2025-01-31 10:19:50 
Budownictwo, jako jeden z sektorów o największym wpływie na środowisko i klimat, znajduje się pod rosnącą presją w zakresie redukcji emisji i wdrażania zrównoważonych rozwiązań.
Z danych zawartych w raporcie ThinkCo „Budownictwo 5.0” wynika, że sektor ten odpowiada za 37% wszystkich odpadów generowanych w UE, a na poziomie globalnym zużycie materiałów budowlanych odpowiada za około jedną trzecią całkowitych emisji CO₂.
Poza emisjami operacyjnymi kluczową rolę odgrywa również tzw. wbudowany ślad węglowy, obejmujący m.in. wydobycie surowców, produkcję i transport materiałów oraz procesy budowy i rozbiórki.
Z tego względu ograniczenie negatywnego wpływu sektora budowlanego na środowisko jest jednym z najskuteczniejszych sposobów walki z kryzysem klimatycznym.
– Polityka klimatyczna UE jest dla przedsiębiorstw z branży budowlanej szansą i wyzwaniem. Szansą, ponieważ mówimy o dekarbonizacji całego sektora, a wyzwaniem dlatego, że wchodzimy na drogę innowacji, wchodzimy w nowe technologie, jak np. CCS, w których jesteśmy pionierem, ale też których sami musimy się jeszcze nauczyć, musimy przygotować cały łańcuch – od technologii wyłapania, przez technologię transportu, po magazynowanie. Pionierzy mają za zadanie testować te rozwiązania i możliwości, ale liczymy tutaj na wsparcie, aby cały ten łańcuch mógł być domknięty – mówi agencji Newseria Bogusław Lasek, dyrektor marketingu i R&D w Holcim Polska.
Minimalizację negatywnego wpływu sektora budowlanego na środowisko wspierają regulacje przyjmowane w ostatnich latach w Unii Europejskiej. Stanowią one część Europejskiego Zielonego Ładu – strategii, której celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Do kluczowych inicjatyw należą m.in. pakiet Fit for 55, unijna Taksonomia, która od czerwca 2020 roku wyznacza ramy dla zrównoważonych inwestycji, Circular Economy Action Plan (CEAP) promujący gospodarkę obiegu zamkniętego oraz rozporządzenie CPR (Construction Products Regulation), określające wymogi dla materiałów budowlanych dopuszczanych na rynek UE.
W nadchodzących latach branża budowlana zmierzy się także z nowymi obowiązkami związanymi z rozszerzoną sprawozdawczością ESG, wynikającą z unijnej dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive).
W tym kontekście kluczowe znaczenie będzie miało dążenie firm do zwiększenia efektywności energetycznej oraz stosowanie zrównoważonych materiałów, które pozwolą na stopniową dekarbonizację w całym cyklu życia produktów, budynków i konstrukcji.
– Z perspektywy budownictwa największym wyzwaniem jest zmiana, która wynika z systemu ETS2 i raportowania ESG. Branża musi tutaj przejść przez etap całego procesu raportowania śladu węglowego przedsiębiorstw. Dotyczy to wszystkich producentów, dostawców, wykonawców, czyli całego łańcucha wartości w procesie budowlanym – mówi Bogusław Lasek.
Ważnym trendem w budownictwie jest też coraz większy nacisk na cyrkularność i zamknięcie obiegu (GOZ), czyli zminimalizowanie zużycia surowców i materiałów budowlanych, optymalizację ich żywotności oraz projektowanie ich w taki sposób, żeby nadawały się do demontażu, recyklingu i ponownego użycia.
Z raportu Autodesk wynika, że w przypadku materiałów takich jak cement, stal, aluminium i gips mogłoby to zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o ok. 75 proc.
– W gospodarce obiegu zamkniętego ważnym aspektem jest przede wszystkim zagospodarowanie odpadów. Jako przemysł cementowy jesteśmy na to gotowi, mamy duże możliwości produkcji z odpadów paliw alternatywnych. W Holcim Polska przygotowujemy się także do przeróbki odpadów z procesu budowlanego, mówimy tutaj np. o gruzie budowlanym i odpadach związanych z rozbiórką obiektów budowlanych – mówi ekspert.
