy mają swoje wady i zalety, ale podstawowy wpływ na ich trwałość i właściwości użytkowe będzie miała jakość użytych do ich produkcji materiałów i staranność wykonania. Optycznie, okna drewniane sprawiają wrażenie „cięższej” konstrukcji o szerszych profilach, co może sprawiać niekorzystne wrażenie przy małych oknach.

Jednak jako najistotniejszą różnicę w użytkowaniu uznaje się konieczność okresowego odmalowywania okien drewnianych. Rzeczywiście, drewno jako materiał naturalny nie ma jednorodnej struktury, a w zmiennych warunkach otoczenia „pracuje” przenosząc kurczenie i rozszerzanie materiału na zewnętrzną powłokę ochronną, która z czasem ulega uszkodzeniu. Jej trwałość zależy w znacznym stopniu od intensywności nasłonecznienia związanego ukierunkowaniu okna na strony świata.

Profile drewniane wyglądają pięknie przy dużej powierzchni okien
Profile drewniane wyglądają pięknie przy dużej powierzchni okien. Fot. MS więcej niż Okna 

Przy długotrwałym oddziaływaniu promieni słonecznych profil drewniany mocno się nagrzewa i później kurczy, a promieniowanie UV sprzyja niszczeniu powłoki malarskiej. Okna z PVC również ulegają ruchom termicznym pod wpływem słońca, ale jednorodna struktura profili utrzymuje zwartość materiału, nie powodując uszkodzeń powierzchni. Jednak z czasem ich barwa może ulec zmianie, kolory płowieją, zwłaszcza te o ciemnych odcieniach.

Przy wyborze koloru ram do wyboru mamy dwa warianty, rzadko wykorzystywane profile barwione w masie (podstawowy to profil biały) lub okleinowanie w wielu wersjach kolorystycznych, poprzez nałożenie na profile folii dekoracyjnej jedno- lub dwustronnej (od strony zewnętrznej i wewnętrznej). W oknach drewnianych warstwę dekoracyjną tworzy powłoka malarska, przy czym może to być farba kryjąca lub lakier barwiący, zachowujący naturalny rysunek drewna. Lepiej wybierać pokrycia transparentne, pod którymi trudniej ukryć wady materiału np. połączenia.

Istotnym kryterium funkcjonalnym okna będzie sposób i kierunek jego otwierania. Zależnie od miejsca zamontowania i wystroju wnętrza, okno może być jednoskrzydłowe (lewe bądź prawe) lub dwuskrzydłowe i o okuciach działających jako rozwierne, lub rozwierno-uchylne. Warto uwzględnić też to, że w domu jednorodzinnym nie wszystkie okna muszą być otwierane. Ich mycie i konserwacje często można wygodnie przeprowadzić od zewnątrz, a wstawienie okien fix (stałych) nie tylko zmniejszy koszty, jak i pozwoli na uzyskanie lepszej ich ciepłochronności.

Okna uchylne pozwalają na proste wietrzenie pomieszczenia
Okna uchylne pozwalają na proste wietrzenie pomieszczenia. Fot. AdamS

Elementem dekoracyjnym okien mogą być tzw. szprosy dzielące oszklenie na kwatery (pola szyb o mniejszej powierzchni). W bardzo dużych oknach tworzone są jako szprosy konstrukcyjne z użyciem systemowych profili okiennych, dzięki czemu uzyskuje się sztywniejszą ramę skrzydła. Najpopularniejszym sposobem ich utworzenia są jednak szprosy międzyszybowe, w postaci ozdobnej kraty umieszczonej między taflami oszklenia.

Szprosy były używane już w oknach naszych dziadów
Szprosy były używane już w oknach naszych dziadów. Fot. archiwum budujemydom.pl

Rozwiązanie takie nie utrudnia utrzymania czystych szyb, zewnętrzna powierzchnia oszklenia pozostaje nadal gładka, a ich wygląd z pewnej odległości nie odbiega od tradycyjnych szprosów. Natomiast dość kłopotliwy w użytkowaniu (listwy zatrzymują brud) będzie wariant ze szprosami nakładanymi na powierzchni oszklenia. Występuje on w dwóch odmianach jako tzw. szprosy wiedeńskie zawierające „ślepą” wkładkę międzyszybową lub tylko przyklejane listewki zewnętrzne. Kratkę naszybową mogą też tworzyć nakładki mocowane zatrzaskowo lub uchylne, na zawiasach.

Właściwości użytkowe okien

Okien z reguły nie kupujemy w sklepie czy składzie budowlany, a zamawiamy u producenta lub jego przedstawiciela. Możemy wtedy dokładnie określić nasze oczekiwania, a dostawca najczęściej sam dokona niezbędnych pomiarów koniecznych do ustalenia wymiarów okien. Powinniśmy wtedy ustalić również sposób ich osadzenia, rodzaj parapetu czy np. formę ocieplenia ościeży lub zamontowania rolet zewnętrznych.

Często zakup łączymy z usługą montażu, co ułatwia ewentualne późniejsze dochodzenie roszczeń, jeśli ujawnia się jakieś wady. Wszystkie materiały budowlane muszą być oznaczone znakiem B lub CE, a producent powinien również przedstawić kartę wyrobu, w której zwarte będą informacje o podstawowych parametrach oferowanego okna. Właśnie na podstawie karty wyrobu będziemy mogli porównać różne produkty pod kątem istotnych dla nas właściwości.