W listopadzie ubiegłego roku spółka wprowadziła na rynek pierwszy cement zawierający materiał mineralny pochodzący z recyklingu betonu z rozbiórek budowlanych, stanowiący co najmniej 10% jego składu. Produkcja tego cementu pozwala na redukcję emisji CO₂ o minimum 40% w porównaniu do tradycyjnych produktów.
Transformacja sektora budownictwa w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) przynosi korzyści nie tylko środowiskowe, ale także gospodarcze i finansowe.
Ograniczenie ilości odpadów, redukcja emisji gazów cieplarnianych oraz zmniejszenie presji na eksploatację zasobów naturalnych to kluczowe cele tego procesu. Jednak Polska wciąż stoi przed dużym wyzwaniem w tym obszarze.
Według raportu „Circular Restart! Polish Circularity Gap Report” z 2022 roku, opracowanego przez INNOWO, Natural State i Circle Economy, wskaźnik cyrkularności polskiej gospodarki wynosił zaledwie 10,2%.
Oznacza to, że na każde 10 kg odpadów jedynie nieco ponad 1 kg wracało do obiegu. Sektor budowlany pozostaje jednym z największych źródeł śladu materiałowego w Polsce, co podkreśla konieczność wdrażania innowacyjnych rozwiązań w zakresie recyklingu i zrównoważonej produkcji.
– Wszystkie te zmiany stojące przed nami jako polska gospodarka będziemy musieli sfinansować. Oczywiście nie będziemy mieć dekarbonizacji sektora budownictwa za darmo. Całą branżę czekają inwestycje w nowe technologie czy – w przypadku gospodarki obiegu zamkniętego – systemy selektywnej zbiórki odpadów. To wszystko w końcowym rozrachunku przełoży się na koszty dla każdego inwestora. Dlatego tutaj istotne jest przede wszystkim wsparcie ze strony rządowej, czyli dotacje, fundusze z KPO, dofinansowania związane z inwestycjami w nowe, zdekarbonizowane produkty – mówi przedstawiciel Holcim Polska.
Jak wskazuje, oprócz wsparcia finansowego i zachęt dla inwestorów dekarbonizacja sektora budowlanego wymaga również wsparcia legislacyjnego.
– Mówię tutaj o łatwym dostępie do kredytów, do pozwoleń środowiskowych, pozwoleń na budowę czy – w przypadku technologii CCS – na magazynowanie dwutlenku węgla na lądzie – wymienia Bogusław Lasek.
Spółka podkreśla, że technologia CCS (Carbon Capture and Storage), obejmująca wychwytywanie, transport oraz bezpieczne magazynowanie dwutlenku węgla, jest kluczowym narzędziem w dążeniu do neutralności emisyjnej sektora cementowego.
Cementownia Kujawy inwestuje w technologię kriogeniczną, której celem jest całkowita eliminacja śladu węglowego w produkcji klinkieru – podstawowego składnika cementu.
Proces ten polega na oczyszczaniu gazów, schładzaniu CO₂ do -50ºC w celu jego skroplenia, a następnie transporcie i magazynowaniu.
Obecnie projekt znajduje się na etapie szczegółowych analiz i opracowywania możliwych scenariuszy. Jednym z nich jest transport wychwyconego CO₂ z cementowni do terminalu w Gdańsku, skąd miałby być przewożony statkami na Morze Północne.
Alternatywnym rozwiązaniem jest magazynowanie dwutlenku węgla na lądzie. Przedstawiciele firmy Holcim szacują, że stworzenie odpowiedniej infrastruktury oraz wprowadzenie niezbędnych regulacji prawnych może potrwać co najmniej pięć lat.
Źródło i zdjęcia: Newseria Biznes
Opracowanie: BudownictwoB2B.pl
Fot. otwierająca: Adobe Stock
Komentarze