Montaż okien powinni wykonywać fachowcy
Montaż okien powinni wykonywać fachowcy. Fot. Eurocolor  

Jednak podawane parametry są wartościami deklarowanymi, określanymi często metodą obliczeniową, co nie zawsze pokrywa się z rzeczywistymi własnościami. Dlatego dla ich potwierdzenia producenci uzyskują certyfikaty na określone własności wystawione przez ośrodki badawcze.

Ciepłochronność okien

O izolacyjności cieplnej okna decyduje łączna przenikalność oszklenia i ramy skrzydła oraz ościeżnicy. Standardowe okna powinny, jako całość uzyskiwać współczynnik przenikalności cieplnej Uw poniżej 1,1 W/(m² K), a zgodnie z przepisami od 2021 roku okna nie będą mogły mieć gorszego współczynnika przenikania niż Uw = 0,9 W/( m² K ).

Okna o podwyższonej ciepłochronności sprawdzą się szczególniew budownictwie energooszczędnym i pasywnym
Okna o podwyższonej ciepłochronności sprawdzą się szczególnie w budownictwie energooszczędnym i pasywnym. Fot. Drutex 

Przy zakupie okna trzeba sprawdzić, czy podawany dla konkretnego okna współczynnik odnosi się do całości, czy też dotyczy tylko oszklenia. Profile okienne z reguły są mniej „ciepłe” niż szyba, a duży ich udział w powierzchni małego okna znacząco pogarsza Uw całości.

Okna odporne na włamanie

W informacjach handlowych producentów okien często pojawiają się określenia „okna antywłamaniowe". Oczywiście okna te nie wykluczają możliwości włamania, a jedynie stanowią utrudnienie ich sforsowania przez potencjalnych włamywaczy, przy czym szybciej i znacznie łatwiej wyważyć okno PVC niż drewniane.

Zgodnie z PN-EN 1627:2012 odporność na włamanie dla okien i drzwi określana jest odpowiednią klasą RC, od najniższej RC1 do najlepszego zabezpieczenia w klasie RC6. Zgodnie z tą normą elementy konstrukcyjne okien i drzwi muszą spełniać określone wymagania wytrzymałości, przy próbie włamania z użyciem różnych narzędzi oraz uwzględniać determinację i umiejętności włamywacza.

Okno o zwiększonej odporności na włamanie
Okno o zwiększonej odporności na włamanie powinno mieć wiele różnych wzmocnień - nie tylko solidne szyby i profile, ale także specjalne okucia, klamki oraz nakładki na zawiasy. Fot. Vetrex

Wyróżnikiem odporności na włamanie będzie czas potrzebny do pokonania zastosowanych zabezpieczeń. Dla klasy RC2 obiekt powinien wytrzymać przynajmniej 3 minuty przy próbie sforsowania z użyciem prostych narzędzi takich jak śrubokręt, młotek, obcęgi i przy niskim poziomie ryzyka. Popularne okna antywłamaniowe oferowane są w klasie RC1 lub RC2, a ich zakwalifikowanie do określonego poziomu wytrzymałości, powinno być potwierdzone certyfikatem na całe okno, a nie tylko kategorię oszklenia.

Okna z wysokim poziomem wyciszenia

W lokalizacjach narażonych na wysoki poziom halsu zewnętrznego konieczne jest instalowanie okien ze specjalnymi pakietami szybowym, które mogą zapewnić zmniejszenie hałasu do wartości Rw = 45 dB. Okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej mają znacznie pogrubione szyby zewnętrzne (pakiety szyb VSG), a dobór konfiguracji oszklenia powinien również uwzględniać rodzaj uciążliwego hałasu, gdyż poszczególne zestawienia uzyskują znacznie różniące się parametry akustyczne, zależnie od widma dźwięków (dominujących częstotliwości).

Długotrwałe narażenie na hałas może niekorzystanie wpłynąć na nasz stan zdrowia
Długotrwałe narażenie na hałas może niekorzystanie wpłynąć na nasz stan zdrowia. Fot. AdamS

Niezwykle istotny wpływ na utrzymanie wysokiej izolacyjności akustycznej okiem ma sposób ich zamontowania, jak też i szczelność (produkcyjna i użytkowa). Przy zakupie okien dźwiękoszczelnych również powinien być przedstawiony certyfikat przeprowadzenia badań lub obliczeń dla całego okna o określonej konfiguracji ramy i oszklenia.

Pozostałe właściwości użytkowe

W określonych warunkach użytkowania może zachodzić konieczność uzyskiwania przez okna również innych własności gwarantujących bezproblemową ich eksploatację. Stosownie do ustaleń PN okna mogą być zaliczane do określonych klas odporności na :

  • obciążenie wiatrem,
  • wodoszczelność,
  • przepuszczalność powietrza,
  • wytrzymałość mechaniczna,
  • przepuszczalność światła,
  • przepuszczalność energii słonecznej.

Autor: Cezary Jankowski

Opracowanie: Klaudia Tomaszewska

Zdjęcie otwierające: Drutex

 

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT